Είχα καιρό να την δω από κοντά, την αδελφή μου Μαλάμω. Και είναι από τα άδικα της υπόθεσης, αφού μένουμε στην ίδια πόλη, την Αθήνα, όπου είναι ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας. Εκείνη είναι με τον άνδρα της και τα παιδιά της, κοντά στους Θρακομακεδόνες κι εγώ στον Κολωνό. Αλλά την Πέμπτη που μας πέρασε, το απογευματάκι, πήγαμε μια βόλτα σπίτι της, να τη δούμε.


Είχα μιλήσει την προηγούμενη με την αδελφή μου Στασούλα που μένει στο χωριό και μου είπε ότι πέρασε μια μικρή περιπέτεια με την υγεία της… Ευτυχώς την βρήκαμε καλά, όλο το πρόβλημα είχε περάσει πια, αλλά δεν μου είπαν λέει τίποτα "για να μην ανησυχήσω". Μα, αν δεν ανησυχήσει κανείς όταν υπάρχει πρόβλημα, τότε πότε θα ανησυχήσει;


Με την Μαλάμω πάντα είχαμε μια όμορφη, καθαρή σχέση αγάπης, ως αδελφοί. Της χρωστώ ότι με μεγάλωσε  σαν παιδί (αν και η ίδια ήταν παιδί… Δεκαπέντε χρόνια, έχουμε διαφορά…) Εκείνα τα χρόνια ο πατέρας μου, ως αγγειοπλάστης, έλλειπε από το χωριό, από τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Και η μάνα μου, ήταν άνδρας και μητέρα σε πέντε παιδιά, στο σπίτι.


Αυτό είναι το σπίτι στο χωριό Θραψανό, όπως το φωτογράφισε πρόσφατα η αδελφή μου Στασούλα. Θυμάστε, δείτε ΕΔΩ, πρόσφατα δημοσίευσα ένα άρθρο στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ, όταν πήγε και άνοιξε για να τα αερίσει. Και το σπίτι μου και της Μαλάμως για τη Στασούλα, θα παραμείνουν πάντα το πατρικό μας σπίτι με ότι αναμνήσεις όμορφες κουβαλάει στη μνήμη της.


Το πατρικό μας το κληρονομήσαμε, εγώ και εκείνη με το σκεπτικό να έχουμε κάτι στο χωριό, εμείς που λείπουμε. Και έχουμε έτσι ένα ισχυρό λόγο για επιστροφή, κάποτε. Το σπίτι ήταν ενιαίο με τις αποθήκες του. Κι εμείς το φτιάξαμε, χωρίς μέχρι στιγμής να το χωρίσουμε για πρακτικούς λόγους. Θα το κάνουμε κάποια στιγμή, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.


Πάντα, όταν συζητούσαμε, η Μαλάμω ήθελα να μείνουμε εκεί… Υπάρχει καλή θέληση, αγάπη, σεβασμός από τον έναν στον άλλον, όλα τα προβλήματα (αν υπήρχαν…) θα λύνονταν. Και είναι βέβαιο ότι θα ήμασταν καλοί γείτονες. Μακάρι να τα καταφέρουμε, κάποτε. Δεν εξαρτάται από εμάς, γι’ αυτό προτιμούμε τις πιο προσγειωμένες δηλώσεις. Και μόνο που ξέρουμε ότι υπάρχει ένα απάγκιο εκεί, είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Να και η οικογένεια της Στασούλας ΕΔΩ.

Οι εφημερίδες διέθεσαν πολύ χώρο γι’ αυτό το εγκληματικό δυστύχημα που στέρησε τη ζωή σε τέσσερις ανθρώπους. Από τις πολιτικές ημερήσιες εφημερίδες οι ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ, η νέα εφημερίδα του Ν. Χατζηνικολάου, έστησε πρώτη το χορό…


Σε τέτοιες περιπτώσεις, σκανδαλοθηρικές εφημερίδες, τύπου ESPRΕSSO τους αρέσει να… τραβάνε το θέμα από τα μαλλιά και να αναδεικνύουν συναισθήματα, ύστερα από μια τέτοια δοκιμασία. Και ο πατέρας ήταν γι’ αυτούς αρκετός για να στρέψουν τους προβολείς, πάνω του.


Δεν πα να έβγαλε ανακοίνωση η ΕΣΗΕΑ επισημαίνοντας τις δημοσιογραφικές ευθύνες στην παρουσίαση ενός τόσο ευαίσθητου θέματος. Ήταν σαν να μιλούσε σε κλειστές πόρτες. Εφημερίδες τύπου STAR PRESS δεν σεβάστηκα τίποτα απολύτως. Τι να πεις; Κατάντια του Τύπου.


Ακόμα και εφημερίδες της περιφέρειας, όπως ο ΛΑΟΣ Πιερίας πήραν αφορμή και με σοβαρότητα έφεραν το θέμα στα δικά τους τοπικά πλαίσια επισημαίνοντας τις τραγικές συνέπειες από την επικίνδυνη οδήγηση. Εκτιμούμε μάλιστα ότι το έκανε με πολύ καλό τρόπο για να ευαισθητοποιήσει κοιμισμένες συνειδήσεις…

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 04/03/2017

Είμαστε πια έτοιμοι να τα δούμε και να τα ακούσουμε όλα! Μετά το τραγικό δυστύχημα στην Αθηνών - Λαμίας ο υφυπουργός Μεταφορών κ. Μαυραγάνης ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση σκέπτεται να καθιερώσει πρόστιμα για παραβάσεις του ΚΟΚ με εισοδηματικά κριτήρια! Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά συνάδελφος, επικαλούμενος τον Αιστάιαν, η βλακεία είναι ανίκητη! Γιατί αν δεν ήταν, δεν θα βρίσκονταν να κυβερνάνε άνθρωποι που δεν έχουν σχέση ούτε με νόμους, ούτε με την πραγματικότητα, ούτε με την κοινή λογική.

