Κάθε χρόνο, τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στην παραλία, την περίοδο των Συνελεύσεων Περιφερείας «στήνουν» αυτό το υπέροχο περίπτερο – στάντ με το οποίο δίδουν μαρτυρία στους κατοίκους της πόλης… Στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ έχουμε ξαναγράψει στο παρελθόν… Δείτε ΕΔΩ το σχετικό δημοσίευμα…


Ένας χώρος εξαιρετικά προσεγμένος, λιτός, αλλά ιδιαίτερα λειτουργικός, φιλοξενεί καθημερινά αδελφούς που κάνουν έργο εκεί. Κάποια στιγμή, φανατισμένοι ορθόδοξοι εναντιώθηκαν στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, επειδή έδωσε άδεια για την τοποθέτηση του περιπτέρου. Παράλογο… Ποιος δεν έχει το δικαίωμα σε ένα καθεστώς ελευθερίας να διακηρύττει απρόσκοπτα τις απόψεις του;


Οι αδελφοί μας, όπως σε κάθε περίπτωση φροντίζουν να είναι εκεί, διακριτικά και με χαμόγελο, έτοιμοι να προσφέρουν κάθε χρήσιμη πληροφορία και έντυπο υλικό δωρεάν που ενδεχομένως ζητήσουν όσοι βγαίνουν βόλτα στην πανέμορφη παραλία… Οι άνθρωποι έχουν λόγους να αναζητούν την αλήθεια για τον Θεό. Μια αλήθεια που του κρύβουν με επιμέλεια οι θρησκευτικοί ηγέτες τους…


Με μια πολύ όμορφη διάθεση τις είδαμε τις φωτογραφίες να κυκλοφορούν αυτές τις μέρες στο διαδίκτυο… Από εκεί τις πήραμε κι εμείς. Δεδομένου ότι αυτές τις μέρες είμαστε στην Κρήτη, στο χωριό Θραψανό για διακοπές, δεν είναι πρακτικά δυνατόν να γνωρίζουμε τι συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη… Θα βρεθούμε κοντά τους μετά τις 17 Ιουλίου, οπότε και θα ταξιδέψουμε βόρεια, στη Χαλκιδική, φιλοξενούμενοι από τους φίλους μας Άρη και Χάρις… Εν αναμονή, λοιπόν…

Ωραία η εικογράφηση. Δείχνει πολύ καθαρά την πνευματική τροφή που μας παρέχει ο Λόγος του Θεού η Αγία Γραφή… Ας τη διαβάζουμε καθημερινά και ας προσπαθούμε να εφαρμόζουμε τις αρχές που περιέχει στη ζωή μας. Μόνο έτσι θα ωφεληθούμε πραγματικά…

Τα ονόματα Λούθηρος,Τίντεϊλ και Καλβίνος είναι γνωστά σε όλους τους μελετητές της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης, η οποία άρχισε το 1517. Ωστόσο, λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν το όνομα Βέσελ Γκάνσφορτ. Αυτός έχει αποκληθεί «Μεταρρυθμιστής πριν από τη Μεταρρύθμιση». Θα θέλατε να μάθετε περισσότερα για αυτόν τον άνθρωπο;

Ο Βέσελ γεννήθηκε το 1419 στην πόλη Χρόνινχεν, στην Ολλανδία. Το 15ο αιώνα λίγοι άνθρωποι είχαν το προνόμιο να πηγαίνουν σχολείο, αλλά ο Βέσελ πήγε. Μολονότι ήταν άριστος μαθητής, αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο σε ηλικία εννιά ετών επειδή οι γονείς του ήταν πάμφτωχοι. Ευτυχώς για τον ίδιο, όταν μια πλούσια χήρα άκουσε για την ευφυΐα του νεαρού Βέσελ, τον πήρε υπό την προστασία της και προσφέρθηκε να πληρώνει τα δίδακτρά του. Έτσι λοιπόν, αυτός κατάφερε να συνεχίσει την εκπαίδευσή του. Αργότερα, πήρε μεταπτυχιακό τίτλο στις ανθρωπιστικές σπουδές. Από ό,τι φαίνεται, μετέπειτα πήρε και διδακτορικό τίτλο στη θεολογία.

Ο Βέσελ είχε ακόρεστη δίψα για γνώση. Εντούτοις, στις ημέρες του δεν υπήρχαν πολλές βιβλιοθήκες. Παρότι η εκτύπωση με κινητά τυπογραφικά στοιχεία εφευρέθηκε στη διάρκεια της ζωής του, τα περισσότερα βιβλία εξακολουθούσαν να γράφονται με το χέρι και να κοστίζουν ακριβά. Ο Βέσελ ανήκε σε μια ομάδα λογίων οι οποίοι ταξίδευαν από βιβλιοθήκη σε βιβλιοθήκη και από μοναστήρι σε μοναστήρι ψάχνοντας για σπάνια χειρόγραφα και βιβλία που ήταν χαμένα επί πολλά χρόνια. Κατόπιν εξέταζαν από κοινού τις ανακαλύψεις τους. Ο ίδιος απέκτησε τεράστια γνώση και γέμισε ένα προσωπικό σημειωματάριο με παραθέσεις και αποσπάσματα από κλασικά έργα. Οι άλλοι θεολόγοι ήταν συχνά καχύποπτοι επειδή ο Βέσελ ήξερε πάρα πολλά πράγματα που εκείνοι ποτέ δεν είχαν ξανακούσει. Ο Βέσελ αποκλήθηκε Μάγκιστερ Κοντραντικτιόνις, δηλαδή Δάσκαλος των Αντιρρήσεων.

