Κρατάει ακόμα το καλοκαίρι… Τα τζιτζίκια συνεχίζουν απτόητα το τραγούδι τους. Έχουμε έρθει στο ανοιχτό θεατράκι του λόφου Κολωνού (Ιωαννίνων και Καπανέως) με τα μαρμαρένια καθίσματα για να παρακολουθήσουμε την θεατρική παράσταση «Γέρμα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Απογευματάκι. Ώρα 8. Μια όμορφη ώρα που αρχίζει να σουρουπώνει… Θα περιμένουμε σχεδόν περισσότερη από μισή ώρα μετά την καθορισμένη ώρα μέχρι να ξεκινήσουν, αλλά αποζημιωθήκαμε από την παράσταση…


Τα φώτα έχουν ανοίξει στις κερκίδες που κάθεται ο κόσμος… Οι θεατές δεν είναι για την ώρα πολλοί, αλλά θα πολλαπλασιαστούν στη συνέχεια, σχεδόν θα γεμίσει το θεατράκι… Η είσοδος είναι ελεύθερη, προσφορά του Δήμου Αθηναίων στους δημότες του. Τις κάνει αυτές τις κινήσεις ο Δήμος. Είναι κάτι ωραίο για εκείνους που είναι σε θέση να εκτιμήσουν μια καλή θεατρική παράσταση, έστω κι αν ο θίασος δεν είναι επαγγελματικός, αλλά πρόκειται για τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κάτω Πατησίων.


Παρατηρώ γύρω μου… Πολλοί που έχουν έρθει να δουν το έργο δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με το θέατρο. Παππούδες έχουν φέρει τα εγγόνια τους… Μωρά με το καροτσάκι και άλλα μεγαλύτερα που παίζουν γυρνώντας τη σκηνή λίγο πριν αρχίσει η παράσταση. Λίγοι από τους θεατές γνωρίζουν πραγματικά τι είναι θέατρο. Κι όμως αυτοί οι άνθρωποι με εξέπληξαν θετικά στην πορεία του έργου με το πόσο προσεκτικά την παρακολουθούσαν… Κάτι αλλάζει στην κουλτούρα μας;


Το πρόγραμμα της παράστασης ήταν λιτό, αλλά αρκετά εξυπηρετικό… Είχε τα ονόματα των ηθοποιών που έπαιζαν, μερικά λόγια για την υπόθεση τους έργου και κάποιες φωτογραφίες… Το σκηνικό λιτό και όμορφο. Η υπόθεση διαδραμματίζονταν σε ένα ελληνικό χωριό. Η «Γέρμα» είναι τραγικό θεατρικό έργο του Ισπανού συγγραφέα και ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Γράφτηκε το 1934 και η πρεμιέρα έγινε στο Ισπανικό Θέατρο (Teatro Español) στη Μαδρίτη στις 29 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Το έργο χωρίζεται σε τρεις πράξεις των δύο σκηνών η κάθε μία. Η «Γέρμα» είναι ένα από τα τρία τραγικά θεατρικά έργα της "ισπανικής υπαίθρου" του Λόρκα. Τα άλλα δυο είναι ο "Ματωμένος Γάμος" και "Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα". Και τα τρία έργα υπογραμμίζουν την πειθήνια υποταγή των γυναικών που αποζητούν ελευθερία στην παραδοσιακή κοινωνία, η οποία τους αρνείται την κοινωνική ή ερωτική ισότητα.


Το έργο αφηγείται την ιστορία μιας στείρας γυναίκας που ζει σε μια αγροτική περιοχή στην Ανδαλουσία στις αρχές της δεκαετίας του '30. Στα ισπανικά, Yerma σημαίνει "στείρα". Ο διακαής πόθος της για τη μητρότητα της γίνεται εμμονή και την οδηγεί τελικά σε ένα αποτρόπαιο έγκλημα, στο οποίο την ωθούν τα ήθη και τα πιστεύω της κοινωνίας της. Το έργο τελικά ασκεί κριτική στις κοινωνικές αυτές νόρμες. Η «Γέρμα» ασχολείται με την απομόνωση, το πάθος και την απόγνωση, αλλά και με το γάμο, τη ζήλια και τη φιλία. Στην πλοκή του έργου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κι οι κοινωνικές συνθήκες εκείνης της περιόδου.


ΟΙ χαρακτήρες του έργου: Γέρμα: Νεαρή γυναίκα παντρεμένη με τον Χουάν, έναν άνθρωπο που ο πατέρας της ήθελε να είναι ο σύζυγός της. Εγκλωβισμένη σε ένα γάμο χωρίς αγάπη, πιστεύει ότι ένα παιδί θα της φέρει τη χαρά που τόσο απεγνωσμένα επιδιώκει. Αισθάνεται άδεια και ανεκπλήρωτη χωρίς ένα παιδί, αλλά δεν είναι σε θέση να επιτύχει την ευτυχία με τον απόμακρο σύζυγό της. Χουάν: Εύπορος κτηματίας και κτηνοτρόφος, σύζυγος της Γέρμα. Βίκτωρ: Παλιός φίλος του ζευγαριού. Μαρία: Νιόπαντρη φίλη της Γέρμα που έχει αποκτήσει μωρό. Προσπαθεί πάντα να φτιάξει το κέφι και να δώσει ελπίδα.


