Ο Λέναρντ Σμίθ με την σύζυγο του, Έστερ, αριστερά την ημέρα του γάμου τους και δεξιά μαζί στο έργο κηρύγματος.


Ο Λέναρντ Σμιθ υπήρξε διερμηνέας του αδελφούς Λόιντ Μπάρι στην αφιέρωση του γραφείου τμήματος της Γαλλίας, το 1997.


Στη φωτογραφία αριστερά είναι η μητέρα του και ο πατέρας του, ενώ δεξιά, ο ίδιος στη Γαλαάδ το 1948, με το ζεστό παλτό που του έδωσε η μητέρα του.

Αφήγηση από τον Λέναρντ Σμιθ. Μια πολύ ανθρώπινη ιστορία

Στα πρώτα χρόνια της εφηβείας μου, μου έκαναν βαθιά εντύπωση δύο Γραφικές περικοπές. Σήμερα, έπειτα από 70 και πλέον χρόνια, θυμάμαι ακόμη τον καιρό που κατάλαβα καθαρά το εδάφιο Ζαχαρίας 8:23, το οποίο μιλάει για «δέκα άντρες» που πιάνουν «την άκρη της φορεσιάς ενός άντρα που είναι Ιουδαίος» και λένε: «Θα πάμε με εσάς, γιατί ακούσαμε ότι ο Θεός είναι με εσάς».

Ο Ιουδαίος συμβολίζει τους χρισμένους Χριστιανούς και οι «δέκα άντρες» αντιπροσωπεύουν τα «άλλα πρόβατα», ή αλλιώς τους «Ιωναδαβίτες», όπως αποκαλούνταν τότε. (Ιωάν. 10:16) Όταν κατανόησα αυτή την αλήθεια, συνειδητοποίησα ότι η εκπλήρωση της ελπίδας μου για αιώνια ζωή στη γη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την όσια υποστήριξή μου στην τάξη των χρισμένων.

Η άλλη περικοπή που χαράχτηκε στο μυαλό μου ήταν η παραβολή του Ιησού για «τα πρόβατα» και «τα κατσίκια», η οποία αναφέρεται στα εδάφια Ματθαίος 25:31-46. «Τα πρόβατα» εξεικονίζουν όσους λαβαίνουν ευνοϊκή κρίση στον καιρό του τέλους επειδή συμπαραστέκονται στους χρισμένους αδελφούς του Χριστού που απομένουν στη γη. Ως νεαρός Ιωναδαβίτης, είπα μέσα μου: “Λεν, αν θέλεις να σε θεωρεί ο Χριστός πρόβατο, πρέπει να υποστηρίζεις τους χρισμένους αδελφούς του και να δέχεσαι την ηγεσία τους επειδή ο Θεός είναι μαζί τους”. Αυτή η αρχή υπήρξε η πυξίδα μου επί εφτά και πλέον δεκαετίες.

“Ποια είναι η δική μου θέση;”

Η μητέρα μου βαφτίστηκε το 1925 στην αίθουσα συναθροίσεων του Μπέθελ, η οποία αποκαλούνταν Σκηνή του Λονδίνου και χρησιμοποιούνταν από τους αδελφούς της γύρω περιοχής. Εγώ γεννήθηκα στις 15 Οκτωβρίου 1926. Το Μάρτιο του 1940, βαφτίστηκα σε μια συνέλευση στο Ντόβερ, που βρίσκεται στις ακτές της Αγγλίας. Από μικρός αγάπησα την αλήθεια της Αγίας Γραφής. Δεδομένου ότι η μητέρα μου ήταν χρισμένη Χριστιανή, η πρώτη “φορεσιά Ιουδαίου” που έπιασα, σαν να λέγαμε, ήταν η δική της. Εκείνη την εποχή, ο πατέρας μου και η μεγαλύτερη αδελφή μου δεν υπηρετούσαν τον Ιεχωβά. Ανήκαμε στην εκκλησία του Τζίλινγκαμ, στη νοτιοανατολική Αγγλία, η οποία αποτελούνταν κυρίως από χρισμένους Χριστιανούς. Η μητέρα μου έθετε θαυμάσιο παράδειγμα ζήλου στο έργο κηρύγματος.

