Το έχετε δει φαντάζομαι το βίντεο που κυκλοφορεί ανάμεσα στους αδελφούς μας και καταγράφει μια έφοδο της αστυνομίας και μάλιστα της αντιτρομοκρατικής σε μια Αίθουσα Βασιλείας στη Ρωσία. Είναι εντυπωσιακό ότι οι περισσότεροι αστυνομικοί, πέρα από τον ειδικό εξοπλισμό τους φορούν ειδικά πλεκτά στο κεφάλι τους για να μην αναγνωριστούν.


Αυτό είναι μια συνήθης πρακτική για την αντιτρομοκρατική υπηρεσία σε κάθε χώρα. Θα το έχετε δει και στην χώρα μας. Στόχος τους είναι να μην αναγνωριστούν από τους τρομοκράτες και υπάρχουν αντίποινα. Βέβαια στη συγκεκριμένη περίπτωση το θέαμα είναι μάλλον αστείο, όπως μπορείτε να δείτε και μόνοι σας.


Για να είμαστε ξεκάθαροι από τη αρχή είναι φανερό ότι την κάμερα την κρατάνε οι αστυνομικοί και καταγράφουν την έφοδο τους, προφανώς για δικό τους εξαγνισμό. Να δείξουν δηλαδή στον κόσμο ότι δεν ασκούν βία, και ότι, αντιθέτως προσπαθούν να λύσουν το θέμα με όσο πιο ειρηνικό τρόπο γίνεται.


Εδώ οι αδελφοί μας ζητούν να διαβάσουν ή να βγάλουν φωτογραφία το ένταλμα έρευνας ιδιωτικού χώρου, αλλά ο υπεύθυνος αρνείται να το κάνει. Όπως είπαμε εκείνος που τραβάει το βίντεο, είναι από την αστυνομία, οι  αδελφοί του λένε, ότι απαγορεύεται, αφού στην Αίθουσα υπάρχουν και παιδιά.


Ουδείς από την αστυνομία συγκινείται για να σταματήσει η βιντεοσκόπηση. Συνεχίζουν απτόητοι το έργο τους. Η αστυνομία τους διαβάζει κάποια απόφαση δικαστηρίου, οι αδελφοί τον διακόπτουν και ζητούν να τους δείξει ο άνθρωπος με τα πολιτικά, την ταυτότητα και την απόφαση που έχουν για την έρευνα. Αρνούνται...


Αδελφοί μας που γνωρίζουν ρώσικα και μας βοήθησαν στη μετάφραση μας επισημαίνουν ότι το βίντεο πρέπει να έχει μονταριστεί. Προφανώς, αφού είναι της αστυνομίας έβγαλαν εκείνα τα πλάνα που μπορεί ίσως, να τους εξέθεταν. Πρέπει να έχουν κόψει κάποιο κομμάτι από τη συζήτηση... Διότι δεν είναι κατανοητό το τι λέγεται


Ακούγεται κάποιος αστυνομικός που λέει στους ήρεμους, όπως μπορείτε να δείτε, αδελφούς μας που δεν αντιδρούν, αφού οι πρεσβύτεροι έχουν αναλάβει τη διαπραγμάτευση με τους αστυνομικούς, ότι θα φωνάξει καθέναν ξεχωριστά για να πάρει τα στοιχεία του. Οι αδελφοί απαντούν ότι αυτό είναι παράνομο.


Όπως και η βιντεοσκόπηση, υπάρχουν και παιδιά, λέει ο αδελφός. Άρχίζουν να μιλάνε πολύ και ο μεταφραστής μας δεν είναι σε θέση αν καταλάβει τι λένε. Οι αδελφοί πρεσβύτεροι επιμένουν να τους δείξουν κάποια απόφαση, κάποιον νόμο που στηρίζεται αυτή η εισβολή και να τους δείξει που είναι οι παραβιάσεις που έχουν κάνει. Ουδείς απαντάει.


Έξω στις ταμπέλες γράφει: κρατήστε ησυχία, το στρογγυλό σήμα αφορά τους οδηγούς αυτοκινήτων. Προφανώς είναι ο χώρος που παρκάρουν τα αυτοκίνητα τους οι αδελφοί όταν πάνε στη συνάθροιση... Αυτό που κρατάμε από αυτές τις θλιβερές εικόνες είναι η ψυχραιμία των αδελφών μας και η εμπιστοσύνη τους στον Ιεχωβά... Δείτε ΕΔΩ ολόκληρο το βίντεο

Πόσο σοβαρός είναι ο ρόλος των ΜΜΕ στην έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση των ανθρώπων που αναμένουν , τουλάχιστον υπευθυνότητα, ήταν πάντα ένα από τα ζητούμενα. Διότι, αν δεν προσέξεις, η προπαγάνδα καραδοκεί επικίνδυνα… Και ξέρετε δα τι εκτίμηση έχουν οι άνθρωποι στους δημοσιοράφους...

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 17/06/2017

Η είδηση είναι προχθεσινή. Δόθηκε με την επισημότητα που της έπρεπε, αλλά είναι απλά ένα χάπι ασπιρίνης σε έναν ασθενή που πραγματικά υποφέρει από μια πολύ σοβαρή ασθένεια. Μιλάει για μια κάποια μικρή μείωση της ανεργίας, αλλά διαλέγει έναν ξεχωριστό τρόπο για να το κάνει.

Προσέξτε παρακαλώ πώς γίνεται η προπαγάνδα των πολιτικών. Μιλάνε για «αύξηση» της απασχόλησης και πανηγυρίζουν για το 1%, ποσοστό μάλλον ανεπαίσθητο για την κοινωνία που νιώθει ήδη τις επιπτώσεις από την παρατεταμένη ανεργία που τσακίζει ιδιαίτερα τις νεαρές ηλικίες…

«Αύξηση κατά 1% σημείωσε η απασχόληση στην Ελλάδα το πρώτο τρίμηνο του 2017, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Eurostat. Το ίδιο διάστημα, η απασχόληση στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 0,4%.

Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα κατέγραψε την τέταρτη υψηλότερη αύξηση της απασχόλησης στην ΕΕ, μετά την Εσθονία (+2,8%), τη Μάλτα (+1,7%), τη Σουηδία (+1,2%) και την Ιρλανδία (+1,1%). Στον αντίποδα, οι χώρες με τη μεγαλύτερη μείωση της απασχόλησης είναι η Λετονία (-1,9%), η Ρουμανία (-1,2%), η Κροατία (-0,6%) και η Λιθουανία (-0,5%)».