«Γιατί Δεν με Οδηγείς στον Χριστό;»

Περίπου 50 χρόνια πριν από τη Μεταρρύθμιση, ο Βέσελ γνώρισε τον Θωμά τον εκ Κέμπης (περίπου 1379-1471), ο οποίος θεωρείται κατά γενική ομολογία ο συγγραφέας του φημισμένου έργου «Περί Μιμήσεως του Χριστού» (De Imitatione Christi). Ο Θωμάς ο εκ Κέμπης ανήκε στο κίνημα των Κοινόβιων Αδελφών, το οποίο έδινε έμφαση στην ανάγκη τού να διάγει κάποιος ευλαβή ζωή. Ένας βιογράφος του Βέσελ αναφέρει ότι ο Θωμάς ο εκ Κέμπης παρότρυνε αρκετές φορές τον Βέσελ να στραφεί στη Μαρία για βοήθεια. Ο Βέσελ αντέδρασε λέγοντας: «Γιατί δεν με οδηγείς στον Χριστό, ο οποίος προσκαλεί με καλοσύνη όλους όσους είναι καταφορτωμένοι να πάνε σε αυτόν;»

Λέγεται ότι ο Βέσελ αντιτασσόταν στην ιδέα περί χειροτονίας του ιερατείου. Όταν τον ρωτούσαν γιατί αρνούνταν την κουρά, δηλαδή το ξύρισμα τμήματος του κεφαλιού με το οποίο προσδιοριζόταν κάποιος ως μέλος του κλήρου, απαντούσε ότι δεν φοβόταν την αγχόνη αρκεί να έχει πλήρως τις διανοητικές του ικανότητες. Αναφερόταν προφανώς στο γεγονός ότι οι χειροτονημένοι ιερείς δεν υπόκεινταν στις συνέπειες του νόμου, και φαίνεται πως η κουρά όντως έσωζε πολλούς ιερείς από την αγχόνη! Ο Βέσελ τάχθηκε επίσης εναντίον μερικών διαδεδομένων θρησκευτικών συνηθειών. Παραδείγματος χάρη, επικρίθηκε επειδή αρνούνταν να πιστέψει στα θαύματα που περιγράφονταν σε ένα δημοφιλές βιβλίο της εποχής του, με τίτλο «Διάλογος Περί Θαυμάτων» (Dialogus Miraculorum). Ο Βέσελ απάντησε: «Καλύτερα να διαβάζω τις Άγιες Γραφές».

«Γνωρίζουμε Μόνο Όσα Ρωτάμε»

Ο Βέσελ μελέτησε την εβραϊκή και την ελληνική και απέκτησε μεγάλη γνώση για τα συγγράμματα των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας. Η αγάπη του για τις πρωτότυπες γλώσσες της Γραφής είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, εφόσον έζησε πριν από τον Έρασμο και τον Ρούχλιν. Πριν από τη Μεταρρύθμιση, ελάχιστοι είχαν γνώση της ελληνικής. Στη Γερμανία μόνο λίγοι λόγιοι ήταν εξοικειωμένοι με την ελληνική, και δεν υπήρχαν βοηθήματα για την εκμάθηση της γλώσσας. Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο Βέσελ ήρθε προφανώς σε επαφή με Έλληνες μοναχούς οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Δύση και έμαθε από αυτούς τα βασικά στοιχεία της ελληνικής. Εκείνες τις ημέρες, μόνο οι Ιουδαίοι ήξεραν την εβραϊκή, και φαίνεται ότι ο Βέσελ απέκτησε στοιχειώδη γνώση της εβραϊκής από Ιουδαίους που είχαν μεταστραφεί.

Ο Βέσελ αγαπούσε πολύ τη Γραφή. Τη θεωρούσε θεόπνευστο βιβλίο και πίστευε ότι όλα τα βιβλία της Γραφής βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία μεταξύ τους. Κατά τον Βέσελ, η ερμηνεία των εδαφίων της Γραφής έπρεπε να βρίσκεται σε αρμονία με τα συμφραζόμενα και δεν μπορούσε να διαστρεβλωθεί. Κάθε παραποιημένη εξήγηση έπρεπε να διεγείρει υποψίες περί αίρεσης. Ένα από τα αγαπημένα του Γραφικά εδάφια ήταν το Ματθαίος 7:7, το οποίο δηλώνει: «Εξακολουθήστε να ψάχνετε και θα βρείτε». Με έρεισμα αυτό το εδάφιο, ο Βέσελ πίστευε ακράδαντα ότι είναι επωφελές να κάνουμε ερωτήσεις, προβάλλοντας το επιχείρημα πως «γνωρίζουμε μόνο όσα ρωτάμε».

Αξιοσημείωτο Αίτημα

Το 1473, ο Βέσελ επισκέφτηκε τη Ρώμη. Εκεί τον δέχτηκε σε ακρόαση ο Πάπας Σίξτος Δ΄, ο πρώτος από έξι πάπες των οποίων η χονδροειδώς ανήθικη διαγωγή οδήγησε τελικά στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση. Η ιστορικός Μπάρμπαρα Β. Τάτσμαν ανέφερε ότι ο Σίξτος Δ΄ εισήγαγε μια περίοδο «ξεδιάντροπης, απροκάλυπτης και συνεχούς επιδίωξης προσωπικού οφέλους, καθώς και άσκησης πολιτικής ισχύος». Ο ίδιος συγκλόνισε την κοινή γνώμη με το φανερό νεποτισμό του. Κάποιος ιστορικός γράφει ότι ο Σίξτος ίσως ήθελε να κάνει το παπικό αξίωμα οικογενειακή επιχείρηση. Λίγοι τολμούσαν να καταδικάσουν αυτές τις καταχρήσεις.