Στη παράσταση που είδαμε εμείς έπαιζαν οι: Δήμητρα Πανταζοπούλου (Γέρμα), Αχιλλέας Κωνσταντίνου (Χουάν), Ευαγγελία Κυριτσόγλου (Μαρία), Άγγελος Αγγελόπουλος (Βίκτωρ), Σπυριδούλα Νικολοπούλου (Γριά), Ειρήνη Πάσουλα (Ντολόρες), Ελένη Ιωαννίδου (πρώτο κορίτσι), Άννα Μαυρομουστακάκη (δεύτερο κορίτσι), Μάγδα Κάντα (πρώτη αδερφή), Χριστίνα Παππά (δεύτερη αδερφή). Χορός Γυναικών: Ελένη Ιωαννίδου, Άννα Μαυρομουστακάκη, Παρασκευή Καμάρα, Δέσποινα Τριανταφυλλίδου, Αθηνά Σαμαρά, Βάσω Δερβεντζή, Άννα Γκουλέτσα και Τζένη Σταυροπούλου. Διδασκαλία και επιμέλεια παράστασης: Βάσω Ρούγα. Κίνηση και επιμέλεια χορών: Φανή Λυμπέρη. Ήταν όλοι τους υπέροχοι. Μπράβο τους!

Αδελφοί μας από το Τέξας των ΗΠΑ επί το έργο… Μοιράζουν το τεύχος Σεπτεμβρίου που αναφέρεται στο ποιοι είναι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Ανάλογες κινήσεις κάνουν σε ολόκληρο τον κόσμο 8.000.000 αφιερωμένοι Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά…

Αφήγηση από τον Γκράντ Σούτερ

Το 1922, όταν ήμουν 14 χρόνων, μετακομίσαμε από το Σικάγο του Ιλλινόις στην Καλιφόρνια. Στο δρόμο επισκεφθήκαμε παλιούς φίλους στο Αϊντάχο. Μας πληροφόρησαν ότι στην Καλιφόρνια υπήρχαν μερικοί που έλεγαν ότι, σύμφωνα με τη Βίβλο, εκατομμύρια άνθρωποι που ζούσαν τότε ποτέ δεν θα πέθαιναν.

Αμέσως μόλις φτάσαμε στην Καλιφόρνια είδαμε στην εφημερίδα την είδηση «Εκατομμύρια Ήδη Ζώντων Ουδέποτε Θέλουσι Αποθάνει.» Ήταν το θέμα μιας δημόσιας διάλεξης που θα δινόταν στο Σαν Χοζέ. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο πατέρας μου εντόπισε τους Σπουδαστές της Γραφής (όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά), και άρχισε να μας παίρνει στις δημόσιες συναθροίσεις τους.

Η μητέρα μου ήθελε να γραφτώ σε κάποιο Κατηχητικό σχολείο. Μολονότι ο πατέρας μου επέκρινε τους κήρυκες όλων των δογμάτων, συμφώνησε επειδή αυτό ίσως να με ωφελούσε. Έτσι παρακολουθούσα τακτικά το Μεθοδιστικό Κατηχητικό σχολείο. Τελικά έγινα ταμίας του σχολείου και έπαιζα στην ομάδα μπάσκετ. Ταυτόχρονα, η οικογένειά μας παρακολουθούσε τις δημόσιες διαλέξεις των Σπουδαστών της Γραφής στο Σαν Χοζέ, λίγα μόνο μίλια μακριά από το σπίτι μας στη Σάντα Κλάρα.

Επειδή ο πατέρας μου ήθελε να βελτιωθούν οι συνθήκες του κόσμου, έκανε περιοδείες υποστηρίζοντας διάφορους πολιτικούς υποψήφιους, ζωγραφίζοντας μάλιστα το όνομα ενός απ’ αυτούς στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου μας. Στις συναθροίσεις των Σπουδαστών της Γραφής του είπαν ευγενικά ότι η πραγματική ελπίδα για το ανθρώπινο γένος δεν βρισκόταν στις πολιτικές προσπάθειες αλλά στη Βασιλεία του Θεού μέσω του Χριστού Ιησού. Ο πατέρας μου ενώ συμφωνούσε κάπως έλεγε ότι, μολονότι αυτά ήταν σωστά για το μέλλον, προς το παρόν καλό θα ήταν να καλυτερεύσουν όσο γινόταν τα πράγματα με την πολιτική. Με τον καιρό, όμως, ολόκληρη η οικογένεια μου—η μητέρα, ο πατέρας, η αδελφή μου κι εγώ—εκτιμήσαμε περισσότερο την αλήθεια της Βίβλου και τις απαιτήσεις του Λόγου του Θεού.

Πνευματική Ανάπτυξη

Τελικά, εξαιτίας της συνείδησής μου, δεν μπορούσα να συνεχίζω να πηγαίνω στο Μεθοδιστικό Κατηχητικό σχολείο, κι έτσι παραιτήθηκα από εκεί. Το 1923 η οικογένειά μου εγκαταστάθηκε πάλι λίγα μίλια μακριά στην Όκλαντ, όπου ο πατέρας μου είχε ένα μικρό παντοπωλείο κι εγώ πήγαινα στο γυμνάσιο. Όταν έμαθα ότι οι Σπουδαστές της Γραφής δεν κάπνιζαν, προσπάθησα να πείσω τον Πατέρα μου να σταματήσει να πουλάει τσιγάρα στο κατάστημά του. Αυτός διαφώνησε μαζί μου, αλλά συζήτησε το θέμα μ’ έναν από τους Σπουδαστές της Γραφής, τον Ρόμπερτ Κραίγκ.

Μετά από τη συζήτησή τους ο πατέρας μου αποφάσισε να πουλήσει όλο το εμπόρευμα και να φύγει από την Όκλαντ. Η απόφασή του υποκινήθηκε επίσης εξαιτίας των προσπαθειών που έκανε μια ομάδα να τον μπλέξει στο λαθρεμπόριο, πράγμα που καταλάβαινε πως δεν συμβιβαζόταν μ’ αυτά που μάθαινε από την Εκκλησία της Όκλαντ, των Σπουδαστών της Γραφής. Τον ίδιο καιρό περίπου, με την άδεια των γονιών μου, σταμάτησα το γυμνάσιο μετά από ενάμιση μόνο χρόνο φοίτησης εξαιτίας της ανήθικης επιρροής που υπήρχε στα σχολεία.