Η συζήτηση προφανώς στερείται κάθε σοβαρότητας και η παμπάλαια σκέψη του νομοθέτη τα είχε πάρει υπ' όψη της όλα πριν καταλήξει: Ίδια ποινή για ίδιο αδίκημα. Αυτό λέγεται ισονομία. Ο νόμος ισχύει διαρκώς μέχρι να αλλάξει. Και δεν επιλέγει εισόδημα σε κανένα κράτος του κόσμου. Επιλέγει αυστηρότητα ή επιείκεια στα πλαίσια ίδιου ποινολογίου.

Και επειδή κάποιοι άσχετοι ισχυρίζονται ότι στη Σουηδία ισχύουν εισοδηματικά κριτήρια, τους πληροφορούμε ότι η παραβίαση του ορίου ταχύτητας ξεκινάει από 1.500 κορώνες (160 ευρώ) και φτάνει στα 450 ευρώ, ανάλογα με το πού και υπό ποιες συνθήκες έγινε. Και ισχύει για όλους το ίδιο.

Όλοι γνωρίζουμε πως η Ελλάδα είναι τριτοκοσμική χώρα σε επίπεδο οδήγησης και αστυνόμευσης. Έχει 2,5 δρόμους όλους κι όλους με διεθνή κριτήρια και όλοι οι άλλοι είναι καρμανιόλες. Σαν σήμανση, σαν οδόστρωμα, σαν κλίσεις, σαν φωτισμό, σαν φύλαξη, σαν υποδομές ασφάλειας. Δεν νομίζω να είναι κάποιος αναγνώστης μας οδηγός και να διαφωνεί μ’ αυτήν την επισήμανση.

Αυτοί λοιπόν οι 2,5 «εθνικοί» δρόμοι είναι αφύλαχτοι και δεν γίνεται κανένας σοβαρός έλεγχος της τροχαίας εδώ και χρόνια στα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν. Τα μόνα μπλόκα στήνονται για καθαρά εισπρακτικούς λόγους, σε συγκεκριμένα σημεία- παγίδες όπου οι ταχύτητες των σημάτων, εντελώς συμπτωματικά, μειώνονται απότομα!

Και δυστυχώς υπάρχουν αυτοκίνητα με καμένα φώτα, με ένα φως, με κρεμασμένο προφυλακτήρα, με ληγμένα λάστιχα, με καμένα φλας, με μαύρους καπνούς, με ασυντήρητη μηχανή, χωρίς κάρτα καυσαερίων, χωρίς ΚΤΕΟ, χωρίς κράνος, χωρίς ζώνες, με τρελές ταχύτητες, με παραβίαση κάθε Άρθρου του ΚΟΚ, χωρίς πινακίδες και ανασφάλιστα που κυκλοφορούν ανενόχλητα!

Η ζωή του Παντελίδη, του Βακάκη, της Αποστολίας, του μικρού Παύλου, του Ανδρέα και οι ζωές των άλλων 800 ανθρώπων που σκοτώθηκαν σ' ένα χρόνο στην άσφαλτο μπορεί και να είχαν σωθεί αν έπαιρναν στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας... Επειδή σχεδόν σε όλες τις χώρες που σέβονται τον εαυτό τους και φροντίζουν τους πολίτες τους δεν θα έκανε κανείς πάνω από ένα χιλιόμετρο τρέχοντας σαν τρελός ή κάνοντας ζιγκ-ζαγκ σε καμιά εθνική ή κεντρική οδό. Θα τον είχε σταματήσει η αστυνομία ή η τροχαία, άμεσα.

Κανείς δεν θα μπορούσε να κυκλοφορεί σαν τον Έλληνα που δεν έχει φώτα, ξερνάει δηλητήρια, είναι ανασφάλιστος, πάει με 60 στην αριστερή, δε φοράει κράνος και ζώνη, προσπερνάει με τη νταλίκα με 120 χλμ και με λιωμένα λάστιχα που φαίνονται τα πλέγματα! Όλοι αυτοί περνάνε ανενόχλοιτοι ακόμα και μπροστά από τους τροχονόμους και τα περιπολικά.

Ο Έλληνας δυστυχώς πέρα από την οδική συμπεριφορά, μαθαίνει από πριν το δημοτικό και σε όλη τη διάρκεια της ζωής του να προσέχει αποκλειστικά και μόνο τον εαυτό του. Αντικοινωνικός και εαυτούλης. Να μη σέβεται το διπλανό του. Σε μια χώρα που ούτε οι φύλακες του νόμου σέβονται το νόμο. Δίνοντας έτσι το παράδειγμα. Πολύ περισσότερο αυτοί που νομοθετούν.

Τους πολίτες τους συνετίζει μόνο η επιβολή του νόμου. Είτε ζουν στην Ελλάδα, είτε στην ΕΣΣΔ, είτε στην Αμερική, είτε στη Σουηδία, είτε στην Κούβα. Νόμος χωρίς επιβολή προστίμων, είναι η επιβολή του ισχυρότερου και του χυδαιότερου επί των πιο αδύναμων.

Και ο ισχυρότερος και χυδαιότερος επικρατούν εκεί όπου βρίσκουν για σύμμαχο τον μόνο ανίκητο: Τη βλακεία. Που στην περίπτωση των ελληνικών διοικήσεων κάθε βαθμίδας δεν είναι απλή. Είναι εγκληματική. Ας είμαστε λοιπόν πιο προσεκτικοί, ως οδηγοί…

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευθεί αύριο Σάββατο 04/03/2017 στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα τη Κρήτης, ΡΕΘΕΜΝΟΣ, στη στήλη μου «Επισημάνσεις».

