Πρωτοσέλιδα δύο εφημερίδων… Της περασμένης Τετάρτης και Πέμπτης. Δείτε την εξέλιξη από τις επαφές των εκπροσώπων του κουαρτέτου με τους εκπροσώπους της κυβέρνησης, ξεκινώντας από την οικονομική εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ. Ιδού το φύλλο της Τετάρτης 15/9. Βλέπει ένα κάποιο ρήγμα με το ΔΝΤ.


Μόλις την προηγούμενη ημέρα ήταν πολύ επιφυλακτικό το φύλλο ιδιοκτησίας του κ. Μπόμπολα. Κάνουν ότι μπορούν οι άνθρωποι για να στηρίξουν την κυβέρνηση. Εξάλλου είναι εντυπωσιακό: Ούτε ένα μικρό «χτύπημα» γι’ αυτό το θέμα δεν υπάρχει στις πολιτικές εφημερίδες. Να υποθέσω ότι δεν το θεωρούν σοβαρό;


Το πρωτοσέλιδο  της ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ της 15/9 υιοθετεί την αισιοδοξία της κυβέρνησης ότι είμαστε πολύ κοντά στη χρυσή τομή… Πού τα βλέπουν όλα αυτά; Η ειδησεογραφία αν και περιορισμένη δεν μιλάει για κάτι τέτοιο… Προφανώς έχουν πληροφόρηση από «αξιόπιστες» πηγές της κυβέρνησης. Μακριά από μας τέτοιο κακό…


Μόλις την προηγούμενη μέρα το ίδιο φύλλο της ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ παρουσίαζε έτσι τα πράγματα… Τελικά τι συμβαίνει; Αν τους πάρει κανείς στα σοβαρά είναι ικανοί να μας τρελάνουν. Μάλλον από αρκετή απόσταση, λόγω δουλειάς οφείλουμε να τους παρακολουθούμε. Και αυτό κάνουμε καθημερινά. Θέλουμε να γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε στο ρεύμα του χρόνου.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 17/09/2016

Το ότι οι τροϊκανοί δεν έφυγαν ποτέ, είναι γνωστό. Έρχονται κάθε τόσο προκειμένου να δουν πώς έχουν τα πράγματα στα σημεία που συμφώνησαν να προωθήσει η ελληνική κυβέρνηση και συνήθως θέτουν νέα ζητήματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων… Έχουν αυτό το δικαίωμα. Είναι οι δανειστές μας και θέτουν τους όρους για συζήτηση.

Όταν δανείζεσαι χρήματα γίνεσαι δούλος του δανειστή… Είναι μια παλιά όσο και ο κόσμος, αλήθεια. Και αλίμονο σε όποιον νομίζει ότι μπορεί να κάνει διαφορετικά ή ελπίζει, όπως η σημερινή κυβέρνηση, ότι μπορεί να τους κοροϊδέψει χωρίς να έχει συνέπειες, απλά για να χαϊδέψει τα αυτιά του ελληνικού λαού που έτσι κι αλλιώς κοροϊδεύει ασύστολα με τα μεγάλα λόγια και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, ενώ γνωρίζει τις συνέπειες.

Αυτό που ξέρουμε από την ειδησεογραφία, είναι ότι στην ατζέντα τους, αυτή τη φορά έχουν την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας… Και ίσως πείτε λογικά: Μα, είναι δυνατόν να σωθεί έτσι η οικονομία; Όταν όλα γύρω μας γίνουν ζούγκλα, όπου δεν υπάρχουν κανόνες, μπορεί αυτό να το θεωρήσει κανείς σωτηρία;

Ιδού λοιπόν τι διαβάζουμε: Oι εκπρόσωποι της τρόικας συναντώνται με τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο με το ραντεβού, όπως αναφέρουν ΤΑ ΝΕΑ, να είναι περισσότερο διερευνητικό, καθώς η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί να αρχίσει διαπραγμάτευση προτού παραδοθεί και στις δύο πλευρές το πόρισμα της ανεξάρτητης επιτροπής που έχει συσταθεί με τη συμφωνία κυβέρνησης και θεσμών.

Τα επίμαχα θέματα είναι τρία και σχετίζονται με την επιστροφή των συλλογικών συμβάσεων, τις ομαδικές απολύσεις και τις αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο.

Οι πληροφορίες που διοχετεύονται στον Τύπο, εμφανίζουν την επιτροπή να προτείνει ότι δεν χρειάζονται αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, επομένως το υπουργείο Εργασίας έχει κάθε λόγο να επιθυμεί την παράδοση του πορίσματος προτού η διαπραγμάτευση περάσει στα θέματα ουσίας.

Όσο για τις ομαδικές απολύσεις, η κυβέρνηση επιδιώκει η συζήτηση να παραταθεί ώσπου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αποφασίσει για το θέμα -μέσα στον Οκτώβριο- κάτι που θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση θα αναγκαζόταν να υπακούσει σε μια ευρωπαϊκή επιταγή και όχι να προβεί σε μια υποχώρηση έναντι των τροϊκανών.

Ας προσπαθήσουμε τώρα να δούμε, όσο πιο ψύχραιμα γίνεται, τα πράγματα. Αντιλαμβανόμαστε ότι χρειάζεται να δώσει η κυβέρνηση κάτι από την κοινωνική πολιτική που υποτίθεται ότι την έφερε στην εξουσία, σε αντίθεση με τους προηγούμενους που εφάρμοζαν με κυνικότητα τις οδηγίες - εντολές των δανειστών… Είναι εύκολο να γίνει πρακτικά κάτι τέτοιο; Όχι βέβαια.

Αυτό που συνήθως κάνει, είναι μέσω του φιλικού της Τύπου να διοχετεύει συνεχώς πληροφορίες ότι τάχα μου αντιστέκεται στις επιθυμίες των δανειστών. Αλλά εμείς βλέπουμε συνεχώς να κάνουν στο τέλος αυτές ακριβώς τις επιθυμίες τους που είναι σε βάρος των πολιτών… Ψέματα! Ψέματα! Ψέματα!Αλλά με τα ψέματα δεν οικοδομείς μια σχέση εμπιστοσύνης… Ποιος δεν το γνωρίζει αυτό;

Ας είμαστε λίγο πιο επιφυλακτικοί όταν ακούμε μεγάλες ειδήσεις… Και ας θυμόμαστε πως, ότι εκείνοι κάνουν να φαίνεται μεγάλο, μέσω της προπαγάνδας, δεν είναι πάντα μεγάλο στην πραγματικότητα… Έτσι κριτικά παρακολουθούμε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας και μας αφορούν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο.