Μετακινηθήκαμε λίγα μίλια μακριά στο Μάουνταιν Βιού, αρκετά κοντά στο Σαν Χοζέ για να παρακολουθούμε πάλι εκεί τις συναθροίσεις εκκλησίας. Ο πατέρας μου άνοιξε ένα άλλο κατάστημα, κι εγώ εργαζόμουν εκεί συνέχεια, χωρίς να πληρώνομαι αλλά απλώς βοηθούσα. Ο πατέρας έγινε συνδρομητής στη «Σκοπιά» και στον «Χρυσού Αιώνα» (που τώρα λέγεται «Ξύπνα!»), κι εμένα μου άρεσε ιδιαίτερα ο «Χρυσούς Αιών!» Νόμιζα πως έπαιρνα περισσότερες πληροφορίες απ αυτό παρά από το γυμνάσιο αν παρέμενα σ’ αυτό.

Οι εκκλησιαστικές συναθροίσεις γίνονταν όλο και πιο ενδιαφέρουσες για μένα. Βρήκα ιδιαίτερα εντυπωσιακό το άρθρο της «Σκοπιάς» 1 Μαρτίου 1925, με τίτλο «Η Γέννηση του Έθνους.» Οι πληροφορίες που υπήρχαν εκεί σημείωσαν ένα μεγάλο βήμα για να κατανοήσουν καλύτερα οι Σπουδαστές της Γραφής τα πράγματα γύρω από τη Βασιλεία του Ιεχωβά μέσω του Χριστού Ιησού, δηλαδή, ότι είχε εγκαθιδρυθεί στον ουρανό το 1914. Τον καιρό εκείνο η οικογένειά μας απέκτησε στενή φιλία με τους Σπουδαστές της Γραφής στο Μάουνταιν Βιού, και περνούσαμε αρκετό χρόνο μαζί τους στα σπίτια τους.

Τελικά μάθαμε πώς η προσευχή δεν γινόταν μόνο στις συναθροίσεις της εκκλησίας αλλά και στα σπίτια των αδελφών και ακόμη στη διάρκεια των γευμάτων. Ο πατέρας μου ήθελε να δει την προσευχή από την κατάλληλη άποψη. Τη θεωρούσε γενικά σαν υποκριτική. Θυμάμαι που κάποτε συζητούσε για την προσευχή μ’ έναν από τους Σπουδαστές της Γραφής που τον είχε επισκεφθεί στο κατάστημά του. Ο επισκέπτης τόνισε πώς θα πρέπει να εκφράζουμε ευχαριστίες στον Ιεχωβά Θεό για τις ευλογίες μας. Αλλά ο πατέρας μου τον ρώτησε γιατί πρέπει να ευχαριστούμε τον Ιεχωβά για όλες τις ευλογίες μας και να μην τον κατηγορούμε για όλες τις δυσκολίες μας. Τελικά, όμως, σαν οικογένεια, καταλάβαμε καθαρά για την προσευχή και επωφεληθήκαμε πλήρως απ’ αυτή τη στοργική προμήθεια.

Μια προμήθεια της εκκλησίας από την οποία ωφελήθηκα πάρα πολύ ήταν η Σχολή των Προφητών. Ήταν μια συνάθροιση πρεσβυτέρων και άλλων αντρών με σκοπό την εκπαίδευση για δημόσια ομιλία. Ο σπουδαστής έδινε μια ομιλία που είχε ετοιμάσει πάνω σ’ ένα ορισμένο θέμα, και οι άλλοι, του έδιναν βοηθητική συμβουλή. Ωστόσο, η εποικοδομητική συμβουλή που έπαιρνα στη σχολή δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση μ’ εκείνη που μου έδινε ο πατέρας μου κατ’ ιδίαν αφού με είχε ακούσει σε κάποιο πρόγραμμα να προσπαθώ να κάνω μια ομιλία.

Η οικογένειά μου κι εγώ βοηθηθήκαμε πολύ από τους πίλγκριμς, που ήταν ειδικοί αντιπρόσωποι της Εταιρίας «Σκοπιά». Οι εκκλησίες έκαναν στην Εταιρία ετήσιες εκκλήσεις για τις επισκέψεις τους. Ο Τζων Α. Μπόνετ μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και με βοήθησε ιδιαίτερα. Ήταν ένας άντρας του οποίου τα χαρακτηριστικά άρεσαν σε μερικούς αλλά είχε δυσμενή επίδραση πάνω σε άλλους. Αγαπούσε τον Ιεχωβά και ήταν προφανώς μετριόφρων, αλλά κρατούσε αυτή την ιδιότητα κάπως καλυμμένη κάτω από μια άγρια εμφάνιση.

Βάφτισμα και Χριστιανική Διακονία

Μια ομιλία του αδελφού Μπόνετ που έγινε στο σπίτι ενός Σπουδαστή της Γραφής στο Μάουνταιν Βιού επηρέασε βαθιά τη ζωή μου. Καθώς τον άκουγα να μιλάει για τα προνόμια της υπηρεσίας στον Ιεχωβά και την ευθύνη για να γίνει αυτή η υπηρεσία, κατάλαβα τι έπρεπε να κάνω και τι ήθελα να κάνω. Έτσι έκανα προσωπική αφιέρωση στον Ιεχωβά, και τον ίδιο περίπου καιρό έκαναν το ίδιο και τα άλλα μέλη της οικογένειάς μου. Στις 10 Οκτωβρίου 1926, στο Σαν Χοζέ της Καλιφόρνιας, όλοι μαζί συμβολίσαμε την αφιέρωσή μας στον Ιεχωβά Θεό με το βύθισμά μας στο νερό.

