Άρθρο του Κωνσταντίνου Γκαντάτσιου*

Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για την Ανεξαρτησία της Κρήτης από την Ελλάδα. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, κυρίως στον χώρο του διαδικτύου, με αφορμή μερικά γεγονότα άρχισε να ανακινείται ένα θέμα με όρους, όπως Κρητική σημαία, Κρητική Πολιτεία, Αυτόνομη Κρήτη και Ανεξάρτητη Κρήτη ή Λαϊκή Δημοκρατία της Κρήτης.

Στους περισσότερους και μη έχοντες γνώση του θέματος, προκαλεί έκπληξη, αμηχανία, θυμό. Τα κρούσματα απανωτά και όλα χαρακτηρίζονται τυχαία σπεύδοντας να τα μπαλώσουν. Έτσι δεκάδες γνωστά πανεπιστημιακά ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής αναφέρουν την Κρήτη ως αυτόνομο κράτος. Η συνέχεια έρχεται από τον Καναδικό ταχυδρομικό οργανισμό όπου εκεί αναφέρεται ότι μπορεί κανείς να στείλει χρήματα ή αλληλογραφία στη νήσο Κρήτη ως ανεξάρτητο κράτος. Τυχαίο γεγονός και η άγνοια των διοργανωτών χαρακτηρίστηκε και στην Κορσική στα «παιχνίδια των Νήσων» όπου εκεί η Κρήτη εμφανίστηκε στα φυλλάδια αλλά και στη σημαία με το έμβλημα της Κρητικής Πολιτεία, εν αντιθέσει με το νησί της Κέρκυρας που εμφανίστηκε κανονικά με την Ελληνική σημαία. Τα τυχαία όμως γεγονότα δεν σταματούν εδώ συνεχίζονται και σε διαφημίσεις μεγάλης εταιρείας τηλεπικοινωνιών (βοά το διαδίκτυο), καθώς και σε κρητική αεροπορική εταιρεία όπου η εν λόγω αεροπορική εταιρία επέλεξε ως έμβλημά της, την σημαία της Κρητικής Πολιτείας. Μετά από διαμαρτυρίες αναγκάστηκε να το αποσύρει και να το αντικαταστήσει. Σε όλες τις προαναφερθείσες περιπτώσεις στις οποίες αναφέρθηκα σύντομα και συνοπτικά για να μην κουράσω τον αναγνώστη.

Τα επιχειρήματα που προβάλλονται από τους υποστηρικτές της κίνησης
της «Ανεξάρτητης Κρήτης» έχουν συνήθως οικονομική φόντο λέγοντας ότι η Κρήτη μπορεί να σταθεί και μόνη της στα πόδια της έχοντας αυτάρκεια σε αγαθά οπότε δεν υπάρχει λόγος να βρίσκεται υπό την σκέπη της Ελλάδας. Άλλοι με πιο δόλιο τρόπο λένε ότι η Κρήτη είναι το αδικημένο παιδί της κι απ’ τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές παίρνοντας τα λιγότερα και δίνοντας μέσω του τουρισμού πολλά. Αν όμως παρατηρήσει κανείς τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ανωτέρω ιδέας είναι κάτοικοι περιοχών όπου το παράνομο χρήμα έχει γίνει νέα σημαία.

Ας βάλουμε όμως τα γεγονότα σε μια τάξη απαντώντας στα ερωτήματα:

Τι ήταν η Κρητική Πολιτεία, Πότε και γιατί δημιουργήθηκε, Ήταν η Κρήτη ποτέ ανεξάρτητό κράτος; Ποια η σημασία της επίμαχης σημαίας που αναρτάται παντού μη γνωρίζοντας την σημασία της;

Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή γυρνώντας πολλά χρόνια πίσω. Στις 9-12-1898 όπου έχουμε την άφιξη του Πρίγκιπα Γεώργιου ως ύπατου Αρμοστή της Κρήτης. Για να φτάσουμε σε αυτήν την ημερομηνία η Κρητική γη είχε ποτιστεί με άφθονο αίμα απανωτών εξεγέρσεων και επαναστάσεων οι οποίες συχνά καταπνίγονταν.

Ο Πρίγκιπας Γεώργιος έγινε δεκτός με πανηγυρισμούς και πρωτοφανής εκδηλώσεις γράφει ο Μανούσος Κούνδουρος στο ημερολόγιό του: «το εθνικόν γεγονός συνεπληρώθη. Ο Πρίγκηψ Γεώργιος κατήλθε σήμερα ενταύθα με τον τίτλον του Ύπατου Αρμοστή των Δυνάμεων παρόντες οι ναύαρχοι των τεσσάρων Δυνάμεων Ποττιέ, Νόελ, Μπέτολλο και Σκρίδλωφ τον υποδέχθηκαν στην Σούδα. Ο Πρόεδρος παρέδωσε ενώπιον του λαού την υπέρτατη διοίκησην της Νήσου. Κρητική δε σημαία υψωθείσα την στιγμήν εκείνη δια κανονιοβολισμών…..Ο τύπος της είναι: χωρίζεται δια λευκού σταυρού, ως η ελληνική σημαία, εις τέσσαρα μέρη, εξ ων αυτών τα τρία κυανά, το δε άνω το προς τον κοντόν (κοντάρι), είναι ερυθρόν, εις το μέσο του οποίου υπάρχει αστήρ λευκός· τούτου μια εκ των ακτίνων, η προς τα κάτω είναι μακρυτέρα…»