Αυτή την εικόνα βρήκαμε στο διαδίκτυο, τη μόνη ίσως χωρίς τα φωτοστέφανα των αγίων που τους έβαλαν στη συνέχεια οι άνθρωποι… Έτσι κι αλλιώς την εποχή που έζησαν οι φωτογραφίες δεν ήταν κάτι το πολύ διαδεδομένο… Ο σπουδαίος ρόλος που έπαιξαν, ωστόσο στη μετάφραση των γραφών στη σλαβική είναι αδιαμφισβήτητος…

«Το έθνος μας είναι βαφτισμένο αλλά δεν έχουμε δασκάλους. Δεν καταλαβαίνουμε ούτε την ελληνική ούτε τη λατινική. . . . Δεν καταλαβαίνουμε τα γράμματα ούτε τη σημασία τους. Γι’ αυτό, στείλτε μας δασκάλους για να μας κάνουν γνωστά τα λόγια των Γραφών και το νόημά τους».—Ραστισλάβος, ηγεμόνας της Μοραβίας, 862 Κ.Χ.

Σήμερα, οι 435 και πλέον εκατομμύρια άνθρωποι που μιλάνε τις σλαβικές γλώσσες έχουν πρόσβαση σε κάποια μετάφραση της Γραφής στη μητρική τους γλώσσα. Από αυτούς, 360 εκατομμύρια χρησιμοποιούν το κυριλλικό αλφάβητο. Ωστόσο, πριν από 12 αιώνες δεν υπήρχε ούτε γραπτή γλώσσα ούτε αλφάβητο για τις διαλέκτους των προγόνων τους. Οι άνθρωποι που βοήθησαν να διορθωθεί αυτή η κατάσταση ήταν ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος, δυο αδέλφια. Όσοι αγαπούν το Λόγο του Θεού θα διαπιστώσουν ότι οι θαρραλέες και πρωτοποριακές προσπάθειες αυτών των δύο αδελφών αποτελούν ένα συναρπαστικό κεφάλαιο στην ιστορία της διαφύλαξης και της διάδοσης της Γραφής. Ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι, και τι εμπόδια αντιμετώπισαν;

«Ο Φιλόσοφος» και ο Διοικητής

Ο Κύριλλος (827-869 Κ.Χ., αρχικά ονομαζόταν Κωνσταντίνος) και ο Μεθόδιος (825-885 Κ.Χ.) κατάγονταν από αριστοκρατική οικογένεια της Θεσσαλονίκης. Σε εκείνη την πόλη μιλιούνταν τότε δύο γλώσσες: η ελληνική και κάποιος τύπος της σλαβικής. Η παρουσία πολλών Σλάβων και η στενή επαφή των πολιτών της με τις γύρω σλαβικές κοινότητες ίσως είχαν δώσει την ευκαιρία στον Κύριλλο και στον Μεθόδιο να μάθουν πολύ καλά τη γλώσσα των νότιων Σλάβων. Και, όπως αναφέρει κάποιος βιογράφος του Μεθόδιου, η μητέρα τους ήταν σλαβικής καταγωγής.

Έπειτα από το θάνατο του πατέρα του, ο Κύριλλος μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη, την πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Εκεί σπούδασε στο αυτοκρατορικό πανεπιστήμιο και συναναστρεφόταν με διακεκριμένους εκπαιδευτές. Έγινε βιβλιοθηκονόμος στην Αγία Σοφία, το πιο σημαντικό εκκλησιαστικό οικοδόμημα στην Ανατολή, και αργότερα καθηγητής φιλοσοφίας. Μάλιστα, λόγω των ακαδημαϊκών του επιτευγμάτων, ο Κύριλλος πήρε το παρωνύμιο «Ο Φιλόσοφος».

Στο μεταξύ, ο Μεθόδιος επιδίωξε την ίδια σταδιοδρομία με τον πατέρα του —στον τομέα της πολιτικής διοίκησης. Έγινε διοικητής σε μια παραμεθόρια Βυζαντινή περιφέρεια όπου ζούσαν πολλοί Σλάβοι. Ωστόσο, αποσύρθηκε σε κάποιο μοναστήρι στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας. Το 855 Κ.Χ. πήγε και ο Κύριλλος εκεί.

Το 860 Κ.Χ., ο πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης έστειλε τα δύο αδέλφια σε μια αποστολή στο εξωτερικό. Στάλθηκαν στους Χαζάρους, έναν λαό που κατοικούσε βορειοανατολικά της Μαύρης Θάλασσας και δίσταζε ακόμη να αποφασίσει ανάμεσα στον Ισλαμισμό, στον Ιουδαϊσμό και στη Χριστιανοσύνη. Καθ’ οδόν, ο Κύριλλος παρέμεινε για κάποιο διάστημα στη Χερσώνα της Κριμαίας. Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι εκεί έμαθε την εβραϊκή και τη σαμαρειτική, καθώς και ότι μετέφρασε μια εβραϊκή γραμματική στη γλώσσα των Χαζάρων.

Έκκληση από τη Μοραβία

Το 862 Κ.Χ., ο Ραστισλάβος, ηγεμόνας της Μοραβίας (περιοχή που καταλαμβάνουν σήμερα η ανατολική Τσεχία, η δυτική Σλοβακία και η δυτική Ουγγαρία), απηύθυνε στον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μιχαήλ Γ΄ την έκκληση που αναφέρεται στην εναρκτήρια παράγραφο —δηλαδή να στείλει δασκάλους των Γραφών. Οι σλαβόφωνοι υπήκοοι της Μοραβίας είχαν ήδη έρθει σε επαφή με τις εκκλησιαστικές διδασκαλίες μέσω ιεραποστόλων από το ανατολικό φραγκικό βασίλειο (σήμερα Γερμανία και Αυστρία). Ο Ραστισλάβος, όμως, ανησυχούσε εξαιτίας της πολιτικής και της εκκλησιαστικής επιρροής των γερμανικών φυλών. Έλπιζε ότι οι θρησκευτικοί δεσμοί με την Κωνσταντινούπολη θα βοηθούσαν να διατηρηθεί το έθνος του πολιτικά και θρησκευτικά αυτόνομο.

