«Η Αγία Γραφή είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα βιβλία στη χώρα μας [την Ιταλία] αλλά ίσως είναι και ένα από τα βιβλία που έχει διαβάσει λιγότερο ο κόσμος. Οι πιστοί δεν παροτρύνονται ιδιαίτερα να εξοικειωθούν με την Αγία Γραφή ούτε και λαβαίνουν πολλή βοήθεια για να τη διαβάζουν ως το Λόγο του Θεού. Υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να γνωρίσουν τη Γραφή, αλλά συνήθως δεν υπάρχει κανένας να τους μοιράσει τον άρτο του Λόγου».

Αυτή η δήλωση, που έγινε από κάποια μέλη της Συνόδου Ιταλών Επισκόπων το 1995, δημιουργεί ορισμένες απορίες. Πόσο ευρέως διαβαζόταν η Γραφή στην Ιταλία τους περασμένους αιώνες; Γιατί η κυκλοφορία της έμεινε πίσω σε σχέση με άλλες χώρες; Γιατί εξακολουθεί να είναι ένα από τα βιβλία που διαβάζει λιγότερο ο κόσμος στην Ιταλία; Μια εξέταση της ιστορίας των μεταφράσεων της Γραφής στην ιταλική δίνει μερικές απαντήσεις.

Χρειάστηκαν αιώνες για να αναπτυχθούν από τη λατινική οι ρωμανικές γλώσσες —η γαλλική, η ιταλική, η ισπανική, η πορτογαλική και ούτω καθεξής. Σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες που είχαν λατινικό υπόβαθρο, η καθομιλουμένη, δηλαδή η γλώσσα του κοινού λαού, σταδιακά προσλάμβανε νέο κύρος και χρησιμοποιούνταν μάλιστα σε συγγράμματα. Η εξέλιξη της καθομιλουμένης επηρέασε άμεσα τη μετάφραση της Γραφής. Πώς; Κάποια στιγμή, το χάσμα ανάμεσα στη λατινική, την ιερή εκκλησιαστική γλώσσα, και στην καθομιλουμένη, με τις διαλέκτους και τα τοπικά της ιδιώματα, έγινε τόσο μεγάλο ώστε όσοι δεν είχαν λάβει επίσημη εκπαίδευση δεν καταλάβαιναν πλέον τη λατινική.

Γύρω στο έτος 1000, οι περισσότεροι κάτοικοι της ιταλικής χερσονήσου θα δυσκολεύονταν να διαβάσουν τη λατινική Βουλγάτα, ακόμα και αν μπορούσαν να αποκτήσουν ένα αντίτυπο. Επί αιώνες, η εκκλησιαστική ιεραρχία μονοπωλούσε την παιδεία, περιλαμβανομένων και των λίγων πανεπιστημίων που υπήρχαν. Μόνο μερικοί προνομιούχοι επωφελούνταν από αυτήν. Ως εκ τούτου, η Γραφή έγινε τελικά «άγνωστο βιβλίο». Εντούτοις, πολλοί επιθυμούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στο Λόγο του Θεού και να τον κατανοήσουν στη δική τους γλώσσα.

Πολλοί κληρικοί πίστευαν ότι οι μεταφράσεις της Γραφής συνέβαλλαν στην εξάπλωση των αποκαλούμενων αιρέσεων. Σύμφωνα με τον ιστορικό Μάσιμο Φίρπο, «η χρήση της καθομιλουμένης [θα σήμαινε την] κατεδάφιση ενός γλωσσικού φραγμού [της χρήσης της λατινικής] ο οποίος περιφρουρούσε την αποκλειστική κυριαρχία του κλήρου σε θρησκευτικά ζητήματα». Συνεπώς, ένας συνδυασμός πολιτιστικών, θρησκευτικών και κοινωνικών παραγόντων υπάρχει στη ρίζα της γενικής έλλειψης Βιβλικής εκπαίδευσης που εξακολουθεί να επικρατεί στην Ιταλία.

Οι Πρώτες Τμηματικές Μεταφράσεις της Γραφής

Το 13ο αιώνα έγιναν οι πρώτες μεταφράσεις Γραφικών βιβλίων από τη λατινική στην καθομιλουμένη. Αυτές οι τμηματικές μεταφράσεις αντιγράφονταν με το χέρι και κόστιζαν πολύ. Καθώς γίνονταν ολοένα και περισσότερες μεταφράσεις το 14ο αιώνα, σχεδόν ολόκληρη η Γραφή ήταν διαθέσιμη στην καθομιλουμένη, μολονότι τα βιβλία της μεταφράστηκαν από διαφορετικά άτομα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και τοποθεσίες. Οι περισσότερες από αυτές τις μεταφράσεις, έργα ανώνυμων μεταφραστών, βρίσκονταν στα χέρια των πλουσίων ή των μορφωμένων, των μόνων που είχαν τη δυνατότητα να τις αποκτήσουν ή την ικανότητα να τις διαβάσουν.

Επί αιώνες, η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού παρέμενε αναλφάβητη. Ακόμα και τον καιρό της ενοποίησης της Ιταλίας το 1861, ο πληθυσμός ήταν αναλφάβητος σε ποσοστό 74,7 τοις εκατό. Παρεμπιπτόντως, όταν η καινούρια ιταλική κυβέρνηση σχεδίαζε να κάνει τη δωρεάν υποχρεωτική δημόσια εκπαίδευση διαθέσιμη σε όλους, ο Πάπας Πίος Θ΄ έγραψε στο βασιλιά το 1870 και τον παρότρυνε να εναντιωθεί στο νόμο, τον οποίο αποκάλεσε «μάστιγα» που αποσκοπούσε στο να «καταστρέψει τελείως τα Καθολικά σχολεία».