Ωστόσο, ο Βέσελ Γκάνσφορτ διέφερε. Μια μέρα, ο Σίξτος τού είπε: «Γιε μου, ζήτησε ό,τι θέλεις και εμείς θα σου το δώσουμε». Ο Βέσελ απάντησε αμέσως: «Άγιε πατέρα, εφόσον εσύ κατέχεις τη θέση του ύψιστου ιερέα και ποιμένα στη γη, ζητάω να εκπληρώνεις το υψηλό καθήκον σου με τέτοιον τρόπο ώστε όταν ο Μεγάλος Ποιμένας των προβάτων έρθει, να μπορεί να σου πει: “Πολύ καλά, αγαθέ και πιστέ υπηρέτη, μπες στη χαρά του Κυρίου σου”». Ο Σίξτος απάντησε ότι αυτό ήταν δική του ευθύνη και ότι ο Βέσελ έπρεπε να επιλέξει κάτι για τον εαυτό του. Ο Βέσελ απάντησε: «Τότε ζητάω να μου δώσεις μια ελληνική και εβραϊκή Γραφή από τη Βιβλιοθήκη του Βατικανού». Ο πάπας ικανοποίησε το αίτημά του αλλά σχολίασε ότι ο Βέσελ είχε ενεργήσει ανόητα και ότι έπρεπε να είχε ζητήσει επισκοπικό αξίωμα!

«Ψέμα και Σφάλμα»

Επειδή ο Σίξτος είχε μεγάλη ανάγκη από χρήματα για να χτίσει την ξακουστή πλέον Καπέλα Σιξτίνα, κατέφυγε στην πώληση συγχωροχαρτιών για τους νεκρούς. Αυτά τα συγχωροχάρτια ήταν πολύ δημοφιλή. Το βιβλίο «Αντιπρόσωποι του Χριστού—Η Σκοτεινή Πλευρά του Παπισμού» (Vicars of Christ—The Dark Side of the Papacy) δηλώνει: «Χήρες, χήροι και πενθούντες γονείς έδιναν ό,τι είχαν και δεν είχαν στην προσπάθειά τους να βγάλουν τους προσφιλείς τους από το Καθαρτήριο». Τα συγχωροχάρτια έτυχαν αποδοχής από τον κοινό λαό, ο οποίος πίστευε απόλυτα ότι ο πάπας μπορούσε να εγγυηθεί πως οι νεκροί προσφιλείς τους θα πήγαιναν στον ουρανό.

Ο Βέσελ, όμως, υποστήριζε σθεναρά ότι η Καθολική Εκκλησία, περιλαμβανομένου και του πάπα, δεν ήταν σε θέση να συγχωρεί αμαρτίες. Ο Βέσελ αποκάλεσε δημοσίως την πώληση συγχωροχαρτιών «ψέμα και σφάλμα». Επίσης, δεν πίστευε ότι η εξομολόγηση σε ιερείς ήταν απαραίτητη για να λάβει κάποιος συγχώρηση αμαρτιών.

Ο Βέσελ αμφισβητούσε επίσης το αλάθητο του πάπα, λέγοντας ότι τα θεμέλια της πίστης θα εξασθενούσαν αν αναμενόταν από τους ανθρώπους να πιστεύουν πάντοτε τους πάπες, εφόσον και αυτοί κάνουν λάθη. Ο Βέσελ έγραψε: «Αν οι ιεράρχες αψηφούν τις εντολές του Θεού και επιβάλλουν τις δικές τους ανθρωποποίητες εντολές, ό,τι κάνουν και ό,τι προστάζουν είναι μάταιο».

Ο Βέσελ Προετοιμάζει την Οδό για τη Μεταρρύθμιση

Ο Βέσελ πέθανε το 1489. Παρότι αντιτασσόταν σε μερικά λάθη της εκκλησίας, παρέμεινε Καθολικός. Επιπλέον, η εκκλησία δεν τον καταδίκασε ποτέ ως αιρετικό. Μετά το θάνατό του, όμως, φανατικοί Καθολικοί μοναχοί προσπάθησαν να καταστρέψουν τα συγγράμματά του επειδή δεν τα θεωρούσαν αγνά. Την εποχή του Λούθηρου, το όνομα του Βέσελ είχε σχεδόν ξεχαστεί, κανένα από τα έργα του δεν είχε τυπωθεί και πολύ λίγα χειρόγραφα είχαν διασωθεί. Η πρώτη έκδοση των έργων του Βέσελ έλαβε τελικά χώρα μεταξύ του 1520 και του 1522. Περιλάμβανε μια επιστολή γραμμένη από τον Λούθηρο στην οποία σύστηνε προσωπικά τα συγγράμματα του Βέσελ.

Μολονότι ο Βέσελ δεν ήταν Μεταρρυθμιστής, όπως ο Λούθηρος, καταδίκασε ανοιχτά μερικά από τα λάθη που οδήγησαν στη Μεταρρύθμιση. Μάλιστα, η «Εγκυκλοπαίδεια» (Cyclopedia) των Μακ Κλίντοκ και Στρονγκ τον περιγράφει ως «τον πιο σπουδαίο άνθρωπο γερμανικής καταγωγής ο οποίος βοήθησε να προετοιμαστεί η οδός για τη Μεταρρύθμιση».

Ο Λούθηρος θεωρούσε τον Βέσελ σύμμαχο. Ο συγγραφέας Κ. Αουχούστιν γράφει: «Ο Λούθηρος συγκρίνει τη δική του εποχή και κατάληξη με εκείνη του Ηλία. Όπως ο προφήτης νόμιζε ότι μόνο αυτός είχε απομείνει για να διεξάγει τις μάχες του Θεού, έτσι και ο Λούθηρος πίστευε ότι ήταν εντελώς μόνος στον αγώνα του με την εκκλησία. Αλλά διαβάζοντας τα έργα του Βέσελ αντιλήφθηκε ότι ο Κύριος είχε διαφυλάξει “ένα υπόλοιπο στον Ισραήλ”». «Μάλιστα ο Λούθηρος δηλώνει: “Αν είχα διαβάσει τα έργα του νωρίτερα, οι εχθροί μου μπορεί να σκέφτονταν ότι ο Λούθηρος είχε υιοθετήσει τα πάντα από τον Βέσελ, διότι το πνεύμα του βρίσκεται σε μεγάλη συμφωνία με το δικό μου”».