Επίσης όταν μιλάμε για την τρόικα ή το κουαρτέτο, όπως αρέσει σε πολλούς να λένε, να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι αυτοί δεν είναι ευαγές φιλανθρωπικό ίδρυμα… Εκπροσωπούν τους δανειστές μας, στο όνομα τους μιλάνε και τα συμφέροντα τους προσπαθούν να διασφαλίσουν με τον καλύτερο τρόπο… Για να μην τρέφουμε φρούδες ελπίδες…

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί αύριο στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ στη στήλη μου «Επισημάνσεις».

Ξεκινήσαμε με ζέστη και πολύ ήλιο το απόγευμα της Παρασκευής 3/9/2016 από την Αθήνα και φθάσαμε στο παραθεριστικό κέντρο του ΟΠΑΚΕ ΟΤΕ στην Τέμενη Αιγίου σε ένα δροσερό περιβάλλον… Και την αρχή το ευχαριστηθήκαμε… Το χρειαζόμαστε. Μαζί μας και ο παππούς Διονύσης στο τελευταίο του ίσως μεγάλο του ταξίδι εκτός Αθηνών, αφού το σώμα του δεν τον υποστηρίζει πια στις δοκιμασίες σε ότι η ψυχή και η καρδιά θέλει και επιθυμεί… Το αστείο του πάντως δεν το χάνει ποτέ, ακόμα και στα 98 του χρόνια.


Μια μέρα ξυπνήσαμε με βροχή… Έτσι όπως σηκώνομαι νωρίς το πρωί το αποτύπωσα πάνω στα φυτά έξω από τον οικίσκο 331 που μέναμε νομίζοντας ότι θα είναι μια καλοκαιρινή μπόρα… Αλλά ο καιρός κράτησε πολύ έτσι. Όλη μέρα κι όλη τη νύχτα έβρεχε και θα θυμάστε ότι εκείνες ακριβώς τις μέρες ήταν που έκανε μεγάλες ζημιές στην Καλαμάτα… Κι εμείς [πήγαμε να ζητήσουμε κουβέρτες για να αντιμετωπίσουμε το φθινοπωρινό κρύο… Τα πράγματα δεν ήταν τραγικά και αντιμετωπίστηκαν χωρίς αυτές…


Άλλη μια φωτογραφία από τα βρεγμένα φυτά… Ευτυχώς οι άνθρωποι που είχαν την ευθύνη λειτουργίας του παραθεριστικού κέντρου δεν ματαίωσαν καμιά προγραμματισμένη βραδινή εκδήλωση… Μόνο που τις μετάφεραν και αντί για το χώρο του μπαρ δίπλα στη θάλασσα τις έκαναν στο ειδικό χώρο εκδηλώσεων μέσα στην τεράστια τραπεζαρία… Εκεί είδαμε τα παιδιά από τα χορευτικά του Αιγίου και της Τέμενης. Εκεί έκανε τις βραδιές του ο D.J. Όσοι πήγαν δεν έχασαν…


Έκανε όμως και μέρες καλές… Και τότε κάναμε τις βόλτες μας. Όπως εδώ όπου ένα τέτοια όμορφο απόγευμα πήγαμε στην παραλία της Αλικής λίγο πιο έξω από την πόλη του Αιγίου. Εκεί έκανα κι εγώ το πρώτο μπάνιο μου. Δεν το επιχείρησα μέσα το κάμπινγκ γιατί με είχαν τρομάξει οι αχινοί. Και δεν είχα μαζί μου τα προστατευτικά πέδιλα που είχα πάρει στο παρελθόν. Στην Αλική τα νερά ήταν παγωμένα λίγο αλλά πεντακάθαρα και όμορφα..


Μαζί μας ήταν και η φίλη μας Αναστασία… Πέρασε δέκα μέρες διακοπών που χρειαζόταν… Έκανε τα περισσότερα μπάνια από όλους μας και απόλαυσε με το δικό της τρόπο όλες τις μέρες. Το κακό είναι ότι αυτές ακριβώς μέρες το Site αυτό δέχθηκε την επίθεση των σπάμερ με αποτέλεσμα οι άνθρωποι του σέρβερ στη FRIKTORIA που μας φιλοξενούν για λόγους ασφαλείας να κατεβάσουν τον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ. Τα χιλιάδες e-mail  που έστελνε καθημερινά ήταν η αιτία…


Μπορείτε τώρα να με φανταστείτε εμένα… Να πρέπει να επικοινωνήσω με ανθρώπους ειδικούς που θα με συμβούλευαν τι να κάνω και να μην έχω επαρκή σύνδεση με το Wi-Fi  του ΟΠΑΚΕ ΟΤΕ στο σημείο που ήταν ο οικίσκος. Ούτε ήταν εύκολο να τρέχω σαν τον τρελό με ένα κομπιούτερ στα χέρια και να ψάχνω για σήμα. Έτσι για αρκετές μέρες ο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗΣ δεν έπαιζε στο διαδίκτυο. Διοθρώθηκαν όλα με την επιστροφή μου όταν μπορούσαν να στείλω τα «κλειδιά» στον Παναγιώτη…


Κρατάμε στη μνήμη μας τα καλύτερα που ζήσαμε… Όπως και τους ανθρώπους που γνωρίσαμε, όπως τον Κώστα Καραγιάννη και τον Δανιήλ Αλεξούδη, τη γυναίκα του Γαρυφαλλιά και τα υπέροχα παιδιά τους… Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, εκείνη την πολύ όμορφη επικοινωνία στο σπίτι τους. Η βραδιά ήταν υπέροχη στα Βαλιμίτικα… Μέχρι και ο παππούς Διόνυσης άντεξε και του άρεσε ώστε να καθίσουμε σχεδόν ως τις 12. Όπως και όλους τους αδελφούς που γνωρίσαμε στην εκκλησία του Αιγίου που πήγαμε σε δύο συναθροίσεις…

Ιστορική φωτογραφία του Κώστα Καραγιάννη. Τότε που οι αθλητικές εφημερίδες τον παρουσίαζαν ως πρωταθλητή Ελλάδας και οι θεατές τον αποθέωναν ως είδωλό τους. Αυτός ο άνθρωπος τα παράτησε όλα αυτά, για χάρη του Ιεχωβά του Θεού της Αγάπης που αποφάσισε να υπηρετεί…


Μια φωτογραφία πιο κοντά στο τώρα... Χαμογελαστό πρόσωπο και μια δυνατή φυσιογνωμία… Ο Κώστας έχει πάντα ένα αστείο να πει στην παρέα… Ομιλητικός, οι ιστορίες του δεν έχουν τέλος. Μου άρεσε πολύ η παρέα του, όλες τις φορές που συναντηθήκαμε…


Είχαμε την ευκαιρία να τα πούμε στο «Νησί» την όμορφη καφετέρια κάτω στη Μαρίνα του Αιγίου… Πραγματικά εκεί με τις βάρκες δίπλα σου, έχεις την αίσθηση ότι είσαι σε νησί. Ήσυχο μέρος, μπορέσαμε να συζητήσουμε χωρίς να μας διακόψει κανείς και να κρατήσω τις σημειώσεις μου.