Στην ανακοίνωσή της, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, η Eurostat επισημαίνει ότι το πρώτο τρίμηνο του 2017 καταγράφηκαν τα υψηλότερα από ποτέ επίπεδα απασχόλησης τόσο στην ΕΕ (234,2 εκατομμύρια απασχολούμενοι), όσο και στην Ευρωζώνη (154,8 εκατομμύρια απασχολούμενοι).

Τον τελευταίο χρόνο, η απασχόληση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 1,3%, έναντι 1,5% στην Ευρωζώνη και 1,4% στην ΕΕ. Και τo τέταρτο τρίμηνο του 2016 η απασχόληση στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 0,4%, ενώ στην Ελλάδα σημειώθηκε μείωση (-0,8%)».

Λόγια, λόγια, λόγια… Από αυτά που αρέσουν στους ανθρώπους, ιδιαίτερα στους πολιτικούς για να μας πείσουν πως κάνουν το καλύτερο που μπορούν για να έρθει η ανάπτυξη. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Εμείς που πατάμε τα πόδια μας στη γη και ζούμε ανάμεσα στους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ζητήματα επιβίωσης από τις συνεχόμενες πολιτικές των Μνημονίων σε βάρος τους, διαπιστώνουμε ότι έχουν εντελώς άλλη άποψη και φυσικά καμιά διάθεση για οποιονδήποτε πανηγυρισμό.

Αντιμετωπίζουν τη σκληρή πραγματικότητα, έχοντας απέναντι τους ένα σύστημα που «παίζει» πάνω στις πλάτες τους. Και ενώ έχει απογοητευτεί από εκείνους τους πολιτικούς που ήλπιζε ότι θα τον βγάλουν από αυτή την τραγική κατάσταση, βλέπει να παρουσιάζονται νέοι «σωτήρες», εκείνοι οι παλιοί που είχαν βάλει το χεράκι τους για να φτάσουν εδώ που βρίσκονται τα πράγματα.

Το τραγικό είναι, πως δεν βλέπουν από πουθενά ίχνος ελπίδας, αλλά αντιλαμβάνονται πια καθαρά ότι κανείς άνθρωπος, όσο καλή διάθεση κι αν έχει, δεν μπορεί να τους βγάλει από αυτό το αδιέξοδο…

Οι αριθμοί, έτσι όπως τους χρησιμοποιούν οι οικονομολόγοι, δεν αποτυπώνουν την αλήθεια. Απλά αποπροσανατολίζουν. Αλλά ο χρόνος δεν είναι με το μέρος τους. Κάποια στιγμή, πολύ σύντομα θα φανεί η αλήθεια... Το βλέπει άλλωστε στον εαυτό του. Το ψυγείο του είναι άδειο. Από το οικογενειακό τραπέζι απουσιάζουν πια βασικά πράγματα. Έχει ξεχάσει πότε αγόρασε καινούρια ρούχα για τελευταία φορά και ευλογεί που έχουν γεμίσει μαγαζιά με φτηνά ρούχα των 2- 5 ευρώ ή με το κιλό.

Ψάχνει απεγνωσμένα μήνες, χρόνια τώρα, να βρει μια αξιοπρεπή δουλειά για να ζήσει, αυτός και η οικογένεια του και δεν βρίσκει. Παντού εκμετάλλευση... Λίγα χρήματα, χωρίς ασφάλιση, ευκαιριακά κι όταν ακούει πως μειώνεται η ανεργία, οργίζεται. Πού, σε ποιον τόπο και ποιον αφορά, αλήθεια; Θα ήθελε να το έχει πιο συγκεκριμένο αυτό. Αλλά δεν το βλέπει.

Κι όμως η ελπίδα υπάρχει πέρα από τους ανθρώπους και αφορά κάτι πολύ πιο σημαντικό. Κι αυτό είναι που τους κρατά στη ζωή. Όχι οι ανακοινώσεις των πολιτικών ή των τεχνοκρατών. Αυτές είναι μάλλον για κλάματα. Και δυστυχώς μόνο αυτά είναι σε θέση πια να δώσουν. Ε, τουλάχιστον ας μη προκαλούν τους ανθρώπους που υποφέρουν.

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί αύριο Σάββατο 17/6/2017 στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ και στην στήλη μου «Επισημάνσεις».

Το 1941 ένας Ελβετός μηχανικός ο Τζορτζ ντε Μεστάλ βγήκε μια βόλτα με τον σκύλο του στα χωράφια. Όταν επέστρεψε παρατήρησε της κολλιτσίδες που ήταν πάνω στο παντελόνι του και πάνω στο σκύλο του. Η προσεκτική παρατήρηση τον οδήγησε να κατασκευάσει το Βέλκρο. Δείτε ΕΔΩ. Και σήμερα το χρησιμοποιούμε τόσο στη ζωή μας.

Κάπως έτσι οι αδελφοί Ράιτ, παρατηρώντας πώς πετούν τα πουλιά, έφτιαξαν το αεροπλάνο. Δείτε ΕΔΩ. Βιομιμητική λέγεται ο κλάδος που ασχολείται με τέτοια θέματα. Σε ποιον όμως αξίζει η δόξα και η τιμή για το πρωτότυπο. Στο εδάφιο Αποκάλυψη 4:11 αναφέρεται («Άξιος είσαι, Ιεχωβά, ναι, ο Θεός μας, να λάβεις τη δόξα+ και την τιμή+ και τη δύναμη,+ επειδή εσύ δημιούργησες τα πάντα,+ και λόγω του θελήματός+ σου υπήρξαν και δημιουργήθηκαν».) Και θυμόμαστε πώς τίμησαν την γέννηση του Ιησού.

Εμείς όμως γιατί χρειάζεται να δοξάζουμε τον Θεό; Στο εδάφιο Ιακώβου 5:17 αναφέρει (Ο Ηλίας ήταν άνθρωπος με αισθήματα σαν τα δικά μας,+ και όμως στην προσευχή προσευχήθηκε να μη βρέξει·+ και δεν έβρεξε πάνω στη γη τρία χρόνια και έξι μήνες. ).