Η Κρητική σημαία αναρτήθηκε στο φρούριο Φιρκά, αλλά διατηρήθηκε η τουρκική σημαία στο φρούριο της Σούδας. Οι Τέσσερις Δυνάμεις το νησί υπό την προστασία των μεγάλων δυνάμεων διαμοιράζοντας το νησί. Έτσι οι Ιταλοί ανέλαβαν τα Χανιά, οι Ρώσοι το Ρέθυμνο, οι Άγγλοι το Ηράκλειο και οι Γάλλοι το Λασίθι. Σημειωτέον τα Χανιά ως πρωτεύουσα της Κρητικής πολιτείας βρισκόταν υπό καθεστώς συλλογικής προστασίας. Ορίστηκε 16μελης επιτροπή απαρτιζόμενοι από 12 χριστιανούς και 4 Μουσουλμάνους. Γίνονται εκλογές στις 9-1-1898 και αμέσως σχηματίζεται η πρώτη Κυβέρνηση της Κρητικής Πολιτείας.

Η πρώτη αυτή κυβέρνηση είχε να επιτελέσει δύσκολο έργο μη γνωρίζοντας των όγκο των προβλημάτων. Άρχισε να δουλεύει πυρετωδώς εκδίδοντας δικό της νόμισμα τη δραχμή (πανομοιότυπου της Ελλάδος), ιδρύει την Κρητική Τράπεζα και δίνει βαρύτητα στην υγεία και στην Εκπαίδευση, καθώς και χωροφυλακή επανδρωμένη από Ιταλούς αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.

Τα πράγματα όμως παρόλο το επίπονο έργο δεν ήταν τόσο ρόδινα όσο φαίνονταν δεν άργησε να φανεί η διάσταση των απόψεων στο επίμαχο ζήτημα της Ένωσης με την Μητέρα Ελλάδα. Ο Πρίγκιπας Γεώργιος παρέμενε πιστός και αγκυλωμένος στις δεσμεύσεις που υπαγορεύτηκαν από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Το διαπίστωσε ιδίοις όμμασι κατά την καλοκαιρινή επίσκεψή του στο Παρίσι όπου έθεσε το θέμα και είδε την απροθυμία των Μεγάλων Δυνάμεων οι οποίες επέμεναν στην διατήρηση του υπάρχοντος μοντέλου καθεστώτος.

Ο Ελ. Βενιζέλος από την είχε προειδοποιήσει τον Πρίγκιπα έχοντας διαγνώσει τις προθέσεις των Τεσσάρων Δυνάμεων, επέμενε πως η Ένωση με την Ελλάδα θα επέρχονταν σταδιακά με πρώτο βήμα την αποχώρηση των ξένων στρατιωτικών μονάδων από το κρητικό έδαφος. Δήλωσε ευθαρσώς στον Πρίγκιπα τις θέσεις του λέγοντάς του το εξής βαρύγδουπο: «Ως ένας εκ των τριακοσίων χιλιάδων Κρητών, δεν σας εκχωρώ το δικαίωμά μου, ώστε μόνος σεις να ρυθμίζετε αυτοβούλως την εθνικήν πολιτικήν του τόπου μου…» όπως καταλαβαίνετε άρχισε οι ρήξη με συμβουλάτορες αντιβενιζελικούς, το Παλάτι απέπεμψε τον Ε. Βενιζέλο από τη θέση του Συμβούλου της Δικαιοσύνης.

Οι γέφυρες επικοινωνίας με το Παλάτι είχαν πλέον διακοπή οριστικά, γύρω από τον Βενιζέλο σχηματίστηκαν ενωμένοι οι δυσαρεστημένοι από την αυταρχική πολιτική του Πρίγκιπα. Έτσι ενωμένη η αντιπολίτευση συνέταξε μια διακήρυξη στις 26-2-1905 που ουσιαστικά ήταν ο προάγγελος της επαναστάσεως της Θερίσου ζητώντας μέσα από αυτήν καθαρά: «…..Πρώτον και κύριον μέλημα ημών η επίτευξις του από αιώνων επιδιωκόμενου σκοπού της ενώσεως μετά της ελευθέρας Ελλάδος….».

