Με την αιματοβαμμένη σημαία του Πολυτεχνείου επικεφαλής, άρχισε νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης η καθιερωμένη πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία, με την οποία ολοκληρώθηκαν οι φετινές εορταστικές εκδηλώσεις της 37ης επετείου εξέγερσης των φοιτητών.
Στο επίκαιρο μήνυμα της εξέγερσης αναφέρθηκαν, νωρίτερα στις ομιλίες τους στην κεντρική εκδήλωση στο χώρο του Πολυτεχνείου, η αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Τόνια Μοροπούλου, ο πρύτανης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Γιώργος Χαρβαλιάς και ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Εορτασμού του Πολυτεχνείου και του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1967-1974 κ. Ν. Τριανταφύλλου.

«Σήμερα, 37 χρόνια μετά, τα αιτήματα του Νοέμβρη του 1973 παραμένουν εμβλητικά και σύγχρονα», τόνισε στην ομιλία της η κ. Μοροπούλου.

«Η φετινή επέτειος του Πολυτεχνείου είναι συνδεδεμένη με τους σημερινούς αγώνες και διεκδικήσεις», ανέφερε ο κ.Χαρβαλιάς, ενώ ο κ. Τριανταφύλλου σημείωσε ότι η εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτελεί και σήμερα σημείο αναφοράς και έμπνευσης.

Ακολούθησε το προσκλητήριο νεκρών από τα μέλη του Προεδρείου του ΣΦΕΑ που ανάγνωσαν τα ονόματα των θυμάτων της 17ης Νοεμβρίου 1973.

Η εκδήλωση της Επιτροπής Εορτασμού ολοκληρώθηκε με την ανάκρουση του ύμνου του Πολυτεχνείου, δίνοντας το σύνθημα για την έναρξης της πορείας προς την αμερικανική πρεσβεία.

Η πορεία είχε πάνω από 20.000 κόσμο ενώ δεν έλειψαν τα συνηθισμένα μικρά επεισόδια που «γεμίζουν» τα δελτία ειδήσεων...

Το χρονικό του αγώνα μέσα από τους ανώνυμους ανθρώπους που το έζησαν:

14 Νοεμβρίου 1973, οι φοιτητές οχυρώνονται στο κτήριο του Πολυτεχνείου και αρχίζει να εκπέμπει ο ανεξάρτητος ραδιοφωνικός τους σταθμός. Εδώ Πολυτεχνείο...

Σε λίγο το Πολυτεχνείο έχει σφιχταγκαλιαστεί, από το πλήθος που έφτανε μέχρι την Ομόνοια. Μια αυθόρμητη μαζική εκδήλωση, λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της χούντας των συνταγματαρχών. Η αρχή του τέλους της δικτατορίας...

"Είμαι θυμωμένος. Δεν θέλω και δεν μπορώ να απαλλαγώ από το Πολυτεχνείο. Οποιος εξεγείρεται ενάντια σε κάθε αδικία με βοηθάει να θυμάμαι". Μιλάει ο Δημήτρης Παπαχρήστος, αξέχαστος για εκείνο το επικό φινάλε με τον εθνικό ύμνο στο ραδιοσταθμό του πολυτεχνείου το βράδυ της 17ης Νοέμβρη.

"Πατήστε τους όλους, ρίξτε και ριπές σε όποιον αντισταθεί", ήταν η τελευταία εντολή του Ντερτιλή, πριν το τανκς γκρεμίσει την κεντρική πύλη με όλους όσους συνωστίζονταν στα κάγκελα. Ανάμεσα στους τραυματίες η Πέπη Ρηγοπούλου, καθηγήτρια σήμερα το Πανεπιστήμιο. Δεν μιλάει γι΄αυτό. Ο,τι είχε να πει το είπε τότε...

"Αδέλφια είμαστε άοπλοι", έλεγε μια σπαρακτική φωνή στο μικρόφωνο, αλλά όλοι συμφωνούν ότι "ο αγώνας ακόμα και σήμερα συνεχίζεται με τα όπλα που διαθέτει ο καθένας μας". Και οι ιδέες είναι από τα ισχυρότερα όπλα. Κι ας ξεχάστηκαν γρήγορα από πολλούς για οφίτσια, δόξα ή χρήμα. Ο Δημήτρης Παπαχρήστος παρέμεινε ποιητής.