Η Πρώτη Γραφή στην Ιταλική

Η πρώτη ολοκληρωμένη Γραφή στην ιταλική τυπώθηκε στη Βενετία το 1471, σχεδόν 16 χρόνια αφότου χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη τα κινητά τυπογραφικά στοιχεία. Ο Νικολό Μαλέρμπι, Καμαλδολινός μοναχός, ετοίμασε τη μετάφρασή του σε οχτώ μήνες. Βασίστηκε πολύ στις υπάρχουσες μεταφράσεις, τις οποίες διόρθωσε με βάση τη λατινική Βουλγάτα, ενώ αντικατέστησε μερικές λέξεις με άλλες που συνηθίζονταν στον τόπο του, τη Βενετία. Η μετάφρασή του ήταν η πρώτη τυπωμένη έκδοση της Γραφής στην ιταλική που κατέστη δυνατόν να κυκλοφορήσει ευρέως.

Κάποιος άλλος που εξέδωσε μια μετάφραση της Γραφής στη Βενετία ήταν ο Αντόνιο Μπρουτσιόλι. Αυτός ήταν ανθρωπιστής και έκλινε προς τον Προτεσταντισμό, αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε την Καθολική Εκκλησία. Το 1532 ο Μπρουτσιόλι εξέδωσε τη Γραφή που μετέφρασε από τα πρωτότυπα εβραϊκά και ελληνικά κείμενα. Επρόκειτο για την πρώτη μετάφραση της Γραφής στην ιταλική από τα πρωτότυπα κείμενα. Μολονότι η μετάφραση δεν ήταν σε άριστη, λόγια ιταλική, η πιστότητά της στα πρωτότυπα κείμενα είναι αξιοσημείωτη, αν λάβουμε υπόψη τη γνώση των αρχαίων γλωσσών που υπήρχε εκείνη την εποχή. Σε ορισμένα σημεία και σε κάποιες εκδόσεις ο Μπρουτσιόλι αποκατέστησε το όνομα του Θεού με τη μορφή «Ιέοβα». Επί έναν σχεδόν αιώνα, η Γραφή του ήταν πολύ δημοφιλής μεταξύ των Ιταλών Προτεσταντών και των θρησκευτικών αντιφρονούντων.

Εκδόθηκαν και άλλες ιταλικές μεταφράσεις —στην ουσία αναθεωρήσεις της Γραφής του Μπρουτσιόλι— ορισμένες από Καθολικούς. Καμία από αυτές δεν κυκλοφόρησε ευρέως. Το 1607, ο Τζοβάνι Ντιοντάτι, Καλβινιστής πάστορας του οποίου οι γονείς είχαν διαφύγει στην Ελβετία για να αποφύγουν το θρησκευτικό διωγμό, εξέδωσε στη Γενεύη άλλη μια μετάφραση στην ιταλική από τις πρωτότυπες γλώσσες. Η μετάφρασή του έγινε η Γραφή των Ιταλών Προτεσταντών επί αιώνες. Για την περίοδο στην οποία έγινε, θεωρείται εξαίρετη ιταλική μετάφραση. Η Γραφή του Ντιοντάτι βοηθούσε τους Ιταλούς να κατανοήσουν τις διδασκαλίες της Γραφής. Αλλά η λογοκρισία του κλήρου εμπόδισε τη διάδοση αυτής και άλλων μεταφράσεων.

Η Αγία Γραφή — «Άγνωστο Βιβλίο»

«Η Εκκλησία εκπλήρωνε ανέκαθεν το καθήκον της να έχει τα βιβλία υπό επιτήρηση, αλλά πριν από την εφεύρεση της τυπογραφίας δεν το έκρινε απαραίτητο να συντάξει κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων, επειδή όσα συγγράμματα θεωρούνταν επικίνδυνα καίγονταν», δηλώνει η «Καθολική Εγκυκλοπαίδεια» (Enciclopedia Cattolica). Ακόμα και μετά την έναρξη της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης, ο κλήρος αρκετών ευρωπαϊκών χωρών έκανε ό,τι μπορούσε για να περιορίσει την κυκλοφορία των λεγόμενων αιρετικών βιβλίων. Σημείο καμπής αποτέλεσε η Σύνοδος του Τριδέντου το 1546, οπότε εξετάστηκε το ζήτημα των μεταφράσεων στην καθομιλουμένη. Παρουσιάστηκαν δύο διακριτές θέσεις. Όσοι ήταν υπέρ της απαγόρευσης ισχυρίζονταν ότι η Γραφή στην κοινή γλώσσα ήταν «η μητέρα και η πηγή όλων των αιρέσεων». Όσοι ήταν κατά της απαγόρευσης δήλωναν ότι οι «πολέμιοί» τους, οι Προτεστάντες, θα υποστήριζαν πως η εκκλησία απαγόρευε τη Γραφή στην καθομιλουμένη για να κρύψει «την απάτη και το δόλο».

Εφόσον δεν επήλθε συμφωνία, η Σύνοδος δεν πήρε οριστική θέση σε αυτό το ζήτημα αλλά περιορίστηκε στο να εγκρίνει επίσημα την αυθεντικότητα της Βουλγάτας, η οποία έγινε το πρότυπο κείμενο της Καθολικής Εκκλησίας. Ωστόσο, ο Κάρλο Μπουτσέτι, καθηγητής στο Σαλεσιανό Παπικό Πανεπιστήμιο της Ρώμης, παρατηρεί ότι ο χαρακτηρισμός της Βουλγάτας ως «αυθεντικής» «ευνοούσε την αντίληψη ότι, στην ουσία, θα ήταν η μόνη νόμιμη μορφή της Αγίας Γραφής». Οι εξελίξεις που ακολούθησαν το επαλήθευσαν αυτό.