Το Σεπτέμβριο του 1941, σε μια συνέλευση στο Λέστερ άκουσα την ομιλία με τίτλο «Ακεραιότητα», που εξέταζε το ζήτημα της παγκόσμιας κυριαρχίας. Εκείνη η ομιλία με βοήθησε να κατανοήσω για πρώτη φορά ότι περιλαμβανόμαστε και εμείς στο ζήτημα που υπάρχει ανάμεσα στον Ιεχωβά και στον Σατανά. Επομένως, είναι ανάγκη να ταχθούμε υπέρ του Ιεχωβά και να διακρατήσουμε την ακεραιότητά μας σε αυτόν ως τον Παγκόσμιο Κυρίαρχο.

Σε εκείνη τη συνέλευση τονίστηκε ιδιαίτερα η υπηρεσία σκαπανέα, και δόθηκε στους νεαρούς η προτροπή να τη θέσουν ως στόχο τους. Η ομιλία με τίτλο «Η Θέση των Σκαπανέων στην Οργάνωση» με έκανε να αναρωτηθώ: “Ποια είναι η δική μου θέση;” Το πρόγραμμα της συνέλευσης με έπεισε ότι είχα καθήκον ως Ιωναδαβίτης να βοηθάω με όλες μου τις δυνάμεις την τάξη των χρισμένων στο έργο κηρύγματος. Έτσι λοιπόν, προτού φύγω από το Λέστερ, έκανα αίτηση για να γίνω σκαπανέας.

Σκαπανικό στα χρόνια του πολέμου

Την 1η Δεκεμβρίου 1941, σε ηλικία 15 ετών, διορίστηκα ειδικός σκαπανέας. Ο πρώτος μου συνεργάτης στο σκαπανικό ήταν η μητέρα μου, η οποία όμως σταμάτησε έπειτα από έναν χρόνο για λόγους υγείας. Κατόπιν, το γραφείο τμήματος του Λονδίνου με διόρισε να συνεργαστώ με τον Ρον Πάρκιν, ο οποίος υπηρετεί τώρα στην Επιτροπή του Τμήματος στο Πόρτο Ρίκο.

Μας έστειλαν στις παράκτιες πόλεις Μπρόντστερζ και Ράμσγκεϊτ, στην κομητεία Κεντ, όπου νοικιάσαμε ένα δωμάτιο. Το μηνιαίο επίδομα του ειδικού σκαπανέα ήταν 40 σελίνια (περίπου 6 ευρώ εκείνη την εποχή). Αφού λοιπόν πληρώναμε το ενοίκιο, μας απέμεναν λίγα χρήματα για να ζήσουμε, και μερικές φορές δεν ξέραμε καν πώς θα εξασφαλίζαμε το επόμενο γεύμα. Αλλά με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ο Ιεχωβά φρόντιζε πάντα για τις ανάγκες μας.

Διανύαμε μεγάλες αποστάσεις με τα βαρυφορτωμένα ποδήλατά μας, κόντρα στους ισχυρούς ανέμους που φυσούσαν από τη Βόρεια Θάλασσα. Έπρεπε να φυλαγόμαστε επίσης από τις αεροπορικές επιδρομές και τις γερμανικές ρουκέτες V-1 που πετούσαν αρκετά χαμηλά πάνω από το Κεντ για να βομβαρδίσουν το Λονδίνο. Κάποια φορά, πήδηξα από το ποδήλατό μου και χώθηκα σε ένα χαντάκι για να γλιτώσω από μια βόμβα που πέρασε πάνω από το κεφάλι μου και εξερράγη σε ένα κοντινό χωράφι. Παρ’ όλα αυτά, εκείνα τα χρόνια που κάναμε σκαπανικό στο Κεντ ήταν ευτυχισμένα.

Υπηρεσία Μπέθελ

Η μητέρα μου μιλούσε πάντα με θαυμασμό για το Μπέθελ. «Το καλύτερο που θα μπορούσα να σου ευχηθώ είναι να γίνεις Μπεθελίτης», έλεγε συχνά. Φανταστείτε λοιπόν τη χαρά και την έκπληξή μου όταν, τον Ιανουάριο του 1946, προσκλήθηκα να πάω στο Μπέθελ του Λονδίνου και να βοηθήσω για τρεις εβδομάδες. Στο τέλος εκείνων των εβδομάδων, ο Πράις Χιουζ, ο υπηρέτης τμήματος, μου ζήτησε να μείνω στο Μπέθελ. Η εκπαίδευση που έλαβα εκεί επηρέασε όλη την υπόλοιπη ζωή μου.