Ο αυτοκράτορας αποφάσισε να στείλει τον Μεθόδιο και τον Κύριλλο στη Μοραβία. Τα δύο αδέλφια ήταν καλά εξαρτισμένα από ακαδημαϊκή, εκπαιδευτική και γλωσσολογική άποψη για να ηγηθούν μιας τέτοιας αποστολής. Ένας βιογράφος του ένατου αιώνα αναφέρει ότι ο αυτοκράτορας, παρακινώντας τους να πάνε στη Μοραβία, τους είπε: «Κατάγεστε και οι δύο από τη Θεσσαλονίκη, και όλοι οι Θεσσαλονικείς μιλάνε άπταιστα τη σλαβική».

Η Γέννηση ενός Αλφαβήτου και μιας Μετάφρασης της Γραφής

Στη διάρκεια των μηνών πριν από την αναχώρησή τους, ο Κύριλλος προετοιμάστηκε για την αποστολή επινοώντας ένα σύστημα γραφής για τους Σλάβους. Λέγεται ότι είχε μεγάλη έφεση στη φωνητική. Έτσι, χρησιμοποιώντας ελληνικούς και εβραϊκούς χαρακτήρες, προσπάθησε να ορίσει ένα γράμμα για τον κάθε φθόγγο της σλαβονικής. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι είχε ήδη δαπανήσει χρόνια ολόκληρα προετοιμάζοντας τη βάση για αυτό το αλφάβητο. Εξακολουθεί δε να υπάρχει αβεβαιότητα για την ακριβή μορφή του αλφαβήτου που επινόησε ο Κύριλλος

Κυριλλικό ή Γλαγολιτικό;

Η φύση του αλφαβήτου που επινόησε ο Κύριλλος έχει προξενήσει μεγάλη αντιλογία, εφόσον οι γλωσσολόγοι δεν είναι βέβαιοι για το ποιο ακριβώς ήταν το αλφάβητό του. Το κυριλλικό αλφάβητο βασίζεται κυρίως στο ελληνικό, με δέκα και πλέον επιπρόσθετα γράμματα που επινοήθηκαν για να αντιστοιχούν με σλαβονικούς φθόγγους οι οποίοι δεν υπήρχαν στην ελληνική. Ωστόσο, μερικά από τα πρώτα σλαβονικά χειρόγραφα χρησιμοποιούν ένα πολύ διαφορετικό σύστημα γραφής, γνωστό ως γλαγολιτικό, και πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι αυτό ήταν το σύστημα γραφής που επινόησε ο Κύριλλος. Ορισμένοι γλαγολιτικοί χαρακτήρες φαίνεται να προέρχονται από την ελληνική ή εβραϊκή επισεσυρμένη γραφή. Κάποιοι ίσως παράγονται από μεσαιωνικά ορθογραφικά σημεία, αλλά οι περισσότεροι είναι πρωτότυπα και σύνθετα δημιουργήματα. Το γλαγολιτικό αλφάβητο φαίνεται να είναι ένα ιδιαίτερα ξεχωριστό και πρωτοποριακό δημιούργημα. Εντούτοις, το κυριλλικό αλφάβητο ήταν αυτό που εξελίχθηκε στα σημερινά συστήματα γραφής τα οποία χρησιμοποιούνται στη ρωσική, στην ουκρανική, στη σερβική και στη βουλγαρική, καθώς και σε 23 άλλες γλώσσες, μερικές από τις οποίες δεν είναι σλαβονικές.

Τον ίδιο καιρό, ο Κύριλλος ξεκίνησε ένα ταχύρυθμο πρόγραμμα μετάφρασης της Γραφής. Σύμφωνα με την παράδοση, άρχισε μεταφράζοντας από την ελληνική στη σλαβονική την πρώτη φράση του Ευαγγελίου του Ιωάννη, χρησιμοποιώντας το νέο αλφάβητο: «Στην αρχή ήταν ο Λόγος . . . » Συνέχισε μεταφράζοντας τα τέσσερα Ευαγγέλια, τις επιστολές του Παύλου και το βιβλίο των Ψαλμών.

Εργάστηκε άραγε μόνος του; Πιθανότατα ο Μεθόδιος βοήθησε στο έργο. Επιπλέον, το βιβλίο «Μεσαιωνική Ιστορία, Έκδοση Κέμπριτζ» (The Cambridge Medieval History) δηλώνει: «Είναι εύκολο να υποθέσει κανείς ότι [ο Κύριλλος] βοηθήθηκε από άλλους, οι οποίοι πρώτα από όλα πρέπει να ήταν σλαβικής καταγωγής αλλά είχαν ελληνική εκπαίδευση. Αν εξετάσουμε τις παλαιότερες μεταφράσεις, . . . βρίσκουμε την καλύτερη απόδειξη —υψηλή κατανόηση της σλαβονικής, πράγμα που πρέπει να αποδοθεί στην ύπαρξη συνεργατών οι οποίοι ήταν οι ίδιοι Σλάβοι». Η υπόλοιπη Γραφή ολοκληρώθηκε αργότερα από τον Μεθόδιο, όπως θα δούμε παρακάτω.

«Όπως τα Κοράκια Πάνω στο Γεράκι»

Το 863 Κ.Χ., ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος ξεκίνησαν την αποστολή τους στη Μοραβία, όπου τους υποδέχτηκαν θερμά. Το έργο τους, εκτός από τη μετάφραση της Γραφής και των λειτουργικών κειμένων, περιλάμβανε και την εκπαίδευση μιας ομάδας ντόπιων στο νέο σύστημα γραφής της σλαβονικής.

Ωστόσο, δεν ήταν όλα εύκολα. Ο φραγκικός κλήρος της Μοραβίας εναντιώθηκε άγρια στη χρήση της σλαβονικής. Υποστήριζαν τη θεωρία των τριών ιερών γλωσσών, σύμφωνα με την οποία μόνο η λατινική, η ελληνική και η εβραϊκή ήταν αποδεκτές για χρήση στη λατρεία. Τα δύο αδέλφια, ελπίζοντας να κερδίσουν την υποστήριξη του πάπα για τη νέα γραπτή γλώσσα που επινόησαν, ταξίδεψαν στη Ρώμη το 867 Κ.Χ.