«Θα Βρείτε»

Όταν η Μεταρρύθμιση έλαβε χώρα, δεν αποτέλεσε ξαφνική τροπή των γεγονότων. Το ρεύμα των ιδεών που οδήγησαν στη Μεταρρύθμιση έρρεε ήδη επί κάποιο διάστημα. Ο Βέσελ αντιλαμβανόταν ότι ο ξεπεσμός των παπών θα οδηγούσε τελικά στην επιθυμία για μεταρρύθμιση. Κάποτε είπε σε έναν μαθητή: «Μελετηρό μου παιδί, θα ζήσεις για να δεις την ημέρα κατά την οποία οι διδασκαλίες των εριστικών θεολόγων θα απορριφθούν από όλους τους λογίους που είναι αληθινοί Χριστιανοί».

Παρότι ο Βέσελ διέκρινε μερικά από τα λάθη και τις καταχρήσεις των ημερών του, δεν μπόρεσε να αποκαλύψει πλήρως το φως της Γραφικής αλήθειας. Ωστόσο, για εκείνον η Γραφή ήταν ένα βιβλίο που έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο ανάγνωσης και μελέτης. Σύμφωνα με το βιβλίο «Ιστορία της Χριστιανοσύνης» (A History of Christianity), ο Βέσελ «υποστήριζε ότι, εφόσον η συγγραφή της Βίβλου είναι εμπνευσμένη από το Άγιο Πνεύμα, αυτή αποτελεί την ύψιστη αυθεντία σε ζητήματα πίστης». Στο σύγχρονο κόσμο, οι αληθινοί Χριστιανοί πιστεύουν ότι η Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού. (2 Τιμόθεο 3:16) Εντούτοις, οι Γραφικές αλήθειες δεν είναι πια συγκαλυμμένες ή δυσεύρετες. Σήμερα, ισχύει περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν η εξής Γραφική αρχή: «Εξακολουθήστε να ψάχνετε και θα βρείτε». —Ματθαίος 7:7· Παροιμίες 2:1-6.

[Υποσημειώσεις]

Αυτοί συνέβαλαν σημαντικά στη μελέτη των πρωτότυπων γλωσσών της Γραφής. Το 1506, ο Ρούχλιν εξέδωσε μια γραμματική της εβραϊκής, κάτι που οδήγησε σε βαθύτερη μελέτη των Εβραϊκών Γραφών. Ο Έρασμος εξέδωσε ένα κριτικό κείμενο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών το 1516.

Ο ΒΕΣΕΛ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Στα συγγράμματα του Βέσελ, το όνομα του Θεού αποδίδεται συνήθως με τη μορφή «Γιοχάβα». Ωστόσο, ο Βέσελ χρησιμοποίησε τον τύπο «Ιεχωβά» τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις. Σχολιάζοντας τις απόψεις του Βέσελ, ο συγγραφέας Χ. Α. Όμπερμαν συμπεραίνει ότι ο Βέσελ πίστευε πως, αν ο Θωμάς ο Ακινάτης και άλλοι ήξεραν την εβραϊκή, «θα είχαν αντιληφθεί ότι το όνομα του Θεού που αποκαλύφτηκε στον Μωυσή δεν σημαίνει “Είμαι Αυτός που Είμαι”, αλλά “Θα Γίνω Αυτός που θα Γίνω”». Η Μετάφραση Νέου Κόσμου δίνει εύστοχα την έννοια «Θα αποδειχτώ αυτό που θα αποδειχτώ».—Έξοδος 3:13, 14.

[Υποσημείωση]

Ο Βέσελ Γκάνσφορτ (1419-1489) και ο Ανθρωπισμός στο Βορρά (Wessel Gansfort [1419-1489] and Northern Humanism), σελίδα 105.

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 1/3/2007

Έχει σημασία αν εμφανίζεται το όνομα του Θεού στην Αγία Γραφή; Για τον Θεό προφανώς έχει. Το όνομά του, το οποίο δηλώνεται με τους τέσσερις εβραϊκούς χαρακτήρες που είναι γνωστοί ως το Τετραγράμματο, εμφανίζεται σχεδόν 7.000 φορές στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο της κοινώς αποκαλούμενης Παλαιάς Διαθήκης.

Οι Βιβλικοί λόγιοι δέχονται ότι το προσωπικό όνομα του Θεού εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, δηλαδή στις Εβραϊκές Γραφές. Εντούτοις, πολλοί πιστεύουν ότι αυτό δεν εμφανιζόταν στα πρωτότυπα ελληνικά χειρόγραφα της λεγόμενης Καινής Διαθήκης.

Τι συμβαίνει, λοιπόν, όταν ένας συγγραφέας της Καινής Διαθήκης παραθέτει περικοπές από την Παλαιά Διαθήκη στις οποίες εμφανίζεται το Τετραγράμματο; Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι περισσότεροι μεταφραστές χρησιμοποιούν τη λέξη «Κύριος» αντί του προσωπικού ονόματος του Θεού. Η Μετάφραση Νέου Κόσμου δεν ακολουθεί αυτή την κοινή τακτική. Χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά 237 φορές στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, δηλαδή στην Καινή Διαθήκη.

Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι μεταφραστές της Γραφής όταν πρέπει να αποφασίσουν αν θα χρησιμοποιήσουν το όνομα του Θεού στην Καινή Διαθήκη; Ποια βάση υπάρχει για να χρησιμοποιείται το όνομα του Θεού σε αυτό το τμήμα των Αγίων Γραφών; Και πώς επηρεάζει εσάς η χρήση του ονόματος του Θεού στη Γραφή;

Μεταφραστικό Πρόβλημα

Τα χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης που διαθέτουμε σήμερα δεν είναι τα πρωτότυπα. Τα πρωτότυπα χειρόγραφα, τα οποία έγραψαν ο Ματθαίος, ο Ιωάννης,ο Παύλος και άλλοι, χρησιμοποιούνταν πολύ και αναμφίβολα φθάρηκαν γρήγορα. Γι’ αυτό, έγιναν αντίγραφα, και όταν φθάρηκαν και αυτά, έγιναν και άλλα. Τα περισσότερα από τα χιλιάδες αντίγραφα της Καινής Διαθήκης που υπάρχουν σήμερα έγιναν τουλάχιστον δύο αιώνες μετά τη συγγραφή των πρωτότυπων κειμένων. Φαίνεται ότι τότε οι αντιγραφείς των χειρογράφων είτε αντικαθιστούσαν το Τετραγράμματο με τη λέξη Κύριος είτε αντέγραφαν από χειρόγραφα στα οποία είχε ήδη συμβεί αυτό.

Γνωρίζοντάς το αυτό, ο μεταφραστής πρέπει να κρίνει αν υπάρχουν λογικές αποδείξεις ότι το Τετραγράμματο εμφανιζόταν όντως στα πρωτότυπα ελληνικά χειρόγραφα. Μπορεί όμως να τεκμηριωθεί κάτι τέτοιο; Εξετάστε τα ακόλουθα επιχειρήματα:

▪ Όταν ο Ιησούς παρέθετε ή διάβαζε κάτι από την Παλαιά Διαθήκη, χρησιμοποιούσε το θεϊκό όνομα. (Δευτερονόμιο 6:13, 16· 8:3· Ψαλμός 110:1· Ησαΐας 61:1, 2· Ματθαίος 4:4, 7, 10· 22:44· Λουκάς 4:16-21) Στις ημέρες του Ιησού και των μαθητών του, το Τετραγράμματο εμφανιζόταν σε αντίγραφα του εβραϊκού κειμένου της κοινώς αποκαλούμενης Παλαιάς Διαθήκης, κάτι που εξακολουθεί να συμβαίνει και σήμερα. Ωστόσο, επί αιώνες οι λόγιοι νόμιζαν ότι το Τετραγράμματο απουσίαζε από τα χειρόγραφα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα, μιας ελληνικής μετάφρασης της Παλαιάς Διαθήκης, καθώς και από τα χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης. Κατόπιν, στα μέσα του 20ού αιώνα, ήρθε στην προσοχή των λογίων κάτι αξιοσημείωτο —είχαν ανακαλυφτεί ορισμένα παμπάλαια σπαράγματα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα από τις ημέρες του Ιησού. Αυτά τα σπαράγματα περιέχουν το προσωπικό όνομα του Θεού, γραμμένο με εβραϊκούς χαρακτήρες.

▪ Ο Ιησούς χρησιμοποιούσε το όνομα του Θεού και το γνωστοποιούσε στους άλλους. (Ιωάννης 17:6, 11, 12, 26) Ο Ιησούς δήλωσε ευθέως: «Εγώ έχω έρθει στο όνομα του Πατέρα μου». Τόνισε, επίσης, ότι τα έργα του γίνονταν «στο όνομα του Πατέρα [του]». Μάλιστα, αυτό καθαυτό το όνομα του Ιησού σημαίνει «Ο Ιεχωβά Είναι Σωτηρία».—Ιωάννης 5:43· 10:25.

▪ Το θεϊκό όνομα εμφανίζεται με τη συντετμημένη του μορφή στις Ελληνικές Γραφές. Στα εδάφια Αποκάλυψη 19:1, 3, 4, 6, το θεϊκό όνομα εμπεριέχεται στην έκφραση Ἁλληλουιά του πρωτότυπου κειμένου, ή αλλιώς «Αλληλούια». Αυτή η έκφραση σημαίνει κυριολεκτικά «Αινείτε τον Γιαχ!» Η λέξη Γιαχ είναι σύντμηση του ονόματος Ιεχωβά.

▪ Ιουδαϊκά συγγράμματα των πρώτων αιώνων της Κοινής Χρονολογίας αφήνουν να εννοηθεί ότι οι Ιουδαίοι Χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το θεϊκό όνομα στα συγγράμματά τους. Η Τοσεφτά, μια γραπτή συλλογή προφορικών νόμων που ολοκληρώθηκε γύρω στο 300 Κ.Χ., αναφέρει τα εξής σχετικά με Χριστιανικά συγγράμματα που έπιαναν φωτιά το Σάββατο: «Τα βιβλία των Ευαγγελιστών και τα βιβλία των μινίμ [θεωρείται ότι ήταν οι Ιουδαίοι Χριστιανοί] δεν τα σώζουν από πυρκαγιά. Αλλά αφήνονται να καούν όπου βρεθούν, αυτά καθώς και οι αναφορές στο Θεϊκό Όνομα που περιέχουν». Η ίδια πηγή παραθέτει τα λόγια του Ραβίνου Γιόσε του Γαλιλαίου, που έζησε στις αρχές του δεύτερου αιώνα Κ.Χ., σύμφωνα με τον οποίο, τις άλλες ημέρες της εβδομάδας «κάποιος κόβει τις αναφορές στο Θεϊκό Όνομα που υπάρχουν σε αυτά [τα Χριστιανικά συγγράμματα] και τις αποθηκεύει, ενώ τα υπόλοιπα τα καίει». Συνεπώς, υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις που πιστοποιούν ότι οι Ιουδαίοι του δεύτερου αιώνα Κ.Χ. πίστευαν πως οι Χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το όνομα του Ιεχωβά στα συγγράμματά τους.

Πώς Έχουν Χειριστεί οι Μεταφραστές Αυτό το Ζήτημα;

Είναι άραγε η Μετάφραση Νέου Κόσμου η μόνη Αγία Γραφή που αποκαθιστά το όνομα του Θεού στη μετάφραση των Ελληνικών Γραφών; Όχι. Με βάση τις παραπάνω αποδείξεις, πολλοί μεταφραστές της Γραφής έχουν θεωρήσει ότι το θεϊκό όνομα πρέπει να αποκαθίσταται κατά τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης.