Η ταυτότητα ντοκουμέντο του Κώστα Καραγιάννη ως αθλητή. Μάλιστα μια περίοδο ο ίδιος είχε στην Πάτρα δικό του προπονητήριο για τους νεαρούς που ήθελαν να ασχοληθούν με την πάλη… «Πολύ καλύτερο, είπε στην κουβέντα μας, από το να γυρνάνε στις καφετέριες»…


Άλλη μια φωτογραφία από το «Νησί». Το γκαρσόνι που μας φωτογράφισε έκανε καλή δουλειά. Πέρα από τις οδηγίες που του έδωσα, πήρε και δικές του πρωτοβουλίες. Μάλιστα μας έβγαλε τρεις διαφορετικές από κάθε πόζα, για να διαλέξω. Τον ευχαριστώ γι’ αυτή τη συνεργασία…


Ο Κώστας Καραγιάννης υπήρξε για ένα μικρό χρονικό διάστημα και διαιτητής στους αγώνες πάλης. Τον βλέπουμε εδώ δεξιά σε ένα πολύ σημαντικό αγώνα της εποχής… Τίποτα όμως δεν ήταν πιο δυνατό από την πίστη στον Ιεχωβά κι έτσι αποφάσισε να αφήσει πίσω τους την πάλη.

Πρόκειται για τον Κώστα Καραγιάννη, πρωταθλητή Ελλάδος κάποτε στην πάλη, Μάρτυρας του Ιεχωβά εδώ και πενήντα χρόνια σχεδόν… Γνωριστήκαμε στα Βαλιμίτικα, ένα μικρό χωριό λίγο πιο πέρα από την Τέμενη του Αιγίου, τώρα που είχαμε πάει για τις μικρές φθινοπωρινές διακοπές μας και λίγο αργότερα καθίσαμε και κάναμε μια κουβέντα σε βάθος για τον ίδιο και για πώς γνώρισε την αλήθεια.

Ο Κώστας είναι 72 χρονών σήμερα, γεμάτος ζωή και δύναμη με καθημερινή παρουσία και θεοκρατική δράση στο έργο του κηρύγματος των καλών νέων… Μένει στα Βαλιμίτικα μόνος του και συναθροίζεται στην εκκλησία του Αιγίου, όπου καταφέραμε να πάμε κι εμείς δυο φορές, καθώς όπως είπαμε, είμαστε στην Τέμενη.

Η ιστορία του Κώστα ξεκινάει κάπως παράξενα… Γεννιέται σε ένα περιβάλλον αφιλόξενο με τον φυσικό του πατέρα να εγκαταλείπει την οικογένεια του. Ο ίδιος μεγαλώνει κοντά στον πατριό του που παντρεύεται η μητέρα του στην Πάτρα. Σε ηλικία 15 μόλις χρονών προσχώρησε στον αθλητισμό. Ελληνορωμαϊκή πάλη και ελευθέρας. Ο πατριός του ήταν μαθητής του θρυλικού Τζιμ Λόντον.

Αφού διανύει μια σύντομη πολύ δυναμική πορεία στον ερασιτεχνικό αθλητισμό και καταφέρνει να ανέβει στο βήμα του πρωταθλητή Ελλάδας στα 21 του γίνεται διαιτητής στο ίδιο άθλημα και λίγο αργότερα προπονητής 28 νέων παιδιών.

Το 1967, στη δικτατορία, αυτοεξορίζεται λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων… Μπαρκάρισε και πήγε στον Καναδά, όπου και δραπέτευσε από το πλοίο του… Έμεινε εκεί δύο χρόνια… Στα 24 του γνωρίζει την αλήθεια. Ήταν στο Τορόντο όπου συνδέθηκε με Μάρτυρες του Ιεχωβά. Δούλευε τότε πορτιέρης σε ένα μπαρ… Ήταν βλέπεις και η σωματοδομή που λόγω της πάλης, που τον βοηθούσε σ’ αυτό.

Εκεί γνωρίζει κάποιον πελάτη ο οποίος είχε πάει στο μπαρ για ένα ποτό και είχε εξάρθρωση στο γοφό. Ο Κώστας είχε εκπαιδευτεί στη φυσιοθεραπεία, λόγω της πάλης και προσφέρθηκε να βοηθήσει. Πήγαν λοιπόν σπίτι του κι αφού του έκανε μερικές ασκήσεις και ένιωσε καλύτερα πέρασαν στην κουζίνα. Εκεί η γυναίκα του ανθρώπου που είχε το σπίτι τον ρώτησε αν πιστεύει στην ύπαρξη του Θεού. «Πατριώτισσα, εγώ δεν πιστεύω ούτε στα άντερα μου» ήταν η αυθόρμητη απάντηση του.

Η γυναίκα δεν απογοητεύτηκε. Η επόμενη ερώτηση της ήταν σχετικά με το τι πιστεύει για τη ζωή… Ο Κώστας είχε πάρει φόρα πια… Άρχισε να αναπτύσσει τη θεωρεία του ανατολικού μπλοκ. Και κάπου εκεί μπήκε και το θέμα του Αϊνστάιν… Αλλά εκεί καταλαβαίνει ότι από τον τύπο του Αϊνστάιν δεν βγαίνει ζωή, αλλά ενέργεια, οπότε…

Ο ίδιος ρώτησε για τον πατέρα του που νόμιζε ότι είχε πεθάνει… «Τι γίνεται μ’ αυτόν; Έχει πάει στην Κόλαση ή τα περνάει μια χαρά στον Παράδεισο;». Είχε ακούσει κι αυτός τις φιλοσοφικές δαιμονικές διδασκαλίες και νόμιζε ότι έτσι είχαν τα πράγματα...

Οι αδελφοί άνοιξαν την Αγία Γραφή και του έδειξαν από τον Εκκλησιαστή 9 τι συμβαίνει όταν πεθαίνει ο άνθρωπος… Εντυπωσιάστηκε. Κουβέντιασαν για πολύ ακόμα... Και φεύγοντας πήρε μαζί του το βιβλίο «Από τον απολεσθέντα παράδεισο στον αποκατασταθέντα παράδεισο». Το διάβασε σε μια νύχτα όταν πήγε σπίτι του...