Το 1559 ο Πάπας Παύλος Δ΄ εξέδωσε τον πρώτο κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων, έναν κατάλογο συγγραμμάτων που οι Καθολικοί απαγορευόταν να διαβάζουν, να πουλούν, να μεταφράζουν και να κατέχουν. Τα εν λόγω βιβλία θεωρούνταν πονηρά και επικίνδυνα για την πίστη και την ηθική ακεραιότητα. Ο κατάλογος απαγόρευε την ανάγνωση μεταφράσεων της Γραφής στην καθομιλουμένη, περιλαμβανομένης και της μετάφρασης του Μπρουτσιόλι. Οι παραβάτες αφορίζονταν. Ο κατάλογος του 1596 ήταν ακόμα πιο περιοριστικός. Δεν θα δινόταν πλέον εξουσιοδότηση για μετάφραση ή εκτύπωση της Γραφής στην καθομιλουμένη. Αυτού του είδους οι Γραφές έπρεπε να καταστρέφονται.

Ως αποτέλεσμα, το κάψιμο Γραφών σε πλατείες εκκλησιών πολλαπλασιάστηκε μετά το τέλος του 16ου αιώνα. Στις διάνοιες των ανθρώπων γενικά, η Γραφή έγινε βιβλίο των αιρετικών και αυτή η εικόνα είναι ακόμα πάρα πολύ ζωντανή. Σχεδόν όλες οι Γραφές και τα Βιβλικά σχολιολόγια σε δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες καταστράφηκαν, ενώ τα επόμενα 200 χρόνια κανένας Καθολικός δεν ήταν διατεθειμένος να μεταφράσει τη Γραφή στην ιταλική. Οι μόνες Γραφές που κυκλοφορούσαν στην ιταλική χερσόνησο —κρυφά, για να μην τις κατασχέσουν— ήταν εκείνες που είχαν μεταφραστεί από Προτεστάντες λογίους. Γι’ αυτό, ο ιστορικός Μάριο Τσινιόνι δηλώνει: «Στην πραγματικότητα, η ανάγνωση της Αγίας Γραφής από λαϊκούς διακόπηκε εντελώς επί αιώνες. Η Γραφή έγινε ουσιαστικά ένα άγνωστο βιβλίο και εκατομμύρια Ιταλοί έζησαν όλοι τους τη ζωή χωρίς ποτέ να διαβάσουν ούτε μία σελίδα της».

Η Απαγόρευση Χαλαρώνει

Αργότερα, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄, σε ένα διάταγμα σχετικά με τον κατάλογο, με ημερομηνία 13 Ιουνίου 1757, τροποποίησε τον προηγούμενο κανόνα, «επιτρέποντας την ανάγνωση μεταφράσεων στην καθομιλουμένη οι οποίες είχαν εγκριθεί από την Αγία Έδρα και εκδίδονταν υπό την κατεύθυνση επισκόπων». Ως αποτέλεσμα, ο Αντόνιο Μαρτίνι, ο οποίος έγινε αργότερα αρχιεπίσκοπος της Φλωρεντίας, ετοιμάστηκε να μεταφράσει τη Βουλγάτα. Το πρώτο μέρος εκδόθηκε το 1769 και το έργο ολοκληρώθηκε το 1781. Σύμφωνα με μια Καθολική πηγή, η μετάφραση του Μαρτίνι ήταν «η πρώτη αληθινά αξιομνημόνευτη» μετάφραση. Μέχρι τότε, οι Καθολικοί που δεν καταλάβαιναν λατινικά δεν ήταν σε θέση να διαβάσουν κάποια Γραφή εγκεκριμένη από την εκκλησία. Τα επόμενα 150 χρόνια, η μετάφραση του Μαρτίνι ήταν η μόνη εγκεκριμένη για τους Ιταλούς Καθολικούς.

Μια σημαντική αλλαγή επήλθε στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο του Βατικανού. Το 1965 το έγγραφο Λόγος Θεού (Dei Verbum) παρότρυνε για πρώτη φορά να γίνουν «κατάλληλες και ορθές μεταφράσεις . . . σε διάφορες γλώσσες, ιδιαίτερα από τα πρωτότυπα κείμενα των ιερών βιβλίων». Λίγο νωρίτερα, το 1958, το Παπικό Βιβλικό Ινστιτούτο εξέδωσε «την πρώτη ολοκληρωμένη Καθολική μετάφραση από τα πρωτότυπα κείμενα». Αυτή η μετάφραση αποκατέστησε σε ορισμένα σημεία το θεϊκό όνομα με τη μορφή «Γιαχβέ».

Η εναντίωση προς τις μεταφράσεις της Γραφής στην καθομιλουμένη υπήρξε καταστροφική, και οι συνέπειές της είναι ακόμα αισθητές. Όπως δήλωσε η Τζιλιόλα Φρανίτο, η εναντίωση αυτή έχει «ενσταλάξει στους πιστούς δυσπιστία απέναντι στην ίδια τους την ελευθερία σκέψης και συνείδησης». Επιπρόσθετα, έχουν επιβληθεί θρησκευτικές παραδόσεις, τις οποίες πολλοί Καθολικοί θεωρούν σημαντικότερες από την Αγία Γραφή. Όλα αυτά έχουν αποξενώσει τους ανθρώπους από τις Γραφές, μολονότι ο αναλφαβητισμός έχει ουσιαστικά εξαλειφθεί.