Στις αρχές του έτους προκηρύχθηκαν εκλογές και η αντιπολίτευση σύσσωμη αποφάσισε να μην κατέβει καταγγέλλοντας τα ανελεύθερα και αντιδημοκρατικά μέτρα του Πρίγκιπα. Συγκεντρώθηκαν στην Θέρισο κηρύσσοντας ένοπλο αγώνα κατά της Αρμοστείας με ηγέτη τον Ε. Βενιζέλο. Επί τη ευκαιρία της 25^ης Μαρτίου 1905 ο Ε. Βενιζέλος εκφώνησε πανηγυρικό λόγο στα Κεραμειά λέγοντας μεταξύ άλλων: «…ο αρραβών διήρκησε τόσον πολύν, ώστε το στάδιον της μνηστείας κατήντησεν απεχθές, καθόσον δεν επήλθε η πρόοδος η προσδοκώμενη και συμφυής προς την απόκτησιν της ελευθερίας…. Την ένωσιν λένε θα την κάνουν μόνον όταν θελήσεη ο υιός του Βασιλέως της Ελλάδος .Διαμαρτύρομαι….δεν δυνάμεθα να αναθέσουμε το εθνικόν μας μέλλλον εις μιαν οικογένειαν..» Να σημειωθεί δε πως οι επαναστάτες είχαν ανηρτημένο ως λάβαρο όχι την σημαία της Κρητικής Πολιτείας αλλά την Ελληνική.

Ήδη στην Κρήτη υπήρχαν δύο κυβερνήσεις μία της Αρμοστείας και μια του Βενιζέλου. Οι μεγάλες δυνάμεις βλέποντας την πτώση της δημοτικότητας της πρώτης προσπάθησαν να εξομαλύνουν τα πράγματα δίνοντας την δυνατότητα στην οργάνωση Κρητικής Χωροφυλακής με Έλληνες πλέον αξιωματικούς και την ανάκληση των ξένων στρατευμάτων από το νησί. Μετά την παραίτηση του Πρίγκιπα Γεωργίου και τον διορισμό του Αλ. Ζαϊμη άρχισε πάλι να λειτουργεί ένας άρτιος μηχανισμός. Το 1908 μια ευτυχής συγκυρία (η προσάρτηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στην Αυστρία και η ανακήρυξη της Βουλγαρίας σε βασίλειο) έδωσε νέα τροπή στην επίλυση του κρητικού ζητήματος.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις παρακολουθούσαν από μακρόθεν και σιωπηρώς τα δρώμενα παρά τις συνεχείς πιέσεις και αρνήσεις της Τουρκίας. Όταν στο φρούριο του Φιρκά υψώθηκε η Ελληνική Σημαία η Μεγάλες Δυνάμεις απαίτησαν την υποστολή της, ουδείς Κρητικός βρέθηκε να το κάνει γεγονός που ανάγκασε τις Μεγάλες Δυνάμεις να ορίσουν άγημα στρατιωτών για να υποστείλουν την Ελληνική Σημαία.

Μεσολάβησαν οι βαλκανικοί πόλεμοι και η επιτυχής έκβασης αυτών επέφερε την πολυπόθητη λύση και τον καημό των Κρητών για την ένωση με την Μητέρα Ελλάδα. Στις 14 Φεβρουαρίου 1913 αφαιρέθηκαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας. Ο Σουλτάνος παραιτήθηκε από όλα τα δικαιώματα στην Κρήτη με την συνθήκη στις 1 Νοεμβρίου 1913. Η προσάρτηση της νήσου είχε επιτευχθεί και ανακηρύχθηκε επίσημα με την κάθοδο του Βασιλέως Κωνσταντίνου στην Κρήτη στις 1 Δεκεμβρίου 1913, ημέρα Κυριακή.

Οι λαϊκές εκδηλώσεις ήταν πρωτοφανείς. Κατά την επίσημη τελετή ύψωση της Ελληνικής σημαίας στου φρούριο Φιρκά στήθηκε επιγραφή όπου έλεγε:

ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΕΝ ΚΡΗΤΗ 1669-1913

ΗΤΟΙ 267 ΕΤΗ, 7 ΜΗΝΕΣ, 7 ΗΜΕΡΑΙ ΕΤΗ ΑΓΩΝΙΑΣ.

Με όλα τα παραπάνω καταλαβαίνει κανείς με τα ιστορικά γεγονότα που προσπάθησα όσο το δυνατόν να τα συμπυκνώσω σε λίγες αράδες για να μην κουράσω τον αναγνώστη καταλαβαίνουμε πως η Κρήτη ουδέποτε ΥΠΗΡΞΕ «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΚΡΑΤΟΣ», αλλά μια (ημι)αυτόνομη και πλήρως ελεγχόμενη περιοχή από τις Μεγάλες Δυνάμεις με την συμμετοχή του Σουλτάνου. Επίσης εξάγεται το συμπέρασμα πως ουδέποτε οι πρόγονοί μας αγωνίστηκαν και έχυσαν το αίμα τους ή σπιλώθηκαν για να παραμείνει η Κρήτη ως Αυτόνομη, Ανεξάρτητη ή όπως αλλιώς θέλουν να μας την λανσάρουν κάποιοι εντός και εκτός Ελλάδος

Θέλω να πιστεύω πως όλα αυτά που γράφονται για το 2013 και πως συμπληρώθηκαν τα 100 χρόνια (πράγμα που δεν υπάρχει πουθενά και σε καμία συνθήκη) προέρχεται από άγνοια των ιστορικών γεγονότων και όχι από κάποια κατευθυνόμενη και καθοδηγούμενη προπαγάνδα.