Καθ’ οδόν, στη Βενετία, ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος αντιμετώπισαν ξανά μια ομάδα Λατίνων κληρικών που υποστήριζαν τη θεωρία των τριών ιερών γλωσσών. Κάποιος μεσαιωνικός βιογράφος του Κύριλλου αναφέρει ότι οι τοπικοί επίσκοποι, οι ιερείς και οι μοναχοί έπεσαν πάνω του «όπως τα κοράκια πάνω στο γεράκι». Σύμφωνα με αυτή τη μαρτυρία, ο Κύριλλος ανταπάντησε παραθέτοντας τα εδάφια 1 Κορινθίους 14:8, 9: «Διότι, πράγματι, αν η σάλπιγγα δώσει ασαφές παράγγελμα, ποιος θα ετοιμαστεί για μάχη; Έτσι και εσείς, αν μέσω της γλώσσας δεν προφέρετε ευκολονόητα λόγια, πώς θα γίνει αντιληπτό τι λέγεται; Στην πραγματικότητα, θα μιλάτε στον αέρα».

Όταν τα αδέλφια έφτασαν τελικά στη Ρώμη, ο Πάπας Αδριανός Β΄ έδωσε πλήρη συγκατάθεση για τη χρήση της σλαβονικής. Έπειτα από λίγους μήνες, και ενόσω ήταν ακόμη στη Ρώμη, ο Κύριλλος αρρώστησε βαριά. Σχεδόν δύο μήνες αργότερα πέθανε σε ηλικία 42 ετών.

Ο Πάπας Αδριανός Β΄ ενθάρρυνε τον Μεθόδιο να επιστρέψει και να συνεχίσει το έργο του στη Μοραβία και στα περίχωρα της πόλης Νίτρα, στη σημερινή Σλοβακία. Ελπίζοντας να ενισχύσει την επιρροή του στην περιοχή, ο πάπας έδωσε στον Μεθόδιο επιστολές οι οποίες ενέκριναν τη χρήση της σλαβονικής και τον διόρισε αρχιεπίσκοπο. Ωστόσο, το 870 Κ.Χ. ο Φράγκος επίσκοπος Χερμάνριχ, με τη βοήθεια του Πρίγκιπα Σβατοπλούκ της Νίτρας, τον συνέλαβε. Ο Μεθόδιος έμεινε φυλακισμένος δυόμισι χρόνια σε ένα μοναστήρι στη νοτιοανατολική Γερμανία. Τελικά ο διάδοχος του Αδριανού Β΄, ο Πάπας Ιωάννης Η΄, διέταξε την αποφυλάκιση του Μεθόδιου, τον αποκατέστησε στην επισκοπή του και επαναβεβαίωσε την παπική υποστήριξη για τη χρήση της σλαβονικής στη λατρεία.

Η εναντίωση όμως από το φραγκικό κλήρο συνεχίστηκε. Ο Μεθόδιος υπερασπίστηκε με επιτυχία τον εαυτό του ενάντια στις κατηγορίες ότι ήταν αιρετικός, και εξασφάλισε τελικά από τον Πάπα Ιωάννη Η΄ μια παπική βούλα που εξουσιοδοτούσε ρητά τη χρήση της σλαβονικής στην εκκλησία. Όπως παραδέχτηκε ο σημερινός πάπας, ο Ιωάννης Παύλος Β΄, η ζωή του Μεθόδιου περιλάμβανε «ταξίδια, στερήσεις, παθήματα, εχθρότητα και διωγμούς, . . . ακόμη και μια περίοδο απάνθρωπης φυλάκισης». Η ειρωνεία είναι ότι αυτά προκλήθηκαν από επισκόπους και ηγεμόνες φιλικά διακείμενους προς τη Ρώμη.

Μεταφράζεται Ολόκληρη η Γραφή

Παρ’ όλη την αμείλικτη εναντίωση, ο Μεθόδιος, με τη βοήθεια αρκετών στενογράφων, τελείωσε τη μετάφραση της υπόλοιπης Γραφής στη σλαβονική. Σύμφωνα με την παράδοση, ολοκλήρωσε αυτό το μεγάλο έργο μέσα σε οχτώ μόλις μήνες. Ωστόσο, δεν μετέφρασε τα απόκρυφα βιβλία των Μακκαβαίων.

Σήμερα, δεν είναι εύκολο να αποτιμήσουμε επακριβώς την ποιότητα της μετάφρασης του Κύριλλου και του Μεθόδιου. Λίγα μόνο χειρόγραφα αντίγραφα εξακολουθούν να υπάρχουν χρονολογούμενα κοντά στον καιρό της αρχικής μετάφρασης. Εξετάζοντας εκείνα τα σπάνια αρχικά δείγματα, οι γλωσσολόγοι παρατηρούν ότι η μετάφραση ήταν ακριβής και γλαφυρή. Το σύγγραμμα «Η Σλαβική μας Αγία Γραφή» (Our Slavic Bible) δηλώνει ότι τα δύο αδέλφια «έπρεπε να δημιουργήσουν πολλές νέες λέξεις και εκφράσεις . . . Το έκαναν δε αυτό με εκπληκτική ακρίβεια, δίνοντας συγχρόνως στη σλαβική γλώσσα έναν πρωτοφανή λεξιλογικό πλούτο».

Μια Διαρκής Κληρονομιά

Έπειτα από το θάνατο του Μεθόδιου το 885 Κ.Χ., οι Φράγκοι πολέμιοι των μαθητών του τους εκδίωξαν από τη Μοραβία. Αυτοί κατέφυγαν στη Βοημία, στη νότια Πολωνία και στη Βουλγαρία. Έτσι, το έργο του Κύριλλου και του Μεθόδιου συνεχίστηκε και στην πραγματικότητα διαδόθηκε. Η σλαβονική, στην οποία τα δύο αδέλφια έδωσαν γραπτή και πιο μόνιμη μορφή, άκμασε, εξελίχθηκε και αργότερα απέκτησε παραλλαγές. Σήμερα, η σλαβική οικογένεια γλωσσών περιλαμβάνει 13 κύριες γλώσσες και πολλές διαλέκτους.