Το ευαγγελιστικό έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά, όμως, έχει κινήσει εκ νέου το ενδιαφέρον για την Αγία Γραφή στην ιταλική. Το 1963 οι Μάρτυρες έθεσαν σε κυκλοφορία τη Μετάφραση Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών στην ιταλική. Το 1967 έγινε διαθέσιμη ολόκληρη η Αγία Γραφή. Περισσότερα από 4.000.000 αντίτυπα αυτής της μετάφρασης έχουν διανεμηθεί στην Ιταλία και μόνο. Η Μετάφραση Νέου Κόσμου, η οποία αποκαθιστά στο κείμενό της το θεϊκό όνομα, Ιεχωβά, διακρίνεται για τη σχολαστική προσκόλλησή της στο νόημα των πρωτότυπων κειμένων.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι, διαβάζοντας και εξηγώντας το Γραφικό άγγελμα της ελπίδας σε όλους όσους θέλουν να ακούσουν. (Πράξεις 20:20) Την επόμενη φορά που θα συναντήσετε Μάρτυρες του Ιεχωβά, γιατί να μην τους ζητήσετε να σας δείξουν τι λέει η δική σας Αγία Γραφή σχετικά με τη θαυμάσια υπόσχεση του Θεού να εγκαθιδρύσει σύντομα μια «νέα γη» στην οποία «δικαιοσύνη θα κατοικεί»;—2 Πέτρου 3:13.

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 15 Δεκεμβρίου 2005

Φυσικά κανένα ΜΜΕ δεν περιμέναμε να γράψει έστω και μια λέξη για το πόρισμα για τις χρηματοδοτήσεις των κομμάτων και των ΜΜΕ. Στο σπίτι του κρεμασμένου, λένε, δεν μιλάνε για σχοινί… Αυτοί ασχολούνταν με τον ΔΟΛ. Δείτε πάνω ΤΑ ΝΕΑ και κάτω την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ.


ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 21/01/2017

Λένε πως χαμένες είναι μόνο οι μάχες που δεν δώσαμε στη ζωή μας. Κι αυτό ίσως έχει μια κάποια βάση αλήθειας. Αλλά καμιά φορά και το να παλεύεις για μήνες κάτι και στο τέλος να γυρνάς εκεί που ήσουν πριν αρχίσεις δεν ξέρω πώς να το χαρακτηρίσω πια…

Επί μήνες (οκτώ αν θυμάμαι καλά…) παρακολουθούσαμε (όσοι είχαν την αντοχή και την υπομονή και δεν είχαν δικά τους προβλήματα να τους απασχολούν…) από το κανάλι της Βουλής τους βουλευτές της συμπολίτευσης που συμμετείχαν στην Εξεταστική Επιτροπή για τα δάνεια κομμάτων και μέσων ενημέρωσης να «σφυροκοπούν» τους μάρτυρες που καλούνταν να καταθέσουν, είτε προέρχονταν από το χώρο της πολιτικής είτε από τα media.

Και μερικοί είχαν ίσως την ψευδαίσθηση ότι κάτι αλλάζει στην πολιτική ζωή του τόπου, ότι θα σταματήσει η κατά μέτωπο κοροϊδία και ίσως δούμε να ασχολούνται ουσιαστικά και να αποδίδουν δικαιοσύνη. Πολύ γρήγορα διαπίστωσαν πως όλα γίνονταν, όπως πάντα με τους πολιτικούς, για τα μάτια του κόσμου. Στάχτη στα μάτια δυσαρεστημένων…

Ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς, μιλώντας στην ΕΡΤ, είχε προαναγγείλει τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής κατά πολιτικών προσώπων με βάση τα όσα είχαν ακουσθεί κατά τη διάρκεια της Εξεταστικής. «Στην Επιτροπή ακούσθηκαν σημεία και τέρατα, δεν μπορούν να μείνουν κάτω από το χαλί», δήλωνε χαρακτηριστικά ο κ. Παππάς, ο οποίος έχει στο χαρτοφυλάκιό του τα μέσα ενημέρωσης.

Το Μέγαρο Μαξίμου διέρρεε ότι θα «χορέψει στο ταψί» την αντιπολίτευση, δίνοντας την εντύπωση ότι θα επιχειρήσει να κερδίσει πολιτικό χρόνο, σηκώνοντας τη σημαία της σκανδαλολογίας. Ωραία που ακούγονταν όλα αυτά στα αυτιά των ανθρώπων!

Και μετά άρχισαν τα ωραία. Ένας βουλευτής της συμπολίτευσης διέρρευσε στους κοινοβουλευτικούς συντάκτες το πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ, στο οποίο υπήρχε ειδικό κεφάλαιο για «ευθύνες» του τέως υπουργού Οικονομικών Γιάνη Στουρνάρα και νυν μεγαλοτραπεζίτη, σχετικά με τροπολογία για φορολογική υπόθεση ύψους 1,2 δισεκατομμυρίου ευρώ υπέρ πετρελαϊκού ομίλου που έχει ισχυρή παρουσία και στα μέσα ενημέρωσης. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επανέφεραν την υπόθεση αυτή, αν και στο παρελθόν είχε γίνει εξαντλητικός κοινοβουλευτικός έλεγχος, χωρίς αποτέλεσμα.

Μόλις άρχισε να κυκλοφορεί το πόρισμα στο διαδίκτυο, το Μέγαρο Μαξίμου πανικοβλήθηκε και ζήτησε από τους βουλευτές του που συμμετέχουν στην Επιτροπή να αφαιρέσουν από το κείμενο το κεφάλαιο Στουρνάρα. Έτσι στο πολυθρύλητο πόρισμα δεν καταλογίζονται ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα και εύλογα δεν υπάρχει λόγος σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής.

