Ας κρατήσουμε άσβεστες τις μνήμες
Το εξώφυλλο του ΠΟΝΤΙΚΙΟΥ σήμερα. Επίκαιρο, όπως πάντα...
Προσπαθώ να ερμηνεύσω, δια της ψυχολογίας, το σημερινό πρωτοσέλιδο της ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΩΡΑΣ.
Συνεχίζουμε το οδοιπορικό μνήμης σε κείνες τις μέρες που έμειναν για πάντα στην καρδιά μας:
Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 1973.
Μπαίνουν σε λειτουργία οι πομποί του ραδιοφωνικού σταθμού, οι οποίοι μεταφέρουν το μήνυμα του αγώνα σε όλη την Αθήνα που παρακολουθεί τα γεγονότα.Στις 9 το πρωί στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα και σχηματίζονται δύο μεγάλες διαδηλώσεις στην Πανεπιστημίου και στηΣταδίου.
Το μεσημέρι επιτροπή των αγροτών από τα Μέγαρα, που είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στις απαλλοτριώσεις της γης τους, επισκέπτονται τη Συντονιστική Επιτροπή και ο σταθμός μεταδίδει: «Ο λαός των Μεγάρων στέκεται και υπόσχεται να αγωνιστεί στο πλευρό του φοιτητικού και εργαζόμενου λαού... Ο αγώνας είναι κοινός... Δεν είναι μόνο για την πόλη των Μεγάρων ή το Πολυτεχνείο... Είναι για την Ελλάδα. Για το λαό της που θέλει να καθορίσει τη ζωή του. Να πορευτεί στο δρόμο της προκοπής. Βασική προϋπόθεση, η ανατροπή της δικτατορίας και η αποκατάσταση της δημοκρατίας».
Οι συγκεντρωμένοι έξω από το Πολυτεχνείο τραγουδάνε το «πότε θα κάνει ξαστεριά».
Το απόγευμα οι διαδηλωτές στο χώρο γίνονται χιλιάδες με συμμετοχή και εργαζομένων. Στις 6 το απόγευμα αρχίζουν οι συγκρούσεις διαδηλωτών και Αστυνομίας με πολλούς τραυματίες.
Στις 7 το απόγευμα μεγάλη διαδήλωση κατευθύνεται στο Πολυτεχνείο και η Αστυνομία χτυπάει. Εμφανίζονται τεθωρακισμένα της Αστυνομίας και πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί. Στη Σόλωνος, στην Κάνιγγος, στη Βάθη, στην Αριστοτέλους, στην Αλεξάνδρας, στην πλατεία Αμερικής γίνονται μάχες σώμα με σώμα.
Στις 9.30 η Αστυνομία απαγορεύει την κυκλοφορία στο κέντρο της Αθήνας μέχρι νεοτέρας διαταγής. Στις 11 το βράδυ ο ραδιοσταθμός και τα μεγάφωνα καλούν τον κόσμο να μη φύγει. Οι αύρες έχουν κυκλώσει το χώρο του Πολυτεχνείου και τα δακρυγόνα έχουν πνίξει την περιοχή.
Σάββατο 17 Νοεμβρίου.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, τα πρώτα τανκς εμφανίζονται, ενώ στο νοσοκομείο που οργανώθηκε στο Πολυτεχνείο, μεταφέρονται όλο και περισσότεροι νεκροί και τραυματίες. Στη 1 μετά τα μεσάνυχτα τα τανκς έχουν ζώσει το Πολυτεχνείο. Τα μεγάφωνα και ο ραδιοσταθμός μεταδίδουν: «Μην φοβάστε τα τανκς», «Κάτω ο φασισμός», «Φαντάροι είμαστε αδέρφια σας.Μη γίνετε δολοφόνοι». Στις 1.30 τα τανκς ξεκινούν με αναμμένους τους προβολείς. Οι φοιτητές τοποθετούν μια «Μερσεντές» πίσω από την κεντρική πύλη για να εμποδίσει την είσοδο των τανκς. Οι φοιτητές είναι ανεβασμένοι στα κάγκελα, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο και φωνάζουν στους φαντάρους: «Είμαστε αδέρφια».
Δίνεται διορία 20 λεπτών για να βγουν οι έγκλειστοι, ενώ ένα τανκ παίρνει θέση απέναντι στην είσοδο. Η Συντονιστική Επιτροπή προσπαθεί να διαπραγματευτεί την ασφαλή έξοδο του κόσμου.
Ωρα 2.50, ξημερώματα του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου. Ο επικεφαλής αξιωματικός με μια κίνηση του χεριού του, δίνει την εντολή να ξεκινήσει το τανκ. Η πόρτα πέφτει και το τανκ συνεχίζει την πορεία του φτάνοντας μέχρι τις σκάλες του κτιρίου «Αβέρωφ».