Και την επομένη πήρε το βιβλίο «Πράγματα που είναι αδύνατον να ψευσθή ο Θεός». Κάπου εκεί του είπαν πως όσα βιβλία και να διαβάσει, από μόνα τους, δεν μπορούν να τον βοηθήσουν… Το σωστό θα ήταν να ξεκινήσει μελέτη της Αγίας Γραφής. Το έκανε με μεγάλη θέρμη. Δυο φορές την εβδομάδα πήγαινε σπίτι τους…

Σε πέντε μήνες όμως από τότε, άρχισε να καταζητείται για την απόδραση του από πλοίο. Για να προστατευθεί έφυγε για το Χάι Αλάσκα, στο Φόρντ Λίσον. Άγνωστος ανάμεσα σε αγνώστους... Συνέχισε τη μελέτη του δι’ αλληλογραφίας και προσπαθούσε, ενώ εργαζόταν, να βρει επαφές με Μάρτυρες του Ιεχωβά στην περιοχή που έμενε, στην Αλάσκα. Δεν ήταν εύκολο, αλλά το κατάφερε…

Ένα χρόνο αργότερα επιστρέφει στο Βανκούβερ του Καναδά… Και λίγους μήνες μετά, σε ένα τυχαίο έλεγχο στο δρόμο, συλλαμβάνεται (δραπέτης από πλοίο) και μπαίνει στις εγκληματικές φυλακές… Γίνεται η δίκη του λίγο αργότερα, τιμωρείται με μια μικρή ποινή, αλλά απελαύνεται για την Ελλάδα. Είναι ήδη 26 χρονών και στην Ελλάδα είναι ακόμα δικτατορία…

Το μπέθελ στην Αθήνα στεγαζόταν τότε στην Καρτάλη... Του συστήνει αδελφούς στην Πάτρα, την ιδιαίτερη πατρίδα του, για να έρθει σε επαφή... Ο ίδιος τους έδωσε μάλιστα και επτά βιβλία από το «Αλήθεια» που δεν του κατάσχεσαν στο τελωνείο, ως ναυτικός… Την εποχή εκείνη τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, για να περάσεις βιβλία της οργάνωσης…

Τον Ιανουάριο του 1971, συγκεκριμένα στις 17/1 βαφτίστηκε στη θάλασσα του Ρίο... Και τέσσερα χρόνια αργότερα περνά την πρώτη μεγάλη δοκιμασία του. Στην επιστράτευση του Ιουλίου 1974 τον απειλούν ότι αν δεν ντυθεί φαντάρος και δεν πάρει όπλο θα τον εκτελέσουν στα έξι μέτρα με συνοπτικές διαδικασίες… Δεν αστειεύονται... Αλλά ο Ιεχωβά τον φυλάσσει.

Η πορεία του στη θεοκρατία… Από το 1972 διακονικός υπηρέτης και το 1977 πρεσβύτερος για 30 χρόνια. Στο μεταξύ παντρεύτηκε και έκανε δυο παιδιά την Άννα και τον Στέφανο. Και οι δυσκολίες εκεί δεν έχουν τελειωμό, όπως και για όλους τους αδελφούς μας που διακρατούσαν ακεραιότητα… Το κορίτσι του με βάση τα καθιερωμένα της Πολιτείας θεωρούνταν νόθο μέχρι που έγινε δυο χρονών…

Θα χρειαζόμασταν πολλά να πούμε για τον χαμογελαστό Κώστα, που γνωρίσαμε τις προηγούμενες μέρες στο Αίγιο… Ας μείνουμε εδώ για την ώρα… Αν χρειαστεί θα επιστρέψουμε… Ας κρατήσουμε μια μεγάλη αλήθεια: Ο Ιεχωβά ελκύει εκείνους που θεωρεί άξιους κοντά του, όποιοι κι αν είναι και ότι επίπεδο κι αν έχουν…

Οι τελευταίες μέρες στο παραθεριστικό κέντρο του ΟΠΑΚΕ ΟΤΕ στην Τέμενη Αιγίου, δεν ήταν και από τις καλύτερες από πλευράς καιρού… Βροχές, συννεφιές και πάλι βροχές και μια κάποια πτώση της θερμοκρασίας, είναι από τα ζητήματα που αντιμετωπίζαμε καθημερινά. Αλλά τα αντιμετωπίζουμε με θετική διάθεση…


Έχουμε ακόμα φωτογραφίες τραβηγμένες σε έναν καιρό, όχι και πολύ μακριά από τον σημερινό, όπου ο ήλιος κυριαρχούσε κι έτσι μπορούσαμε να κάνουμε μικρές βόλτες είτε μέσα στο κάμπινγκ, είτε στα πέριξ. Όπως στη θάλασσα της  Αλικής, δίπλα στο Αίγιο, όπου πήγαμε για μπάνιο… Εδώ το παραθεριστικό κέντρο λίγο πριν φύγουμε...


Μια παρέα που μέλημα μας ήταν να περάσουμε καλά αυτές τις λίγες μέρες διακοπών, να ξεκουραστούμε, να ξεφύγουμε από τη ζεστή Αθήνα την έντονη, όπως τη ζήσαμε τον Αύγουστο και να επιστρέψουμε στη βάση μας ανανεωμένοι και με καλύτερη διάθεση για να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις της καθημερινότητας, όπως αυτές βγαίνουν μπροστά μας.


Εδώ υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να περάσει κανείς όμορφα… Αρκεί να αφήσει πίσω του καθετί που μπορεί να του στερήσει τη χαρά και να του φέρει ανησυχία… Έτσι έχουν τα πράγματα, αν και εδώ μας προέκυψε το ζήτημα με τους χάκερ και την τριπλή επίθεση που δεχτήκαμε… Αλλά όπως κάνουμε πάντα, αντιμετωπίσαμε το ζήτημα με ψυχραιμία…


Υπάρχουν βεβαίως πράγματα που θα τα κάνουμε με την ησυχία μας και με ηρεμία όταν επιστρέψουμε στο γραφείο μας. Από Δευτέρα όλα αυτά… Για την ώρα ας κρατήσουμε ζωντανές στη μνήμη μας όμορφες στιγμές που ζήσαμε κατά την παραμονή μας εδώ… Τις έχουμε κρατήσει όμορφη παρακαταθήκη για το χειμώνα που είναι μπροστά μας.