Όλα καλά κι όλα ωραία… Άλλο ένα ψέμα, από αυτά που αρέσουν πολύ στους πολιτικούς για να υπαρπάξουν κάθε φορά την ψήφο απογοητευμένων ανθρώπων.  Σαν την 13^η σύνταξη που θα έδιναν ή κάτι σαν τη διαφύλαξη της αγοραστικής αξίας του μισθού ων εργαζομένων. Όσων δηλαδή έχουν ακόμα δουλειά… Τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να δουν. Όλα ψέματα

Φαίνεται ότι η μάχη κατά της διαπλοκής εξαντλήθηκε στις «κραυγές» των βουλευτών της συμπολίτευσης κατά των μαρτύρων. Ακόμη και η ΑΥΓΗ δεν βρήκε χώρο ούτε για ένα μονόστηλο στην πρώτη της σελίδα, προκειμένου να ενημερώσει τους αναγνώστες της, για το περιεχόμενο του πορίσματος.

Άλλωστε, οι περισσότεροι «διαπλεκόμενοι» του πορίσματος έχουν γίνει πιο «ΣΥΡΙΖΑίοι» από την ΑΥΓΗ και οι συνήθεις εργολάβοι εξακολουθούν να κερδίζουν τους διαγωνισμούς των δημόσιων έργων. Τι άλλο δηλαδή να περιμένουμε από τα ανθρωποποίητα συστήματα πραγμάτων; Απολύτως τίποτα. Για μας είναι βέβαιο, αυτό.

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί αύριο στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ και στη στήλη μου «Επισημάνσεις».
• Σχετικά με το πόρισμα, ένα υπάρχει ΕΔΩ και είναι μόλις 418 σελίδες, αρχείο pdf.

Οι Έλληνες αδελφοί στις Συνελεύσεις Νυρεμβέργης και Βιέννης χωρίζονταν σε γκρουπ... Υποομάδες με υπευθύνους... Για να εξυπηρετούνται καλύτερα.


Εδώ ένα γκρουπ με τον Χόρτη Νίκο... Και τον Πυρένη, υπηρέτη περιοχής...Τον γαμπρό του Πυρένη, τον Μαριανό Νίκο και την μητέρα του Μαριανού...


Ο Χόρτης Νίκος στις διεθνείς συνελεύσεις Βιέννης και Νυρεμβέργης… Πριν το 1970... Πήγαιναν με τραίνα ναυλωμένα από αδελφούς... Βλέπετε την σκηνή της ελληνικής συνέλευσης...


Κάθε γλωσσική ομάδα είχε την σκηνή της σ’ αυτές τις διεθνείς συνελεύσεις... Ξεχωρίζουν οι κονκάρδες... Μοναδικές φωτογραφίες - ντοκουμέντα.


Ελπίζω να έχω βάλει τις σωστές λεζάντες στις κατάλληλες φωτογραφίες… Έτσι κι αλλιώς αποτελούν μνήμες μιας άλλης εποχής.


Για όλους εμάς τους νεώτερους στην Αλήθεια, αυτές οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες είναι πολύ σπουδαίες… Δύσκολοι καιροί και η πιστότητα ήταν σημαντική, όπως και σήμερα.

Το αρχαίο δράμα με το δικαστήριο του Σάχεδριν... Είναι στο ίδιο δράμα με την σύγχρονη σκηνή...

Χθες είχαμε ΕΔΩ στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ ένα δημοσίευμα για τον Νίκο Χόρτη που αποχαιρετούμε σήμερα. Το δημοσίευμα έκανε μεγάλη αίσθηση και λόγω του γεγονότος ότι δημοσιεύσαμε ξεχωριστές φωτογραφίες από τη θεοκρατική δράση του αδελφού Νίκου. Και επειδή έχουμε αρκετές ακόμα επανερχόμαστε για ένα ακόμα δημοσίευμα.

Στο μεταξύ χθες ο γιός του, ο Διονύσης, έγραψε αυτό το συγκινητικό σημείωμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να τον αποχαιρετήσει δημόσια. Είναι πολύ όμορφο να ακούς τα παιδιά να μιλούν έτσι για τους γονείς τους. Το αναδημοσιεύουμε, μήπως δεν το είδατε… Δεν έχετε, από επιλογή όλοι αυτή τη δυνατότητα να είστε στο Facebook.

Πατέρα μου... Αγαπημένε μου πατέρα... Έφυγες ήσυχα ήρεμα με γαλήνη... Δεν είχες άλλες δυνάμεις να ζήσεις... Όμως έχω εγώ δυνάμεις... Να σταθώ δίπλα στην αγαπημένη σου σύζυγο και μητέρα μου Όλγα... Και στα εγγόνια σου που τα μεγάλωσες με στοργή και αγάπη...

Σ’ ευχαριστώ όχι που με γέννησες... Σ’ ευχαριστώ που με έκανες πραγματικό άνθρωπο με αρχές και ιδιότητες στην ζωή μου... Προσπάθησα να σε τιμήσω όσο ζούσες με τον καλύτερο τρόπο... Ελπίζω να το καταφέρω και τώρα μόνος μου, χωρίς εσένα... Είμαι χαρούμενος που άφησες καλό υπόμνημα στους ανθρώπους και στον Θεό... Καλή αντάμωση στην ανάσταση...!

Αγαπημένοι μου συγγενείς, φίλοι, πατριώτες και γνωστοί... Σας περιμένω την Πέμπτη 18/1/2017 στις 2.30 στην αίθουσα Καλαμακίου 84 στον Άλιμο για την επικήδειο ομιλία... Μετά στις 3.30 στο νεκροταφείο Αγίου Δημητρίου ο αποχαιρετισμός... Μετά στις 4.00 στο σπίτι μας Ρόδου 22 για παρηγορητική συντροφιά και έναν καφέ...!