Το βάφτισμα τότε γινόταν κάπως διαφορετικά από σήμερα. Ο πρεσβύτερος που έκανε το βάφτισμα μου είπε: «Αδελφέ Γκραντ, στο όνομα του Πατέρα και του Γιου και του αγίου πνεύματος, σε βαφτίζω τώρα στον Χριστό.» Όλοι μας που βαφτιστήκαμε, φορούσαμε κοντομάνικες μακριές, μαύρες ρόμπες, από το λαιμό μέχρι τους αστραγάλους. Για να είναι βέβαιο ότι η ρόμπα δεν θα ανασηκωνόταν όταν θα μπαίναμε στο νερό, γεμίζαμε το στρίφωμα στο κάτω κάτω μέρος με μολύβδινα βαρίδια.

Μετά το βάφτισμα, και αφού είχαμε ντυθεί, ο πατέρας μου είπε στον πρεσβύτερο που επόπτευε το βάφτισμα: «Εσείς βγαίνετε έξω με τα περιοδικά, έτσι δεν είναι; Θέλουμε να κάνουμε κι εμείς, τώρα, αυτό το έργο.» Έτσι η οικογένειά μας άρχισε να βγαίνει έξω στη διακονία στον αγρό.

Η πρώτη μου φορά στην υπηρεσία αγρού ήταν όταν ένας πρεσβύτερος, ο Χ. Ο. Λώρενς, διευθέτησε να με πάρει μαζί του. Με εφοδίασε με μερικά βιβλιάρια και πήγαμε με το αυτοκίνητό του στην περιοχή του Σαν Χοζέ. Εγώ νόμιζα πως θα συνεργαζόταν μαζί μου από σπίτι σε σπίτι, αλλά μου είπε να βγω από το αυτοκίνητο και, «Τώρα εσύ θα εργαστείς σ’ αυτή την πλευρά του τετραγώνου.» Έπειτα έφυγε με το αυτοκίνητο. Έτσι πήγα σ’ εκείνη την πλευρά του τετραγώνου και διέθεσα τρία βιβλιάρια στη συνεισφορά των 25 σεντς και ήμουν πολύ χαρούμενος. Το αποτέλεσμα από τη συμμετοχή μου στη Χριστιανική διακονία ήταν να αισθάνομαι πώς ήμουν μέρος της οργάνωσης του Θεού.

Αυτό τον καιρό περίπου παίρναμε οδηγίες από το μηνιαίο μας έντυπο οδηγιών Δε Μπούλλετιν (που τώρα λέγεται Η Διακονία Μας της Βασιλείας), για να λέμε στον οικοδεσπότη κάτι σχετικά με την οργάνωση του Διαβόλου. Έτσι όταν με έδιωχναν οι άνθρωποι λέγοντας ότι δεν ενδιαφέρονταν εγώ προχωρούσα κάπως επίμονα για να τους πω για την ύπαρξη της οργάνωσης του Διαβόλου και την ερχόμενη καταστροφή της. Αυτή ήταν μια ποικιλία από τη συνηθισμένη μας παρουσίαση για την ελπίδα να ζήσουμε για πάντα σε μια Παραδεισένια γη χωρίς να χρειάζεται ποτέ να πεθάνουμε.

Η Εκκλησία στο Σαν Χοζέ συνήθιζε να ταξιδεύει μακρινές αποστάσεις για να πλησιάσει τους ανθρώπους με το άγγελμα της Βασιλείας. Υπήρχαν ομάδες που πήγαιναν τακτικά στην Κοιλάδα της Σάντα Κλάρα και στους τριγύρω λόφους. Θυμάμαι τη γη τόσο μακριά μέχρι εκεί που μπορούσε να δει το μάτι μου να είναι καλυμμένη από ανθισμένους δεντρόκηπους. Παίρναμε φαγητό μαζί μας και περνούσαμε εκεί όλη μας τη μέρα, μερικές φορές ταξιδεύοντας 12 χιλιόμετρα (75 μίλια) και περισσότερο για να φτάσουμε στο μέρος όπου επρόκειτο να δώσουμε μαρτυρία.

Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός KFWM στην Όκλαντ χρησιμοποιούνταν πολλά χρόνια για να μεταδίδει το άγγελμα της Βασιλείας, και διάφορες εκκλησίες στη γειτονική περιοχή παρουσίαζαν εκ περιτροπής προγράμματα στο σταθμό τα Σαββατοκύριακα. Εγώ είχα το προνόμιο να διαβάζωΒιβλικές ομιλίες από τις εγκαταστάσεις KFWM, όπως εκείνη που ακούστηκε στις 24 Ιουλίου 1927. Τα γράμματα αυτού του ραδιοφωνικού σταθμού είναι τα αρχικά των λέξεων ‘Βασιλεία Για τον Κόσμο του Ανθρώπινου Γένους’ στα Αγγλικά.

Επεκτείνοντας την Υπηρεσία Μου

Μια μέρα καθώς γυρίζαμε στο σπίτι από μια συνάθροιση, ο αδελφός Λώρενς, ο οποίος με είχε πρωτοπάρει στην υπηρεσία αγρού, μου πρόσφερε μια αίτηση για να υπηρετήσω στα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης. Κάποτε πριν απ’ αυτό, λίγο μετά από το βάφτισμά μας, είχα ακούσει τον πατέρα μου να λέει στη μητέρα μου ότι αν ήταν στη θέση μου θα έκανε την υπηρεσία στον Ιεχωβά σαν το έργο της ζωής του. Αυτό ήταν εκείνο που ήθελα κι εγώ, και αισθάνθηκα πως η αίτηση για το Μπέθελ ήταν η ευκαιρία που παρουσιαζόταν σ’ εμένα για να το κάνω.

Στο τεύχος της «Σκοπιάς» 15 Μαΐου 1928, αναγγελλόταν ότι από τις 30 Ιουλίου ως τις 6 Αυγούστου θα γινόταν μια διεθνής συνέλευση των Σπουδαστών της Γραφής στο Ντητρόιτ του Μίτσιγκαν. Ήθελα πάρα πολύ να την παρακολουθήσω, και η οικογένειά μου καθώς και φίλοι με βοήθησαν σ’ αυτό. Στη διάρκεια της συνέλευσης ο Ντόναλντ Χάσλετ, ένας γραμματέας του Ι. Φ. Ρόδερφορδ, του προέδρου της Εταιρίας, ανήγγειλε από το βήμα ότι χρειάζονταν αδελφοί για υπηρεσία στο Μπέθελ. Είπε πως εκείνοι που επιθυμούσαν να κάνουν αίτηση θα μπορούσαν να συζητήσουν με τον αδελφό Ρόδερφορδ. Εγώ ανταποκρίθηκα, συμπλήρωσα μια αίτηση για το Μπέθελ, και ο Αδελφός Ρόδερφορδ μου είπε να παρουσιαστώ στο Μπέθελ στις 13 Αύγουστου 1928.

Όλοι μαζί παρουσιαστήκαμε 13 για υπηρεσία Μπέθελ στις 13 Αυγούστου, ακριβώς μια εβδομάδα μετά τη συνέλευση στο Ντητρόιτ. Τότε στην οικογένεια Μπέθελ υπήρχαν 95 μέλη που εργάζονταν για την παραγωγή και τη διεκπεραίωση των Βιβλικών εντύπων στο πρόσφατα ολοκληρωμένο εργοστάσιο της 117 Άνταμς Στρήτ, και ένας κάπως μικρότερος αριθμός εργαζόταν στο σπίτι Μπέθελ και στα διάφορα γραφεία της Εταιρίας. Η πρώτη μου δουλειά στο Μπέθελ ήταν να βγάζω από τη διπλωτική μηχανή τα βιβλιάρια αφού είχαν ραφεί σ’ αυτά τα εξώφυλλα με σιδερένια πιαστράκια. Εργάστηκα στο πιεστήριο περίπου δύο εβδομάδες και κατόπιν μεταφέρθηκα στο γραφείο, στο Τμήμα Υπηρεσίας. Η συμμετοχή μου σ’ αυτή τη δραστηριότητα μου έδωσε πραγματικά την αίσθηση ότι προχωρούσα μαζί με την οργάνωση του Θεού.

Επειδή δεν είχα να πάω πουθενά στις πρώτες μου διακοπές, το 1929, τις πέρασα στο Μπέθελ. Έτσι ήμουν εκεί όταν ο αδελφός Ρόδερφορδ έδωσε την ομιλία του στον Μασονικό Ναό του Μπρούκλυν για την ανοχή από μέρους του Ιεχωβά της κακίας και τη διεκδίκηση του ονόματός Του. Προηγουμένως δεν είχαμε καταλάβει αυτό το ζήτημα, κι έτσι η ομιλία του αδελφού Ρόδερφορδ ήταν μια συγκινητική διευκρίνιση ενός ζωτικού, θεμελιώδους ζητήματος.

Προχωρώντας στη Δεκαετία του 1930

Τονίστηκε ιδιαίτερα το 1931 το όνομα Μάρτυρες του Ιεχωβά, κι έτσι όλος ο λαός του Ιεχωβά έλαβε ένα όνομα που τους ένωνε. Τον επόμενο χρόνο η λέξη που προσδιόριζε μια εκκλησία του λαού του Θεού άλλαξε από «εκκλησία» σε «ομάδα» μια αλλαγή που βασίστηκε σε μια μελέτη του εδαφίου Ψαλμός 68:11 (Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση). Έτσι σ’ όλο τον κόσμο είχαμε «ομάδες» των Μαρτύρων του Ιεχωβά και όχι «τάξεις,» η «εκκλησίες.»

Το 1932 ο πατέρας μου πούλησε την επιχείρησή του στην Καλιφόρνια, κι έτσι αυτός, η μητέρα μου και η αδελφή μου μπήκαν στην υπηρεσία σκαπανέα. Έφτιαξαν ένα τροχόσπιτο, και για τα επόμενα 20 χρόνια αυτό χρησίμευσε σαν το σκαπανικό σπίτι των γονιών μου. Η αδελφή μου, η Γκρέις, υπηρέτησε μαζί τους μέχρι το 1939 οπότε και προσκλήθηκε να γίνει μέλος της οικογένειας Μπέθελ στο Μπρούκλυν. Συνεχίζει να υπηρετεί εδώ, και από το 1959 σαν σύζυγος του Σάιμον Κρέικερ.

Ο διευθυντής του εργοστασίου, Ρόμπερτ Τζ. Μάρτιν, πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου 1932, και ο Νάθαν Χ. Νορρ διορίστηκε από τον Αδελφό Ρόδερφορδ στη θέση του. Ο Αδελφός Νορρ προηγουμένως εργαζόταν στο γραφείο αποστολών.

Τον επόμενο χρόνο άρχισαν σοβαρά προβλήματα για το λαό του Θεού. Στις 30 Ιανουαρίου 1933, ο Αδόλφος Χίτλερ έγινε καγκελάριος της Γερμανίας, και στις 28 Ιουνίου 1933 το Γερμανικό τμήμα της Εταιρίας Σκοπιά στο Μαγδεμβούργο καταλήφθηκε και κλείστηκε. Ο Πάπας Πίος ο ΙΑ΄ διακήρυξε το έτος 1933 «Άγιο Έτος,» και ο αδελφός Ρόδερφορδ σύντομα μετά απ’ αυτό μίλησε από 55 ραδιοφωνικούς σταθμούς πάνω στο θέμα «Η Επίδραση του Αγίου Έτους στην Ειρήνη και στην Ευημερία.» Ήταν προνόμιό μου να είμαι εισηγητής σ’ αυτό το πρόγραμμα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 δημιουργήθηκε μεγάλη εναντίωση στο έργο μας και σημειώθηκε μεγάλος διωγμός. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά οργανώθηκαν σε «τάγματα» για να μπορούν να δίνουν συγκεντρωμένη μαρτυρία στις προβληματικές περιοχές. Στη Γερμανία ο διωγμός αυξήθηκε σε τέτοιο βαθμό που στις 7 Οκτωβρίου 1934 ομάδες του λαού του Θεού από πολλές χώρες έστειλαν τηλεγραφήματα στον Χίτλερ προειδοποιώντας τον να σταματήσει να ενεργεί έτσι.

Εκείνο τον καιρό περίπου γίνονταν πολλές συζητήσεις ανάμεσα στο λαό του Θεού σχετικά με την ταυτότητα του «μεγάλου πλήθους» της Αποκάλυψης 7:9. Τότε πίστευαν γενικά ότι υπήρχε μια δευτερεύουσα, λιγότερο πιστή ουράνια τάξη. Σε μια μελέτη στο Μπέθελ, που διεξήγαγε ο αδελφός Τ. Τζ. Σάλλιβαν, ρώτησα: «Αφού το μεγάλο πλήθος κερδίζει αιώνια ζωή, αυτοί που αποτελούν αυτή την ομάδα διακρατούν ακεραιότητα;» Δόθηκαν πολλά σχόλια αλλά καμιά οριστική απάντηση. Όταν μου ζητήθηκε να πω το δικό μου σχόλιο είπα ότι το μόνο που προσπαθούσα να κάνω ήταν να πάρω ένα ναι ή ένα όχι.

Πραγματικά, στις 31 Μαΐου 1935, στη συνέλευση που έγινε στην Ουάσινγκτον D.C., ο αδελφός Ρόδερφορδ μίλησε πάνω σ’ αυτό ειδικά το θέμα. Καθώς καθόμουν σε υψηλό μέρος κοιτάζοντας όλο το πλήθος, ένιωσα μεγάλη συγκίνηση καθώς εκφωνούσε την ομιλία του! Το μεγάλο πλήθος προσδιορίστηκε καθαρά από τη Γραφή ότι ήταν εκείνοι που επιζούν από τον Αρμαγεδδώνα με την προοπτική να ζήσουν για πάντα πάνω στη γη. Ναι, εδώ δόθηκαν κι άλλες πληροφορίες πάνω στο θέμα ‘τα εκατομμύρια που ζουν τώρα και δεν θα πεθάνουν ποτέ.’

Στις 12 Ιουλίου 1937, διορίστηκα από τον αδελφό Ρόδερφορδ σαν υπηρέτης Μπέθελ. Στα τελευταία τεσσεράμισι χρόνια της ζωής του αδελφού Ρόδερφορδ είχα το προνόμιο να συνεργαστώ στενά μαζί του. Στο τέλος του 1937 αλλάχτηκε το όνομα «Χρυσούς Αιών» σε «Παρηγορία».

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μια Περίοδος Δοκιμασίας

Τον Σεπτέμβριο του 1939 ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τον Οκτώβριο, το γραφείο τμήματός μας στο Παρίσι κλείστηκε και το έργο μας απαγορεύτηκε στη Γαλλία. Τον επόμενο χρόνο απαγορεύτηκε το έργο μας στον Καναδά. Εκείνο το καλοκαίρι του 1940 ο αδελφός Ρόδερφορδ αρρώστησε. Και δεν ξέραμε αν θα μπορούσε να παρακολουθήσει τη συνέλευση που διευθετήθηκε για το Ντητρόιτ του Μίτσιγκαν. Την παρακολούθησε, αλλά στη διάρκεια της δημόσιας ομιλίας του μου έδωσαν ένα σημείωμα που έλεγε να διευθετήσω ώστε να επιστρέψει αμέσως στο Μπέθελ.

Το επόμενο καλοκαίρι έγινε η μεγάλη συνέλευση στο Σαιν Λούις του Μιζούρι, η μεγαλύτερη που έγινε από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά μέχρι τότε. Διορίστηκα να παίρνω τα εφόδια για την καφετέρια και μπήκα στην κυρία αίθουσα μόνο για το πρόγραμμα της τελικής μέρας όταν παρουσιάστηκε το βιβλίο «Τέκνα». Στη διάρκεια αυτής της συνέλευσης παρουσιάστηκε επίσης το βιβλιάριο «Υπεράσπιση για τους Δούλους του Ιεχωβά», παρέχοντας πληροφορίες για να μας βοηθήσουν να καταπολεμήσουμε τη δράση της αστυνομίας που εμπνεόταν από τη θρησκεία ενάντια στην από σπίτι σε σπίτι διακονία μας.

Η έκδοση ήταν πάρα πολύ επίκαιρη. Αργότερα εκείνο το χρόνο συνέλαβαν τον πατέρα μου και τον φυλάκισαν επειδή μετείχε στη διακονία. Στη μητέρα μου η οποία έμενε μόνη στο τροχόσπιτο, της επιτέθηκαν. Μολονότι δεν έπαθε καμιά βλάβη σωματικά, η σπείρα γύμνωσε το τροχόσπιτο, κι έτσι η μητέρα μου αναγκάστηκε να ζητήσει στέγη στους Μάρτυρες της περιοχής.

Την 1η Οκτωβρίου 1941, είχα το προνόμιο, στην απουσία του Αδελφού Ρόδερφορδ, να προεδρεύσω στην ετήσια συνεδρίαση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά της Πενσυλβανίας. Σ’ αυτή τη συνεδρίαση εκλέχτηκα σαν διευθυντής του σωματείου της Εταιρίας της Πενσυλβανίας.

Δύο μήνες αργότερα, την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 1941, ο Ν. Χ. Νορρ, ο Τζ. Ε. Χάνναν κι εγώ επιστρέφαμε με το αυτοκίνητο από την υπηρεσία αγρού σ’ ένα γειτονικό μέρος του Λόνγκ Άιλαντ. Είχαμε ανοιχτό το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου και ακούσαμε τη συγκλονιστική ανακοίνωση ότι οι Γιαπωνέζοι είχαν βομβαρδίσει το Περλ Χάρμπορ. Οι επιπτώσεις ήταν πολύ μεγάλες για το λαό του Ιεχωβά—οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονταν σε πόλεμο, ο πρόεδρος της Εταιρίας ήταν σοβαρά άρρωστος και υπήρχαν εχθροί που πίεζαν από κάθε πλευρά για να σταματήσει η δράση μας κηρύγματος.

Μολονότι ο αδελφός Ρόδερφορδ πέθανε ακριβώς ένα μήνα και μια μέρα αργότερα, το έργο της Βασιλείας προόδευε αμείωτα. Ο αδελφός Νορρ εκλέχτηκε πρόεδρος, κι ένα χρόνο αργότερα στην 1 Φεβρουαρίου 1943, ανήγγειλε την έναρξη της Βιβλικής Σχολής της Σκοπιάς Γαλαάδ, για την εκπαίδευση ιεραποστόλων.

Στις 8 Μαΐου 1945, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α., Χάρρυ Σ. Τρούμαν, ανήγγειλε την παράδοση της Γερμανίας. Τον Αύγουστο οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν τις ατομικές βόμβες στις Ιαπωνικές πόλεις της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, και η μεταπολεμική περίοδος βρισκόταν μπροστά μας.

Μεταπολεμικές Εξελίξεις

Η πόλη της Νέας Υόρκης γνωστοποίησε ότι θα έπαιρναν το πίσω μέρος του σπιτιού μας Μπέθελ της Κολόμπια Χάιτς που εκτεινόταν μέχρι την οδό Φέρμαν για να φτιάξουν ένα χώρο περιπάτου και μια λεωφόρο. Η Εταιρία, όμως, μπόρεσε να αγοράσει εγκαταστάσεις στην Κολόμπια Χάιτς για μια προσθήκη στο σπίτι Μπέθελ και η κυβέρνηση έδωσε έγκριση για την κατασκευή τους στις 11 Οκτωβρίου 1946. Έτσι στις 27 Ιανουαρίου 1947, άρχισε η κατεδάφιση στο πίσω τμήμα του κτιρίου μας στην Οδό Φέρμαν, και στη διάρκεια των ετών 1948 και 1949 χτίστηκε η νέα προσθήκη του Μπέθελ, και αυτή η θαυμάσια νέα προσθήκη αφιερώθηκε το 1950. Μια μεγάλη εννιαόροφη προσθήκη ολοκληρώθηκε επίσης στο εργοστάσιο της οδού 117 Άνταμς τον ίδιο περίπου καιρό.

Ο γραμματέας και ταμίας της Εταιρίας, ο Γ. Ε. Βαν Άμπουργκ, παραιτήθηκε από τη θέση του επειδή λόγω της μεγάλης ηλικίας του και της αρρώστιας του δεν μπορούσε να υπηρετήσει. Διορίστηκα εγώ για να τον αντικαταστήσω στις 6 Φεβρουαρίου 1947, και την επόμενη μέρα ο αδελφός Βαν Άμπουργκ πέθανε.

Σύντομα μετά απ’ αυτό, την άνοιξη του 1947, με έστειλε η Εταιρία να επισκεφτώ αρκετές χώρες της Ευρώπης που είχαν ερημωθεί από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν πραγματικά προνόμιό μου να συναναστραφώ πιστούς δούλους του Ιεχωβά που πρόσφατα είχαν απελευθερωθεί μετά από πολλά χρόνια μέσα σε Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ήταν χαρά μου να τους δώσω πνευματική ενθάρρυνση σαν κύριος ομιλητής στη διάρκεια των συνελεύσεων που έγιναν εκεί.

Από τότε που ήρθα στο Μπέθελ το 1928 δεν είχα πάει ποτέ στην Καλιφόρνια. Οι γονείς μου έκαναν έργο σκαπανέα κυρίως στην Ανατολή, κι έτσι μπορούσα και τους έβλεπα κάπου - κάπου, ιδιαίτερα στις μεγάλες συνελεύσεις. Αλλά το καλοκαίρι του 1947 μου δόθηκε η ευκαιρία να ξαναπάω στην Καλιφόρνια. Μια συνέλευση διευθετήθηκε για το Λος Άντζελες στις 13 με 17 Αυγούστου, και η Εταιρία έδινε τα οδοιπορικά σε εκείνους που ήταν μέλη της οικογένειας Μπέθελ για 15 και περισσότερα χρόνια. Και το ταξίδι και η συνέλευση ήταν θαυμάσια!