Αν συμβαίνει το δεύτερο πρέπει να ανησυχούμε σοβαρά και έχουμε ευθύνη αν δεν ενημερωθούμε και δεν αντιδράσουμε.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε

• Ιστορία της Κρήτης Θ. Δετοράκη
• Σφραγίσματα Κρητικής Ελευθερίας Θ.Δετοράκης
• Εφημερίδα Πατρίς Ένθετα Η Μεγάλη Κρητική Επανάσταση Α και Β τεύχος
• Επίτομος Ιστορία της Κρητης Στ. Ξανθουδίδη , έτος 1909
• Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια τομ ΙΕ΄ Πυρσός
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Παπαρηγόπουλος
• Η Κρήτη Ι.Μ.Χριστοφοράκη Οδηγός Ταξιδιώτου

*Δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό «Πολιτών Λόγος» του Δήμου Μινώα Πεδιάδας αρ. τευχ.1

Ψηλά το κεφάλι! Η ζωή έχει τα πάνω της και τα κάτω της... Από μας εξαρτάται να νοιώθουμε καλά. Φτάνει να μην αναλωνόμαστε σε μικρά πράγματα, την ώρα που μπορούμε να ασχολούμαστε με τα μεγάλα...

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 09/07/2011

Δραματικές αλλαγές καλοκαιριάτικα στις εργασιακές σχέσεις διαπιστώνει το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα. Περικοπές μισθών και σοβαρές ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις.

Τα στοιχεία είναι συντριπτικά. Οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μετατράπηκαν σε εκ περιτροπής εργασία με μονομερή απόφαση του εργοδότη και με ανάλογη μείωση στους μισθούς. Μόνο μέσα στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους αυτές αυξήθηκαν κατά 5.071%.

Συγχαρητήρια στη... σοσιαλιστική κυβέρνηση που εξέλεξε ο ελληνικός λαός διώχνοντας από την εξουσία τη δεξιά! Οι νόμοι που ψήφισε και οι αλλαγές που επέφεραν,υπακούοντας πλήρως στο Δ.Ν.Τ. και την Τρόικα δίνουν τη δυνατότητα στους εργοδότες που κινούνται έτσι να ενεργούν απόλυτα νόμιμα...

Η κυβέρνηση γενίκευσε τη γενιά των 500 και 700 ευρώ και “βαλκανοποίησε” την αγορά εργασίας στο όνομα μιας ανάπτυξης που δεν είδαμε (εκτός κι αν εσείς την είδατε...) και της αντιμετώπισης, δήθεν της ανεργίας που όχι μόνο δεν επετεύχθη αλλά η λίστα της όλο και αυξάνει.

Επίσης η αλλαγή των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης προηγούμενων ετών που μετατράπηκαν στη διάρκεια του 2011 είναι αυξημένες κατά 165,58% όσον αφορά τη μερικής απασχόληση και κατά 667,67% για την εκ περιτροπής εργασία.

Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, το 2011 προχώρησαν στη σύναψη νέων συμβάσεων οποιασδήποτε μορφής 5,56% λιγότερες επιχειρήσεις σε σχέση με το 2010, ενώ κατά 27,67% μειώθηκαν οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης. Αντίθετα, έχει αυξηθεί κατά 11% η εκ περιτροπής απασχόληση.

Τραγικά στοιχεία που αναρωτιέμαι αν τα λαμβάνουν υπόψη τους, όλοι αυτοί οι προφεσόροι βουλευτές που κομπορρημονούν ότι αφουγκράζονται τα προβλήματα του λαού που τους εξέλεξε και προσπαθούν να τα επιλύσουν.

Το 2010 μετατράπηκαν 26.253 συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης σε άλλες μορφές ευέλικτων συμβάσεων εργασίας. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 54,6% αυξημένος σε σχέση με το 2009. Ήδη τους πρώτους μήνες του 2011 έχουν μετατραπεί 24.641 συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, είτε σε συμβάσεις μερικής, είτε σε συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι, ενώ το 2009 οι συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης αντιπροσώπευαν το 79% των νέων συμβάσεων, το 2010 αντιπροσώπευαν το 66.9% και το πρώτο πεντάμηνο του 2011 το 60,2%.