Δε βρίσκετε κι εσείς πως είναι πολύ όμορφο; Θα είμαστε εκεί σήμερα, για να αποχαιρετήσουμε τον αδελφό Νίκο και να στηρίξουμε τους αδελφούς μας στη δοκιμασία που περνάνε.

Ο αδελφός Νίκος Χόρτης που έφυγε από κοντά μας και τον αποχαιρετούμε αύριο. Ο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗΣ του κάνει ένα μικρό αφιέρωμα. Υπάρχει ένα πλούσιο υλικό από τη θεοκρατική του παρουσία…


Βάφτισμα σε συνέλευση μεταξύ 1955 και 1960... Αριστερά γωνία με την βράκα ο Δημήτρης Χόρτης, αδελφός του Νίκου...


Συνέλευση στα τρία λιμανάκια... Αριστερά με το λευκό πουά, η Όλγα Χόρτη σύζυγος του Νίκου...


Διεθνή συνέλευση στην Βιέννη... Από αριστερά... Χόρτης Νίκος... Ζεύγος Τασία και Δημήτρης Χόρτης... Ματσαγκούρας, αδελφός της Τασίας...


Στην αίθουσα της εκκλησίας Δάφνης στην οικεία Δράκου...Περίπου 1974....Αριστερά... Νίκος Χόρτης... Δεξιά ... Όλγα Χόρτη και Διονύσης Χόρτης... Ένα πολύ μεγάλο δράμα που άρχιζε και τελείωνε με σύγχρονη σκηνή... Στο μέσον του δράματος παίχτηκε μια ιστορία με τους αποστόλους... με κοστούμια και σκηνικά λες και ήταν ζωντανή η ιστορία...


Συνέλευση περιοχής στα τρία λιμανάκια... Επίδειξη... Από αριστερά... Μπέρτου... Γκάρλα Γιάννα... Γιάννης Γεροχριστοδούλου... Πίτσα Γκάρλα... Χόρτης Νίκος... Στο μικρόφωνο μάλλον ο Νίκος Αντωνίου...


Φαγητό στο διάλειμμα της συνέλευσης... Ο καθένας την καρέκλα του και το φαγητό του... Μπροστά η Όλγα και ο Νίκος Χόρτης...

Ο αδελφός Χόρτης Νίκος 87 ετών κοιμήθηκε στον ύπνο του θανάτου την Δευτέρα 16/01/17 το απόγευμα, καθώς δεν είχε άλλες δυνάμεις για ζωή καταβεβλημένος από το αλσχάιμερ και την καρδιά του. Η κηδεία του θα γίνει στο νεκροταφείο του Αγίου Δημητρίου στις 3.30 το μεσημέρι της Πέμπτης19/01/2017 αφού στις 2.30 θα προηγηθεί μια ομιλία στην Αίθουσα ΔιΒσιλείας στην οδό Καλαμακίου 84 στον Άλιμο.

Αμέσως μετά την κηδεία η οικογένεια θα δεχτεί επίσκεψη στο σπίτι Ρόδου 22, όλους όσους θέλουν να μοιραστούν παρηγορητικά λόγια πίνοντας ένα καφέ...

Ο αδελφός Νίκος Χόρτης γεννήθηκε το 1930 στην Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας. Το 1947 σε ηλικία 17 ετών μαζί με τον αδελφό του Δημήτρη και τους γονείς τους, ήρθαν στην Αθήνα πουλώντας το μικρό τους σπίτι στην Βόνιτσα.

Έμεναν στο Θησείο στο κέντρο της Αθήνας ψάχνοντας για εργασία και ένα νέο ξεκίνημα στην ζωή τους. Όμως για τα δυο αδέλφια τον Νίκο και τον μικρότερο αδελφό του Δημήτρη, ένα νέο ξεκίνημα ήρθε περίπου το 1952 όταν γνώρισαν τον αδελφό Αυγερινό από το Αιγάλεω ο οποίος τους οδήγησε στα μονοπάτια της κατανόησης των αρχών της Αγίας Γραφής.

Πρώτος ξεκίνησε ο αδελφός του Δημήτρης και μετά ο Νίκος. Πήγαιναν στην εκκλησία Πετραλώνων μαζί με τα τρία αδέλφια Μπεθάνη, τον αδελφό Νέρο τον αδελφό Κολοβό και άλλους παλιούς αδελφούς.

Ήταν δύσκολα χρόνια εκείνα, αλλά αυτές οι δυσκολίες λόγω των εναντιώσεων στην πίστη τους από το κράτος, τους δυνάμωσε και τους ωρίμασε πνευματικά, αλλά και τους ένωσε με ισχυρούς δεσμούς αγάπης.

Βαπτίστηκε Χριστιανός Μάρτυς του Ιεχωβά το 1955. Το 1959 παντρεύτηκε την Όλγα Ροκανά ένα κορίτσι μιας πολυμελούς οικογένειας από το Βελημάχι Αρκαδίας με 8 συνολικά παιδιά. Το 1963 γεννήθηκε το μοναδικό τους παιδί ο Διονύσης, αφού είχαν μετακομίσει σε δικό τους σπίτι στον Άγιο Δημήτριο.

Η Χριστιανική πορεία του αδελφού Νίκου συνεχίστηκε στην εκκλησία Δάφνης όπου υπηρέτησε ως Πρεσβύτερος για σειρά ετών δίνοντας από τον εαυτό του όλες του τις δυνάμεις ενισχύοντας τους χριστιανούς αδελφούς του.