Μαζί του μπαίνουν άνδρες της Ασφάλειας και άντρες των ΛΟΚ. Πέφτουν πυροβολισμοί. Υπάρχουν στρατιώτες που βοηθούν τους φοιτητές να φύγουν, αλλά στις εξόδους τούς περιμένουν αστυνομικοί με πολιτικά.
Στις 3.20 δεν υπάρχει πλέον κανένας στο Πολυτεχνείο...
ΛΙΓΟ ΝΩΡΙΤΕΡΑ Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ - 22 Φεβρουαρίου
Η κατάληψη της Νομικής Σχολής από τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών άρχισε την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 1973 και έληξε ύστερα από σχεδόν 35 ώρες, την επομένη το βράδυ. Επρόκειτο για μια πράξη ανοιχτής πρόκλησης προς το καθεστώς της δικτατορίας.
Όμως δεν ήταν μια πράξη ξαφνική. Από την αρχή του χρόνου οι φοιτητές βρίσκονταν σε αναβρασμό. Στα μέσα Ιανουαρίου οι φοιτητές της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών και λίγο αργότερα οι φοιτητές της Αρχιτεκτονικής και της Σχολής Χημικών Μηχανικών είχαν κηρύξει αποχή.
Στις 5 Φεβρουαρίου οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφασίζουν γενική αποχή από τα μαθήματα.
Στις 13 Φεβρουαρίου η δικτατορία απαντά με ένα νομοθετικό διάταγμα, βάσει του οποίου θα διακόπτεται η αναβολή στρατεύσεως των φοιτητών που θα κάνουν αποχή κ.λπ
Την ίδια ημέρα και την επομένη γίνεται συγκέντρωση και διαδήλωση μέσα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η Αστυνομία παραβιάζει το πανεπιστημιακό άσυλο, εισβάλλει στο Πολυτεχνείο και συλλαμβάνει 11 φοιτητές που τους παραπέμπει σε δίκη. Παράλληλα η δικτατορία προβαίνει σε διακοπή της αναβολής στράτευσης δεκάδων φοιτητών.
Στις 16 Φεβρουαρίου καταλαμβάνεται για λίγο η Νομική Σχολή της Αθήνας, ενώ αρχίζει η δίκη των 11 συλληφθέντων στο Πολυτεχνείο.
Η Σύγκλητος του Ε.Μ. Πολυτεχνείου παραιτείται. Πολιτικοί, πνευματικοί άνθρωποι, ακόμη και στρατηγοί εν αποστρατεία σπεύδουν να υπερασπιστούν τους φοιτητές. Την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου φοιτητές της Νομικής, της Φιλολογίας και της Νομικής καταλαμβάνουν το κτίριο της Νομικής. Στο "ΒΗΜΑ" της 22.2.1973 διαβάζουμε (σελ. 1 και 3): "Τρεις χιλιάδες φοιτηταί ως μετέδωσε το Ασσοσιέιτεντ Πρες παρέμειναν και πέραν του μεσονυκτίου εντός του κτιρίου του Πανεπιστημίου επί των οδών Σίνα, Σόλωνος και Μασσαλίας, εις εκδήλωσιν διαμαρτυρίας διά την άρσιν των αναστολών κατατάξεως των συναδέλφων των. Έξω του κτιρίου διενυκτέρευσαν επίσης ισχυραί αστυνομικαί δυνάμεις, αφού προηγουμένως διέλυσαν μικροσυγκεντρώσεις άλλων και αντιφρονούντων φοιτητών εις τας γύρω παρόδους".
Σε άλλο σημείο αναφέρεται:
"Οι φοιτηταί δεν επέτρεπαν την είσοδο στο κτίριο της οδού Σόλωνος παρά μονάχα στους φοιτητάς με την επίδειξη ταυτότητος. Κατά τις 2 το μεσημέρι οι φοιτηταί που ευρίσκοντο στους διαδρόμους του κτιρίου και στην ταράτσα της Νομικής έδωσαν όρκο, ο οποίος επανελήφθη και από τους φοιτητάς που ευρίσκοντο στις σκάλες και στους κάτω ορόφους του κτιρίου.
Στον όρκο αναφέρεται:
"Εμείς οι φοιτηταί των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ορκιζόμαστε στ' όνομα της ελευθερίας να αγωνισθούμε μέχρι τέλους για την κατοχύρωση: α) των ακαδημαϊκών ελευθεριών, β) του πανεπιστημιακού ασύλου, γ) της ανακλήσεως όλων των καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων".
Η κατάληψη της Νομικής έληξε την άλλη μέρα το βράδυ, ειρηνικά. Παρ' όλο που η αστυνομική δύναμη ξυλοκόπησε με τη βοήθεια τραμπούκων, όσους έβγαιναν από την κατάληψη. Όμως, ο δρόμος για το Πολυτεχνείο είχε ανοίξει..
Στις 8 Οκτωβρίου ο Σπύρος Μαρκεζίνης ορκίζεται πρωθυπουργός με στόχο να κάνει εκλογές και να νομιμοποιήσει το καθεστώς που επέβαλε η χούντα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Γεώργιος Μαύρος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Χαρίλαος Φλωράκης και άλλοι κάνουν αμέσως δηλώσεις εναντίον αυτής της "μανούβρας" της δικτατορίας. Λίγο αργότερα στο μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου χιλιάδες Αθηναίοι εκδηλώνουν μαχητικά την αντίθεσή τους στο καθεστώς και η Αστυνομία χρησιμοποιώντας όπλα συλλαμβάνει δεκάδες πολίτες, από τους οποίους 17 στέλνει σε δίκη.
Την Τρίτη, 13 Νοεμβρίου φοιτητικές ομάδες καταλαμβάνουν τους χώρους του Πολυτεχνείου, δηλώνοντας ότι κάνουν κατάληψη επ' αόριστον. Εκτός από τις εκδηλώσεις μέσα στο Πολυτεχνείο, οι φοιτητές κατασκευάζουν ραδιοφωνικό πομπό και αρχίζουν να βομβαρδίζουν την Αθήνα με αντιδικτατορικά συνθήματα.
Ο Κώστας Κουρκουμπέτης, φοιτητής το '73, ηλεκτρολόγος στο Πολυτεχνείο και σήμερα καθηγητής Πανεπιστημίου καθώς ξανάβλεπε έπειτα από αρκετά χρόνια σε μία έκθεση στο Πολυτεχνείο τον πομπό αυτό , συγκινημένος θυμήθηκε τις στιγμές εκείνες που μαζί με άλλους πέντε έξι φοιτητές ηλεκτρολόγους τον έφτιαξαν. "Το σήμα δεν ήταν ισχυρό, και κάποιοι "πειρατές" μας έφεραν πομπούς, βάλαμε λάμπες δυνατές και αυξήθηκαν η τάση και η ισχύς, φτιάξαμε και την κεραία. Έχω συγκινηθεί, δεν περίμενα ότι θα δω τον πομπό μετά τόσα χρόνια. Άλλες εποχές...".
Από την επόμενη ημέρα αρχίζουν να συρρέουν φοιτητές και νέοι στο Πολυτεχνείο, ενώ πλήθος λαού καταλαμβάνει τα πεζοδρόμια και σιγά- σιγά κλείνει την Πατησίων, τη Στουρνάρη και την Τοσίτσα, ενώ οι αντιδικτατορικές εκδηλώσεις επεκτείνονται και εκτός Πολυτεχνείου.
Την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου η περιοχή γύρω από το Πολυτεχνείο αποτελεί ουσιαστικά μια ελεύθερη περιοχή, ενώ η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου δηλώνει πως "αποκλείει επέμβασιν των αρχών". Ταυτόχρονα αναγγέλλονται και οι καταλήψεις των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Πατρών, ενώ οι πολιτικοί κάνουν δηλώσεις υπέρ των φοιτητών.
Την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου η εξέγερση των φοιτητών τείνει να πάρει παλλαϊκό χαρακτήρα και τότε επεμβαίνουν τα τανκς, τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου.
Λίγο αργότερα το τανκ έριχνε την πύλη του Πολυτεχνείου, συνέθλιβε όσους διαδηλωτές δεν πρόλαβαν να απομακρυνθούν και οι ΛΟΚατζήδες ανελάμβαναν να αδειάσουν το Πολυτεχνείο από τους διαδηλωτές, ενώ οι αστυνομικοί χτυπούσαν αλύπητα και συλλάμβαναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους.
Το πραξικόπημα Ιωαννίδη είχε ήδη ξεκινήσει, καθώς και η πτώση της δικτατορίας με τίμημα την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και τη διχοτόμηση του νησιού.
ΤΑ ΝΕΑ προτιμούν να επικεντρώσουν στη λάιτ εκδοχή του Πολυτεχνείου... Υπόδειγμα δημοσιογραφίας. Να την κάνουν μάθημα στις σχολές για τα νέα παιδιά που ονειρεύονται να μπουν στον κλάδο...
Σχόλια (0)