Από την άλλη όμως πλευρά, η αναλογία των συμβάσεων μερικής απασχόλησης στο σύνολο των νέων συμβάσεων αυξήθηκε από 16,7% το 2009 σε 26,1% το 2010 και σε 31,1% το πρώτο πεντάμηνο του 2011.

Τέλος οι συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας αντιπροσώπευαν το 4,3% του συνόλου των νέων συμβάσεων το 2009, το 6,9% το 2010 και το 8,7% το πρώτο πεντάμηνο του 2011.

Χρειαζόμασταν, αλήθεια, τα στοιχεία του ΣΕΠΕ που παρέθεσα για να πεισθούμε πόσο πολύ σε βάρος των εργαζομένων έχουν αλλάξει τα πράγματα; Μήπως γνωρίζετε ένα σπίτι που να μην αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα ή να μην πλήττεται από την ανεργία;

Κάθε φορά που τους ακούω να λένε σοβαρά ότι “αναγκάστηκαν” να προχωρήσουν σε τέτοια σκληρά μέτρα για να αντιμετωπίσουν την πτώχευση, γελάω... Πεθαίνουν τους ανθρώπους πριν την ώρα τους για να... τους σώσουν. Σα δε ντρέπεστε, λέω εγώ, αγύρτες...

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευθεί αύριο στην τακτική στήλη μου ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ στην εβδομαδιαία εφημερίδα του Ρεθύμνου, ΡΕΘΕΜΝΟΣ.

Παίξε βραχνή μου φυσαρμόνικα... Τραγούδι γεμάτο ευαισθησία από αυτές που όλο και λιγοστεύουν στις μέρες μας. Κι όμως υπάρχουν καθαρές φωνές, αρκεί να είμαστε σε θέση να τις ακούσουμε. Μπορούμε...

Το καλοκαίρι είναι χαρά των (α)τζιτζίκων... Μικρά φτερωτά ζωάκια που κάνουν τόσο “θόρυβο” ιδιαίτερα τα μεσημέρια που χαίρομαι να τα ακούω. Προσπάθησα να τα φέρω πιο κοντά με τη μηχανή μου καθώς είναι γατζωμένα πάνω στους κορμούς της ελιάς. Ελπίζω να τα κατάφερα για να τα δείτε...

"Κυνηγός” των τζιτζικιών που βρίσκονται εν αφθονία αυτή την περίοδο στα χωράφια ή όπου υπάρχει ίσκιος από δέντρα. Οι τραγουδιστάδες που δεν σε αφήνουν λεπτό να ησυχάσεις. Μικροί, μη έχοντας κι άλλη επιλογή, παίζαμε μαζί τους. Χθες που δοκίμασα να πιάσω ένα δεν τα κατάφερα...

Είμαι στις ελιές μου, στο παπούρι πάνω από τον Βαθύλακκο με τον Λάμπρο που δεν τρελαίνεται για τα τζιτζίκια. Δικαιολογημένα. Δεν τα ξέρει, δεν πέρασε ώρες μαζί τους, όπως κάναμε εμείς τα παιδικά μας χρόνια. Τα πιο αθώα παιχνίδια μας... Με παρακολουθεί που διαθέτω χρόνο γι' αυτά και μάλλον αδυνατεί να κατανοήσει το λόγο...

“Χτύπησε” την πόρτα μας η ζέστη του Ιούλη. Λες και μας την κρατάει φυλαγμένη κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Εκεί πλησιάζοντας της Αγιάς Μαρίνας και του Προφήτη Ηλία. Μια τέτοια ζεστή μέρα ήταν κι αυτή της Πέμπτης, αλλά και η σημερινή, όπως δείχνουν τα πράγματα...

Από χθες άρχισαν να φαίνονται τα σημάδια της. Δυνατή ζέστη την ημέρα που... σοζυγιάζεται με τη χαμηλή θερμοκρασία και τη δροσά της νύχτας. Ευτυχώς που υπάρχει κι αυτό και οι νύχτες περνάνε όμορφα...

Διότι, ξέρουμε δα από την Αθήνα, πως σε τέτοιες περιπτώσεις καύσωνα, οι νύχτες είναι πιο δύσκολες από τις μέρες και το αιρκοντίσιον είναι απαραίτητο για να τη “βγάλουμε” καθαρή.

Εδώ όμως τα πράγματα είναι αλλιώς. Έτσι και καταφέρουμε να βγάλουμε τη μέρα στον ίσκιο ενός πλατύφυλλου δέντρου ή στα δωμάτια με τις ασπρισμένες από το στόκο στέγες που λειτουργεί σαν μονωτικό, με τα ρεύματα που δημιουργούνται από τις ανοιχτές πόρτες, όλα είναι πιο εύκολα από το απόγευμα και μετά.

Μέχρι και τις βόλτες τις σκέφτεσαι τέτοιες δύσκολες και ζεστές μέρες. Εμείς όμως, είπαμε να βάλουμε τα καπέλα μας και να βγούμε μια βόλτα στα χωράφια, μεσημεριάτικα. Ως ένα σημείο θα πηγαίναμε με τη μηχανή και μετά θα περπατάγαμε αναζητώντας λίγη φυσική δροσιά...