Παραδείγματος χάρη, πολλές εκδόσεις της Καινής Διαθήκης σε γλώσσες της Αμερικής, της Ασίας, της Αφρικής και των νησιών του Ειρηνικού χρησιμοποιούν το θεϊκό όνομα ευρέως. Μερικές από αυτές τις μεταφράσεις είναι πρόσφατες, όπως η Βίβλος στη ροτουμάν (1999), η οποία χρησιμοποιεί το όνομα Τζιχόβα 51 φορές σε 48 εδάφια της Καινής Διαθήκης, και η έκδοση στην μπάτακ-τόμπα (1989) από την Ινδονησία, η οποία χρησιμοποιεί το όνομα Γιάχοουα 110 φορές στην Καινή Διαθήκη. Το θεϊκό όνομα έχει εμφανιστεί, επίσης, σε γαλλικές, γερμανικές και ισπανικές μεταφράσεις. Λόγου χάρη, ο Πάμπλο Μπεσόν μετέφρασε την Καινή Διαθήκη στην ισπανική στις αρχές του 20ού αιώνα. Η μετάφρασή του χρησιμοποιεί το όνομα Χεοβά στην επιστολή του Ιούδα εδάφιο 14, και σχεδόν 100 υποσημειώσεις υποδεικνύουν το θεϊκό όνομα ως πιθανή απόδοση.

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα αγγλικών μεταφράσεων οι οποίες έχουν χρησιμοποιήσει το όνομα του Θεού στην Καινή Διαθήκη:

Μια Κατά Λέξη Μετάφραση της Καινής Διαθήκης. Από το Κείμενο του Βατικανού Χειρογράφου (A Literal Translation of the New Testament. From the Text of the Vatican Manuscript), του Χέρμαν Χάινφετερ (1863)

Το Εμφατικό Δίγλωττο (The Emphatic Diaglott), του Μπέντζαμιν Γουίλσον (1864)

Οι Επιστολές του Παύλου στη Σύγχρονη Αγγλική (The Epistles of Paul in Modern English), του Τζορτζ Μπάρκερ Στίβενς (1898)

Η Επιστολή του Αγ. Παύλου προς τους Ρωμαίους (St. Paul’s Epistle to the Romans), του Γ. Γκ. Ράδερφορντ (1900)

Η Βίβλος του Χριστιανού—Καινή Διαθήκη (The Christian’s Bible—New Testament), του Ζορζ Ν. Λεφέβρ (1928)

Οι Επιστολές της Καινής Διαθήκης (The New Testament Letters), του Τζ. Γ. Τσ. Γουάντ, Επισκόπου του Λονδίνου (1946)

Πρόσφατα, η έκδοση 2004 της δημοφιλούς Νέας Ζωντανής Μετάφρασης (New Living Translation) έκανε το εξής σχόλιο στον πρόλογό της κάτω από τον υπότιτλο «Η Απόδοση των Θεϊκών Ονομάτων»: «Γενικά έχουμε αποδώσει με συνέπεια το Τετραγράμματο (ΓΧΒΧ) ως “ο ΚΥΡΙΟΣ”, χρησιμοποιώντας μικρά κεφαλαία, κάτι που συνηθίζεται στις αγγλικές μεταφράσεις. Αυτό θα το ξεχωρίζει από το όνομα ἀδονάι, το οποίο αποδίδουμε “Κύριος”». Στη συνέχεια, σχολιάζοντας τα όσα αφορούν την Καινή Διαθήκη, λέει: «Η λέξη κύριος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου αποδίδεται με συνέπεια [με την αγγλική λέξη] “Lord”, εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες αποδίδεται “LORD” οποτεδήποτε το κείμενο της Καινής Διαθήκης παραθέτει σαφώς από την Παλαιά Διαθήκη και το κείμενο εκεί έχει τη λέξη με μικρά κεφαλαία».  Άρα, οι μεταφραστές αυτής της Αγίας Γραφής παραδέχονται ότι το Τετραγράμματο (ΓΧΒΧ) πρέπει να εμφανίζεται στις εν λόγω παραθέσεις της Καινής Διαθήκης.

Είναι ενδιαφέρον ότι, κάτω από τον υπότιτλο «Το Τετραγράμματο στην Καινή Διαθήκη», Το «Λεξικό της Βίβλου» Άγκυρα (The Anchor Bible Dictionary) κάνει το εξής σχόλιο: «Υπάρχουν στοιχεία που πιστοποιούν ότι το Τετραγράμματο, το Θεϊκό Όνομα Γιαχβέ, εμφανιζόταν σε μερικά ή σε όλα τα σημεία όπου η Κ[αινή] Δ[ιαθήκη] παρέθετε από την Π[αλαιά] Δ[ιαθήκη] όταν γράφτηκαν αρχικά τα κείμενα της ΚΔ». Επίσης, ο λόγιος Τζορτζ Χάουαρντ λέει: «Εφόσον το Τετραγράμματο ήταν ακόμη γραμμένο στα αντίγραφα της ελληνικής Αγίας Γραφής [της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα] η οποία αποτελούσε τις Ιερές Γραφές της πρώτης εκκλησίας, είναι λογικό να πιστεύουμε ότι οι συγγραφείς της Κ[αινής] Δ[ιαθήκης], όταν παρέθεταν από τη Γραφή, διατηρούσαν το Τετραγράμματο μέσα στο βιβλικό κείμενο».