Εκείνος έστειλε τον μονογενή γιο του στη γη για να θυσιάσει τη ζωή του για χάρη μας, ώστε να μπορούμε να ζήσουμε για πάντα. Στο εδάφιο Ψαλμός 96:7,8 αναφέρονται πολύ δυναμικά λόγια (⁷Αποδώστε στον Ιεχωβά, εσείς οι οικογένειες των λαών,+Αποδώστε στον Ιεχωβά δόξα και ισχύ.+⁸Αποδώστε στον Ιεχωβά τη δόξα που ανήκει στο όνομά του·+Πάρτε δώρο και ελάτε στις αυλές του.+) αλλά και στο 10 (Πείτε ανάμεσα στα έθνη: «Ο Ιεχωβά έχει γίνει βασιλιάς.+Και η παραγωγική γη στερεώνεται ώστε δεν είναι δυνατόν να κλονιστεί.+Αυτός θα υπερασπίσει την υπόθεση των λαών με ευθύτητα».+) Είναι ακριβώς αυτά τα λόγια που μας υπενθυμίζουν να τον δοξάζουμε καθημερινά…

Συμβαίνουν τέτοια πράγματα σήμερα στον κόσμο; Πολλοί βλέπουμε ότι στρέφουν το ενδιαφέρον στον εαυτό τους. Και άλλοι λένε ότι όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα έγιναν στην τύχη και δεν έχουν έναν συγκεκριμένο δημιουργό. Υπάρχουν κι άλλοι που λένε ότι είναι Χριστιανοί, αλλά συνεχίζουν να είναι βίαιοι και συμμετέχουν σε πολέμους. Ισχυρίζονται μάλιστα ότι οι κανόνες και οι αρχές της Αγίας Γραφής είναι απαρχαιωμένοι…

Οι θρησκείες είναι επίσης ένας ανασταλτικός παράγοντας. Στο εδάφιο 2 Κορινθίους 4:4 διαβάζουμε (ανάμεσα στους οποίους ο θεός αυτού του συστήματος πραγμάτων+έχει τυφλώσει τις διάνοιες των απίστων,+ για να μη λάμψει+ ο φωτισμός+ των ένδοξων καλών νέων+ σχετικά με τον Χριστό, ο οποίος είναι η εικόνα+ του Θεού. ). Διακρίνουμε ποιος είναι πίσω από αυτό; Είναι ο Σατανάς, ο Διάβολος. Εκείνος ευθύνεται για την αποθάρρυνση και την απομάκρυνση των ανθρώπων από τον Θεό.

Είναι ανάγκη έχοντας ως πρότυπο μας τον Ιησού να μιμούμαστε το παράδειγμά του… Στο εδάφιο Φιληππισίους 2: 5-7 (⁵Να διατηρείτε αυτή τη διανοητική στάση μέσα σας η οποία ήταν και μέσα στον Χριστό Ιησού,+ ⁶ο οποίος, αν και υπήρχε με μορφή Θεού,+ δεν διανοήθηκε κάποια αρπαγή, δηλαδή το να είναι ίσος με τον Θεό.+) βλέπουμε ότι ο ίδιος ήταν ταπεινός και υπάκουος. Δεν ζήτησε ποτέ δόξα για τον εαυτό του. Μιλούσε συνεχώς για τον Ιεχωβά και αναφέρονταν για ότι έλεγε στη Γραφή με επίκεντρο την Βασιλεία του Θεού. Ιωάννης 15:8 (Με αυτό δοξάζεται ο Πατέρας μου, με το να κάνετε πολύ καρπό και να αποδεικνύεστε μαθητές μου.+ ).

Σήμερα το μπορούμε να κάνουμε; Δεν ενεργούμε όπως ο κόσμος σε ότι αφορά την ηθική, τη διαγωγή, αλλά ακολουθούμε τις αρχές της Γραφής και έτσι δοξάζουμε τον Θεό… Στο εδάφιο Ρωμαίους 12:2 (Να χαίρεστε σε σχέση με την ελπίδα.+ Να υπομένετε στη θλίψη.+ Να εγκαρτερείτε στην προσευχή.+) βλέπουμε ότι όταν κάνουμε μια ανακαίνιση οτιδήποτε δεν χρειάζεται, αφαιρείται…

Χρειάζεται να γεμίζουμε το μυαλό μας με χρήσιμα πράγματα. Να βάζουμε σε προτεραιότητα το κήρυγμα των καλών νέων κάνοντας το αυτό δραστήρια, βοηθώντας και άλλους ανθρώπους να δοξάζουν τον Ιεχωβά. Είναι περισσότερο από απαραίτητο να γινόμαστε καλύτεροι καλλιεργώντας όμορφες ιδιότητες όπως η αγάπη και η ταπεινοφροσύνη.

Ευθύνη μας λοιπόν είναι να τον υπηρετούμε και να τον δοξάζουμε με όλα όσα έχουμε. Κι εδώ χρειάζεται λίγη προσοχή εκ μέρους μας. Οι ηλικιωμένοι ίσως σκέφτονται ότι δεν έχουν τη δύναμη, άλλοι ότι δεν έχουν λάβει εκπαίδευση ή δεν έχουν την οικονομική άνεση. Αλλά δεν πρέπει να αφήσουμε τέτοιες σκέψεις να γίνουν παγίδα για μας. Στο εδάφιο Ψαλμός 103:13,14 αναφέρεται(¹³Όπως ο πατέρας δείχνει έλεος στους γιους του,+Έτσι και ο Ιεχωβά έδειξε έλεος σε όσους τον φοβούνται.+¹⁴Διότι αυτός γνωρίζει καλά την πλάση μας,+Θυμάται ότι είμαστε χώμα.+). Εκείνος λοιπόν δεν απαιτεί από εμάς περισσότερα από όσα μπορούμε να του δώσουμε.

Στο εδάφιο Λουκάς 21:1-4 (Καθώς σήκωσε τα μάτια του, είδε τους πλούσιους να ρίχνουν τα δώρα τους στα χρηματοφυλάκια.+ ²Κατόπιν είδε μια άπορη χήρα να ρίχνει εκεί δύο μικρά νομίσματα ελάχιστης αξίας+ ³και είπε: «Σας λέω αληθινά: Αυτή η χήρα, αν και φτωχή, έριξε περισσότερα από όσα έριξαν όλοι.+ ⁴Διότι όλοι αυτοί έριξαν δώρα από το περίσσευμά τους, αυτή όμως από το υστέρημά της έριξε όλο το βιος που είχε».+) βλέπουμε το παράδειγμα της χήρας με τη μικρή συνεισφορά στα χρηματοκιβώτια του ναού…

Ας μη βάζουμε λοιπόν μόνοι μας περιορισμούς στον εαυτό μας. Εκείνος ζητάει από εμάς το καλύτερο που μπορούμε και αυτό προφανώς δεν είναι το ίδιο για όλους, αλλά πολύ διαφορετικό για τον καθένα από εμάς. Αυτό που εμείς κάνουμε, είναι να προσπαθούμε για το καλύτερο να είμαστε παρόντες στις συναθροίσεις και να εκπαιδευόμαστε. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο για τον Ιεχωβά. Και να το βάζουμε εμείς σε προτεραιότητα, αντί για την εργασία μας ή την ψυχαγωγία μας.