Επιπρόσθετα, η καρποφορία των θαρραλέων προσπαθειών του Κύριλλου και του Μεθόδιου για τη μετάφραση της Γραφής έχει γίνει φανερή στις διάφορες σλαβικές μεταφράσεις των Γραφών που είναι διαθέσιμες σήμερα. Εκατομμύρια άνθρωποι που μιλάνε αυτές τις γλώσσες ωφελούνται έχοντας το Λόγο του Θεού στη γλώσσα τους. Παρά τη σφοδρή εναντίωση, πόσο αληθινά είναι τα λόγια: «Ο λόγος . . . του Θεού μας θα παραμείνει στον αιώνα»!—Ησαΐας 40:8.

[Υποσημειώσεις]

Οι σλαβικές γλώσσες μιλιούνται στην Ανατολική και στην Κεντρική Ευρώπη, και μεταξύ αυτών είναι η ρωσική, η ουκρανική, η σερβική, η πολωνική, η τσεχική, η βουλγαρική και άλλες παρόμοιες.

Η «σλαβονική», όπως χρησιμοποιείται σε αυτό το άρθρο, υποδηλώνει τη σλαβική διάλεκτο που χρησιμοποίησαν ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος για την αποστολή τους και για το φιλολογικό τους έργο. Μερικοί σήμερα χρησιμοποιούν τους όρους «Παλιά Σλαβονική» ή «Παλιά Εκκλησιαστική Σλαβονική». Οι γλωσσολόγοι συμφωνούν πως οι Σλάβοι δεν μιλούσαν μία και μόνο κοινή γλώσσα τον ένατο αιώνα Κ.Χ.

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 1 Μαρτίου 2011

Μένουμε ακόμα στην Αθήνα… Η προοπτική της συνταξιοδότησης έχει πάει πιο πίσω, μάλιστα με όλη αυτή την περίεργη ρευστότητα που υπάρχει στα κυβερνητικά επιτελεία και τις απαντήσεις των δανειστών, κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Ας πάμε λοιπόν να δούμε πώς είναι το σπίτι μας στο χωριό, τώρα. Εδώ, είναι το σαλόνι…


Κι εδώ μια άλλη πλευρά του σαλονιού με το τζάκι… Οξύμωρο που στο χώρο υπάρχει και ο ανεμιστήρας, αλλά είναι χρήσιμος το καλοκαίρι. Λίγη δροσιά χρειάζεται στις ζεστές μέρες του Ιουλίου που συνήθως πάμε εμείς… Και τότε, ο ανεμιστήρας είναι περισσότερο από ποτέ απαραίτητος. Όσο για το τζάκι, δεν το έχουμε χαρεί ακόμα…


Η κουζίνα μας. Λίγο θαμπή η φωτογραφία, ίσως γιατί έχει τραβηχτεί βιαστικά, αλλά μας υπενθυμίζει ότι όλα είναι στη θέση τους για να μας καλοδεχτούν, αν και όποτε μπορέσουμε να πάμε… Το σημαντικό και σπουδαίο είναι ότι σε καιρούς δύσκολους, οικονομικά και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμα ελλείψεις, μπορεί να κατοικηθεί.


Αριστερά, στην εξωτερική αυλή του σπιτιού, λίγο πριν μπούμε στην εσωτερική… Αυτή την εποχή δεν έχει βλάστηση. Τώρα με τις βροχές και με τη λίγη ζέστη που έρχεται προφανώς θα αλλάξουν τα πράγματα. Ακόμα και οι βουκαμβίλιες δεν έχουν φύλλα. Ο χειμώνας τις έχει διαλύσει. Αλλά θα φτιάξουν τα πράγματα μόλις η άνοιξη κάνει την εμφάνιση της.


Να και οι βουκαμβίλιες, δεξιά… Έχει συνέλθει από το περσινό καλοκαίρι και έχει μεγαλώσει καθώς έχει απλώσει τα κλαδιά της, αλλά χωρίς φύλλα. Μέχρι την άνοιξη αυτή η εικόνα, είναι βέβαιο ότι θα έχει αλλάξει. Σας το χρωστάμε να σας το δείξουμε. Μόνο η τριανταφυλλιά αντέχει ακόμα στο κρύο, την παγωνιά και τις δυσκολίες του χειμώνα…


Εσωτερική αυλή. Η πόρτα που οδηγεί στη μικρή αποθηκούλα και στο WC του σπιτιού. Η Στασούλα, συχνά – πυκνά, ανοίγει όλα τα δωμάτια να αεριστούν. Και πολύ καλά κάνει. Διότι, ένα σπίτι που δεν κατοικείται μόνιμα, έχει ανάγκη από κάτι τέτοιο. Ευχαριστούμε πολύ, Στασούλα, για τον κόπο που καταβάλεις…


Ένα γενικότερο πλάνο από την εσωτερική αυλή του πατρικού στο χωριό, όπως το βλέπεις αν σταθείς από την πόρτα του σπιτιού της Μαλάμως μας… Άδεια μοιάζει. Και είναι. Το καλοκαίρι ζωντανεύει, καθώς εδώ κάθομαι για τα γραφτά μου με το κομπιούτερ τα πρωινά, εδώ τρώμε το μεσημεριανό μας φαγητό και εδώ αποσπερίζουμε τα βράδια με τις παρέες μας.

Πριν λίγες μέρες είδαμε ΕΔΩ και γνωρίσαμε τη φίλη μας τη Νεσρίν που ζει στη Νυρεμβέργη της Βαυαρίας της Γερμανίας… Ας μείνουμε λίγο ακόμα όπως υποσχεθήκαμε για να γνωρίσουμε την πόλη ξεκινώντας από μια Αίθουσα Βασιλείας. Από το 1050 έως το 1571 η πόλη γνώρισε περίοδο ακμής και επεκτάθηκε εντυπωσιακά. Λόγω της θέσης της πάνω σε βασικές εμπορικές οδούς έγινε σημαντικό οικονομικό και πολιτικό κέντρο.