Η οικογένεια Μπέθελ του Λονδίνου είχε τότε 30 μέλη περίπου, που στην πλειονότητά τους ήταν άγαμοι νεαροί αδελφοί. Υπήρχαν όμως και αρκετοί χρισμένοι, όπως ο Πράις Χιουζ, ο Έντγκαρ Κλέι και ο Τζακ Μπαρ, ο οποίος έγινε μέλος του Κυβερνώντος Σώματος. Τι προνόμιο είχα ως νεαρός να υποστηρίζω τους αδελφούς του Χριστού, εργαζόμενος υπό την πνευματική επίβλεψη τέτοιων ατόμων που θεωρούνταν «στύλοι»! —Γαλ. 2:9.

Μια μέρα στο Μπέθελ, με ειδοποίησαν ότι κάποια αδελφή στην πύλη ήθελε να με δει. Προς έκπληξή μου, είδα τη μητέρα μου που κρατούσε ένα δέμα. Μου είπε ότι δεν ήθελε να μπει μέσα για να μη διακόψει την εργασία μου, μου έδωσε το δέμα και έφυγε. Όταν το άνοιξα, είδα ένα ζεστό παλτό. H στοργική χειρονομία της μου θύμισε την Άννα που συνήθιζε να φέρνει στο γιο της τον Σαμουήλ ένα πανωφόρι όταν εκείνος υπηρετούσε στη σκηνή. —1 Σαμ. 2:18, 19.

Γαλαάδ — Αλησμόνητη εμπειρία

Το 1947, προσκλήθηκα μαζί με τέσσερις συμπεθελίτες μου στη Σχολή Γαλαάδ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και το επόμενο έτος παρακολουθήσαμε την 11η τάξη. Όταν φτάσαμε στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης, όπου βρισκόταν η σχολή, το κρύο ήταν τσουχτερό. Πόσο χαιρόμουν που είχα μαζί μου το ζεστό παλτό που μου είχε φέρει η μητέρα μου!

Οι έξι μήνες στη Γαλαάδ θα μου μείνουν αλησμόνητοι. Η επαφή μου με τους άλλους σπουδαστές, που προέρχονταν από 16 χώρες, διεύρυνε τους ορίζοντές μου. Εκτός από τον πνευματικό πλούτο που απέκτησα στη σχολή, ωφελήθηκα και από τη συναναστροφή μου με ώριμους Χριστιανούς. Ένας από τους σπουδαστές, ο Λόιντ Μπάρι, ένας από τους εκπαιδευτές, ο Άλμπερτ Σρόντερ, καθώς και ο Τζον Μπουθ, ο επίσκοπος του Αγροκτήματος της Βασιλείας (όπου βρισκόταν η Σχολή Γαλαάδ), έγιναν αργότερα μέλη του Κυβερνώντος Σώματος. Θεωρώ ανεκτίμητες τις στοργικές συμβουλές εκείνων των αδελφών καθώς και το εξαίρετο παράδειγμά τους στην εκδήλωση οσιότητας προς τον Ιεχωβά και την οργάνωσή του.

Έργο περιοχές και επιστροφή στο Μπέθελ

Μετά τη Γαλαάδ, διορίστηκα στο έργο περιοχής στην πολιτεία Οχάιο των ΗΠΑ. Ήμουν μόνο 21 ετών, αλλά οι αδελφοί ανταποκρίθηκαν με θέρμη στο νεανικό ενθουσιασμό μου. Σε εκείνη την περιοχή, έμαθα πολλά από έμπειρους αδελφούς μεγαλύτερης ηλικίας.

Έπειτα από μερικούς μήνες, προσκλήθηκα ξανά στο Μπέθελ του Μπρούκλιν για περαιτέρω εκπαίδευση. Τότε, γνωρίστηκα και με άλλους στύλους, όπως ήταν ο Καρλ Κλάιν, ο Νάθαν Νορ, ο Τ. Τζ. (Μπαντ) Σάλιβαν, ο Λάιμαν Σουίνγκλ και ο Μίλτον Χένσελ, που όλοι τους υπήρξαν μέλη του Κυβερνώντος Σώματος. Έμαθα πολλά παρατηρώντας πώς εργάζονταν και πώς ενεργούσαν ως Χριστιανοί. Η εμπιστοσύνη μου στην οργάνωση του Ιεχωβά αυξήθηκε πολύ. Κατόπιν στάλθηκα και πάλι στην Ευρώπη για να συνεχίσω τη διακονία μου εκεί.