Ότι κάνουμε το κάνουμε επειδή Εκείνος αξίζει τη δόξα και την τιμή, την υπηρεσία μας και όλες μας τις δυνάμεις και δεν κάνουμε τίποτα για τα μάτια των άλλων. Ο Ιεχωβά μας έχει δώσει μερικά ουσιαστικά βοηθήματα:

-Τις συναθροίσεις

- Γραφικά παραδείγματα μέσα στο Λόγου, την Αγία Γραφή, θετικά και αρνητικά.

- Εκεί θα δούμε και παραδείγματα γραφικών προσώπων που ευλογήθηκαν.

- Το προνόμιο της προσευχής για να επικοινωνούμε μαζί του.

Έτσι, μιμούμενοι τον Ιησού, απολαμβάνουμε ικανοποίηση και ειρήνη διάνοιας. Μαθαίνουμε για τον Θεό και χαιρόμαστε γι’ αυτό Και περιμένουμε την ανταμοιβή μας, μια αιώνια ζωή σε ένα παραδεισένιο κόσμο απαλλαγμένη από προβλήματα και ανησυχίες. Στο εδάφιο Ησαΐας 43:4 (Επειδή υπήρξες πολύτιμος στα μάτια μου,+ θεωρήθηκες αξιότιμος και εγώ σε αγάπησα.+ Και θα δώσω ανθρώπους αντί για εσένα, και εθνότητες αντί για την ψυχή σου.+) βλέπουμε πολύ όμορφα λόγια για εκείνον τον καιρό... Δεν θα θέλαμε να ειπωθούν για τον καθένα μας;

Ετοιμαζόμαστε για την φετινή Περιφερειακή Συνέλευση που ξεκινάει αυτή την Παρασκευή 16 Ιουνίου 2017. Και βρήκα την αφορμή να ξαναγυρίσω πίσω στην Ειδική Συνάθροιση του Σαββάτου 3 Ιουνίου επειδή έχω στα χέρια μου ένα άψογο φωτογραφικό υλικό που αξίζει να προβληθεί και να φτάσει στους αδελφούς μας…


Θυμάστε τι γράφαμε τότε. Δείτε ΕΔΩ κι ΕΔΩ δυο δημοσιεύματα που κάναμε τότε στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ. Ο αδελφός Βίλλυ Γκουρνόν ήταν εκπληκτικός, όπως και ο αδελφός Δημήτρης Μανής από το Γραφείο Τμήματος στην Ελλάδα και την Κύπρο που εισηγούνταν όσους είχαν μέρη. Τον βλέπουμε εδώ σε μια πολύ χαρακτηριστική φωτογραφία.


Ο αδελφός Κρίστιαν Μούντιαν παρουσίασε την έκθεση του Γραφείου Τμήματος για το έργο που γίνεται στην Ελλάδα και την Κύπρο τη χρονιά που πέρασε δίνοντας πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία. Από εκείνον μάθαμε και τα σχέδια του Κυβερνώντος Σώματος να μεταφερθεί μέχρι το τέλος της χρονιά αυτής το Γραφείο Τμήματος από τα Μαρούσι στη Νίκαια, δίπλα στα νέα γραφεία του Μεταφραστικού.


Η ομιλία όμως του αδελφού Γκουρνόν μας καθήλωσε. Πολύ καλός όμως και ο μεταφραστής Κώστας Βελισσαρίου, ο οποίος με άνεση μας μετέδωσε τα μηνύματα από τη δημόσια ομιλία. Βοήθησε κι εμένα στις σημειώσεις που κράτησα ώστε να μπορέσω να αποδώσω τα πολύ όμορφα και ενθαρρυντικά μηνύματα της…


Λένε πως οι εκφράσεις του προσώπου ενός ομιλητή δείχνει και την ψυχική του διάθεση… Σ’ αυτό το δημοσίευμα θα δείτε τρεις διαφορετικές τέτοιες κοντινές φωτογραφίες του αδελφού Γκουρνόν, πολύ καθαρές που «μιλάνε» από μόνες τους. Αν έχετε διαθέσιμο το βίντεο και ξαναδείτε πιο προσεκτικά αυτή τη συνάθροιση θα διαπιστώσετε κι άλλα πράγματα.


Διότι όση εμπειρία κι αν έχει κανείς και ο συγκεκριμένος αδελφός έχει μεγάλη ευθύνη το βήμα μιας Ειδικής Συνάθροισης που φέρει το βάρος της εκπροσώπησης των κεντρικών γραφείων της οργάνωσης, είναι προφανώς κάτι πολύ σοβαρό. Αλλά εκείνος ήταν, όπως έπρεπε, σταθερός και συγκεντρωμένος στο θέμα που ανέπτυσσε την ομιλία του.


Θέλουμε δημόσια να ευχαριστήσουμε τους αδελφούς μας από τη Βόρειο Ελλάδα που μας προμήθευσαν το φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζουμε σήμερα και που είναι μόνο ένα μικρό μέρος. Διότι πραγματικά έχουμε στη διάθεση μας έναν τεράστιο φάκελο και ίσως χρειαστεί να επανέλθουμε κάποια στιγμή στη διάρκεια του χρόνου…

«Το Ταλμούδ είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο αξιόλογα λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών». —Η Παγκόσμια Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια (The Universal Jewish Encyclopedia).

«[Το Ταλμούδ είναι] ένα από τα μεγάλα πνευματικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας, ένα σύγγραμμα τόσο συμπυκνωμένο, τόσο πλούσιο, τόσο συγκαλυμμένο, ώστε έχει κρατήσει ανώτερες διάνοιες απασχολημένες επί χίλια πεντακόσια και πλέον χρόνια». —Γιάκομπ Νόισνερ, Εβραίος λόγιος και συγγραφέας.