Τα 9/10 από τους 2.500 περίπου που παρέμειναν στο Πολυτεχνείο μέχρι το τέλος -ρισκάροντας γιατί θα μπορούσαν να έχουν φύγει- αναφέρει ο Δημήτρης Κουμάνταρος μέλος της συντονιστικής επιτροπής, δεν είναι σήμερα ευρύτερα γνωστά στην κοινωνική και πολιτική ζωή.

Οι πρωταγωνιστές, οι πολλοί, χάθηκαν στην ανωνυμία. Δεν μίλησαν, δεν "αξιοποίησαν" τη συμμετοχή τους στην αντίσταση, είτε στο πολυτεχνείο είτε στις αντιστασιακές ομάδες. Για εκείνους το Πολυτεχνείο είναι ακόμη η αναζήτηση του αδύνατου, το κυνήγι ενός ονείρου που παραμένει ανεκπλήρωτο, η ζώσα μνήμη που αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου, ή μήπως η γενναιότητα ενός μάταιου, -έστω- αγώνα; Τι μπορεί να σημαίνει αντίσταση σήμερα;

Γιάγκος Ανδρεάδης, καθηγητής Πανεπιστημίου

Η επέτειος του Πολυτεχνείου με προβληματίζει πάντοτε. Πρώτον, γιατί θεωρώ ότι η αλήθεια - η επιστημονική, η πολιτική και η βιωμένη- για τα γεγονότα αυτά δεν έχει ειπωθεί, όπως δεν έχει ειπωθεί και η αλήθεια για την αντίσταση κατά της χούντας. Βασικός λόγος είναι ότι η εκχυδαϊσμένη και ενίοτε πλαστογραφημένη εικόνα, για τα όσα έγιναν, χρησιμοποιήθηκε για να θεμελιωθεί το πολιτικό σύστημα, το οποίο σήμερα έχει πανθομολογουμένως εισέλθει σε δραματική κρίση. Και επειδή η θεμελίωση του συστήματος εδραιώθηκε στην αμνησία και στην αποσιώπηση σχετικά με τα ουσιώδη ηθικά και πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με την αντίσταση και το Πολυτεχνείο μέχρι και σήμερα δεν έχουμε τολμήσει να σκεφτούμε σοβαρά το ρόλο των αμερικανών, τις εσωτερικές επιπτώσεις και το δράμα της Κύπρου, που συνεχίζεται ως και τις μέρες μας.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μέρος τουλάχιστον των εκδηλώσεων χαρακτηρίζονται από το κακό γούστο, ένα στοιχείο που το θεωρώ ψυχαναγκαστικό και οριακά επικίνδυνο. Πρόκειται ακριβώς για τη διάθεση επανάληψης που οδηγεί σε όλο και πιο πολιτικά υποβαθμισμένες αντιγραφές των γεγονότων, όπως τα φαντασιώνεται ο καθένας. Με το σύνθημα "ένα δύο τρία πολλά Πολυτεχνεία" πραγματοποιήθηκαν επί χρόνια διαδοχικές αδιέξοδες κινητοποιήσεις, που έχουν οδηγήσει σήμερα σε μια υποβάθμιση πολιτικού στοιχείου που είναι πιο επίφοβη και από την οικονομική κρίση. Το πιο αστείο όμως από τα φαινόμενα αυτά είναι το ετήσιο αλύπητο στεφάνωμα του κεφαλιού, του όντως έξοχου ιστορικού και αγωνιστή καθηγητή Νίκου Σβορώνου, που σημειωτέον ήταν πολιτικά αντίθετος με την εξέγερση και που σε αντίθεση με πολλούς που κρύβονταν εκ των υστέρων τολμούσε να το λέει.

Το να γραφεί η επιστημονική και βιωματική αλήθεια για το Πολυτεχνείο είναι έργο απαραίτητο για να κατακτήσουμε την πολιτική ωριμότητα που μας λείπει δραματικά. Αυτό όχι μόνο δεν θα αμαυρώσει το μήνυμά του αλλά θα αναδείξει την βαθύτερη ουσία του. Το Πολυτεχνείο υπήρξε μια στιγμή κατά την οποία πολλοί άνθρωποι στην πατρίδα μας, κατά κύριο λόγο, νέοι αψήφησαν το θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχαν για να υπερασπιστούν την αξιοπρέπειά τους και να διεκδικήσουν την πολιτική τους ελευθερία. Αυτό που πρέπει να κάνουμε δεν είναι να τους μνημονεύουμε τελετουργικά, είτε να τους αντιγράφουμε στατιστικά και επιφανειακά, αλλά να εμπνεόμαστε για να διεκδικήσουμε στις σημερινές δραματικές συνθήκες, τη δική μας εθνική και κοινωνική αξιοπρέπεια και ελευθερία.