Η μητέρα μου πέθανε το Φεβρουάριο του 1950. Μετά την κηδεία, είχα μια ειλικρινή συζήτηση με τον πατέρα μου και την αδελφή μου, την Ντόρα. Τους ρώτησα τι σκόπευαν να κάνουν με την αλήθεια τώρα που η μητέρα δεν ήταν πλέον μαζί μας και εγώ είχα φύγει από το σπίτι. Δέχτηκαν να μελετήσουν τη Γραφή με κάποιον ηλικιωμένο χρισμένο αδελφό, τον Χάρι Μπράουνινγκ, τον οποίο γνώριζαν και σέβονταν. Μέσα σε έναν χρόνο, βαφτίστηκαν και οι δύο. Αργότερα, ο πατέρας μου διορίστηκε υπηρέτης στην Εκκλησία Τζίλινγκαμ. Μετά το θάνατό του, η Ντόρα παντρεύτηκε έναν πιστό πρεσβύτερο, τον Ρόι Μόρτον, και υπηρέτησε όσια τον Ιεχωβά μέχρι το θάνατό της το 2010.

Υπηρεσία στη Γαλλία

Όταν πήγαινα στο σχολείο, μάθαινα γαλλικά, γερμανικά και λατινικά, αλλά με τα γαλλικά είχα ιδιαίτερο πρόβλημα. Γι’ αυτό, όταν μου ζητήθηκε να πάω στο Μπέθελ της Γαλλίας, στο Παρίσι, για να βοηθήσω, τα συναισθήματά μου ήταν ανάμεικτα. Εκεί, είχα το προνόμιο να συνεργαστώ με τον υπηρέτη τμήματος, τον Ανρί Ζιζέ, έναν ηλικιωμένο χρισμένο αδελφό. Ο διορισμός μου δεν ήταν πάντα εύκολος και σίγουρα έκανα αρκετά λάθη, αλλά έμαθα πολλά για τις ανθρώπινες σχέσεις.

Επιπλέον, το 1951 επρόκειτο να γίνει στο Παρίσι η πρώτη μεταπολεμική διεθνής συνέλευση, και εγώ ασχολήθηκα με τη διοργάνωσή της. Ένας νεαρός περιοδεύων επίσκοπος, ο Λεοπόλ Ζοντέ, ήρθε στο Μπέθελ για να με βοηθήσει. Αργότερα, ο Λεοπόλ διορίστηκε επίσκοπος τμήματος. Η συνέλευση διεξάχθηκε στο Παλαί ντε σπορ, κοντά στον Πύργο του Άιφελ, και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι από 28 χώρες. Πόσο χάρηκαν οι 6.000 Γάλλοι Μάρτυρες όταν είδαν 10.456 άτομα να παρακολουθούν το πρόγραμμα την τελευταία ημέρα!

Όταν πρωτοπήγα στη Γαλλία, τα γαλλικά μου δεν ήταν καθόλου καλά. Σαν να μην έφτανε αυτό, μιλούσα μόνο όταν ήμουν βέβαιος ότι δεν θα έκανα λάθος. Αλλά αν δεν κάνεις λάθος, δεν έχεις την ευκαιρία να μάθεις το σωστό και δεν μπορείς να προοδεύσεις.

Για να λύσω αυτό το πρόβλημα, αποφάσισα να γραφτώ σε μια σχολή που δίδασκε γαλλικά σε αλλοδαπούς. Παρακολουθούσα μαθήματα τα βράδια που δεν είχα συναθροίσεις. Άρχισα να αγαπώ τη γαλλική γλώσσα, και αυτή η αγάπη μεγάλωσε με τα χρόνια. Αυτό αποδείχτηκε χρήσιμο, διότι μου έδωσε τη δυνατότητα να βοηθήσω στο μεταφραστικό έργο του γραφείου τμήματος της Γαλλίας. Με τον καιρό, άρχισα να μεταφράζω και εγώ ο ίδιος —από τα αγγλικά στα γαλλικά. Ήταν προνόμιό μου να βοηθάω ώστε να λαβαίνουν οι γαλλόφωνοι αδελφοί σε όλο τον κόσμο την πλούσια πνευματική τροφή που παρέχει η τάξη του δούλου. —Ματθ. 24:45-47.

Γάμος και επιπρόσθετα προνόμια

Το 1956, παντρεύτηκα την Έστερ, μια σκαπάνισσα από την Ελβετία που είχα γνωρίσει λίγα χρόνια νωρίτερα. Παντρευτήκαμε στην Αίθουσα Βασιλείας που βρισκόταν δίπλα στο Μπέθελ του Λονδίνου (την παλιά Σκηνή του Λονδίνου, όπου είχε βαφτιστεί η μητέρα μου). Την ομιλία του γάμου μας έκανε ο αδελφός Χιουζ. Ήταν εκεί και η μητέρα της Έστερ, που είχε επίσης την ουράνια ελπίδα. Με το γάμο μου απέκτησα, όχι μόνο μια αξιαγάπητη και όσια σύντροφο, αλλά και μια υπέροχη, πνευματικά ώριμη πεθερά, με την οποία απόλαυσα πολλές ώρες πολύτιμης συναναστροφής μέχρις ότου ολοκλήρωσε την επίγεια πορεία της το 2000.

Έπειτα από το γάμο μας, μέναμε έξω από το Μπέθελ. Εγώ συνέχισα να μεταφράζω για το γραφείο τμήματος, ενώ η Έστερ υπηρετούσε ως ειδική σκαπάνισσα στα προάστια του Παρισιού. Βοήθησε αρκετά άτομα να γίνουν υπηρέτες του Ιεχωβά. Το 1964 προσκληθήκαμε στο Μπέθελ. Αργότερα, το 1976, όταν συγκροτήθηκαν Επιτροπές Τμήματος, διορίστηκα μέλος της τοπικής επιτροπής. Όλα αυτά τα χρόνια, η Έστερ δεν έχει πάψει να με στηρίζει με την αγάπη της.

«Δεν θα με έχετε πάντοτε»

Κατά καιρούς, είχα το προνόμιο να επισκέπτομαι τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία στη Νέα Υόρκη. Στη διάρκεια αυτών των επισκέψεων, λάβαινα θαυμάσιες συμβουλές από μέλη του Κυβερνώντος Σώματος. Για παράδειγμα, μια φορά που είπα στον αδελφό Νορ ότι ανησυχούσα μήπως δεν καταφέρω να ανταποκριθώ σε κάποια προθεσμία, εκείνος χαμογέλασε και μου είπε: «Μην ανησυχείς. Στρώσου στη δουλειά!» Έκτοτε, όποτε συσσωρεύονται οι εργασίες, αντί να πανικοβάλλομαι, καταπιάνομαι με την καθεμιά ξεχωριστά και στο τέλος γίνονται όλες, συνήθως έγκαιρα.

Ο Ιησούς, λίγο πριν πεθάνει, είπε στους μαθητές του: «Δεν θα με έχετε πάντοτε» μαζί σας. (Ματθ. 26:11) Και εμείς επίσης, που ανήκουμε στα άλλα πρόβατα, γνωρίζουμε ότι δεν θα έχουμε πάντα τους χρισμένους αδελφούς του Χριστού μαζί μας στη γη. Γι’ αυτό, θεωρώ ανεκτίμητο προνόμιο το γεγονός ότι, επί 70 και πλέον χρόνια, έχω απολαύσει στενή συναναστροφή με πολλά χρισμένα άτομα, καθώς πιάνω με ευγνωμοσύνη τη φορεσιά ενός Ιουδαίου.

Περισσότερα πράγματα για του «Ιωναδαβίτες»

Για τον όρο «Ιωναδαβίτης», βλέπε «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά —Διαγγελείς της Βασιλείας του Θεού», σελίδες 83, 165, 166. Να τι αναφέρει εκεί:

Το 1932 δόθηκε η εξήγηση ότι ο Ιωναδάβ, ο σύντροφος του Βασιλιά Ιηού, προσκίαζε μια τάξη ανθρώπων οι οποίοι θα απολάμβαναν αιώνια ζωή στη γη. (2 Βασ. 10:15-28) Οι Ιωναδαβίτες, όπως έγιναν γνωστοί, θεωρούσαν προνόμιο το να είναι συνταυτισμένοι με τους χρισμένους δούλους του Ιεχωβά και το να συμμετέχουν με αυτούς στη διαφήμιση της Βασιλείας. Αλλά τον καιρό εκείνο δεν γινόταν καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια για σύναξη και οργάνωση αυτών των ατόμων που είχαν επίγεια ελπίδα.

Ωστόσο, δόθηκε μεγάλη ενθάρρυνση στους Ιωναδαβίτες στη ΣΚΟΠΙΑ 15 Σεπτεμβρίου 1934. Το άρθρο ‘Το Έλεός Του’ δήλωνε: ‘Πρέπει κάποιος Ιωναδαβίτης να καθιερώσει τον εαυτό του στον Κύριο και να βαφτιστεί; Απάντηση: Βεβαιότατα, η κατάλληλη πορεία για κάποιον από την τάξη του Ιωναδάβ είναι να καθιερώσει τον εαυτό του για να πράξει το θέλημα του Θεού. Κανένας ποτέ δεν θα λάβει ζωή χωρίς να το κάνει αυτό. Η κατάδυση στο νερό είναι απλώς σύμβολο του ότι κάποιος έκανε καθιέρωση [ή, όπως θα λέγαμε σήμερα, αφιέρωση] να πράξει το θέλημα του Θεού, και αυτό δεν είναι ανάρμοστο’. Οι Ιωναδαβίτες κατενθουσιάστηκαν!

Εντούτοις, τους περίμενε ακόμα μεγαλύτερη χαρά. Την επόμενη άνοιξη, το τεύχος 1 Μαΐου 1935 της ΣΚΟΠΙΑΣ περιείχε την εξής ανακοίνωση: ‘Πάλι η Σκοπιά υπενθυμίζει στους αναγνώστες της ότι θα λάβει χώρα μια συνέλευση των μαρτύρων του Ιεχωβά και των Ιωναδαβιτών στην Ουάσινγκτον, D.C., από τις 30 Μαΐου μέχρι τις 3 Ιουνίου 1935’. Οι Ιωναδαβίτες περίμεναν τη συνέλευση με ανυπομονησία.

Ο ‘πολύς όχλος’, που προειπώθηκε στα εδάφια Αποκάλυψη 7:9-17 (ΝΜ), ήταν το θέμα μιας ομιλίας που εκφώνησε ο αδελφός Ρόδερφορντ το δεύτερο απόγευμα της συνέλευσης. Σε εκείνη την ομιλία, ο αδελφός εξήγησε ότι ο πολύς όχλος αποτελούνταν από τους σύγχρονους Ιωναδαβίτες και ότι αυτοί οι Ιωναδαβίτες έπρεπε να εκδηλώνουν πιστότητα στον Ιεχωβά στον ίδιο βαθμό με τους χρισμένους. Το ακροατήριο ενθουσιάστηκε! Όταν τους το ζήτησε ο ομιλητής, οι Ιωναδαβίτες σηκώθηκαν όρθιοι. «Στην αρχή επικράτησε ησυχία», θυμάται η Μίλντρεντ Κομπ, η οποία είχε βαφτιστεί το καλοκαίρι του 1908, «έπειτα ακούστηκε ένα χαρούμενο επιφώνημα και οι ζητωκραυγές ήταν δυνατές και διήρκεσαν πολύ».

Αυτή η λάμψη Βιβλικής κατανόησης είχε σημαντική επίδραση στις δραστηριότητες των Μαρτύρων του Ιεχωβά. «Με εξαιρετικά μεγάλο ενθουσιασμό», παρατήρησε η Σάντι Κάρπεντερ, ολοχρόνια κήρυκας επί 60 και πλέον χρόνια, «επιστρέψαμε στους τομείς μας για να αναζητήσουμε αυτά τα προβατοειδή άτομα που έπρεπε να συναχτούν ακόμα». Αργότερα το Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 1936 ανέφερε: «Αυτή η αποκάλυψη συνάρπασε τους αδελφούς και τους υποκίνησε να αναλάβουν ανανεωμένες δραστηριότητες, και από ολόκληρη τη γη έρχονται εκθέσεις που δείχνουν χαρά για το γεγονός ότι το υπόλοιπο έχει τώρα το προνόμιο να μεταδίδει το άγγελμα στον πολύ όχλο και να συνεργάζονται και οι δυο προς τιμή του ονόματος του Κυρίου». Για να τους βοηθήσει σε αυτό το έργο, το βιβλίο «Πλούτη», το οποίο εκδόθηκε το 1936, περιείχε μια εκτεταμένη εξέταση των προοπτικών που παρουσιάζουν οι Γραφές για τον πολύ όχλο.

Επιτέλους, τα αφιερωμένα, βαφτισμένα μέλη του πολύ όχλου άρχισαν να βρίσκουν την κατάλληλη θέση τους στο πλευρό των χρισμένων στη διαφήμιση της Βασιλείας του Θεού!

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 15 Απριλίου 2012