«Το Ταλμούδ είναι ο κεντρικός στύλος [του Ιουδαϊσμού] ο οποίος στηρίζει ολόκληρο το πνευματικό και νοητικό οικοδόμημα της Ιουδαϊκής ζωής». —Αντίν Στάινσαλτς, Ταλμουδιστής λόγιος και ραβίνος.

Αναμφισβήτητα, το Ταλμούδ έχει ασκήσει τεράστια επιρροή στον Ιουδαϊκό λαό επί αιώνες. Σε αντίθεση με τα παραπάνω εγκωμιαστικά σχόλια, όμως, το Ταλμούδ έχει δυσφημιστεί και έχει αποκληθεί «θάλασσα ασάφειας και σύγχυσης». Έχει κατηγορηθεί ως βλάσφημο έργο του Διαβόλου. Επανειλημμένα, με παπικό διάταγμα, λογοκρίθηκε, κατασχέθηκε και μάλιστα κάηκε κατά μεγάλους αριθμούς σε δημόσιες πλατείες της Ευρώπης.

Τι ακριβώς είναι αυτό το έργο το οποίο έχει προξενήσει τόσο πολλή αντιλογία; Τι είναι αυτό που καθιστά μοναδικό το Ταλμούδ ανάμεσα στα Ιουδαϊκά συγγράμματα; Γιατί γράφτηκε; Πώς έφτασε στο σημείο να ασκεί τέτοια επίδραση στον Ιουδαϊσμό; Έχει κάποια σημασία για το μη Ιουδαϊκό κόσμο;

Στη διάρκεια των 150 ετών που ακολούθησαν την καταστροφή του ναού στην Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ., ακαδημίες ραβίνων σοφών σε όλο τον Ισραήλ επιζητούσαν να βρουν άμεσα μια καινούρια βάση για τη διατήρηση των Ιουδαϊκών συνηθειών. Συζητούσαν και κατόπιν παγίωναν διάφορες παραδόσεις του προφορικού τους νόμου. Οικοδομώντας πάνω σε αυτό το θεμέλιο, έθεσαν καινούρια όρια και απαιτήσεις για τον Ιουδαϊσμό, παρέχοντας οδηγίες για το πώς να διάγει κάποιος καθημερινά μια ζωή αγιότητας χωρίς το ναό. Αυτό το νέο πνευματικό οικοδόμημα σκιαγραφούνταν στο Μισνά, το οποίο συνέταξε ο Ιούδας χα-Νασί στις αρχές του τρίτου αιώνα Κ.Χ.

Το Μισνά ήταν ένα αυτόνομο έργο που δεν επιζητούσε τεκμηρίωση μέσω Γραφικών αναφορών. Η μέθοδος της ανάλυσής του, ακόμη και το ύφος με το οποίο ήταν γραμμένο στην εβραϊκή, ήταν μοναδική, διαφορετική από το Γραφικό κείμενο. Οι αποφάσεις των ραβίνων, που παρατίθονταν στο Μισνά, επηρέασαν την καθημερινή ζωή των Ιουδαίων παντού. Μάλιστα, ο Γιάκομπ Νόισνερ σχολιάζει: «Το Μισνά αποτελούσε το σύνταγμα του Ισραήλ. . . . Απαιτούσε συναίνεση και συμμόρφωση με τους κανόνες του».

Αλλά τι θα γινόταν αν μερικοί αμφισβητούσαν το κατά πόσο τα λόγια των σοφών, που παρατίθονταν στο Μισνά, είχαν πράγματι το ίδιο κύρος με την αποκαλυμμένη Γραφή; Οι ραβίνοι θα έπρεπε να δείξουν ότι οι διδασκαλίες των Ταναΐμ (των δασκάλων του προφορικού νόμου) οι οποίες υπήρχαν στο Μισνά βρίσκονταν σε τέλεια εναρμόνιση με τις Εβραϊκές Γραφές. Ήταν πια απαραίτητο ένα πρόσθετο σχολιολόγιο. Οι ραβίνοι ένιωθαν την ανάγκη να εξηγήσουν και να τεκμηριώσουν το Μισνά και να αποδείξουν ότι προερχόταν από το Νόμο που δόθηκε στον Μωυσή στο Σινά. Ένιωθαν υποχρεωμένοι να αποδείξουν ότι ο προφορικός και ο γραπτός νόμος έχουν ένα πνεύμα και ένα σκοπό. Αντί λοιπόν να αποτελεί την τελευταία λέξη στον Ιουδαϊσμό, το Μισνά έγινε ένα νέο θεμέλιο για θρησκευτικές συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων.

Η Δημιουργία του Ταλμούδ

Οι ραβίνοι που ανέλαβαν αυτό το νέο εγχείρημα ήταν γνωστοί ως Αμοραΐμ — «ερμηνευτές», ή αλλιώς «εξηγητές», του Μισνά. Κάθε ακαδημία συσπειρωνόταν γύρω από κάποιον εξέχοντα ραβίνο. Ένας μικρός κύκλος λογίων και μαθητών διεξήγε συζητήσεις όλο το χρόνο. Αλλά οι πιο σημαντικές συζητήσεις διεξάγονταν δύο φορές το χρόνο, τους μήνες Αδάρ και Ελούλ, όταν οι αγροτικές εργασίες ελαττώνονταν και εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες, άτομα μπορούσαν να παρευρεθούν.

Ο Αντίν Στάινσαλτς εξηγεί: «Ο διευθυντής της ακαδημίας προΐστατο, καθισμένος πάνω σε μια καρέκλα ή σε ειδικά χαλιά. Στις πρώτες σειρές απέναντί του κάθονταν οι διακεκριμένοι λόγιοι, περιλαμβανομένων και των συνεργατών του ή κάποιων εξεχόντων μαθητών, και πίσω τους όλοι οι άλλοι λόγιοι. . . . Η σειρά με την οποία κάθονταν βασιζόταν σε αυστηρά καθορισμένη ιεραρχία [ανάλογα με τη σπουδαιότητα]». Κάποιος απάγγελλε ένα τμήμα του Μισνά. Κατόπιν, αυτό παραβαλλόταν με παρόμοιες ή επιπρόσθετες πληροφορίες τις οποίες είχαν συλλέξει οι Ταναΐμ αλλά δεν περιλαμβάνονταν στο Μισνά. Άρχιζε η διαδικασία της ανάλυσης. Εγείρονταν ερωτήματα και αναλύονταν αντιφάσεις ώστε να επιτευχθεί η εσωτερική εναρμόνιση των διδασκαλιών. Αναζητούνταν αποδεικτικά εδάφια από τις Εβραϊκές Γραφές για να υποστηριχτούν οι ραβινικές διδασκαλίες.

Μολονότι ήταν προσεκτικά συγκροτημένες, αυτές οι συζητήσεις ήταν έντονες, μερικές φορές και θυελλώδεις. Ένας σοφός, τα λόγια του οποίου παρατίθενται στο Ταλμούδ, μίλησε για «σπίθες φωτιάς» που ξεπετάγονταν από τα στόματα των ραβίνων στη διάρκεια μιας συζήτησης. (Χουλίν 137β, Βαβυλωνιακό Ταλμούδ) Ο Στάινσαλτς λέει τα εξής σχετικά με τις συνεδριάσεις: «Ο διευθυντής της ακαδημίας, ή ο σοφός που εκφωνούσε τη διάλεξη, έδινε τη δική του ερμηνεία για τα προβλήματα. Οι λόγιοι στο ακροατήριο συχνά τον βομβάρδιζαν με ερωτήσεις που βασίζονταν σε άλλες πηγές, στις απόψεις άλλων σχολιαστών ή στα δικά τους λογικά συμπεράσματα. Μερικές φορές η συζήτηση ήταν πολύ σύντομη και περιοριζόταν σε μια σαφή και τελειωτική απάντηση σε ένα δεδομένο ερώτημα. Σε άλλες περιπτώσεις άλλοι λόγιοι πρόσφεραν εναλλακτικές λύσεις και επακολουθούσε μια μακροσκελής συζήτηση». Όλοι οι ακροατές μπορούσαν να λάβουν μέρος. Τα ζητήματα που αποσαφηνίζονταν στις συζητήσεις μεταδίδονταν στις άλλες ακαδημίες για να τα εξετάζουν και οι υπόλοιποι λόγιοι.

Ωστόσο, αυτές οι περιστάσεις δεν ήταν απλώς ατέλειωτες νομικές συζητήσεις. Τα νομικά ζητήματα που αφορούν κανόνες και διατάξεις της Ιουδαϊκής θρησκευτικής ζωής ονομάζονται Χαλακά. Αυτός ο όρος προέρχεται από την εβραϊκή ρίζα που σημαίνει «πηγαίνω» και δείχνει την “οδό ζωής την οποία πρέπει να ακολουθεί κάποιος”. Όλα τα άλλα ζητήματα — ιστορίες για ραβίνους και Βιβλικούς χαρακτήρες, σοφά ρητά, αντιλήψεις γύρω από τη θρησκεία και τη φιλοσοφία — ονομάζονται Χαγκαδά, από την εβραϊκή ρίζα που σημαίνει «λέω». Η Χαλακά και η Χαγκαδά εναλλάσσονταν στη διάρκεια των ραβινικών συζητήσεων.

Στο βιβλίο του «Ο Κόσμος του Ταλμούδ» (The World of the Talmud), ο Μόρις Άντλερ σχολιάζει: «Ο σοφός δάσκαλος διέκοπτε ένα μακροσκελές και δύσκολο νομικό επιχείρημα και έκανε μια παρέκκλιση λιγότερο απαιτητική και περισσότερο επιμορφωτική. . . . Έτσι, βρίσκουμε θρύλους και ιστορικές πληροφορίες, επιστημονικά στοιχεία της τότε εποχής και λαογραφικές αναφορές, Βιβλικές εξηγήσεις και βιογραφίες, κηρύγματα και θεολογία συνυφασμένα με έναν τρόπο που, στα μάτια κάποιου ανεξοικείωτου με τις διαδικασίες των ακαδημιών, έδινε την εντύπωση ότι όλα αυτά ήταν ένα παράξενο συνονθύλευμα αταξινόμητων πληροφοριών». Για τους λογίους των ακαδημιών, όλες αυτές οι παρεκκλίσεις εξυπηρετούσαν κάποιο σκοπό και σχετίζονταν με το υπό εξέταση θέμα. Η Χαλακά και η Χαγκαδά αποτελούσαν τα δομικά υλικά ενός νέου οικοδομήματος το οποίο βρισκόταν υπό κατασκευή στις ραβινικές ακαδημίες.

Η Δημιουργία Δύο Ταλμούδ

Τελικά, το κύριο ραβινικό κέντρο στην Παλαιστίνη μεταφέρθηκε στην Τιβεριάδα. Άλλες σημαντικές ακαδημίες βρίσκονταν στη Σεπφορίδα, στην Καισάρεια και στη Λύδδα. Αλλά η επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση, η συνεχής πολιτική αστάθεια και, τελικά, η πίεση και ο διωγμός που ασκούσε η αποστατική Χριστιανοσύνη οδήγησαν σε μια εκτεταμένη μετανάστευση σε ένα άλλο μεγάλο κέντρο Ιουδαϊκού πληθυσμού στην Ανατολή — στη Βαβυλωνία.

Επί αιώνες, οι μαθητές συνέρρεαν από τη Βαβυλωνία στην Παλαιστίνη για να σπουδάσουν δίπλα σε μεγάλους ραβίνους στις ακαδημίες. Ένας τέτοιος μαθητής ήταν ο Αμπά μπεν Ίμπο, ο οποίος ονομαζόταν επίσης Αμπά Αρικά —Αμπά ο ψηλός— αλλά αργότερα έγινε γνωστός απλώς ως Ραμπ. Επέστρεψε στη Βαβυλωνία περίπου το 219 Κ.Χ., όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του δίπλα στον Ιούδα χα-Νασί, γεγονός το οποίο αποτέλεσε σημείο καμπής για την πνευματική σπουδαιότητα της Ιουδαϊκής κοινότητας στη Βαβυλωνία. Ο Ραμπ ίδρυσε ακαδημία στη Σούρα, μια περιοχή με πολλούς Ιουδαίους αλλά λίγους λογίους. Η φήμη του προσέλκυσε στην ακαδημία του 1.200 τακτικούς μαθητές, ενώ χιλιάδες άλλοι παρευρίσκονταν κατά τους Ιουδαϊκούς μήνες Αδάρ και Ελούλ. Ο εξέχων σύγχρονος του Ραμπ, ο Σαμουήλ, ίδρυσε ακαδημία στη Νεαρδαία. Άλλες σημαντικές ακαδημίες εμφανίστηκαν στην Πουμπεντίτα και στη Μαχόζα.

Τώρα δεν υπήρχε ανάγκη να ταξιδέψει κάποιος στην Παλαιστίνη, διότι μπορούσε να σπουδάσει δίπλα στους μεγάλους λογίους που υπήρχαν στη Βαβυλωνία. Η διαμόρφωση του Μισνά ως ενός ξεχωριστού κειμένου προλείανε το δρόμο για την πλήρη ανεξαρτησία των ακαδημιών της Βαβυλωνίας. Μολονότι τώρα αναπτύχθηκαν διαφορετικοί τρόποι και μέθοδοι μελέτης στην Παλαιστίνη και στη Βαβυλωνία, η συχνή επικοινωνία και η ανταλλαγή δασκάλων διαφύλαξαν την ενότητα των ακαδημιών.

Προς το τέλος του τέταρτου και στις αρχές του πέμπτου αιώνα Κ.Χ., η κατάσταση έγινε ιδιαίτερα δύσκολη για τους Ιουδαίους της Παλαιστίνης. Κύματα απαγορεύσεων και διωγμού, υπό την αυξανόμενη εξουσία του αποστατικού Χριστιανικού κόσμου, οδήγησαν στη χαριστική βολή με την οποία καταλύθηκε τόσο το Σάνχεδριν όσο και η θέση του Νασί (πατριάρχη) περίπου το 425 Κ.Χ. Έτσι, οι Αμοραΐμ της Παλαιστίνης άρχισαν να παγιώνουν σε ένα ενιαίο έργο τις περιλήψεις των συζητήσεων που διεξάγονταν στις ακαδημίες ώστε να διασφαλίσουν τη διαφύλαξή τους. Αυτό το έργο, το οποίο συντάχθηκε βιαστικά κατά το τελευταίο μέρος του τέταρτου αιώνα Κ.Χ., έγινε γνωστό ως το Παλαιστινιακό Ταλμούδ.

Ενώ οι ακαδημίες στην Παλαιστίνη βρίσκονταν σε παρακμή, οι Αμοραΐμ της Βαβυλωνίας έφταναν στο αποκορύφωμα της απόδοσής τους. Ο Αμπάγιε και ο Ραμπά εισήγαγαν στο επίπεδο των συζητήσεων την περίπλοκη και συγκαλυμμένη επιχειρηματολογία η οποία αργότερα αποτέλεσε το πρότυπο της Ταλμουδικής ανάλυσης. Στη συνέχεια, ο Ασί, ο διευθυντής της ακαδημίας στη Σούρα (371-427 Κ.Χ.), άρχισε να συγκεντρώνει και να επεξεργάζεται τις περιλήψεις των συζητήσεων. Σύμφωνα με τον Στάινσαλτς, το έκανε αυτό «φοβούμενος ότι ο τεράστιος όγκος του προφορικού υλικού, έτσι αταξινόμητος όπως ήταν, κινδύνευε να βυθιστεί στη λήθη».

Αυτή η μεγάλη συγκέντρωση πληροφοριών δεν θα μπορούσε να ταξινομηθεί από έναν άνθρωπο ή ακόμα και από μια γενιά. Η περίοδος των Αμοραΐμ τελείωσε στη Βαβυλωνία τον πέμπτο αιώνα Κ.Χ., αλλά το έργο της τελικής επεξεργασίας του Βαβυλωνιακού Ταλμούδ συνεχίστηκε τον έκτο αιώνα Κ.Χ. από μια ομάδα που ονομαζόταν Σαβοραΐμ, ένας αραμαϊκός όρος που σημαίνει «οι σχολιαστές» ή «οι γνωμοδότες». Αυτοί οι οποίοι είχαν αναλάβει την τελική επεξεργασία συγκέντρωσαν τα χιλιάδες εκκρεμή ζητήματα και τις ραβινικές συζητήσεις ανά τους αιώνες, δίνοντας στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ ένα ύφος και μια δομή που το ξεχώριζαν από όλα τα προηγούμενα Ιουδαϊκά συγγράμματα.

Τι Επιτέλεσε το Ταλμούδ;

Οι ραβίνοι του Ταλμούδ προσπάθησαν να αποδείξουν ότι το Μισνά είχε την ίδια προέλευση με τις Εβραϊκές Γραφές. Αλλά γιατί; Ο Γιάκομπ Νόισνερ σχολιάζει: «Το δηλωμένο ζήτημα ήταν η υπόσταση του Μισνά. Αλλά η ουσία του ζητήματος αποδεικνύεται πως είχε να κάνει με το κύρος του ίδιου του σοφού». Για να ενισχυθεί αυτό το κύρος, κάθε γραμμή του Μισνά, μερικές φορές κάθε λέξη, εξεταζόταν, αμφισβητούνταν, εξηγούνταν και εναρμονιζόταν με ένα συγκεκριμένο ύφος. Ο Νόισνερ παρατηρεί ότι οι ραβίνοι, με αυτόν τον τρόπο, «άλλαξαν την πορεία του Μισνά θέτοντάς το σε νέα τροχιά». Αν και είχε δημιουργηθεί ως ένα ολοκληρωμένο έργο, το Μισνά τώρα κατακερματίστηκε και αναλύθηκε αποσπασματικά. Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, είχε αναδομηθεί, είχε επαναπροσδιοριστεί.

Αυτό το νέο έργο —το Ταλμούδ— εξυπηρέτησε το σκοπό των ραβίνων. Εκείνοι έθεσαν τους κανόνες της ανάλυσης, και κατόπιν αυτό δίδαξε τους ανθρώπους να σκέφτονται όπως οι ραβίνοι. Οι ραβίνοι πίστευαν ότι η μέθοδος μελέτης και ανάλυσης που ακολουθούσαν αντανακλούσε το νου του Θεού. Η Ταλμουδική μελέτη έγινε αυτοσκοπός, ένα είδος θρησκείας — το να χρησιμοποιεί κάποιος το νου του μιμούμενος, υποτίθεται, τον Θεό. Στις επόμενες γενιές, το ίδιο το Ταλμούδ θα αναλυόταν με αυτή την ίδια μέθοδο. Το αποτέλεσμα; Ο ιστορικός Σέσιλ Ροθ γράφει: «Το Ταλμούδ . . . έδωσε [στους Ιουδαίους] τη χαρακτηριστική σφραγίδα που τους ξεχώριζε από τους άλλους, καθώς και την αξιοσημείωτη δύναμη αντίστασης και συνοχής που τους διέκρινε. Η διαλεκτική του ακόνιζε το πνεύμα τους και τους έδινε . . . οξύνοια. . . . Το Ταλμούδ πρόσφερε στο διωκόμενο Ιουδαίο του Μεσαίωνα έναν άλλον κόσμο στον οποίο μπορούσε να διαφύγει . . . Του πρόσφερε μια πατρίδα, την οποία μπορούσε να μεταφέρει μαζί του όταν η δική του γη χάθηκε».

Εφόσον το Ταλμούδ δίδασκε σε άλλους τον τρόπο σκέψης των ραβίνων, ασφαλώς είχε δύναμη. Αλλά το ερώτημα που απευθύνεται σε όλους —Ιουδαίους και μη Ιουδαίους παρόμοια— είναι το εξής: Αντανακλά πραγματικά το Ταλμούδ το νου του Θεού;—1 Κορινθίους 2:11-16.

Τα Δυο Ταλμούδ — Πώς Παραβάλλονται Μεταξύ Τους;

Η εβραϊκή λέξη «Ταλμούδ» σημαίνει «μελέτη» ή «μάθηση». Οι Αμοραΐμ της Παλαιστίνης και της Βαβυλωνίας είχαν προσπαθήσει να μελετήσουν, ή να αναλύσουν, το Μισνά. Και τα δύο Ταλμούδ (Παλαιστινιακό και Βαβυλωνιακό) το κάνουν αυτό, αλλά πώς παραβάλλονται μεταξύ τους; Ο Γιάκομπ Νόισνερ γράφει: «Το πρώτο Ταλμούδ αναλύει τα στοιχεία, το δεύτερο ερευνά τις βάσεις των συλλογισμών· το πρώτο παραμένει αποκλειστικά μέσα στα πλαίσια που ορίζονται από το αντικείμενό του, το δεύτερο τα ξεπερνά κατά πολύ».

Η εκτενέστερη και πληρέστερη επεξεργασία στην οποία υποβλήθηκε το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ το έκανε, όχι μόνο πολύ μεγαλύτερο, αλλά και βαθύτερο και πιο διεισδυτικό όσον αφορά την τεχνοτροπία της σκέψης και της ανάλυσης. Όταν αναφέρεται η λέξη «Ταλμούδ», συνήθως εννοείται το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ. Αυτό είναι το Ταλμούδ το οποίο έχει μελετηθεί και σχολιαστεί περισσότερο στο πέρασμα των αιώνων. Κατά την άποψη του Νόισνερ, το Παλαιστινιακό Ταλμούδ «είναι αποτέλεσμα ικανοτήτων», ενώ το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ «είναι αποτέλεσμα ιδιοφυΐας».

[Υποσημειώσεις]

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαμόρφωση και το περιεχόμενο του Μισνά, βλέπε το άρθρο «Το Μισνά και ο Νόμος που Έδωσε ο Θεός στον Μωυσή», στη Σκοπιά 15 Νοεμβρίου 1997.

Το Παλαιστινιακό Ταλμούδ είναι κοινώς γνωστό ως το Ταλμούδ της Ιερουσαλήμ. Εντούτοις, αυτός είναι εσφαλμένος όρος, εφόσον στη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της αμοραϊκής περιόδου οι Ιουδαίοι δεν είχαν πρόσβαση στην Ιερουσαλήμ.

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 15/5/1998

Η ζωή με τον παππού Διονύση κάθε μέρα που περνάει γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Περνάει σε μια κατάσταση ανεξέλεγκτη, ειδικά τα βράδια και παρά τις ελάχιστες δυνάμεις που διαθέτει γίνεται υπερβολικά ανήσυχος και επιθετικός. Νύχτες τώρα έχει να κοιμηθεί η Σούλα, που στέκεται στο πλευρό του..


Χρειαζόμαστε λοιπόν μια ανάσα ζωής. Για να μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα του, όπως επιβάλλει η χριστιανική συνείδηση μας και γιατί δεν έχει κανέναν άλλον κοντά του που μπορεί να του προσφέρει ουσιαστική βοήθεια, στις μεγάλες δυσκολίες που περνάει καθώς οδεύει προς το τέλος του.


Έτσι αποφασίσαμε να πάμε μια βόλτα στην Πειραϊκή. Δεν ήταν η πιο κατάλληλη μέρα, αλλά το χρειαζόμαστε. Έβρεχε δυνατά και σταθερά την ώρα που φύγαμε, αλλά αυτό δεν μας εμπόδισε. Κάποια στιγμή λίγο πριν νυχτώσει, σταμάτησε να βρέχει και τότε κατεβήκαμε στα βράχια της Πειραϊκής.


Δεν είναι η πρώτη φορά που ερχόμαστε εδώ. Έχουμε ξαναέρθει και με τον παππού Διονύση. Ναι, τότε που ήταν καλύτερα και του άρεσαν οι βόλτες. Δείτε ΕΔΩ ένα δημοσίευμα, παλιότερα, από τον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ, όταν είχαμε ξαναέρθει εδώ και το απολαύσαμε πραγματικά. Άλλοι καιροί τότε. Πολύ διαφορετικοί από τους σημερινούς.


Θες το περιβάλλον, οι τεράστιοι πέτρινοι όγκοι (βράχοι) δίπλα στη θάλασσα, τα πλοία που μπαινόβγαιναν στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά, όλα ήταν όμορφα. Σε έκαναν να ξεχάσεις τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Να νιώσεις λίγο άνθρωπος που μπορείς να απολαύσεις στιγμές όμορφες. Και το είχαμε τόσο ανάγκη!


Χάζευα τον περιβάλλοντα χώρο... Ήμασταν σχεδόν μόνοι στα βράχια. Ένας ακόμα κύριος με τα δυο του μικρά παιδιά ήρθε στη διάρκεια που μείναμε εκεί και ήταν αυτός που μας φωτογράφισε με προθυμία, για να κρατήσουμε κάτι από αυτή την κυριακάτικη έξοδο μας στην πανέμορφη πειραϊκή ακτή.


Ύστερα ανεβήκαμε στην ταβέρνα «Θαλασσάκι» για ένα ουζάκι με μεζέ ψαρικά. Δεν με ενθουσίασε, παρά την ακρίβεια του, αλλά είχαμε ανάγκη αυτή την έξοδο... Κατά τις εννιά επιστρέψαμε σπίτι. Έπρεπε να αποδεσμεύσουμε την κοπέλα που πρόσεχε, στην μικρή απουσία μας, τον παππού Διονύση.