Αναφέρεται συχνά ως "ανεπίσημη πρωτεύουσα" της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, επειδή τα επονομαζόμενα Reichstage (αυτοκρατορικά συμβούλια) και τα δικαστήρια συνεδρίαζαν στο κάστρο της Νυρεμβέργης. Το 1219 η Νυρεμβέργη απέκτησε τον τίτλο της αυτοκρατορικής ελεύθερης πόλης από τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο τον Β'. Μέχρι το 1427 η πόλη διοικήθηκε από βουργράβους, μέχρι που ο τελευταίος, ο Φρειδερίκος ΣΤ' φον Χοεντσόλερν, πρώτος πρίγκιψ-εκλέκτωρ του Βρανδεμβούργου, πώλησε τα δικαιώματά του στο συμβούλιο της πόλης, το οποίο την κυβέρνησε μέχρι το 1806 οπότε ενσωματώθηκε στην Βαυαρία. 

Η Νυρεμβέργη έγινε γρήγορα, μαζί το Άουγκσμπουργκ, ένα από τα δύο μεγάλα εμπορικά κέντρα της διαδρομής από την Ιταλία στη βόρεια Ευρώπη. Το πολιτιστικό άνθισμα της Νυρεμβέργης κατά το 15ο και το 16ο αιώνα την έκανε το κέντρο της Γερμανικής Αναγέννησης. Το 1525 έφτασε στην πόλη η Μεταρρύθμιση και το 1532 υπογράφηκε η θρησκευτική ειρήνη της Νυρεμβέργης, από την οποία οι Λουθηρανοί αποκόμισαν σημαντικές παραχωρήσεις.


Το 1632 κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου, ο Άλμπρεχτ φον Βάλενσταϊν (Albrecht von Wallenstein) νίκησε τον βασιλιά Γουστάβο Αδόλφο της Σουηδίας κατά την πολιορκία της Νυρεμβέργης. Η πόλη άρχισε να υποβαθμίζεται μετά από τον πόλεμο και ανέκτησε τη σημασία της μόνο τον 19ο αιώνα, όταν καθιερώθηκε ως βιομηχανικό κέντρο. Στις αρχές του 19ου αιώνα η Νυρεμβέργη είχε σχεδόν πτωχεύσει.


Το 1806 με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία να διαλύεται και τυπικά, η Νυρεμβέργη πέρασε στην κυριαρχία της Βαυαρίας. Το βαυαρικό κράτος ανέλαβε τα χρέη της Νυρεμβέργης και εγγυήθηκε τη χρεολυσία τους. O πρώτος γερμανικός σιδηρόδρομος, από τη Νυρεμβέργη στο κοντινό Φιρτ (Fürth), άρχισε να λειτουργεί το 1835. Αφότου ανέλαβε την εξουσία ο Αδόλφος Χίτλερ, η Νυρεμβέργη έγινε το επίσημο κέντρο των Ναζί, οι οποίοι οργάνωναν στην πόλη τα ετήσια συνέδρια του Κόμματος από το 1933 μέχρι το 1938.


Οι Ναζί επέλεξαν την πόλη ως συνεδριακό κέντρο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, NSDAP. Ένας μεγάλος αριθμός κτιριακών εγκαταστάσεων κατασκευάστηκε ειδικά για αυτές τις συνελεύσεις, μερικά από τα οποία παρέμειναν ημιτελή. Οι πανηγυρικού χαρακτήρα συνεδριάσεις των Ναζί απαθανατίστηκαν κινηματογραφικά από τη σκηνοθέτιδα Λένι Ρίφενσταλ (Leni Riefenstahl). Σήμερα μπορούμε να δούμε στην πόλη πολλά παραδείγματα της ναζιστικής αρχιτεκτονικής.

Εικόνες όμορφες σαν αυτή θα έχουμε σε καθημερινό επίπεδο στη ζωή μας στο νέο κόσμο που ετοιμάζει ο Ιεχωβά για μας… Εκατομμύρια «άλλα πρόβατα» του Ιησού περιμένουν με λαχτάρα τη μελλοντική ανταμοιβή της αιώνιας ζωής σε μια παραδεισένια  γη. Εκεί «θα βρίσκουν εξαιρετική ευχαρίστηση στην αφθονία της ειρήνης».—Ιωάν. 10:16· Ψαλμ. 37:11.


Στη χθεσινή δημόσια ομιλία, στην εκκλησία μας, με θέμα «Η καταστροφή της γης επιφέρει τη θεϊκή ανταπόδοση» ακούσαμε πολύ όμορφες, θετικές, ενθαρρυντικές και εποικοδομητικές σκέψεις. Αν και στους ανθρώπους του κόσμου ένας τέτοιος τίτλος ομιλίας μπορεί να δημιουργεί απορίες, για μας ήταν κάτι το φυσιολογικό και το αναμενόμενο.

Διότι γνωρίζουμε ότι ο Θεός δεν αφήνει να περνά τίποτα απαρατήρητο από όσα συμβαίνουν στη γη… Και έχουμε πολλά παραδείγματα από την Αγία Γραφή που το πιστοποιούν αυτό. Στο εδάφιο Γένεση1:1 βλέπουμε τη δήλωση του Δημιουργού για τη γη, το ίδιο και στον Ψαλμό 115 όπου μιλάει για τον ουρανό και τη γη, αλλά και στον Ησαΐα 45:18, που δηλώνει ξεκάθαρα ότι δημιούργησε τη γη για να κατοικείται.

Στο εδάφιο Γένεση 2: 15-17 βλέπουμε την κατεύθυνση που δίνει ο Δημιουργός, προνόμιο για τον άνθρωπο, να την καλλιεργεί και να την προσέχει. Προϋπέθετε μόνο ένα στοιχείο βασικό, ζωτικής σημασίας που έπρεπε να έχουν οι άνθρωποι: Υπακοή σε αυτόν. Πράγμα που οι πρώτοι γονείς μας, δεν έκαναν, δυστυχώς.