Συνεχίζω να καταγράφω στιγμές με το φακό του κινητού μου. Αχώριστος σύντροφος στις καλοκαιρινές μας διακοπές, ακόμα και τώρα που όλα δείχνουν παρά τη βροχή, ότι συνεχίζεται το καλοκαίρι παρά τις μικρές διακοπές και οδεύει προς το τέλος του… Δεν μας πειράζει καθόλου. Κάπου το χρειαζόμαστε κι αυτό. Αρκετά κράτησε…


Για μας καθετί που ζήσαμε και ζούμε έχει την αξία του… Του προσδίδουμε λοιπόν αυτό το κάτι παραπάνω που του πρέπει και διατηρούμε όλη τη ζωντάνια  και την ευεξία που έτσι κι αλλιώς διαθέτουμε καθημερινά… Μικρές στιγμές, όμορφες, γεμάτες αγάπη τέτοια που αξίζει να περισσεύει σε καλοκαιρινές ή άλλες διακοπές…


Ομορφιά σήμερα από τον τόπο των διακοπών μας, την Τέμενη Αιγίου, όπου περασαμε λίγες μέρες… Γεμάτο το Site από τις δικές μας φωτογραφίες που μοιραστήκαμε μαζί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αλλά εκεί οι φίλοι μας είναι λίγοι και ο χώρος για τα σχόλια, μικρός. Εδώ είναι οι πολλοί φίλοι μας από όλο τον κόσμο και ο χώρος απεριόριστος… Ο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗΣ μας ενώνει και ίσως, αυτό είναι που ενοχλεί τους χάκερ..

 
Μόνο η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ είδε σήμερα Δευτέρα 12/9/2016 θετικά την ομιλία Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη. Αποδεικνύεται προφητικός ο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗΣ. Ξέραμε ότι θα ειπωθούν πολλά ψέματα από την πρωθυπουργό και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δεν είχαμε καμιά προσδοκία…


ΤΑ ΝΕΑ που τον τελευταίο καιρό δεν διακρίνονται για την ευρηματικότητα τους στα πρωτοσέλιδα τους και το περιεχόμενο της ύλης τους, ειρωνεύονται μ’ αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα και τη χθεσινή ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.


Πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι το πρωτοσέλιδο της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ καθώς διέκριναν στο κάλεσμα του κ. Τσίπρα την προτροπή να κάνουμε λίγη υπομονή ακόμα… Μα, επτά χρόνια τώρα, αυτό κάνουμε και πάμε από το κακό στο χειρότερο… Υπερβολικό δεν ακούγεται κάτι τέτοιο;

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 10/09/2016

Η εβδομάδα αυτή, ιδιαίτερα η Κυριακή που έχουμε μπροστά μας έχει πολλά ψέματα στον ντορβά της. Ας είμαστε προετοιμασμένοι ως πολίτες να τα απορρίψουμε και να μην τα βάλουμε στην καρδιά μας, επενδύοντας πάνω τους ελπίδες φρούδες που δεν έχουν να προσφέρουν καμιά, απολύτως, προοπτική.

Διότι η πολιτική προπαγάνδα και από τη μια και από την άλλη πλευρά, έχει τα μέσα να το κάνει, να μας αποπροσανατολίζει δηλαδή, από τα πραγματικά προβλήματα και να μην έχουμε το νου μας σε όσα τραγικά βιώνουμε στην καθημερινότητα μας.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από μια αρχή: Οι άνθρωποι που εκφωνούν τις ομιλίες εκεί, εν προκειμένω ο πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης (αυτή και την επόμενη Κυριακή) στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, γνωστή με το ακρωνύμιο ΔΕΘ, δεν τις γράφουν οι ίδιοι… Υπάρχουν ειδικοί λογογράφοι, επαγγελματίες δηλαδή, που είναι σε θέση να κάνουν το άσπρο – μαύρο και μάλιστα με… επιχειρήματα!...

Εκπαιδευμένοι στα ψέματα, είναι εκεί για να χαϊδεύουν διαθέσιμα αυτιά… Θα είσαστε από αυτούς τους αιώνιους χειροκροτητές που στηρίζουν κάθε φορά τις ελπίδες τους στους ανθρώπους και είναι πάντα προδομένοι ή θα τους γυρίσετε την πλάτη συνεχίζοντας μια πορεία από επιλογή που έχει νόημα και οδηγεί στην πραγματική ελπίδα; Αυτό αφορά τον καθένα από εμάς.

Και από καιρό σε καιρό πρέπει να μπορούμε να αποδεικνύουμε ότι δεν είμαστε επικίνδυνοι λήπτες της όποιας επεξεργασμένης για τα μέτρα μας και τα αυτιά μας, πολιτικής προπαγάνδας…

Από την άλλη, ειλικρινά δεν έχω καταλάβει τι προσφέρει αυτός ο «θεσμός» της ΔΕΘ σε μια οικονομία που δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος για να δεις ότι καταρρέει με εκκωφαντικό τρόπο. Τα συνεχή μνημόνια, τα τελευταία έξι χρόνια, οδήγησαν με απόλυτη βεβαιότητα στο θάνατο της… Οι διαχρονικοί πολιτικοί «σωτήρες» απέτυχαν παταγωδώς… Αλλά συνεχίζουν απτόητοι να φιλοδοξούν να μας σώσουν…

Για τί λοιπόν θα προσπαθήσουν να μας πείσουν αυτή τη φορά; Ότι τάχα μου έρχεται η ανάπτυξη, ότι είναι έξω από την πόρτα μας και από στιγμή σε στιγμή θα τη δούμε να… μπαίνει; Ή ότι η… καλή και συνετή διαχείριση έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και ότι γρήγορα θα δρέψουμε τους καρπούς της;

Το βέβαιο είναι ότι δεν έχουν αλήθειες ενθαρρυντικές να πουν γι’ αυτό και θα προσπαθήσουν να μας παραπλανήσουν με στοιχεία και αριθμούς που δεν έχουν καμιά αξία. Εμείς ξέρουμε, ζούμε, στην πραγματικότητα της ύφεσης, της ανεργίας, της απόλυτης εκμετάλλευσης. Αγνοήστε τους, επιδεικτικά. Μπορείτε. Δοκιμάστε μια μέθοδο αλάνθαστη: Δείτε την ομιλία του κ. Τσίπρα χωρίς ήχο στην τηλεόραση σας… Κι αν έχετε αρχείο, δοκιμάστε να κάνετε μια σύγκριση με τους προηγουμενους, πάντα με κλειστό ήχο.