Ανδρέας Αποστολίδης, σκηνοθέτης

Θα απαντούσα ότι εάν σήμερα ήμουν φοιτητής ενεργός, ως προς τα κοινά, οι στόχοι μου θα ήταν ακριβώς οι αντίστροφοι απ΄ότι το 1972 με 1975. Θα πάλευα για να φύγουν οι παρατάξεις και τα πολιτικά κόμματα από τις πανεπιστημιακές σχολές, θα ζητούσα τη μη συμμετοχή των κομματικών παρατάξεων στις εκλογές της διοίκησης των σχολών, θα απαιτούσα την αυτοτέλεια της πανεπιστημιακής διοίκησης από κομματικές ή συνδικαλιστικές παρεμβάσεις και θα ζητούσα τη μερική κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.

Η πολιτικοποίηση του 1973, που εκφράστηκε με την κατάληψη του Πολυτεχνείου είχε στόχο, μεταξύ των άλλων, την ελευθερία της έκφρασης και την πνευματική αυτονομία της ανώτατης εκπαίδευσης. Οι μέθοδοι και οι πρακτικές του 1973, έχουν τεθεί πλέον στην υπηρεσία ιδιοτελών κομματικών συμφερόντων και κατά συνέπεια είναι κατά του επίσημου εορτασμού της επετείου, διότι είναι υποκριτικός.

Στην πολιτική είναι υπαρκτό φαινόμενο, θεμιτές πρακτικές μιας ορισμένης εποχής να μετατρέπονται με τα χρόνια στο αντίθετό τους.

Θα ήμουν υπέρ νέων μεθόδων διεκδίκησης, εκτεταμένης χρήσης του διαδικτύου και δημοψηφισμάτων με συμμετοχή του συνόλου των φοιτητών. Υπέρ ενός ανεξάρτητου φοιτητικού συνδικαλισμού, με στόχο τον παραμερισμό των φανερών ή υπόγειων κέντρων εξουσίας, για μια ουσιαστική ελευθερία έκφρασης των απόψεων όσων θέλουν να μορφωθούν, να δημιουργήσουν και να ζήσουν πιο δίκαια.

Δημήτρης Κουμάνταρος, δημοσιογράφος

Σε μένα - εσένα, που καταγγέλλω τους πάντες και τα πάντα, δίχως τίποτα να προτείνω. Που επιρρίπτω μόνο, δίχως να αναλαμβάνω ευθύνες. Που φανατίζομαι και θεωρώ τον εαυτό μου πάνσοφο και τους άλλους ηλίθιους. Που νομίζω ότι η δικαίωσή του ή η δικαίωση της ομάδας μου δικαιώνει και όλη την κοινωνία. Που δεν αντιλαμβάνομαι ότι είμαι ένα άμοιρο και ταυτόχρονα ένα αυτόβουλο γρανάζι ενός συνόλου, αλλά διαχωρίζομαι ψευδαισθησιακά από αυτό. Που κοιτάζω μόνο την πάρτη μου, είτε αδιαφορώντας για τα κοινά είτε ασχολούμενος εργολαβικά με αυτά. Που φωνάζω πρώτος "βγάλτε το φίδι από την τρύπα" ή υποδεικνύω πως να βγει, αλλά βάζω τελευταίος το χέρι μέσα.

Σε μένα - εσένα τον φανατικό και σίγουρο κομμουνιστή, ορθόδοξο, μουσουλμάνο, βουδιστή, σοσιαλιστή, οικολόγο, νεοφιλελεύθερο, αναρχικό, φασίστα, εθνικιστή, αντιεθνικιστή, επαναστάτη, αντεπαναστάτη.

Αξίζει κανείς να αντιστέκεται.