Στα εδάφια Γένεση 3:23, 24 βλέπουμε ότι ο Ιεχωβά τους έβγαλε από τον παράδεισο, λόγω της ανυπακοής τους. Κι έτσι όλοι εμείς «αμαρτήσαμε» μέσω του πρώτου γονέα μας και η ποινή της αμαρτίας είναι τα προβλήματα και οι ταλαιπωρίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα, τα γηρατειά, ο θάνατος αλλά και η μόλυνση και η καταστροφή της γης.

Η μόλυνση που είχε μπει στη διάνοια οδήγησε και στην μόλυνση της γης. Είδαμε την πρώτη δολοφονία που καταγράφεται στη Γραφή ανάμεσα στα αδέλφια Κάιν και Άβελ. Αλλά τα πράγματα με τη μόλυνση έγιναν ακόμα πιο σοβαρά. Τα εδάφια Γένεση 6: 2, 4, 11-12 μας δείχνουν πώς επεκτάθηκε η μόλυνση, καθώς πνευματικά πλάσματα από τον ουρανό, υλοποιήθηκαν και άρχισαν να παίρνουν ως συζύγους τους κόρες των ανθρώπων.

Η γη γέμισε βία με τους Νεφελήμ. Και εδώ βλέπουμε την πρώτη θεϊκή ανταπόδοση με τον παγγήινο κατακλυσμό. Και γνωρίζουμε καλά, μόνο ποιοι σώθηκαν από αυτόν. Ο Νώε, η σύζυγος του και οι γιοί τους με τις συζύγους τους. Θα περίμενε κανείς κάτι καλύτερα μετά από αυτό. Ότι δηλαδή ο άνθρωπος θα έβαζε μυαλό και θα ήταν υπάκουος στον Ιεχωβά.

Δυστυχώς ούτε η οικογένεια του Νώε δεν τα κατάφερε… Στο εδάφιο Γένεση 18:20 βλέπουμε ότι η εμφάνιση του Νεβρώδ το αποδεικνύει αυτό. Αυτός ήταν ένας άνθρωπος που με τη συμπεριφορά του δοκίμαζε και προκαλούσε τον Θεό.

Στα εδάφια Γένεση 19:1 αλλά 12-13 βλέπουμε επίσης την καταστροφή των Σοδόμων και Γομόρων, αλλά και την διάσωση του Λωτ με τις κόρες του.

Στα εδάφια Δευτερονόμιο 7: 25-26 διαπιστώνουμε ότι ο Ιεχωβά είχε δώσει συγκεκριμένες οδηγίες στους Ισραηλίτες, σε σχέση με τους ειδωλολατρικού λαούς που κατοικούσαν γύρω τους, όπως ήταν οι Χαναναίοι… Κι αλήθεια, πόσες φορές στη ζωή μας, διαβάζοντας και στοχαζόμενοι τη Γραφή δεν έχουμε νιώσει τον Ιεχωβά να μας νουθετεί σοφά να προσέχουμε;

Έτσι λοιπόν η μόλυνση σε συνάρτηση με την έλλειψη υπακοής από πλευράς των ανθρώπων προχωρούσε συνεχώς σε ακόμα πιο δύσκολους δρόμους. Το 607 π.κ.χ. η Ιερουσαλήμ καταστράφηκε… Για’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε σωστά το ερώτημα: Όχι τι κάνει ο Θεός, αλλά τι κάνουμε εμείς.

Στο εδάφιο Αποκάλυψη 11:18 λέει ξεκάθαρα ότι ο Θεός θα καταστρέψει εκείνους που καταστρέφουν τη γη… Και βλέπουμε ότι στον 20^ο αιώνα, αλλά και σε αυτόν που ζούμε, ύστερα από 6.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας, ο άνθρωπος συνεχίζει να καταστρέφει τη γη.

Ωστόσο ο Λόγος του Θεού στο εδάφιο Ησαΐας 60:22 λέει ότι θα υπήρχαν άνθρωποι σ’ αυτόν τον καιρό του τέλους που θα εμπιστεύονταν απόλυτα τον ιεχωβά. Αυτοί θα ήταν πιστοί και θα αυξάνονταν πολύ. Και όλα αυτά θα συνέβαιναν την ώρα που όπως λέει το εδάφιο 2 Τιμόθεο 3:13 ο κόσμος θα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Και μήπως άραγε δεν το βλέπουμε αυτό στις μέρες μας;

Και επειδή όπως στον κατακλυσμό, υπεύθυνοι για την καταστροφή ήταν οι δαίμονες, το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Όμως τα εδάφια Αποκάλυψη 6: 2, 3, 5, 6 μας διαβεβαιώνουν ότι έχει ξεκινήσει ήδη αυτός καλπασμός των αλόγων από το 1914 και μετά. Και αυτό επηρεάζει ασφαλώς και τη γη.

Η καταστροφή του πλανήτη μας συνεχίζεται… Ωστόσο εμείς έχουμε βάσιμη ελπίδα ότι αυτό θα αλλάξει με τη δύναμη του Θεού. Και τον εμπιστευόμαστε απόλυτα, διότι είμαστε πίσω από τον πρώτο αναβάτη των εδαφίων της Αποκάλυψης, τον δοξασμένο Βασιλιά. Και ο Ψαλμός 37: 5,11 μας διαβεβαιώνει απόλυτα, ότι έτσι θα συμβεί. Όπως και ολόκληρος ο Ψαλμός 156.

Αν συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό μέχρι το τέλος, να είμαστε πιστοί στον Ιεχωβά, είναι βέβαιο ότι θα ανταμειφτούμε με τις ευλογίες του Θεού ζώντας τώρα σε ειρήνη διάνοιας και έχοντας πραγματικά μελλοντικές ευλογίες σε μια παραδεισένια γη που ο Ιεχωβά Θεός θα αποκαταστήσει ώστε να απολαμβάνουμε αιώνια ζωή. Πράγμα που ο ομιλητής το ευχήθηκε για όλους τους παρόντες στη συνάθροιση.