Πέρα από το πρόσωπο που εκφωνεί τον λόγο από το βήμα της ΔΕΘ, όλα τα άλλα είναι ίδια… Οι ίδιοι επίσημοι, καλεσμένοι πολιτικοί παράγοντες, συνήθως τα στελέχη της κυβέρνησης, εκπρόσωποι της εκκλησίας, δήμαρχοι κλπ… Ψεύτικα χαμόγελα και χειροκροτήματα, κοντινά πλάνα χωρίς ουσία… Και όλα αυτά στο πλαίσιο μιας υποτίθεται εμπορικής έκθεσης, με διεθνές ενδιαφέρον.

Έξω και όχι πολύ μακριά, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων διαμαρτύρονται, συναγμένοι από όλη την Ελλάδα σε μια συγκέντρωση, χωρίς καμιά ουσία και για την οποία τα συνδικάτα χαλάνε σημαντικά έξοδα… Ομιλίας, πορείες διαμαρτυρίας για το δίκιο, με επετειακό χαρακτήρα και χωρίς ουσία και περιεχόμενο. Ένα θέατρο του παραλόγου… Σας φαίνονται αστεία, όλα αυτά και νοιώθετε την ανάγκη να γελάσετε; Γελάστε με μια πραγματικότητα που ξεπερνάει και την πιο δυνατή φαντασία.

Δεν ήθελα, σκόπιμα σ’ αυτό το κομμάτι να επικεντρώσω μόνο στα ψέματα της κυβερνητικής προπαγάνδας. Έτσι και αλλιώς θα τα δείτε σε όποια ιστοσελίδα διαθέτει έστω και ίχνη ειλικρίνειας. Αυτό που προσπάθησα να καταθέσω ήταν η άποψη μου για το αναχρονιστικό όλο κόνσεπτ της ΔΕΘ.

Πίσω από τα φανταχτερά χρώματα που οι ειδικοί σκηνοθέτες θα επιχειρήσουν να βάλουν στους δέκτες μας και στο θυμικό μας, υπάρχει πολύ φτώχεια που πολλαπλασιάζεται καθημερινά και πλήττει ευθέως ανθρώπους που το μόνο τους λάθος είναι ότι τους εμπιστεύτηκαν και επένδυσαν πάνω στην ελπίδα… Για πόσο άραγε ακόμα;

 

• Το κομμάτι αυτό έχει δημοσιευτεί στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ στη στήλη μου «Επισημάνσεις» από το περασμένο Σάββατο, αλλά λόγω των προβλημάτων στο Site, δημοσιεύεται σήμερα…

Το 1492, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα, το βασιλικό ζεύγος της Ισπανίας, εξέδωσαν το ακόλουθο διάταγμα: «Προστάζουμε όλους τους Εβραίους και τις Εβραίες να εγκαταλείψουν μέχρι το τέλος Ιουλίου του τρέχοντος έτους όλα τα αναφερόμενα βασίλεια και εδάφη μας με τους γιους και τις κόρες τους, τους υπηρέτες και τις υπηρέτριές τους, καθώς και όλους τους Εβραίους του σπιτικού τους, μεγάλους και μικρούς, ανεξαρτήτως ηλικίας, και να μην τολμήσουν να επιστρέψουν».

Με αυτό το διάταγμα απέλασης, κάθε εβραϊκή οικογένεια στην Ισπανία αναγκάστηκε να επιλέξει ανάμεσα στην εξορία και στην αρνησιθρησκία. Κάποιος ραβίνος ονόματι Χουάν δε Θαμόρα ίσως θεώρησε ότι ήταν καλύτερο να μεταστραφεί στον Καθολικισμό και να παραμείνει στην Ισπανία, όπου είχαν ζήσει πολλές γενιές προγόνων του. Πιθανόν λόγω της εβραϊκής του καταγωγής, ο Χουάν έστειλε το γιο του, τον Αλφόνσο, στην περίφημη σχολή εβραϊκών σπουδών της Θαμόρα. Αργότερα, ο Αλφόνσο μελέτησε σε βάθος τη λατινική, την ελληνική και την αραμαϊκή. Αφού αποφοίτησε, άρχισε να διδάσκει την εβραϊκή στο Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα. Σε λίγο, η γλωσσομάθειά του επρόκειτο να αξιοποιηθεί προς όφελος Βιβλικών λογίων σε όλη την Ευρώπη.

Το 1512 το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο της Αλκαλά δε Ενάρες διόρισε τον Αλφόνσο δε Θαμόρα στην έδρα εβραϊκών σπουδών. Εφόσον ο Θαμόρα ήταν από τους κορυφαίους λογίους της εποχής του, ο Καρδινάλιος Χιμένεθ δε Θισνέρος, ιδρυτής του πανεπιστημίου, ζήτησε τη συνδρομή του όταν προετοιμαζόταν η μνημειώδης Κομπλούτιος Πολύγλωττος. Αυτή η εξάτομη Αγία Γραφή περιέχει το ιερό κείμενο στην εβραϊκή, στην ελληνική και στη λατινική, καθώς και μέρη του στην αραμαϊκή.

Ο Βιβλικός λόγιος Μαριάνο Ρεβίγια Ρίκο αναφέρει για αυτό το έργο: «Από τους τρεις εκχριστιανισμένους Εβραίους που συμμετείχαν στο πόνημα του Καρδινάλιου [Θισνέρος], ο πιο επιφανής είναι ο Αλφόνσο δε Θαμόρα, ειδήμων στη γραμματική, φιλόσοφος και ταλμουδιστής, καθώς επίσης λόγιος της λατινικής, της ελληνικής, της εβραϊκής και της αραμαϊκής». Χάρη στις σπουδές του, ο Θαμόρα συμπέρανε ότι η ακριβής μετάφραση της Γραφής απαιτούσε εμπεριστατωμένη γνώση των πρωτότυπων αρχαίων γλωσσών. Μάλιστα, υπήρξε από τους μεγαλύτερους θιασώτες της λόγιας μελέτης των Γραφών, η αναγέννηση της οποίας άρχισε να συντελείται στην αυγή του 16ουαιώνα.

Παρ’ όλα αυτά, ο χρόνος και ο τόπος στον οποίο ζούσε ο Θαμόρα δεν ευνοούσαν τη λόγια μελέτη των Γραφών. Η ισπανική Ιερά Εξέταση μεσουρανούσε, η δε Καθολική Εκκλησία τιμούσε ευλαβικά τη λατινική Βουλγάτα ως τη μόνη «εξουσιοδοτημένη» μετάφραση της Γραφής. Ωστόσο, ήδη από το Μεσαίωνα, Καθολικοί λόγιοι είχαν επισημάνει ότι το λατινικό κείμενο της Βουλγάτας απέχει πολύ από την τελειότητα. Στις αρχές του 16ουαιώνα, ο Αλφόνσο δε Θαμόρα και άλλοι ανέλαβαν να διορθώσουν την κατάσταση.