Μα... Μα δεν είπαμε "ότι θέλει δουλειά πολύ, θέλει νεκροί χιλιάδες νάναι στους τροχούς, θέλει και οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους" και όχι μόνο τις συμβουλές τους.

Ανδρέας Ζεμπίλας, δημοσιογράφος

Θυμάμαι το Λευτέρη να σφαδάζει καθώς το χέρι του είχε καεί από μία μικροανάφλεξη υλικών, από τις βόμβες που βάζαμε στη χούντα.

Ηταν το 1969. Χρόνια αργότερα γνώρισα τον Σάκη Καράγιωργα, καθηγητή πανεπιστημίου, που είχε χάσει μερικά δάχτυλα σε παρόμοια περίπτωση. (αυτός μέλος της Δημοκρατικής Αμυνας, εμείς της ΛΕΑ)

Με φτωχά υλικά και περίσσεια αποκοτιά, πότε με προκηρύξεις πότε με βόμβες, αντιμετωπίζαμε τα τεθωρακισμένα του Πατακού δείχνοντας στη χώρα και στον κόσμο ότι "η τάξη και ασφάλεια" των πραξικοπηματιών δεν είχε περάσει.

'Ηταν η αντίσταση στη χούντα που κορυφώθηκε με την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μαύρα χρόνια, αλλά όχι σκυφτά. Ας το πω όμως. Η αντίσταση δεν πέτυχε έναν από τους βασικούς στόχους της... Μια γνήσια δημοκρατία απαλλαγμένη και από τους συνταγματάρχες και από το παλαιοκομματικό σύστημα που μας τους είχε φέρει.

Η χούντα δεν "γκρεμίστηκε" αλλά αποσύρθηκε μετά την εθνική τραγωδία που προκάλεσε στην Κύπρο. Συμβολικό... Ο χουντικός "πρόεδρος" στρατηγός όρκισε πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή το '74.

Ετσι αναβίωσε το παλαιό πολιτικό προσωπικό (με άλλες ψευδεπίγραφες ονομασίες), το πελατειακό σύστημα ανέπαφο, η αδιαφάνεια, η διαφθορά, ο χρηματισμός.

Τουλάχιστον, νομιμοποιήθηκε η Αριστερά και αυτή η νόθα Μεταπολίτευση συντήρησε το μακροβιότερο κοινοβουλευτισμό στα χρόνια μας. Και παρά τους συκοφαντικούς ισχυρισμούς, ελάχιστοι από τους αγωνιστές της Αντίστασης και του Πολυτεχνείου εντάχθηκαν στο κομματικό σύστημα, αυτό που οδήγησε την Ελλάδα στο σημερινό χάλι. Παράδοξο.. Οι χθεσινοί υπηρέτες αυτού του πελατειακού συστήματος ορκίζονται ομαδόν τώρα στην "γνήσια δημοκρατία"...

Αν μπορεί να υπάρξει αντίσταση σήμερα είναι στην προσπάθεια συγκρότησης ενός αριστερού αλλά και ρεαλιστικού προγράμματος για την έξοδο από την κρίση μακριά από όλα τα παρωχημένα μοντέλα. Και αντί όλοι, ανεξαιρέτως, να πανηγυρίζουν για τα αποτελέσματα των εκλογών ας κοιτάξουν την αποχή του 60% πιθανή δεξαμενή του καινούργιου.

• Το θέμα είναι παρμένο από το ΑΠΕ.
  

Επιμένουμε στο κλίμα εκείνων των ημερών. Η μνήμη είναι πολύ δυνατό εργαλείο...

Τόλμη, Αντίσταση, Θυσία, Ελευθερία, Δημοκρατία Συνθήματα στον τοίχο της ιστορίας, στους δρόμους του αγώνα, έννοιες που απέκτησαν ουσία από την αγωνιστική παρουσία όσων πρωτοστάτησαν για την αλλαγή μιας πορείας, όσων μάτωσαν για την επιλογή μιας ζωής.

Το Πολυτεχνείο και οι αγωνιστές του, είναι το σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς, μιας ολόκληρης χώρας..

Τιμούμε τη μνήμη και τον αγώνα τους με την προσήλωσή μας στην καθημερινή προσπάθεια για την ανάταση της Ελλάδας. Της Ελλάδας της Ισονομίας, της Ισοπολιτείας, του Σεβασμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Της Ελλάδας της Κοινωνικής Συνοχής, της Ασφάλειας και της Προόδου.

• Ο Μανώλης Όθωνας εκλέγεται βουλευτής στο νομό Ρεθύμνου και το μήνυμά του έχει μια ξεχωριστή αξία λόγω της θέσης που κατέχει στη σημερινή κυβέρνηση.

Επειδή μπορεί να περνά ο καιρός, να αλλάζουν τα πράγματα γύρω μας, αλλά στην ουσία όχι και πολύ...

Να θυμηθούμε λίγο πώς ήταν εκείνα τα χρόνια...

Το Πολυτεχνείο ήταν η κορυφαία εκδήλωση της επτάχρονης αντιχουντικής πάλης και μία από τις κορυφαίες στιγμές των αγώνων του λαού και της νεολαίας. Τιμούμε, 37 χρόνια μετά, όσους αγωνίστηκαν και όσους έδωσαν ακόμα και την ζωή τους στον αγώνα κατά της δικτατορίας.

Ο φετινός εορτασμός της εξέγερσης του Πολυτεχνείου αποκτά νέο επίκαιρο νόημα. Η εποχή του Μνημονίου σηματοδοτεί την αφαίρεση δημοκρατικών και κοινωνικών κατακτήσεων της μεταπολιτευτικής περιόδου. Αναδεικνύει την ανάγκη μαζικών - ενωτικών αγώνων, ώστε οι πολίτες να ξανάρθουν στο προσκήνιο για να επιβάλουν λύσεις. Να ανατρέψουν τελικά το Μνημόνιο, που οδηγεί την κοινωνία σε χρεωκοπία και την οικονομία σε ασφυξία.

Όλοι στην πορεία το απόγευμα... Το χρωστούμε στον εαυτό μας και στο μέλλον των παιδιών μας...

Οι εποχές αλλάζουν, αλλά όλα τα ίδια μένουν...

Ένα γαρύφαλλο στο μνημείο που στήθηκε μέσα στο Πολυτεχνείο από ένα παιδί. Υπάρχει πιο όμορφο συναίσθημα;

Τιμούμε την μνήμη των μαρτύρων της 17ης Νοεμβρίου του 1973 και κρατούμε πολύ ψηλά τα μηνύματά τους που τώρα, όσο ποτέ άλλοτε μετά από 37 χρόνια, ακτινοβολούν και αγγίζουν την καθημερινότητα της κοινωνίας, της εργασίας και των εργαζομένων.

Η συμμετοχή στους εορτασμούς της 17ης Νοεμβρίου αποτελεί πράξη εγρήγορσης και αντίστασης στις απειλές της ανεργίας, των απολύσεων, των περικοπών, των περιστολών, των αναστολών και της ανατροπής των εργασιακών σχέσεων.

Παρούσες όμως και οι μεγαλύτερες ηλικίες που καταθέτουν στεφάνια στην μνήμη των αγωνιστών του Πολυτεχνείου.

Άλλο ένα βίντεο - ντοκουμέντο με τα γεγονότα εκείνης της εποχής...

Τιμώντας τη μνήμη των αγωνιστών του πολυτεχνείου συμμετέχουμε στις τριήμερες εκδηλώσεις που διοργανώνονται στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Ο αγώνας και τα αιτήματα της εξέγερσης του πολυτεχνείου είναι πάντα επίκαιρα.

Επίκαιρα διαχρονικά και διεκδικούμενα είναι και τα αιτήματα για πλήρη και σταθερή εργασία για ισχυρή κοινωνική δικαιοσύνη. Τα εργασιακά, οικονομικά, ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων συνεχίζουν να αμφισβητούνται εντείνοντας τις ανισότητες και τις αδικίες.

Καλούμε όλους τους εργαζόμενους να πάρουν μαζικά μέρος στις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής του πολυτεχνείου και στην πορεία διαμαρτυρίας στις 17 Νοεμβρίου προς την Αμερικανική Πρεσβεία.

• Δείτε ΕΔΩ ένα πολύ ωραίο βίντεο όπου όλοι συμμετέχουν σ' αυτό το δύσκολο είδος μουσικής, την όπερα... Εκπληκτικό! Σταλμένο στο e-mail μου από ποιον άλλον, την Μαριέττα.