Τέτοιες ώρες είναι να γέρνεις κάτω από τον ίσκιο της ελιάς και να ξαπλώνεις για τη μεσημεριανή σιέστα. Όπως κάνει εδώ ο αδερφός μου Κώστας. Δεν τον ξυπνήσαμε το μεσημέρι που περάσαμε από το εργαστήριο του. Ιερό πράγμα ο ύπνος κι εμείς το σεβόμαστε...

Με τον Κώστα Γκαντάτσιο στη Sport Cafe φωτογραφημένοι από τον Νίκο, έναν από τους ιδιοκτήτες της. Του το ζήτησα εγώ και ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμά μου. Βρεθήκαμε και κουβεντιάσαμε για όλα. Αλλά δυο ώρες είναι λίγο, πολύ λίγο...

Η γνωριμία μας ήταν για μένα μια ευχάριστη έκπληξη. Έγινε μέσα από το Facebook, όταν ο Κώστας Γκαντάτσιος μπήκε και σχολίασε δημοσίευμά μου σ' αυτό το Site. Ένα κλικ με οδήγησε στη βιβλιοθήκη μου και βρήκα το βιβλίο που είχε γράψει για την ιστορία του δημοτικού σχολείου Θραψανού.

Το πρώτο που μου έκανε εντύπωση είναι πώς ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στις Σέρρες παντρεύτηκε μια κοπέλα από το Αρκαλοχώρι, υπηρέτησε ως αναπληρωτής δάσκαλος πριν από χρόνια στο σχολείο τους χωριού μου και κάθισε κι έψαξε με επιμέλεια και φροντίδα στα αρχεία τους, για να ανακαλύψει έναν ολόκληρο θησαυρό, μέρος του οποίου δημοσίευσε στο βιβλίο το οποίο εξέδωσε σε 2.000 αντίτυπα ο Δήμος (τότε...) Θραψανού.

Πώς να μη θέλω να γνωρίσω από κοντά έναν τέτοιο σπάνιο άνθρωπο; Το ραντεβού μας ήταν στη Sport Cafe μεσημεριάτικα. Καθίσαμε κοντά δυο ώρες και κουβεντιάσαμε. Είπαμε τόσα πολλά κι όμως φεύγοντας, είχα την αίσθηση ότι είχαμε ακόμα τόσα να πούμε...

Κάπως έτσι τον είχα πλάσει στη φαντασία μου πριν τον γνωρίσω. Εργατικό, δημιουργικό, με φρέσκιες ιδέες και διατεθειμένο να προσφέρει πολλές ώρες σ' αυτό που λατρεύει, την έρευνα την οποία δεν εγκατέλειψε ποτέ. Δείχνει μάλιστα να την επεκτείνει και στην πλούσια λαογραφία του τόπου.

Χείμαρρος στη συζήτησή μας. Δεν προλαβαίνει να κλείσει ένα θέμα κι είχε κι όλας ανοίξει ένα άλλο ενδιαφέρον. Κι όλα με ουσία. Όχι λόγια κενά περιεχομένου, όχι πλάκες και καλαμπούρια επιπέδου καφενείου. Για να περνά η ώρα... Το αντίθετο. Κάθε κουβέντα του, ήταν ένα μικρό “δυναμητάκι” που ερέθιζε τη σκέψη μου και το μυαλό μου να τα ψάξω ακόμα περισσότερο, να τα δω κι από άλλη οπτική, να ανακαλύψω τις προεκτάσεις του.

Η κουβέντα μας είχε την έννοια της συζήτησης γνωριμίας. Δεν χρησιμοποίησα μαγνητόφωνο, ούτε κράτησα σημειώσεις την ώρα που ήμασταν μαζί. Μόνο μια φωτογραφία ζήτησα να μας βγάλει ο Νίκος, ένα από τους ιδιοκτήτες της Sport Cafe. Αυτή που δημοσιεύω στην αρχή αυτού του κομματιού.

Το τηλέφωνο του δεν σταματάει να χτυπά όσο είμαστε παρέα. Δεν αποφεύγει κανέναν. Διευθετεί τα θέματά του με σοβαρότητα, ψύχραιμος, δουλευταράς σαν μυρμίγκι που δεν αφήνει τίποτα να πάει χαμένο. Γιατί εκτιμά ότι πίσω και το από πιο απλό μπορεί να κρύβεται κάτι σπουδαίο.

“Συχνά μ' αρέσει, λέει, να πηγαίνω σε καφενεία και να μιλώ με μεγάλους σε ηλικία ανθρώπους. Είναι μια βιβλιοθήκη γνώσεων από μόνοι τους”. Η κουβέντα του είναι σοφή. Κι εμένα μ' αρέσει να μιλάω έτσι με ηλικιωμένους ανθρώπους. Έχεις να πάρεις τόσα πράγματα... Η ίδια η εμπειρία της ζωής τους, τους έχει κάνει πλούσιους σε μοναδικές και σπάνιες γνώσεις...