“Η Μετάφραση Αναγκαία για τη Σωτηρία”

Η πιο σημαντική εργασία του Θαμόρα ήταν αναμφίβολα η επιμέλεια της κοινώς λεγόμενης Παλαιάς Διαθήκης στην εβραϊκή, μαζί με τη μετάφρασή της στη λατινική. Πιθανότατα ήθελε να χρησιμοποιηθεί εκτενώς αυτή η ύλη στην Κομπλούτιο Πολύγλωττο, που βρισκόταν τότε στα σκαριά. Ένα χειρόγραφό του φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη Ελ Εσκοριάλ, κοντά στη Μαδρίτη. Έχει αριθμό καταλόγου G-I-4 και περιέχει ολόκληρο το βιβλίο της Γένεσης στην εβραϊκή, καθώς και μια διάστιχη, δηλαδή κατά λέξη, μετάφραση στη λατινική.

Στον πρόλογο αναφέρονται τα εξής: «Η μετάφραση της Αγίας Γραφής σε άλλες γλώσσες ήταν αναγκαία για τη σωτηρία των εθνών. Θεωρούμε απολύτως απαραίτητο να έχουν οι πιστοί μια κατά λέξη μετάφραση της Γραφής, έτσι ώστε για κάθε εβραϊκή λέξη να υπάρχει μια αντίστοιχη στη λατινική». Ο Αλφόνσο δε Θαμόρα είχε τα προσόντα να φέρει σε πέρας μια τέτοια νέα μετάφραση στη λατινική επειδή ήταν έγκριτος λόγιος της εβραϊκής.

“Το Πνεύμα μου Δεν Βρίσκει Ανάπαυση”

Από μια άποψη, η Ισπανία του 16ουαιώνα ήταν ο ιδανικός τόπος για λογίους όπως ο Θαμόρα. Το Μεσαίωνα, η Ισπανία είχε γίνει κέντρο του Ιουδαϊκού πολιτισμού. Η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα εξηγεί: «Η μεσαιωνική Ισπανία, με τον πολυάριθμο αραβικό και εβραϊκό πληθυσμό της, ήταν το μόνο πολυεθνικό και με ποικίλες θρησκείες κράτος της δυτικής Ευρώπης. Η ανάπτυξη του ισπανικού πολιτισμού στη θρησκεία, στη λογοτεχνία, στην τέχνη και στην αρχιτεκτονική κατά τον ύστερο μεσαίωνα πήγασε σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός αυτό».

Εφόσον υπήρχε μεγάλος εβραϊκός πληθυσμός στην Ισπανία, αφθονούσαν τα Βιβλικά χειρόγραφα στην εβραϊκή. Οι Εβραίοι γραφείς σε πολλά μέρη της χώρας είχαν μοχθήσει αντιγράφοντάς τα ώστε να χρησιμοποιούνται για τη δημόσια ανάγνωση της Γραφής στις συναγωγές. Ο Λ.Γκόλντσμιτ, στο βιβλίο του «Οι Αρχικές Εκδόσεις των Εβραϊκών Γραφών» (TheEarliestEditionsoftheHebrewBible), επισημαίνει ότι «μεταξύ των Ιουδαίων λογίων έχαιραν μέγιστης εκτίμησης για την ακρίβειά τους, όχι μόνο οι εκδόσεις της Πεντατεύχου στην ισπανική και στην πορτογαλική, αλλά και τα χειρόγραφα στα οποία βασίζονταν αυτές, καθώς και οι λόγιες πολύγλωττες εκδόσεις».

Παρά τα πλεονεκτήματα που πρόσφερε η Ισπανία, τα μαύρα σύννεφα της εναντίωσης κρέμονταν απειλητικά πάνω από τα κεφάλια όσων ήθελαν να μεταφράσουν τη Γραφή. Το 1492, τα Καθολικά στρατεύματα του Βασιλιά Φερδινάνδου και της Βασίλισσας Ισαβέλλας κατέλαβαν τον τελευταίο θύλακα των Μαυριτανών στην Ισπανία. Όπως προαναφέρθηκε, εκείνοι οι μονάρχες διέταξαν το ίδιο έτος την απέλαση όλων όσων παρέμεναν προσκολλημένοι στην Ιουδαϊκή θρησκεία. Ύστερα από δέκα χρόνια εξορίστηκαν με παρόμοιο διάταγμα και οι Μουσουλμάνοι. Έκτοτε, ο Καθολικισμός έγινε κρατική θρησκεία της Ισπανίας και δεν υπήρχε πλέον ανεξιθρησκεία.

Πώς θα επηρέαζε αυτό το νέο θρησκευτικό κλίμα τη μετάφραση της Γραφής; Η περίπτωση του Αλφόνσο δε Θαμόρα είναι ενδεικτική. Μολονότι αυτός ο λόγιος Εβραίος είχε μεταστραφεί στον Καθολικισμό, ο ισπανικός κλήρος αρνούνταν να ξεχάσει την καταγωγή του. Κάποιοι ενάντιοι επέκριναν τον Καρδινάλιο Θισνέρος επειδή είχε χρησιμοποιήσει τις γνώσεις εκχριστιανισμένων Εβραίων κατά την προετοιμασία της Πολυγλώττου Βίβλου του. Αυτές οι επιθέσεις στενοχωρούσαν πολύ τον Θαμόρα. Σε ένα χειρόγραφο που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, αναφέρει με θλίψη: «Εγώ, εγκαταλειμμένος και μισητός από όλους τους φίλους μου —και τωρινούς εχθρούς μου— δεν βρίσκω ανάπαυση ούτε για το πνεύμα μου ούτε για τα πέλματα των ποδιών μου».

Από τους πιο θανάσιμους εχθρούς του ήταν ο Χουάν Ταβέρα, αρχιεπίσκοπος του Τολέδο, ο οποίος κατείχε αργότερα το αξίωμα του μεγάλου ιεροεξεταστή. Ο Θαμόρα αποκαρδιώθηκε τόσο πολύ από τις επιθέσεις του Ταβέρα ώστε προσέφυγε στον πάπα. Η επιστολή του έλεγε εν μέρει: «Ζητούμε από την Αγιότητά Σας και την παρακαλούμε να μας βοηθήσει και να μας προστατέψει από τον εχθρό μας, τον επίσκοπο του Τολέδο, Δον Χουάν Ταβέρα. Καθημερινά, χωρίς σταματημό, μας προκαλεί πολλά και τρομερά δεινά. Νιώθουμε σίγουρα μεγάλη οδύνη, επειδή μας βλέπει σαν ζώα έτοιμα για το σφαγείο. Αν η Αγιότητά Σας δώσει προσοχή στο αίτημα που σας απευθύνουμε, “ο Γιαχβέ θα είναι η ασφάλειά σου και δεν θα αφήσει να παγιδευτεί το πόδι σου” (Παρ. 3:23)».