Ειδικά Προνόμια Υπηρεσίας

Καθώς τα χρόνια περνούσαν απολάμβανα επίσης μοναδικά προνόμια σχετικά με την επέκταση της ορατής οργάνωσης του Θεού. Το πιο πρόσφατο από τα πολλά αποκτήματα της Εταιρίας Σκοπιά που βοήθησα στις διαπραγματεύσεις ήταν η αγορά στις αρχές αυτού του χρόνου των νέων κτιρίων στην οδό Περλ 175 και Φέρμαν 360 στο Μπρούκλυν. Η εγκάρδια ελπίδα μου είναι όπως αυτές οι μεγάλες και καινούργιες εγκαταστάσεις χρησιμοποιηθούν για περαιτέρω τεράστια επέκταση της διακήρυξης της Βασιλείας σε όλη τη γη.

Έχω ταξιδέψει εκατοντάδες χιλιάδες μίλια όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, δίνοντας ομιλίες σε μεγάλα ακροατήρια του λαού του Θεού και ενθαρρύνοντάς τα στη Χριστιανική τους διακονία. Για παράδειγμα, στη διάρκεια της περιοδείας που έκανα σ’ όλο τον κόσμο για τη συνέλευση «Αιώνιο Ευαγγέλιο» το 1963, υπηρέτησα σαν ένας από τους επίσημους αντιπροσώπους της Εταιρίας, κι αυτό ήταν μόνο ένα από τα πολλά προνόμια για τα οποία είμαι ευγνώμων στον Ιεχωβά. Ένα ιδιαίτερο προνόμιο ήταν επίσης το να υπηρετώ σαν ομιλητής στη διάρκεια πολλών ιστορικών συνελεύσεων των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Στάδιο Γιάνκη, όπως αυτή που έγινε το 1958 όταν πάνω από 250.000 ήταν παρόντες.

Μια Οργάνωση που Κινείται προς τα Εμπρός

Στην ανθρώπινη εμπειρία μας τα χρόνια φέρνουν αλλαγές, και μερικές φορές συμβαίνουν δυσάρεστα γεγονότα, όπως όταν πέθανε ο πατέρας μου στις 31 Δεκεμβρίου 1954 στο Ιλλινόις, την πολιτεία του τελευταίου του διορισμού σαν σκαπανέα. Τον επόμενο χρόνο η αδελφή μου η Γκρέις κι εγώ πήραμε τη μητέρα μου από το Ιλλινόις στη Νέα Υόρκη, όπου έζησε μέχρι που πέθανε στις 6 Μαΐου 1962. Αλλά μια ευχάριστη αλλαγή για μένα ήταν όταν παντρεύτηκα την Έντιθ Ρέττος, μια ζηλώτρια σκαπάνισσα, στις 12 Μαΐου 1956. Από τότε υπηρετεί πιστά στο πλάι μου εδώ στο Μπέθελ.

Καθώς τα χρόνια στην υπηρεσία περνούν εδώ στα κεντρικά γραφεία της ορατής οργάνωσης του Ιεχωβά, αυτό που φέρνει ιδιαίτερα χαρά στην καρδιά μου είναι η συνεχής απόδειξη της ευλογίας του Θεού πάνω στο έργο που έχει εμπιστευθεί στο λαό του να κάνει, δηλαδή, να κηρύξει τα καλά νέα της Βασιλείας σε όλη τη γη προτού έρθει το τέλος. (Ματθαίος 24:14) Ήμουν μάρτυρας της διεύρυνσης του Κυβερνώντος Σώματος το 1971, και πάλι το 1974, και από τότε έχω λάβει μέρος σε πολλές υπεύθυνες αποφάσεις που έχουν επηρεάσει τα τμήματα και το παγκόσμιο έργο κηρύγματος. Έχω επίσης δει τον αριθμό των διαγγελέων της Βασιλείας να αυξάνεται από 44.080 που ήταν σ’ όλο τον κόσμο όταν ήρθα στο Μπέθελ το 1928, σε 2.500.000 περίπου άτομα που μετέχουν σ’ αυτό το έργο σήμερα. Πραγματικά η οργάνωση του Θεού προχωρεί, και είμαι ευγνώμων για τα πολλά προνόμια υπηρεσίας που μου εμπιστεύθηκαν για να εκτελέσω σε σχέση με την επίδοση της μεγάλης τελικής μαρτυρίας.

Η πίστη μου στις υποσχέσεις της Βίβλου σχετικά με τη δίκαιη κυβέρνηση του Θεού και τις ευλογίες που θα φέρει στη γη είναι πιο ισχυρή απ’ όσο ποτέ άλλοτε. Αν μπορούσα να ξαναζήσω και πάλι, δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος που θα διάλεγα για να ζήσω. Είναι χαρά και προνόμιο που υπηρετώ εδώ στο Μπέθελ αυτά τα 55 χρόνια μαζί με τη μεγαλύτερη και πιο θαυμάσια Χριστιανική οικογένεια πάνω στη γη!

Ενώ το παραπάνω άρθρο ετοιμαζόταν για να δημοσιευθεί, ο αδελφός Σούτερ έπεσε στο δωμάτιό του στο Μπέθελ του Μπρούκλυν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρή ζημιά στη σπονδυλική του στήλη. Τον καιρό που γράφτηκε αυτό το άρθρο, βρισκόταν στο αναρρωτήριο του Μπέθελ της Εταιρίας Σκοπιά και λάμβανε κάθε δυνατή στοργική φροντίδα. Η κατάστασή του χαρακτηρίζεται κρίσιμη, μολονότι είναι στάσιμη. Προσευχόμαστε στον Ιεχωβά να φροντίσει γι’ αυτόν τον όσιο αδελφό και να τον παρηγορήσει καθώς και τα μέλη της οικογένειάς του στη διάρκεια αυτού του καιρού της αναπηρίας του.

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 1/1/1984

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί αύριο στην κρητική εβδομαδιαία εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ και στην στήλη μου «Επισημάνσεις»