Ανανεώσαμε το ραντεβού μας σε κοντινό χρόνο. Έχουμε τόσα να πούμε με τον Κώστα. Δυο ώρες μαζί δεν μπορεί παρά να είναι μόνο η αρχή μιας καλής συνεργασίας...

Το βιβλίο που έγραψε ο Κώστας Γκαντάτσιος για την ιστορία του δημοτικού σχολείου Θραψανό στο οποίο υπηρέτησε ο ίδιος ως αναπληρωτής για μια περίοδο της ζωής του.

Το απόκομμα του εισιτηρίου που χρησιμοποίησε ο Λάμπρος για τη χθεσινή συναυλία στο Παγκρήτιο Στάδιο του Ηρακλείου. Ήταν τόσος ο κόσμος και η κίνηση που φτάσαμε σπίτι, στο χωριό, κοντά 2.30 τα ξημερώματα...

Τετάρτη μεσημέρι έφυγαν με το λεωφορείο των 3.30 για το Ηράκλειο μια παρέα επτά παιδιά στη ηλικία του γιου μου και κάποια λίγο μεγαλύτερα, να πάνε στο Ηράκλειο, όπου στο Παγκρήτιο Στάδιο, δίνουν συναυλία ο Μητροπάνος, ο Κότσιρας και ο Μπάσης.

Δυνατά ονόματα της μουσικής βιομηχανίας, παραπέμπουν στο καλό λαϊκό τραγούδι και όχι στα σκυλάδικα που, δυστυχώς, έχουν μεγαλύτερη πέραση στις μέρες μας από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Πώς το έμαθαν και κυρίως πώς αποφάσισαν να πάνε σ' αυτή τη συναυλία δεν ξέρω. Εγώ έκανα αυτό που θεωρούσα ότι έπρεπε να κάνω ως σωστό. Όχι μόνο δεν αρνήθηκα στον Λάμπρο να πάει, αλλά προσφέρθηκα να πάμε με έναν άλλον γονιό, με τα Ι.Χ. μας το βράδυ μετά το τέλος της συναυλίας, να τα πάρουμε και να τα φέρουμε στο χωριό.

Διότι αυτό ήταν ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπιζαν. Πώς θα γύριζαν πίσω το βράδυ μετά τη συναυλία, αφού τέτοια ώρα δεν κυκλοφορούν τα ΚΤΕΛ;

Ναι, δεν το κρύβω, μου αρέσει η επιλογή τους. Κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσα να πάω κι εγώ. Αλλά ήταν παρέα νεαρών και τη σεβάστηκα. Έχουν τη δικιά τους γλώσσα, τους δικούς τους κώδικες επικοινωνίας. Κι εμείς φαντάζουμε μεγάλοι μπροστά τους, είμαστε οι γονείς τους... Δεκτόν, αν και νομίζω πως την ψαλίδα την ανοίγουμε και την κλείνουμε εμείς, όπως θέλουμε...

Αυτά θα τη θυμούνται, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας σαν εμπειρία ζωής. Μια ακόμα τρέλα, ανάμεσα στις άλλες της ηλικίας τους. “Έτσι μας έκαναν κι εμάς οι δικοί μας...” σχολιάζει η Στασούλα. Έχει δίκιο, δεν μας έκαναν έτσι, γιατί δεν ήξεραν και γιατί δεν υπήρχαν τόσα και τέτοια περιθώρια.

Οι εποχές αλλάζουν... Και μαζί τους οφείλουμε να αλλάζουμε κι εμείς. Υπάρχει πιο όμορφο πράγμα από το να έχεις όμορφες θύμισες σ' αυτή την τρυφερή ηλικία; Μνήμες που θα σε ακολουθούν παντού, αντιπάτι στις δύσκολες ώρες που θα' ρθουν στη ζωή τους, έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση.

Γι' αυτό τα “όχι” μου είναι με φειδώ... Θέλω ο Λάμπρος να γνωρίσει την καλή πλευρά του τόπου του πατέρα του. Θέλω να κάνει φίλους εδώ και να “μοιράζεται” πράγματα μαζί τους. Αλλά τα “θέλω” μου δεν μ' αρέσει να τα επιβάλλω. Είναι καλύτερο να τα ανακαλύπτει μόνος του, μέρα με τη μέρα, ώρα την ώρα, με παιδιά της ηλικίας του που έχουν την ίδια κουλτούρα στη σκέψη, αρκετά ώριμα για τα χρόνια τους.

Δεν θα επιδιώξω να μάθω πώς πέρασαν, εκτός κι αν θέλουν να μου μιλήσουν οι ίδιοι γι' αυτό. Είναι καλύτερα να κρατάς μια ελεγχόμενη απόσταση. Τα παιδιά αισθάνονται πιο υπεύθυνα και προσπαθούν να αποδείξουν πως δεν μπορεί όλη την ώρα να τους υποδείχνουμε πράγματα, εμείς οι μεγαλύτεροι.

Τα περάσαμε κι εμείς και τα ξέρω... Το ζήτημα είναι να μην ξεχνάμε κάποια πράγματα και το πιο σοβαρό, να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας...

Το πέτρινο γεφύρι στην Περβόλα, δίπλα από το εργαστήρι κεραμικών του του Μουτσάκη. Δεν φαίνεται από τον κεντρικό δρόμο. Πρέπει να κατέβεις χαμηλά στο ποτάμι που τρέχει ακόμα νερό και να προσπαθήσεις να το δεις ανάμεσα στις πυκνές πρασινάδες. Τα βάτα και οι καλαμιές έχουν “στριμώξει” τα πράγματα και είναι αδύνατον να κατέβω στην κοίτη του και να φωτογραφήσω το πέτρινο τόξο...

Το ίδιο γεφύρι φωτογραφημένο από μια άλλη πλευρά. Είναι μεσημέρι και ο ήλιος πέφτει κατακόρυφα. Κι όμως αυτό το γεφύρι ένωνε κάποτε το χωριό με το Ηράκλειο. Τότε που δεν υπήρχε ακόμα άσφαλτος στο χωριό και η κίνηση έπρεπε να γίνει πάνω από αυτό το γεφύρι. Μου το επεσήμανε ο Αγησίλαος, ο γαμπρός μου σε μια κουβέντα που κάναμε χθες το βράδυ. Και έσπευσα να το δω από κοντά...

Καταγράφω τα γεγονότα στο “Σημειωματάριο” στη δεξιά μπάρα του Site. Απλά με τον τρόπο που τα ζω και τα βιώνω στο χωριό μου ήδη περισσότερο από δύο εβδομάδες κάτω από τον ουρανό του. Κι η σκέψη μου ακόμα πως μπορώ χαλαρά να ασχοληθώ με όλα και με τίποτα με κάνει να νοιώθω καλά.

Ίσως γι' αυτό ο ύπνος το βράδυ (και καμιά φορά και το μεσημέρι...) είναι ξεκούραστος κι ίσως γι' αυτό, καθετί που ζω κι αναπνέω εδώ μ' αρέσει και το “τραβώ” ώς τα άκρα. Σαν να' ναι η πρώτη φορά... Και γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ κι έχω βιώσει πράγματα που με έχουν σημαδέψει.

Πές τε με τοπικιστή, αισθάνομαι όμορφα εδώ. Γι' αυτό και “κρατάω” ακριβά φυλαγμένες τις σημειώσεις μου, γραμμένες κάτω από τον ίσκιο δέντρων, τα μεσημέρια με τη συνοδεία τζιτζικιών που τρελαίνουν με τα τραγούδια τους όταν η θερμοκρασία χτυπούσε “κόκκινο” και ξεπερνούσε του 35 βαθμούς Κελσίου...

Δεν προλαβαίνεις να παρακολουθείς τον καιρό που φεύγει... Δεν έχει και καμιά σημαντική αξία άλλωστε. Σημασία έχουν όλα όσα ζω εδώ, στο χωριό μου Θραψανό, στις φετινές καλοκαιρινές διακοπές μου, δυο εβδομάδες τώρα γεμάτες...

Οι μέρες κυλούν όμορφα. Κάθε καινούρια μέρα έχει κάτι να προσφέρει το μοναδικό. Παρατηρώ τους ανθρώπους γύρω μου, καταγράφω τις δράσεις που πέφτουν στην αντίληψή μου, ζω όχι με το άγχος να προλάβω, αλλά με τη χαρά να απολαύσω όσο γίνεται περισσότερο αυτή την ομορφιά.

Και τι περιέχει αυτό; Δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί επακριβώς. Μικρές στιγμές, που καθεμιά έχει τα δικά της “μυστικά”. Απλά, ήσυχα, ήρεμα, χωρίς την αναθεματισμένη πίεση της δουλειάς...

Δυο εβδομάδες τώρα στο χωριό μου είναι σα να βρίσκομαι κάπου στην Παράδεισο. Δεν ξέρω πολλά πράγματα γι αυτήν, αλλά υποθέτω πως έτσι όμορφα θα είναι... Υπερβολικός στους χαρακτηρισμούς; Καμία αντίρρηση.

Θέλω όμως, μέσα από αυτό το Site να σας δώσω να δείτε μέσα από τα μάτια μου... Και όχι να σας πείσω, οπωσδήποτε. Εξάλλου προσωπικές απόψεις εκφράζω. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να συμφωνήσει...

Αν έχω πετύχει κάτι εδώ, αυτό είναι η ελευθερία στην έκφραση και το δικαίωμα στη διαφορετικότητα... Και αυτό θα το διαφυλάξω...