Η Παρακαταθήκη του Αλφόνσο δε Θαμόρα

Παρ’ όλες τις επιθέσεις, το έργο του Θαμόρα συνεχίστηκε και ευδοκίμησε προς όφελος πολλών μελετητών της Γραφής. Μολονότι δεν μετέφρασε τη Γραφή στις γλώσσες της εποχής του, πρόσφερε ανεκτίμητη υπηρεσία σε άλλους μεταφραστές. Θα αντιληφθούμε τη συμβολή του, αν θυμόμαστε ότι για τη μετάφραση της Γραφής απαιτούνται πάντοτε δύο είδη λογίων. Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπάρχουν λόγιοι που μελετούν αντίγραφα του ιερού κειμένου στις πρωτότυπες γλώσσες—την εβραϊκή, την αραμαϊκή και την ελληνική—ώστε να εκπονήσουν σε αυτές ένα επεξεργασμένο και ακριβές κείμενο. Μετά, κάποιος μεταφραστής μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή την εργασία ως βάση για τη μετάφρασή του στην καθομιλουμένη.

Ο Αλφόνσο δε Θαμόρα ήταν ο σημαντικότερος λόγιος που ετοίμασε και επεξεργάστηκε το εβραϊκό κείμενο το οποίο δημοσιεύτηκε τελικά στην Κομπλούτιο Πολύγλωττο το 1522. (Συνέταξε εβραιολατινικό γλωσσάριο και γραμματική της εβραϊκής, τα οποία περιλήφθηκαν στο ίδιο έργο και επίσης διευκόλυναν τους μεταφραστές.) Ο Έρασμος, σύγχρονος του Θαμόρα, έκανε κάτι ανάλογο για τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, την κοινώς αποκαλούμενη Καινή Διαθήκη. Αφού αυτά τα επεξεργασμένα κείμενα στην εβραϊκή και στην ελληνική έγιναν διαθέσιμα, κάποιοι άλλοι μεταφραστές μπόρεσαν να αναλάβουν ένα ζωτικό έργο, δηλαδή να αποδώσουν τη Γραφή στη γλώσσα του λαού. Όταν ο Γουίλιαμ Τίντεϊλ μετέφρασε τη Γραφή στην αγγλική, ήταν από τους πρώτους μεταφραστές που αξιοποίησαν το εβραϊκό κείμενο της Κομπλουτίου Πολυγλώττου.

Η ευρεία κυκλοφορία της Αγίας Γραφής σήμερα αποτελεί κατάλληλο φόρο τιμής σε ανθρώπους όπως ο Θαμόρα, οι οποίοι αφιέρωσαν τη ζωή τους στη βελτίωση της γνώσης μας γύρω από τις Γραφές. Όπως είχε συνειδητοποιήσει ο Θαμόρα, η σωτηρία εξαρτάται από την κατανόηση και την εφαρμογή του Λόγου του Θεού. (Ιωάννης 17:3) Απαραίτητη, λοιπόν, προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι η μετάφραση της Γραφής σε κατανοητές γλώσσες, γιατί μόνο τότε μπορεί το άγγελμά της να αγγίξει την καρδιά και τη διάνοια εκατομμυρίων ανθρώπων.

Μετάφραση του Θεϊκού Ονόματος

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το πώς μετέγραψε το θεϊκό όνομα ο Αλφόνσο δε Θαμόρα, πολυμαθής άνθρωπος εβραϊκής καταγωγής. Σε μια περιθωριακή σημείωση στη δική του εβραιολατινική διάστιχη μετάφραση της Γένεσης, το όνομα του Θεού εμφανίζεται γραμμένο ως «jehovah».

Προφανώς, ο Θαμόρα δεχόταν αυτή τη μετάφραση του θεϊκού ονόματος στη λατινική. Το 16ο αιώνα, όταν η Αγία Γραφή μεταφράστηκε σε βασικές ευρωπαϊκές γλώσσες, αυτός ο τρόπος γραφής ή κάποιος πολύ παρόμοιος υιοθετήθηκε από πολλούς μεταφραστές της, όπως ο Γουίλιαμ Τίντεϊλ (αγγλική, 1530), ο Σεμπάστιαν Μίνστερ (λατινική, 1534), ο Πιερ-Ρομπέρ Ολιβετάν (γαλλική, 1535) και ο Κασιοδόρο δε Ρέινα (ισπανική, 1569).

Ο Θαμόρα, λοιπόν, υπήρξε από τους πρώτους μιας πλειάδας Βιβλικών λογίων του 16ουαιώνα που έριξαν φως στο θεϊκό όνομα. Η άγνοια γύρω από το όνομα του Θεού προέκυψε κατ’ αρχάς από μια Ιουδαϊκή δεισιδαιμονία, βάσει της οποίας απαγορευόταν η προφορά του ονόματος. Επηρεασμένοι από αυτή την Ιουδαϊκή παράδοση, οι Βιβλικοί μεταφραστές του Χριστιανικού κόσμου —όπως για παράδειγμα ο Ιερώνυμος, ο μεταφραστής της λατινικής Βουλγάτας— αντικατέστησαν το θεϊκό όνομα με όρους όπως «Κύριος» ή «Θεός».

[Υποσημειώσεις]

Για μια εξέταση του σημαντικού ρόλου που έπαιξε η Κομπλούτιος Πολύγλωττος, βλέπε Σκοπιά 15Απριλίου 2004, σελίδες28-31.

Είναι ενδιαφέρον ότι, στην προσφυγή του προς τον πάπα της Ρώμης, ο Θαμόρα χρησιμοποίησε το θεϊκό όνομα, όχι κάποιον τίτλο. Σε μια ισπανική μετάφραση του αιτήματός του, το όνομα εμφανίζεται ως «Γιαχβέ». Δεν είμαστε βέβαιοι με ποια μορφή εμφανιζόταν στο πρωτότυπο λατινικό κείμενο.

• Από το περιοδικό ΣΚΟΠΙΑ της 1^ης Δεκεμεβρίου 2011