Το 1985 ο γιος του Διονύσης παντρεύτηκε την Ακριβή Τσαλούχα από τα Κανάλια Βόλου την οποία γνώρισε όταν αυτή ήρθε να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Το 1993 ο αδελφός Νίκος ευτύχησε να δει το πρώτο του εγγόνι, τον Νικόλα και το 2000 το δεύτερο, την Μηλίτσα. Τα τελευταία χρόνια η καρδιά του και το Αλσχάιμερ σιγά - σιγά μείωσαν την ποιότητα της ζωής του, αλλά δεν του μείωσαν καθόλου το χιούμορ του καθώς πάντα με το μπαστουνάκι του έκανε παιχνίδια σε όλους γύρω του.

Όλοι τον θυμούνται για το χαμόγελό του, για τον πράο χαρακτήρα του, για την οσιότητά του και για το φιλόξενο πνεύμα του το οποίο μάλιστα μπόρεσε να μεταφέρει στον γιο του, στην νύφη του και στα εγγόνια του.

Το σπίτι του αδελφού Νίκου ήταν ανοιχτό πάντα για όλους τους φίλους, τους γνωστούς του και τους αδελφούς του. Μάλιστα στον καιρό της χούντας, η Αστυνομία του Αγίου Δημητρίου ήξερε καλά για τις συναθροίσεις που γίνονταν εκεί, καθώς υπήρχε συστηματική παρακολούθηση του ιδίου και του σπιτιού του.

Αδελφοί υπηρέτες περιοχής, όπως λέγονταν τότε, όπως ο αδελφός Δούλης, ο αδελφός Πυρένης, ο αδελφός Κωνσταντινίδης, ο αδελφός Τσέκαλης, ο αδελφός Μπεθάνης, ο αδελφός Ναίδης, ο αδελφός Πατεράκης, ο αδελφός Βουλελάκης και άλλοι πολλοί, πέρασαν από το σπίτι του το οποίο γέμιζε ασφυκτικά σε συναθροίσεις που γίνονταν εκεί δημιουργώντας το αδιαχώρητο ακόμα και στην κρεβατοκάμαρά του.

Υπηρετούσε συνεχώς ως ταξιθέτης στην εκκλησία Δάφνης και μάλιστα ήταν χαρακτηριστική η σκηνή που ο μικρός γιος του Διονύσης τακτικά καθόταν πάνω στα απλωμένα πόδια του καθώς δεν υπήρχαν διαθέσιμες θέσεις.

Υπηρετούσε και ως φύλακας σε συνελεύσεις περιοχής που γίνονταν στα τρία λιμανάκια σε ένα δασάκι όπως πάει ο δρόμος προς Βάρκιζα. Αυτό το δασάκι δεν υπάρχει σήμερα καθώς έχει πέσει θύμα φωτιάς πολλές φορές. Φεύγοντας ο αδελφός Νίκος άφησε πίσω του μόνο γλυκές αναμνήσεις καθώς ήταν αγαπητός σε όλους.

Αυτή την ώρα που γράφεται το άρθρο του ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ, αδελφοί, συγγενείς, φίλοι, γνωστοί και γείτονες δεν αφήνουν ούτε λεπτό μόνη της την οικογένειά του, δίνοντας την απαραίτητη παρηγοριά και κουράγιο που χρειάζονται η γυναίκα του Όλγα, ο γιος του Διονύσης, η νύφη του Ακριβή και τα εγγόνια του Νικόλας και Μηλίτσα.

Είναι δύσκολο το ποτήρι του θανάτου καθώς όλοι μας το πίνουμε θέλουμε δεν θέλουμε. Όμως ο αδελφός Νίκος Χόρτης ήταν σίγουρος ότι η ανάσταση των νεκρών σε μια δίκαιη νέα γη θα γίνει σύντομα πραγματικότητα.

Αυτή η προσμονή που βασίζεται στην Αγία Γραφή, τον Λόγο του Θεού δεν διώχνει τον πόνο αλλά απλά τον κάνει υποφερτό όσο αυτό μπορεί να γίνει. Η πίστη και το παράδειγμα του αδελφού Νίκου ο οποίος μέχρι και την τελευταία στιγμή πήγαινε με κόπο στις συναθροίσεις ας είναι προς μίμηση για όλους μας.

Ευχόμαστε στην οικογένειά του να έχει κουράγιο και δύναμη να συνεχίζει τον αγώνα της ζωής και της χριστιανικής πίστης μέχρι ο Θεός μας Ιεχωβά να πει «αρκεί» στο άδικο σημερινό σύστημα πραγμάτων, κάνοντας νέα τα πάντα...!

Σίγουρα με κάποιο τρόπο θα το πήρατε αυτό το e-mail… Σε εμένα έφτασε από διάφορες πηγές και διάφορα μέσα, Viber, Ομάδες αδελφών, αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, Messenger και όπου αλλού μπορείτε να φανταστείτε. ΟΙ αδελφοί μας είναι χαρούμενοι. Τα περιοδικά της οργάνωσης ΣΚΟΠΙΑ και ΞΥΠΝΑ είναι πρώτα σε αναγνωσιμότητα στον κόσμο!


Θα μου πείτε: Μήπως δεν το γνωρίζαμε αυτό; Και βέβαια το γνωρίζαμε. Στη δεύτερη σελίδα των εντύπων μας, καταγράφεται αυτή η κυκλοφορία. Τότε, τι; Το νέο είναι ότι τώρα το αναγνωρίζουν και έξω στον κόσμο. Δείτε ΕΔΩ το σχετικό δημοσίευμα από όπου πήραμε τις φωτογραφίες, για να φτιάξουμε αυτή την ανάρτηση… Και οι πηγές είναι αδιαμφισβήτητες…


Ας ρίξουμε μια ματιά λοιπόν στις πηγές αυτού του δημοσιεύματος. Πρώτο είναι το αμερικανικό περιοδικό Trendihg Top Most. Το βλέπετε ΕΔΩ και μπορείτε να το περιηγηθείτε. Βεβαίως για να το διαβάσετε προσεκτικά, χρειάζεται να γνωρίζετε αγγλικά, αλλά υπάρχει και η μετάφραση της Google. Δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη, αλλά είναι βέβαιο ότι κάτι θα καταλάβετε…


Δεύτερο περιοδικό στο οποίο παραπέμπει το δημοσίευμα ως πηγή είναι το Gazette Review. Έχει κάνει ένα ανάλογο δημοσίευμα… Το αρνητικό για μας που δεν είμαστε εξοικειωμένοι στην αγγλική γλώσσα είναι το ίδιο με αυτό στον παραπάνω διαδικτυακό τόπο. Μπορείτε να τον δείτε ΕΔΩ ώστε να αποκτήσετε μια πιο προσωπική άποψη για το θέμα.


Επόμενος διαδικτυακός τόπος, ο οποίος στηρίζει το δημοσίευμα είναι το Business Insider. Μπορείτε να το δείτε ΕΔΩ. Σας βρήκαμε τους συνδέσμους και τα λίγκ, επειδή ίσως να μην είστε εξοικειωμένοι στο ψάξιμο στο διαδίκτυο. Χρειάζεται ωστόσο να το κάνουμε, διότι μόνο έτσι, με την προσωπική έρευνα μπορούμε να διαπιστώσουμε πόσο αληθινό είναι.


Προς τιμή τους, οι άνθρωποι που έστησαν το δημοσίευμα έστω και ως αναδημοσίευση από τα αμερικάνικα ειδικά περιοδικά για την κυκλοφορία, χρησιμοποιούν ως πηγή τους και τον επίσημο ιστότοπο των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Παραθέτουν μάλιστα και την διεύθυνση του ιστοτόπου, δείτε τον ΕΔΩ. Κάποιοι βέβαια από τους αναγνώστες μας, είναι ήδη εξοικειωμένοι…


Τελευταία και πολύ σοβαρή πηγή είναι η ιστοσελίδα του BBC, ενός διεθνώς αναγνωρισμένου ειδησεογραφικού δικτύου. Όπως μπορείτε να δείτε κι εσείς ΕΔΩ το σχετικό δημοσίευμα στρέφει την προσοχή του στους Μάρτυρες του ιεχωβά, παγκόσμια. Βέβαια και εδώ υπάρχει ένας μικρός φραγμός, η γλώσσα. Εμείς σας βοηθάμε, λιγάκι. Ακολουθήστε αυτόν ΕΔΩ τον σύνδεσμο…

Σήμερα, στο ξεκίνημα μιας νέας εργάσιμης εβδομάδας θέλω να σας δώσω ακόμα μερικές φωτογραφίες από το Πήλιο και την επιστροφής μας από το υπέροχο τριήμερο στη Ζαγορά Πηλίου…


Έχουν τραβηχτεί από μένα και τη φίλη μας Χάρις μέσα από το αυτοκίνητο SUBARU και δείχνουν την όμορφη διαδρομή που κάναμε… Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας…


Όλες οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν, ενώ το αυτοκίνητο ήταν εν κινήσει… Ήταν αδύνατον να σταθούμε στους χιονισμένους δρόμους. Ένα ταξίδι, πολύ όμορφο, όπως διαπιστώνετε κι εσείς…


Μπορεί όλες αυτές τις μέρες να είδατε στις καθημερινές αναρτήσεις εδώ, πάρα πολλές φωτογραφίες από τα χιονισμένα τοπία τόσο στην Κρήτη, το χωριό μου, όσο και στο Πήλιο…


Όμως παρότι ο καιρός πια έχει αλλάξει και έχει βελτιωθεί , δεν ήθελα για τίποτα να τις αφήσω έξω… Έτσι προσπάθησα και τις αξιοποίησα μ’ αυτή την ανάρτηση… Και νομίζω έκανα καλά.


Λίγα λόγια λοιπόν και πολλές φωτογραφίες ξεχωριστές με απαράμιλλη ομορφιά. Τις έχουμε δει σε κλασικά πόστερ, άλλων χωρών… Να όμως που συμβαίνουν και στη χώρα μας…


Εμείς που τις ζήσαμε από κοντά, σας το βεβαιώνουμε… Περάσαμε μέσα από εκεί και κάθε χιλιόμετρο με το αυτοκίνητο, ήταν κάτι το σπέσιαλ και το μοναδικό… Το βλέπετε, φαντάζομαι.


Απολαύστε τις, όλες αυτές τις φωτογραφίες μαζί μας. Αποτελούν κομμάτι της Δημιουργίας δοσμένο με πολύ αγάπη για μας, τους ανθρώπους για να χαιρόμαστε ως μοναδική την κάθε στιγμή…


Ένα τέτοιο τοπίο με αφράτο χιόνι καθισμένο πάνω στα φύλλα των άγριων δέντρων, όπου οι άνθρωποι είχαν φροντίσει να διώξουν τα πολλά χιόνια πάνω από το οδόστρωμα και να γίνει βατό για μας…


Ότι βλέπετε εδώ, αφορά τη διαδρομή από τη Ζαγορά μέχρι τα Χάνια του Πηλίου… Από κει και πέρα, καθώς κατεβαίναμε προς την πόλη του Βόλου, τα πράγματα άλλαξαν. Λιγότερο χιόνι και περισσότερο κρύο.