Δύο Ισχυροί Λόγοι

Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η Μετάφραση Νέου Κόσμου δεν είναι η πρώτη Αγία Γραφή που περιέχει το θεϊκό όνομα στην Καινή Διαθήκη. Όπως ένας δικαστής ο οποίος καλείται να αποφανθεί σε μια υπόθεση για την οποία δεν υπάρχουν αυτόπτες μάρτυρες εν ζωή, έτσι και η Επιτροπή Μετάφρασης Νέου Κόσμου στάθμισε προσεκτικά όλα τα σχετικά στοιχεία. Με βάση τα τεκμήρια, τα μέλη αυτής της επιτροπής αποφάσισαν να συμπεριλάβουν το όνομα του Ιεχωβά στη μετάφραση των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Προσέξτε δύο ισχυρούς λόγους για τους οποίους το έκαναν αυτό.

(1) Οι μεταφραστές πίστευαν ότι εφόσον οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές αποτέλεσαν θεόπνευστη προσθήκη στις ιερές Εβραϊκές Γραφές, η ξαφνική εξαφάνιση του ονόματος του Ιεχωβά από το κείμενο έδειχνε ασυνέπεια.

Γιατί ευσταθεί αυτό το συμπέρασμα; Γύρω στα μέσα του πρώτου αιώνα Κ.Χ., ο μαθητής Ιάκωβος είπε στους πρεσβυτέρους στην Ιερουσαλήμ: «Ο Σιμεών αφηγήθηκε λεπτομερώς πώς ο Θεός έστρεψε για πρώτη φορά την προσοχή του στα έθνη για να πάρει από αυτά έναν λαό για το όνομά του». (Πράξεις 15:14) Σας φαίνεται λογικό να προέβαινε ο Ιάκωβος σε μια τέτοια δήλωση αν κανένας τον πρώτο αιώνα δεν γνώριζε ή δεν χρησιμοποιούσε το όνομα του Θεού;

(2) Όταν ανακαλύφτηκαν αντίγραφα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα που χρησιμοποιούσαν το θεϊκό όνομα αντί της λέξης Κύριος, οι μεταφραστές αντιλήφθηκαν ότι στις ημέρες του Ιησού αντίγραφα των παλαιότερων Γραφών στην ελληνική —και ασφαλώς αντίγραφα στην εβραϊκή— περιείχαν όντως το θεϊκό όνομα.

Προφανώς, η ατιμωτική για τον Θεό παράδοση της αφαίρεσης του θεϊκού ονόματος από τα ελληνικά χειρόγραφα αναπτύχθηκε αργότερα. Τι πιστεύετε εσείς; Υπάρχει περίπτωση να προήγαγαν ο Ιησούς και οι απόστολοί του μια τέτοια παράδοση; —Ματθαίος 15:6-9.

Επικαλεστείτε «το Όνομα του Ιεχωβά»

Στην πραγματικότητα, οι ίδιες οι Γραφές αποτελούν αδιάψευστο «αυτόπτη μάρτυρα» του γεγονότος ότι οι πρώτοι Χριστιανοί χρησιμοποιούσαν όντως το όνομα του Ιεχωβά στα συγγράμματά τους, ιδιαίτερα όταν παρέθεταν περικοπές από την Παλαιά Διαθήκη οι οποίες περιέχουν αυτό το όνομα. Αναντίρρητα, λοιπόν, η Μετάφραση Νέου Κόσμου έχει σαφή βάση για το ότι αποκαθιστά το θεϊκό όνομα Ιεχωβά στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές.

Πώς επηρεάζουν εσάς αυτές οι πληροφορίες; Παραθέτοντας από τις Εβραϊκές Γραφές, ο απόστολος Παύλος υπενθύμισε στους Χριστιανούς στη Ρώμη: «Όποιος επικαλεστεί το όνομα του Ιεχωβά θα σωθεί». Στη συνέχεια έθεσε το ερώτημα: «Πώς θα επικαλεστούν εκείνον στον οποίο δεν έχουν θέσει πίστη; Και πώς θα θέσουν πίστη σε εκείνον για τον οποίο δεν έχουν ακούσει;» (Ρωμαίους 10:13, 14· Ιωήλ 2:32) Οι μεταφράσεις της Γραφής που χρησιμοποιούν το όνομα του Θεού εκεί όπου πρέπει σας βοηθούν να πλησιάσετε τον Θεό. (Ιακώβου 4:8) Πράγματι, τι τιμή αποτελεί για εμάς το να μας έχει επιτραπεί να γνωρίζουμε και να επικαλούμαστε το προσωπικό όνομα του Θεού, Ιεχωβά.

[Υποσημειώσεις]

Τετραγράμματο ονομάζονται τα τέσσερα γράμματα, ΓΧΒΧ, τα οποία δηλώνουν το όνομα του Θεού στην εβραϊκή. Στην ελληνική, το όνομα αυτό αποδίδεται συνήθως Ιεχωβά ή Γιαχβέ.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτή την εξέλιξη, βλέπε το ειδικό βιβλιάριο «Το Θείο Όνομα που θα Παραμείνει για Πάντα», το οποίο είναι έκδοση των Μαρτύρων του Ιεχωβά», σελίδες 23-27.

Κατάλογος 99 γλωσσών που χρησιμοποιούν κάποια μορφή του τετραγράμματου στην Καινή Διαθήκη

CHIHOWA: τσόκτο

IÁHVE: πορτογαλική

IEHOUA: μερ

IEHOVA: γκιλμπερτική· κερεγόου· κιουάι· μαρκέσας· μότου· παναϊέτι (μισίμα)· ραροτόνγκαν· ταϊτική· τοαρίπι· χαβανεζική· χίρι μότου

IEHOVAN: σαϊμπάι

IEOVA: γουενταού· κουανούα

IHOVA: ανέτιουμ

IHVH: γαλλική

IOVA: μαλέκουλα (κουλιβίου)· μαλέκουλα (ουρίπιβ)· μαλέκουλα (πανγκούμου)

JAHOWA: μπάτακ-τόμπα

JAHUÈ: τσακόμπο

JAKWE: (κι)σουκούμου

JAHVE: ουγγρική

JEHOBA: κίπσιγκις· μενταβάι

JEHOFA: τσουάνα

JEHOVA: γερμανική· κέλι (Γκαμπόν)· κροατική· λέλε (νησί Μάνους)· νάντι· ναούρου· νουκουόρο

JEHOVÁ: ισπανική

JEHÔVA: τσιμιχέτι· φανγκ

JEHOVAH: αγγλική· εφίκ· καλέντζιν· μαλγασική· ναρινιέρι· ολλανδική· οτζίμπουα

JEOVA: κουσαΐε (κοσραϊκή)

JIHOVA: νάγκα (ανγκάμι)· νάγκα (κόνιακ)· νάγκα (λότα)· νάγκα (μάο)· νάγκα (ντένγεϊ)· νάγκα (σάνγκταμ)· ροτουμάν

JIOUA: μόρτλοκ

JIOVA: φίτζι

JIWHEYẸWHE: γκου (αλάντα)

SIHOVA: τόνγκαν

UYEHOVA: ζουλού

YAHOWA: τάι

YAHVE: ίλα

YAVE: κόνγκο

YAWE: λινγκάλα· μόνγκο (λόλο)· μπόλια· μπομπάνγκι· (λο)νγκάντου· ντολούο· (λο)ντούμπα· (κε)σενγκέλε·

YEHÓA: αουαμπακάλ

YEHOFA: νότια σούτου

YEHOVA: (κι)καλάνγκα· (ίσι)κόζα· λόγκο· (τσι)λουβάλε· λουγκμπάρα· (τσι)λουίμπι· λούμπα· (τσι)λούντα (ντέμπου)· ουμπούντου· σάντο (Χογκ Χάρμπορ)· σοκούε· τιβ· τσιουάνα (τλάπι)

YEHOVAH: μοχόκ· μπιούμπι· νγκούνα (εφατέ)· νγκούνα (τονγκόα)

YEHOWA: γκα· λαοτινή· (κι)σόνγκε· τσιλούμπα

YEKOVA: ζάντε

YEOBA: κούμπα (ινκόνγκο)

YEOHOWA: κορεατική

YHWH: εβραϊκή

YOWO: λόμουε

ZAHOVA: τσιν (χάκα-λάι)

Ένας μεταφραστής που σεβόταν το όνομα του Θεού

Το Νοέμβριο του 1857, ο Χάιραμ Μπίνγκαμ Β΄, ένας 26χρονος ιεραπόστολος, έφτασε με τη σύζυγό του στα Νησιά Γκίλμπερτ (τώρα ονομάζονται Κιριμπάτι). Τη ναυπήγηση του ιεραποστολικού πλοίου με το οποίο είχαν ταξιδέψει την είχαν χρηματοδοτήσει παιδιά αμερικανικών κατηχητικών σχολείων συγκεντρώνοντας μικρές συνεισφορές. Οι χρηματοδότες ονόμασαν το πλοίο Άστρο της Αυγής ως ένδειξη της πίστης τους στην ερχόμενη Χιλιετή Βασιλεία του Χριστού.

 «Από σωματική άποψη, ο Μπίνγκαμ δεν ήταν εύρωστος», αναφέρει ο Μπάρι Μακ Ντόναλντ στο βιβλίο του «Σταχτοπούτες της Αυτοκρατορίας» (Cinderellas of the Empire). «Υπέφερε από συχνές ενοχλήσεις στο έντερο και από ένα χρόνιο πρόβλημα στο λάρυγγα το οποίο επηρέαζε την ικανότητά του να μιλάει δημόσια. Η όρασή του ήταν τόσο ασθενής ώστε δεν μπορούσε να διαβάσει πάνω από δύο ή τρεις ώρες τη μέρα».

Ωστόσο, ο Μπίνγκαμ έβαλε στόχο του να μάθει την γκιλμπερτική γλώσσα. Δεν επρόκειτο για εύκολο εγχείρημα. Άρχισε δείχνοντας διάφορα αντικείμενα και ρωτώντας πώς λέγονται. Αφού έφτιαξε έναν κατάλογο με δύο χιλιάδες περίπου λέξεις, έδινε σε κάποιον από τους προσηλύτους του ένα δολάριο για κάθε εκατό καινούριες λέξεις που θα μπορούσε να προσθέσει στον κατάλογο.

Η επιμονή του Μπίνγκαμ απέφερε καρπούς. Όταν αναγκάστηκε να φύγει από τα Νησιά Γκίλμπερτ το 1865 επειδή η κατάσταση της υγείας του χειροτέρευε, όχι μόνο είχε δώσει γραπτή μορφή στην γκιλμπερτική γλώσσα, αλλά επίσης είχε μεταφράσει στην γκιλμπερτική τα βιβλία του Ματθαίου και του Ιωάννη. Επιστρέφοντας στα νησιά το 1873, έφερε μαζί του την ολοκληρωμένη μετάφραση της Καινής Διαθήκης στην γκιλμπερτική. Επέμεινε άλλα 17 χρόνια, και το 1890 τελείωσε τη μετάφραση ολόκληρης της Αγίας Γραφής στην γκιλμπερτική.

Η μετάφραση της Αγίας Γραφής που εκπόνησε ο Μπίνγκαμ χρησιμοποιείται στο Κιριμπάτιμέχρι και σήμερα. Όσοι τη διαβάζουν παρατηρούν ότι εκείνος χρησιμοποίησε το όνομα Ιεχωβά (Iehova στην γκιλμπερτική) χιλιάδες φορές στην Παλαιά Διαθήκη καθώς και πάνω από 50 φορές στην Καινή Διαθήκη. Πράγματι, ο Χάιραμ Μπίνγκαμ ήταν ένας μεταφραστής που σεβόταν το όνομα του Θεού!

• Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΣΚΟΠΙΑ 1/8/2008