Τι όμορφο! Κυριακή μεσημέρι με καλούς, ακριβούς φίλους μας στην όμορφη ταβέρνα του «Μπαρμπαδήμου» που βρίσκεται στην πλατεία Μπουρναζίου, στο Περιστέρι. Μαζί με τον Γιάννη, τον Κώστα την Τζίνα και τη Γεωργία...


Ο Γιάννης και η Τζίνα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση στην Ευρώπη, εδώ και τρείς μήνες, στη χώρα μας είναι κανένα μήνα τώρα. Ζουν μόνιμα στο Βανκούβερ του Καναδά, φοβερά φιλόξενοι. Το ξέρουμε εκ πήρας.


Φροντίσαμε λίγο πριν την επιστροφή τους στον Καναδά να τους δούμε από κοντά και να έχουμε μαζί τους ένα γεύμα... Επιλέξαμε τον «Μπαρμπαδήμο». Και νομίζω καλά κάναμε. Άρεσε σε όλους, όπως και στα κορίτσια.


Την ίδια ακριβώς άποψη είχαν και τα αγόρια. Εδώ σε μια αναμνηστική φωτογραφία λίγο πριν φύγουμε, έξω από την ταμπέλα του μαγαζιού. Από αριστερά ο Γιάννης κι ο Κώστας, αδέλφια. Το χαρήκαμε...


Ο καιρός ήταν όμορφος, γλυκός... Είχε έναν καταπληκτικό ήλιο κι ένα ελαφρό αεράκι, ώστε το απολαύσαμε καθώς καθίσαμε έξω για το φαγητό μας. Μπήκαμε όμως και μέσα. Ο χώρος είναι υπέροχος. Η Τζίνα τρελάθηκε.


Οι καρέκλες με τα ονόματα αποτελούν ντεκόρ στη φωτογράφιση. Τα πραγματικά ονόματα είναι διαφορετικά. Σούλα, Γιάννα, Τζίνα... Αλλά ήταν όμορφες, ήταν αυτές που καθόμαστε για να φάμε...


Θυμάμαι τι όμορφα περάσαμε μαζί τους στο Βανκούβερ του Καναδά. Και σ' αυτό πέρα από τον τόπο οφείλετε και στην υπέροχη φιλοξενία του Γιάννη και της Τζίνας... Σε λίγη ώρα πετάνε για Καναδά. Ευχαριστούμε για την παρέα.

Έχεις την αίσθηση πως δεν αξίζεις πια, χάνεις την αυτοεκτίμηση σου. Καμιά δικαιολογία από αυτές που προβάλουν δεν είναι σε θέση να σε κάνεις να νιώσεις καλύτερα, επειδή, αυτό σου περνάνε, δεν είσαι πια χρήσιμος…


Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα τέτοιες δύσκολες ώρες από το αντιμετωπίσει ενωμένα η οικογένεια το πρόβλημα. Μια καλή κουβέντα, ενθάρρυνση και μια προσευχή στο Θεό μπορεί να σε κάνει να νιώσεις καλύτερα.

Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ της εταιρίας τον αποκαλούσε «Φανταστικό Φρεντ». Οι καινοτομίες του είχαν εξοικονομήσει στην εταιρία τεράστια ποσά τα έξι χρόνια που εργαζόταν εκεί. Όταν, λοιπόν, τον κάλεσαν στο γραφείο ενός ανώτερου διευθυντή, ο Φρεντ περίμενε αύξηση ή προαγωγή. Αντ’ αυτού όμως, εκείνος του είπε κοφτά: «Απολύεσαι».

Ο Φρεντ δεν πίστευε στα αφτιά του. Ο ίδιος λέει: «Έβγαζα αρκετά χρήματα και μου άρεσε πολύ η δουλειά μου, αλλά σε μια στιγμή ήρθαν τα πάνω κάτω». Όταν αργότερα είπε στη σύζυγό του, την Αντέλ, τι είχε συμβεί, έμεινε και εκείνη άναυδη. «Ένιωσα να χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου», θυμάται η Αντέλ. «“Τι θα κάνουμε τώρα;” σκέφτηκα».

Αυτό που συνέβη στον Φρεντ έχει συμβεί και σε εκατομμύρια άλλους. Εντούτοις, οι αριθμοί από μόνοι τους δεν αποκαλύπτουν τη συναισθηματική συντριβή που προκαλεί η ανεργία. Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση του Ραούλ, ενός μετανάστη από το Περού ο οποίος απολύθηκε έπειτα από 18 χρόνια εργασίας σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης. Άρχισε να ψάχνει για δουλειά, αλλά μάταια. «Επί 30 σχεδόν χρόνια, έβγαζα τα αναγκαία για την οικογένειά μου», λέει ο Ραούλ. «Όταν έγινε αυτό, ένιωσα αποτυχημένος ως άντρας».

Η εμπειρία του Ραούλ δείχνει παραστατικά κάτι που γνωρίζουν καλά όσοι μένουν άνεργοι: η απώλεια της εργασίας δεν δημιουργεί μόνο οικονομική πίεση. Πολλές φορές, πληγώνει την ίδια την υπόσταση του ατόμου. «Άρχισα να νιώθω άχρηστη», λέει η Ρενέ, της οποίας ο σύζυγος, ο Μάθιου, ήταν άνεργος πάνω από τρία χρόνια. «Αν δεν έχεις τίποτα, οι άνθρωποι σου φέρονται σαν να είσαι ένα τίποτα, και σε λίγο αρχίζεις και εσύ να θεωρείς τον εαυτό σου όπως σε θεωρούν εκείνοι».

Εκτός, όμως, από το συναισθηματικό κόστος, όλοι όσοι μπαίνουν στις τάξεις των ανέργων αντιμετωπίζουν ένα ακόμη πρόβλημα: πρέπει να ζουν με λιγότερα χρήματα. «Όταν είχαμε χρήματα, δεν σκεφτήκαμε ποτέ να κάνουμε περικοπές», λέει ο Φρεντ. «Αλλά από τη στιγμή που τα έξοδα παρέμεναν τα ίδια και εμείς δεν είχαμε δουλειά, η μοναδική μας επιλογή ήταν να απλοποιήσουμε τη ζωή μας».

Ενόσω ψάχνετε για δουλειά, χρειάζεται να τα βγάλετε πέρα με τη διανοητική και τη συναισθηματική ένταση που προκαλεί η ανεργία. Ίσως χρειαστεί επίσης να ζήσετε με λιγότερα χρήματα. Κατ’ αρχάς, ας εξετάσουμε δύο πρακτικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να αντεπεξέλθετε στη συναισθηματική πίεση.

“Μην Αγωνιάτε για το Αύριο”

Η Ρενέ είχε φτάσει στα όριά της. Επί τρία και πλέον χρόνια, ο σύζυγός της, ο Μάθιου, δεν είχε σταθερή δουλειά. «Κόντευα να εκραγώ», θυμάται η Ρενέ. «Η αβεβαιότητα για το αύριο με είχε εξαντλήσει!» Ο Μάθιου προσπάθησε να την καθησυχάσει υπενθυμίζοντάς της ότι ποτέ δεν τους έλειψαν τα αναγκαία. «Ναι, αλλά είσαι ακόμη χωρίς δουλειά!» του απάντησε εκείνη. «Χρειαζόμαστε εισόδημα!»

Η ΑΠΩΛΕΙΑ της εργασίας δημιουργεί αναπόφευκτα ανησυχία. Ο άνεργος αναρωτιέται: “Πόσο καιρό θα είμαι χωρίς δουλειά; Πώς θα τα βγάλουμε πέρα στο μεταξύ;”

Αν και είναι φυσικό να έχει κανείς αυτούς τους προβληματισμούς, ο Ιησούς Χριστός έδωσε μια ρεαλιστική συμβουλή που μπορεί να μετριάσει την ανησυχία: «Μην αγωνιάτε, λοιπόν, για το αύριο . . . Φτάνουν οι έγνοιες τής κάθε μέρας».—Ματθαίος 6:34, Η Αγία Γραφή, Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα.

Εντοπίστε Τι Ακριβώς Φοβάστε

Ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι πρέπει να ενεργούμε σαν να μην υπάρχει το πρόβλημα. Ωστόσο, το μόνο που μπορεί να κάνει η ανησυχία για το τι ενδέχεται να γίνει την αυριανή μέρα είναι να αυξάνει το συναισθηματικό βάρος της σημερινής. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα για τις ενδεχόμενες αυριανές εξελίξεις, καλές ή κακές. Μπορούμε, όμως, να λάβουμε μέτρα για να αντιμετωπίσουμε το παρόν.

Βέβαια, αυτό είναι εύκολο να το λες αλλά δύσκολο να το κάνεις. Η Ρεμπέκα, της οποίας ο σύζυγος έχασε τη δουλειά που έκανε 12 χρόνια, λέει: «Όταν βρίσκεσαι σε συναισθηματική φόρτιση, είναι δύσκολο να σκεφτείς λογικά. Έπρεπε, όμως, να το κάνουμε. Προσπαθούσα λοιπόν να ελέγχω τον εαυτό μου. Όταν διαπίστωσα πως οι χειρότεροι φόβοι μου δεν επαληθεύτηκαν, αντιλήφθηκα ότι η ανησυχία δεν ωφελεί σε τίποτα. Εστιάζοντας την προσοχή μας στο παρόν και στα προβλήματά του, αποβάλαμε κάθε είδους άγχος».

Αναρωτηθείτε: “Τι φοβάμαι περισσότερο; Πόσο πιθανό είναι να επαληθευτεί αυτός ο φόβος; Πόσες δυνάμεις ξοδεύω ανησυχώντας για το τι μπορεί να συμβεί ή να μη συμβεί;”

Μάθετε να Είστε Ικανοποιημένοι

Η άποψή μας μπορεί να επηρεάσει τα αισθήματά μας. Γι’ αυτό και η Αγία Γραφή συνιστά το εξής: «Έχοντας διατροφή, ενδύματα και στέγη, θα είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά». (1 Τιμόθεο 6:8) Για να είμαστε ικανοποιημένοι, πρέπει να περιορίζουμε τις επιθυμίες μας και να μένουμε ευχαριστημένοι όταν καλύπτονται οι καθημερινές μας ανάγκες. Αν αγωνίζεστε να ικανοποιήσετε την επιθυμία σας για περισσότερα, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να υποσκάψετε τις προσπάθειές σας για απλοποίηση της ζωής σας.—Μάρκος 4:19.

Η Ρενέ έμαθε να είναι ικανοποιημένη όταν είδε ρεαλιστικά την κατάστασή της. Η ίδια λέει: «Ποτέ δεν μείναμε χωρίς ρεύμα ή θέρμανση, ούτε βρεθήκαμε στο δρόμο. Ουσιαστικά, το πρόβλημα ήταν ότι δεν ήμασταν συνηθισμένοι να ζούμε έτσι, και η ουτοπική μου επιθυμία να διατηρήσουμε τον προηγούμενο τρόπο ζωής μας ενέτεινε τη στενοχώρια μου».

Η Ρενέ αντιλήφθηκε σύντομα ότι η άποψή της και όχι οι περιστάσεις της ήταν αυτό που την έκανε να νιώθει ότι δεν άντεχε άλλο. «Έπρεπε να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα και να μη μένω στο πώς θα ήθελα εγώ να είναι τα πράγματα», λέει. «Από τη στιγμή που έμαθα να είμαι ικανοποιημένη με τις προμήθειες του Θεού για την κάθε μέρα, ήμουν πολύ πιο χαρούμενη».

Αναρωτηθείτε: “Καλύφτηκαν οι σημερινές μου ανάγκες; Αν ναι, μπορώ να αντιμετωπίζω την κάθε μέρα ξεχωριστά έχοντας την πεποίθηση ότι θα καλυφτούν και οι αυριανές;”

Η σωστή άποψη είναι το πρώτο βήμα για να αντεπεξέλθει κανείς στην πρόκληση του να ζει με λιγότερα χρήματα. Ποια πρακτικά βήματα όμως μπορείτε να κάνετε αν το εισόδημά σας έχει πληγεί από την ανεργία;

Η Επιμονή Ανταμείβεται!

Έπειτα από εβδομάδες άκαρπης αναζήτησης, ο Φρεντ ένιωσε πως όλες οι πόρτες ήταν κλειστές. «Ήταν όπως όταν περιμένεις στη στάση να έρθει κάποιος να σε πάρει αλλά δεν έρχεται κανείς», λέει ο ίδιος. Ο Φρεντ αποφάσισε να αναλάβει τον έλεγχο του μόνου πράγματος που μπορούσε να ελέγξει—των δικών του ενεργειών. Έστειλε βιογραφικό σε όλες τις εταιρίες για τις οποίες υπήρχε η παραμικρή πιθανότητα να χρειάζονται τις υπηρεσίες του. Πήγε σε όλες τις συνεντεύξεις και προετοιμάστηκε πολύ καλά για την καθεμιά, πεπεισμένος ότι «τα σχέδια του επιμελή οδηγούν αναμφίβολα σε όφελος». (Παροιμίες 21:5) Ο Φρεντ λέει: «Σε κάποια εταιρία, έδωσα δύο συνεντεύξεις σε ανώτερους διευθυντές οι οποίοι μου έκαναν σωστή “ανάκριση”». Η επιμονή του, όμως, ανταμείφθηκε. Τον προσέλαβαν!


Κάτι Σπουδαιότερο από το Εισόδημα

Τι είναι σπουδαιότερο—το ήθος σας ή το εισόδημά σας; Αναλογιστείτε δύο Γραφικές παροιμίες.

«Καλύτερος είναι αυτός που έχει λιγοστά υπάρχοντα αλλά περπατάει με ακεραιότητα παρά εκείνος που είναι στρεβλός στις οδούς του, έστω και πλούσιος».—Παροιμίες 28:6.

«Καλύτερα ένα πιάτο λαχανικά όπου υπάρχει αγάπη παρά ένας ταύρος θρεμμένος στο παχνί και συνάμα μίσος».—Παροιμίες 15:17.

Σαφώς, η ηθική ακεραιότητα και η αξία κάποιου δεν μειώνονται από την απώλεια εισοδήματος. Γι’ αυτό, όταν ο σύζυγος της Ρενέ έχασε την εργασία του, εκείνη είπε στα παιδιά της: «Πολλοί πατέρες έχουν εγκαταλείψει τις οικογένειές τους. Αλλά ο δικός σας είναι εδώ και σας φροντίζει. Ξέρετε πόσο σας αγαπάει και πώς σας έχει βοηθήσει σε όλα σας τα προβλήματα. Δεν θα μπορούσατε να έχετε καλύτερο πατέρα!»

Πώς να Ζείτε με Λιγότερα Χρήματα

ΓΙΑ να ζείτε με λιγότερα χρειάζεται προσεκτικός σχεδιασμός. Ο Ιησούς τόνισε πόσο αναγκαίο είναι αυτό θέτοντας το ερώτημα: «Ποιος από εσάς που θέλει να χτίσει πύργο δεν κάθεται πρώτα και υπολογίζει τη δαπάνη, προκειμένου να δει αν έχει αρκετά για να τον αποπερατώσει;» (Λουκάς 14:28, 29) Στο πνεύμα αυτής της αρχής, μπορείτε να “υπολογίσετε τη δαπάνη” που απαιτείται για να ζείτε εντός των δυνατοτήτων σας καταρτίζοντας προϋπολογισμό. Πώς γίνεται αυτό; Δοκιμάστε το εξής:

Όταν φέρνετε στο σπίτι τα όποια έσοδά σας, προσδιορίστε σε ξεχωριστές κατηγορίες συγκεκριμένα ποσά για την κάλυψη τωρινών ή μελλοντικών δαπανών. Καθώς οργανώνετε τις δαπάνες σας, θα μπορείτε να βλέπετε πού πηγαίνουν τα χρήματά σας και πόσα ξοδεύετε για πράγματα μη απαραίτητα. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε τι περικοπές μπορείτε να κάνετε.

Για να καταρτίσετε έναν προϋπολογισμό που θα σας εξυπηρετεί, εφαρμόστε τις ακόλουθες εισηγήσεις.


Πολύ όμορφα και στοργικά η οργάνωση του Θεού μέσω των εντύπων της βοηθάει ουσιαστικά για να τα βγάλεις πέρα. Μια καλύτερη διαχείριση των χρημάτων είναι απαραίτητη προκειμένου να μην πάει ούτε ευρώ χαμένο.

Να Ψωνίζετε Έξυπνα

Όταν ο Ραούλ έχασε την εργασία του, η σύζυγός του, η Μπέρτα, άλλαξε τακτική στα ψώνια. «Έβλεπα πού υπήρχαν εκπτωτικά κουπόνια και προσφορές στο σούπερ μάρκετ για δύο προϊόντα στην τιμή του ενός», λέει η ίδια. Άλλες ιδέες:

● Να σχεδιάζετε το μενού της εβδομάδας ανάλογα με το τι είναι φτηνό εκείνες τις μέρες.

● Αντί να αγοράζετε συσκευασμένα γεύματα, να μαγειρεύετε μόνοι σας.

● Να αγοράζετε μεγαλύτερη ποσότητα από προϊόντα που είναι σε προσφορά ή είναι της εποχής.

● Να αγοράζετε μεγάλες συσκευασίες, αλλά μην το παρακάνετε με πράγματα που χαλάνε.

● Μειώστε τα έξοδα ένδυσης αγοράζοντας ποιοτικά ρούχα από βιοτεχνίες ή από «στοκ».

● Για τα ταξίδια σας να διαλέγετε μέρη που φημίζονται για τις χαμηλότερες τιμές τους, αν το συνολικό κόστος του ταξιδιού δεν θα είναι ασύμφορο.

● Να πηγαίνετε για ψώνια λιγότερο συχνά.

Να Γράφετε

«Έπρεπε να έχουμε προϋπολογισμό», λέει ο Φρεντ, «γι’ αυτό και κατέγραφα τι χρειαζόταν να πληρώσουμε αμέσως και πόσα θα χρειαζόμασταν για τον υπόλοιπο μήνα». Η σύζυγός του, η Αντέλ, προσθέτει: «Όταν πήγαινα στην αγορά, ήξερα ακριβώς πόσα μπορούσα να ξοδέψω. Μερικές φορές, όταν χρειαζόμουν κάτι για τα παιδιά ή για το σπίτι, κοίταζα τον προϋπολογισμό και σκεφτόμουν: “Δεν έχω χρήματα για αυτό. Πρέπει να περιμένουμε τον άλλον μήνα”. Ο γραπτός προϋπολογισμός μάς βοήθησε να τα βγάλουμε πέρα!»

Σκεφτείτε Πριν Αγοράσετε

Αποκτήστε τη συνήθεια να ρωτάτε τον εαυτό σας: “Το χρειάζομαι πραγματικά αυτό; Έχει όντως χαλάσει το παλιό ή θέλω απλώς κάτι καινούριο;” Αν πρόκειται για κάτι που χρησιμοποιείτε σπάνια, μήπως αρκεί απλώς να το νοικιάσετε; Ή, αν πιστεύετε ότι θα το χρησιμοποιείτε συχνά, μήπως θα σας εξυπηρετούσε εξίσου ένα καλό μεταχειρισμένο;

Μολονότι μερικά από τα παραπάνω μέτρα μπορεί να φαίνονται ασήμαντα, όλα μαζί προσθέτουν στο αποτέλεσμα! Η ουσία είναι ότι, αν συνηθίσετε να κάνετε οικονομία στα μικρά πράγματα, θα κάνετε το ίδιο και στις μεγάλες δαπάνες.

Να Είστε Επινοητικοί

Για να περικόψετε τα μη απαραίτητα, να είστε ευρηματικοί. Λόγου χάρη, η Αντέλ αφηγείται: «Είχαμε δύο αυτοκίνητα, αλλά γρήγορα πουλήσαμε το ένα και μοιραζόμασταν τις διαδρομές με άλλους. Για οικονομία στη βενζίνη, φροντίζαμε να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες δουλειές με μία διαδρομή. Ξοδεύαμε χρήματα μόνο για τα απαραίτητα». Ακολουθούν και άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να δείξετε επινοητικότητα.

● Φτιάξτε δικό σας λαχανόκηπο.

● Να ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή για τη συντήρηση των συσκευών σας, γιατί έτσι μπορεί να παρατείνετε τη διάρκεια ζωής τους.

● Να αλλάζετε τα καλά σας ρούχα όταν έρχεστε στο σπίτι—αυτό θα τα διατηρήσει καινούρια περισσότερο καιρό.

Μην Απομονώνεστε!

Πολλοί που χάνουν την εργασία τους κλείνονται στον εαυτό τους και απομονώνονται. Αυτό όμως δεν συνέβη στην περίπτωση του Φρεντ, ο οποίος είχε τη στοργική συμπαράσταση της οικογένειάς του, περιλαμβανομένων και των ενήλικων παιδιών του. «Μάθαμε να μοιραζόμαστε πολλά ο ένας με τον άλλον, και αυτό μας ένωσε περισσότερο», λέει ο Φρεντ. «Όλοι λέγαμε μέσα μας: “Μαζί θα το περάσουμε”».

Ο Φρεντ ενισχυόταν επίσης από τους συγχριστιανούς του, τους οποίους συναντούσε τακτικά στις συναθροίσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Αίθουσα Βασιλείας. «Στο τέλος της συνάθροισης, ένιωθα πάντα ενθαρρυμένος», λέει. «Όλοι έδειχναν πολλή καλοσύνη και ενδιαφέρον. Με τη βοήθεια και την παρηγοριά που μας πρόσφεραν, αντιληφθήκαμε ότι δεν ήμασταν μόνοι».—Ιωάννης 13:35.

Τα Οφέλη της Πίστης

Η ανεργία έχει δημιουργήσει εκατομμύρια θύματα που νιώθουν πικραμένα και προδομένα από τους εργοδότες τους. Ο Ραούλ, ο οποίος αναφέρθηκε πρωτύτερα, βίωσε δύο φορές την οδύνη της ξαφνικής απώλειας εργασίας—τη μία στην πατρίδα του, το Περού, και την άλλη στη Νέα Υόρκη. Τη δεύτερη φορά, κατέληξε στο συμπέρασμα: «Στο σημερινό κόσμο, δεν είναι εξασφαλισμένο απολύτως τίποτα». Επί μήνες, δεν έβρισκε εργασία. Τι τον βοήθησε να αντέξει; Ο ίδιος είπε: «Είχα αναπτύξει στενή φιλία με τον Θεό και διαπίστωσα ότι για να νιώθω πραγματική ασφάλεια έπρεπε απλώς να εμπιστεύομαι σε εκείνον».

Ο Ραούλ είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά και η μελέτη της Αγίας Γραφής τον βοήθησε να αναπτύξει ισχυρή πίστη σε έναν στοργικό ουράνιο Πατέρα, ο οποίος υπόσχεται: «Δεν πρόκειται να σε αφήσω ούτε πρόκειται να σε εγκαταλείψω». (Εβραίους 13:5) Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. «Προσευχόμασταν πάντοτε για τις βασικές μας ανάγκες και μάθαμε να είμαστε ευχαριστημένοι με όσα προμήθευε ο Θεός», λέει ο Ραούλ. Η σύζυγός του, η Μπέρτα, προσθέτει: «Μερικές φορές, ανησυχούσα πολύ για το αν θα έβρισκε δουλειά ο Ραούλ. Βλέπαμε όμως ότι ο Ιεχωβά απαντούσε στις προσευχές μας προμηθεύοντάς μας τα αναγκαία κάθε μέρα. Από μια άποψη, παρότι δεν είχαμε τόσα όσα προηγουμένως, η ζωή μας ήταν αρκετά πιο απλή».

Επειδή ο Φρεντ είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά, η μελέτη της Γραφής επηρέασε καθοριστικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε την κατάστασή του. «Μερικές φορές, αναζητούμε το αίσθημα της ασφάλειας σε μια εργασία, σε μια θέση ή σε έναν τραπεζικό λογαριασμό», λέει ο ίδιος. «Έμαθα όμως ότι μόνο κοντά στον Ιεχωβά Θεό μπορούμε να είμαστε ασφαλείς, και ότι γνήσια ασφάλεια δίνει μόνο η φιλία μας μαζί του». «Προσευχόμασταν πάντοτε για τις βασικές μας ανάγκες και μάθαμε να είμαστε ευχαριστημένοι με όσα προμήθευε ο Θεός»

Κατάρτιση Προϋπολογισμού

(1) Καταγράψτε τα βασικά μηνιαία σας έξοδα. Κρατήστε αρχείο τού τι ξοδεύετε σε έναν μήνα για φαγητό, στέγη (ενοίκιο ή αποπληρωμή δανείου), λογαριασμούς του σπιτιού, έξοδα αυτοκινήτου και τα παρόμοια. Για τους ετήσιους λογαριασμούς, διαιρέστε το ποσό διά του 12 για να βρείτε το ποσό που χρειάζεστε μηνιαία.

(2) Χωρίστε τα έξοδα σε κατηγορίες: φαγητό, στέγη, έξοδα αυτοκινήτου και μετακινήσεων και ούτω καθεξής.

(3) Σκεφτείτε πόσα χρήματα πρέπει να μπαίνουν το μήνα στην κάθε κατηγορία. Για τους ετήσιους λογαριασμούς, “υπολογίστε” πόσα πρέπει να βάζετε στην άκρη κάθε μήνα.

(4) Καταγράψτε το συνολικό καθαρό εισόδημα των εργαζόμενων μελών της οικογένειας. Αφαιρέστε τα ποσά που χρειάζεστε για οφειλές, π.χ. φόρους. Συγκρίνετε το αποτέλεσμα με τα έξοδα.

(5) Να βάζετε κάθε μήνα στην άκρη όσα χρειάζεστε για την κάθε κατηγορία. Ένας απλός τρόπος για να το κάνετε αυτό αν χρησιμοποιείτε μετρητά είναι να έχετε αντίστοιχους φακέλους. Στη συνέχεια, να βάζετε σε τακτική βάση στον κάθε φάκελο τα ανάλογα χρήματα.

Προσοχή: Αν χρησιμοποιείτε πιστωτική κάρτα, να δείχνετε υπευθυνότητα! Πολλοί προϋπολογισμοί έχουν καταστραφεί από τον πειρασμό τού “αγοράστε τώρα, πληρώστε αργότερα”.

• Περιοδικό Ξύπνα Ιούλιος 2010 σελ. 3-9

Μνήμες... Στην αυλή του σπιτιού μας στο χωριό, πριν πολλά πολλά χρόνια με τη μητέρα μου και τον πατέρα μου...

Έχει πολύ αγάπη ο τρόπος που το κάνουν οι φίλοι. Πράγμα που χρειάζομαι σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου και ευχαριστώ από καρδιάς όλους όσους ασχολήθηκαν με το θέμα μου και με πήραν να μου πουν μια κουβέντα αγάπης. Το γεγονός ότι δεν ήταν καθόλου λίγοι δείχνει ότι πραγματικά υπάρχει ελπίδα μεγάλη… Ευχαριστώ όλους όσους με στήριξαν στο πρόβλημα μου… Με τον ένα ή τον άλλον τρόπο…

Δείτε τώρα ένα ποίημα γραμμένο με αφορμή το δημοσίευμα: «Το τέλος μιας μακροχρόνιας εργασιακής σχέσης στην ΠΕΤ ΟΤΕ, όπως το ζω». Ποίημα γραμμένο με αγάπη και σπλάχνα οικτιρμών, με καρδιά ταπεινή, χέρια τρεμάμενα και μάτια που τα κατακλύζουν ποταμοί δακρύων. Σας αγαπώ και προσεύχομαι για εσάς αδέλφια μου συνεχώς. Εγώ, ο κουτσός Τυρταίος, ο ελάχιστος μεταξύ των αδελφών σας.

Όπως το ζω

Είναι στιγμές που οι θλίψεις στη ζωή
σαν μαύρα σύννεφα σκεπάζουνε τη γη
και η καρδιά γεμάτη απελπισία
απεγνωσμένα ψάχνει να βρει κάπου προστασία.

Ψάχνει κοντά, ψάχνει μακριά
όπου μπορεί να βρει λίγη παρηγοριά
σε φίλους και σε αδελφούς
σε θάλασσες και ωκεανούς.

Τρέχει σε πόλεις, τρέχει σε χωριά
βάλσαμο ψάχνει η πληγωμένη μου καρδιά
ρωτάει δειλά με το κεφάλι της σκυφτό
κι αναρωτιέται πως θα διώξει τούτο το κακό.

Στέκει βουβή, σκυφτή και ταλαιπωρημένη
από τα βάρη της ζωής είναι εξουθενωμένη
πως να αντέξει, πως να μπορέσει, να βρει τη χαρά
την ώρα που αισθάνεται πως είναι με κομμένα τα φτερά.

Κοιτάζει πίσω σε χρόνους περασμένους
τόπους κι ανθρώπους που είχε ξεχασμένους
μήπως μπορέσει κάπου να ακουμπήσει
την πίκρα και τον πόνο της λίγο να λησμονήσει.

Κοιτάζει στα ουράνια ψηλά
και προσπαθεί να μάθει από τα πουλιά
που τραγουδούν χαρούμενα πετώντας στον αέρα
δοξολογώντας τον Γλυκύτατο Ουράνιο Πατέρα.

Κοιτάει στις άγριες, απότομες πλαγιές
κοιτάει ψηλά όπου υπάρχουνε απάτητες κορφές
ζητάει να βρει τα κρίνα του αγρού
που τα φροντίζει στοργικά η αγάπη του Θεού.

Άκου Νικόλα μου είπε ένα μικρούλι κρίνο
σκύψε στις ρίζες μου να βρεις το μυστικό εκείνο
που με κρατάει ολάνθιστο στη θύελλα, στην μπόρα
όταν λυσσάει ο άνεμος στην δύσκολη την ώρα.

Είναι η αγάπη του Θεού, η θεία πρόνοιά Του 
το έλεος, η χάρη Του, η πατρική καρδιά Του
που εμένα το άσημο, μικρό και ταπεινό Του κρίνο
θα με φροντίζει αιώνια στον κόσμο Του εκείνο.

Σάστισε αλήθεια η καρδιά ακούγοντας τα λόγια
που ένα κρίνο ταπεινό μου είπε με συμπόνια
και πριν καλά καλά προλάβει να συνέλθει
στάθηκε δίπλα μου ένας αετός που ήρθε από τα νέφη.

Τι έχεις ρώτησε αυτός και είσαι σκυθρωπός;
Για κάποια θλίψη ή συμφορά είσαι εσύ σκυφτός;
Ήρθα την ώρα αυτή κοντά από τον Θεό σταλμένος
για να σου πω λόγια ζωής που είσαι πικραμένος.

Σήκωσε σε παρακαλώ τα μάτια σου ψηλά
και κοίταξε στον ουρανό πετούνε τα πουλιά
δεν σπέρνουν, δεν θερίζουνε, δεν νιώθουν αγωνία
γιατί εμπιστεύονται απλά τη Θεία προστασία.

Τότε θυμήθηκε η καρδιά πως κάπου στη Γραφή
ο Ιησούς μας μίλησε μόνο για μια στιγμή
για τα αδύναμα πουλιά τα φτωχικά τα κρίνα
που έναν μεγάλο βασιλιά τον νίκησαν εκείνα.

Έσκυψα τότε χαμηλά και σταύρωσα τα χέρια
να πω δυο λόγια προσευχής να διώξω τα μαχαίρια
γιατί η καρδιά μου λύγισε από τη δυσκολία
λησμόνησε για μια στιγμή τη Θεία παρουσία.

Του είπα τότε του Θεού εγώ γλυκέ Πατέρα
στέκομαι με ταπείνωση ετούτη εδώ τη μέρα
για να σου πω ευχαριστώ για όσα έχω ζήσει
γιατί αν δεν ήτανε αυτά δεν θα σε είχα γνωρίσει.

Εσύ με έψαχνες παντού, με αναζητούσες χρόνια
για να μου πεις πως με αγαπάς Πατέρα μου αιώνια
να δώσεις νόημα και σκοπό στην άδεια τη ζωή μου
και να σταθείς παντοτινά φρούριο, καταφυγή μου.

Με πήρες από το χέρι Σου και στάθηκες κοντά μου
μου είπες ακολούθησε πιστά τα βήματά Μου
θα σου χαρίσω την χαρά, αιώνια ευτυχία
όταν θα εγκαθιδρυθεί στη γη η Βασιλεία.

Σου χάρισα μια σύζυγο πιστή συνοδοιπόρο
στις δυσκολίες της ζωής βοηθό ελπιδοφόρο
για να κρατάει το χέρι σου πάντα να σου θυμίζει
ότι σε τούτη τη ζωή αυτό είναι που αξίζει.

Κράτα το χέρι της πιστά παιδί μου αγαπημένο
μαζί βαδίστε ολόψυχα σε δρόμο ευλογημένο
μαζί να υπηρετήσετε στην άγια διακονία
τώρα που πια είναι κοντά η αιώνια βασιλεία.

Μα πίσω πια ούτε εσύ μα ούτε και εκείνη
να μην κοιτάζετε ποτέ για να έχετε ειρήνη
μόνο στο δρόμο της ζωής που έχετε μπροστά σας
να τρέχετε με υπομονή, έχοντας πλούσια την χαρά
βαθιά μεσ´ την καρδιά σας.

Νίκο μου γιε μου αγαπητέ, Σούλα, γλυκιά μου θυγατέρα
Εγώ ο αιώνιος Θεός νύχτα μα και ημέρα
θα είμαι δίπλα συνεχώς στο δάκρυ στη χαρά σας
και θα φροντίζω ολημερίς για τα προβλήματά σας.

Το μόνο πράγμα που ζητώ παιδιά μου αγαπημένα
είναι από τα μάτια σας ποτέ μη χάσετε Εμένα
και μέχρι τέλους της ζωής να είστε ενωμένα
υπηρετώντας Με πιστά με μάτια δακρυσμένα.

Άλλο δεν έχω να σας πω παρά μονάχα τούτο
στην θλίψη μα και στη χαρά σε φτώχεια και σε πλούτο
πάντα θα στέκω δίπλα σας ακοίμητος φρουρός σας
Εγώ ο Κύριος του παντός, το καταφύγιό σας.

Το να ξέρουμε τι μας σερβίρουν στο πιάτο μας είναι μεγάλη υπόθεση. Βεβαίως δεν είναι ένα εύκολο πράγμα, αλλά δεν απογοητευόμαστε. Προσέχουμε όσο περνάει από το χέρι μας. Μέχρι να αλλάξουν τα πράγματα (που θα αλλάξουν, όχι με χέρι ανθρώπινο…) προς το καλύτερο…


Η μόλυνση του περιβάλλοντος έχει τις συνέπειες της και στη διατροφική αλυσίδα… Το πρόσφατο ναυάγιο του πετρελαιοφόρου στο Σαρωνικό και οι τόνοι μαζούτ που γέμισα τη θαλάσσια περιοχή αποτελεί πολύ μεγάλο κίνδυνο μόλυνσης… Ένας Θεός ξέρει τι ψάρια θα μας ταΐσουν…

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 23/09/2017

Τέτοιες ειδήσεις τις βλέπουμε συνεχώς μπροστά μας, στις μέρες μας: Η εκπτωτική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Aldi αποσύρει προληπτικά όλα τα αυγά από τα ράφια περισσότερων από 4.000 καταστημάτων της στη Γερμανία, καθώς αυξάνονται οι φόβοι για ενδεχόμενη μόλυνσή τους από εντομοκτόνο, σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας.

Ίχνη του εντομοκτόνου Fipronil βρέθηκαν σε αυγά στο Βέλγιο και στην Ολλανδία, γεγονός που οδήγησε στο προσωρινό κλείσιμο ορισμένων ορνιθοτροφείων, ενώ τα σούπερ μάρκετ σταμάτησαν την πώληση αυγών από την Ολλανδία. Το fipronil θεωρείται μετρίως τοξικό από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και υψηλές δόσεις του προκαλούν ναυτία και ζάλη. Πολύ μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα νεφρά, το ήπαρ και τους λεμφαδένες.

Ερευνητές υποψιάζονται πως το χημικό μπορεί να πέρασε στα αυγά μέσω ενός μολυσμένου μέσου καθαρισμού από το άκαρι (είδος ζιζανίου). Το απορρυπαντικό αυτό ονομάζεται Dega 16 και χρησιμοποιείται στον καθαρισμό αχυρώνων. Ποινικές έρευνες έχουν αρχίσει τόσο στο Βέλγιο όσο και στην Ολλανδία.

Περίπου 180 ορθνιθοτροφεία έκλεισαν προσωρινά στην Ολλανδία και μερικά προχώρησαν σε θανάτωση των πουλερικών τους. Μερικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών REWE και Penny, αφαίρεσαν τα ολλανδικά αυγά από τα ράφια τους. Το Aldi είναι η πρώτη μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ που σταματά εντελώς την πώληση αυγών, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους.

Και ας πάμε στα δικά μας: Ανησυχία για τις επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων έχει δημιουργήσει η πετρελαιοκηλίδα από το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ» και τη ρύπανση που έχει προκαλέσει σε διάφορα σημεία της ακτογραμμής από τη Σαλαμίνα μέχρι τη Βούλα.

Μια τέτοιας μορφής μόλυνση εκτός από τις καταστροφικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις τόσο στην αλιεία όσο και στη διατροφική αλυσίδα, λένε ειδικοί, σημειώνοντας πως ήδη το υπουργείο Υγείας έχει επισημάνει ότι η ρύπανση από την πετρελαιοκηλίδα είναι πιθανό να περάσει στη διατροφική αλυσίδα, ανάλογα βέβαια με το βαθμό επηρεασμού της περιβαλλοντικής μόλυνσης.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα υδατοδιαλυτά συστατικά του αργού πετρελαίου και των διυλισµένων προϊόντων του περιέχουν µια ποικιλία ενώσεων που είναι τοξικές για ένα ευρύ φάσµα θαλασσίων οργανισµών. Αναφέρουν επίσης ότι τα αυγά, οι προνύµφες των ψαριών και τα νεαρά άτοµα είναι πιο ευαίσθητα στη ρύπανση από πετρελαιοειδή, δεδομένου ότι το πετρέλαιο προκαλεί διαταραχές στη φυσιολογία και τη συµπεριφορά των οργανισµών, καθώς και ανωµαλίες στην ανάπτυξη των ψαριών. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ακόμα και ίχνη πετρελαίου στο νερό επηρεάζουν τη συµπεριφορά των θαλασσίων οργανισµών και τους ρυθµούς αφοµοίωσης της τροφής».

Φαίνεται, ότι το στρώμα πετρελαίου στην επιφάνεια της θάλασσας μειώνει στο ελάχιστο την ανανέωση του νερού με το οξυγόνο του αέρα, εμποδίζει τις ακτίνες του ήλιου να περάσουν βαθιά στη θάλασσα, περιορίζοντας έτσι τη φωτοσύνθεση και προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας του νερού οδηγώντας μαλάκια και φυτά σε ασφυξία, όπως συμβαίνει και με τα ψάρια εκείνα που δεν εγκαταλείπουν έγκαιρα τη ρυπασμένη περιοχή.

Γενικά όμως οι ειδικοί αναφέρουν ότι ενώ τα ενήλικα ψάρια που κολυμπούν ελεύθερα, τα καλαμάρια και οι γαρίδες σπάνια επηρεάζονται από την έκθεση σε πετρελαιοκηλίδα, λόγω του ότι οι συγκεντρώσεις του πετρελαίου στο νερό είναι σπάνια ικανές για να προκαλέσουν βλάβες, τα αυγά των ψαριών και οι προνύμφες τους είναι ευάλωτα στη ρύπανση από πετρέλαιο και έχει παρατηρηθεί θάνατος των προνυμφών και μείωση του ποσοστού εκκολαπτόμενων αυγών σε συγκεντρώσεις πετρελαίου 10-25 ng/L.

Η Greenpeace, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η πίσσα στις παραλίες καταστρέφει τους φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς, ενώ έχει υπολογιστεί ότι απαιτούνται 2-3 χρόνια για να αποκατασταθεί μερικώς η παράκτια χλωρίδα. Ο Θεός να βάλει το χέρι του. Αν ξέραμε τι τρώμε…

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί το Σάββατο 23/9/2017 στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ και στη στήλη μου «Επισημάνσεις».

Αυτό είναι το εξώφυλλο του περιοδικού ΣΚΟΠΙΑ τ. 1 Νοεμβρίου 2012 στο οποι φιλοξενειται το άρθρο για τα χρεη και πώς να αντιμετωπίσουμε ένα τέτοιο σοβαρό πρόβλημα.

Το ζευγάρι ωφείλει να δει το θέμα με ψυχραιμία και αντιμετωπίζει μαζί κάθε κίνηση που θα οδηγήσει στη λύση του προβλήματος. Δεν είναι κάτι που μπορεί ο καθένας να το κάνει μόνος του.

Γιάννης: «Η επιχείρησή μου έβαλε λουκέτο λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, και έτσι δεν μπορούσαμε πια να ξεπληρώσουμε το στεγαστικό δάνειο και τις πιστωτικές κάρτες. Από το άγχος δεν μπορούσα να κλείσω μάτι».

Κατερίνα: «Είχαμε χτίσει το σπίτι μας με μεγάλες θυσίες, και έτρεμα στη σκέψη ότι θα το χάναμε. Καβγαδίζαμε συνέχεια με τον Γιάννη για το πώς θα τα βγάλουμε πέρα με τα χρέη μας».

ΤΑ ΧΡΕΗ μπορεί να προκαλέσουν ένταση σε μια οικογένεια ή ακόμη και να τη διαλύσουν. Για παράδειγμα, ο ερευνητής Τζέφρι Ντου διαπίστωσε ότι τα αντρόγυνα που έχουν χρέη βλέπονται λιγότερο, καβγαδίζουν περισσότερο και δεν είναι τόσο ευτυχισμένα. Σε σύγκριση με άλλα ζητήματα, οι διενέξεις γύρω από τα χρέη και τα οικονομικά διαρκούν περισσότερο, οδηγούν συχνότερα σε φραστικές και σωματικές επιθέσεις, ενώ είναι πιθανότερο να επηρεάσουν άλλες καταστάσεις. Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το ότι μία από τις κύριες αιτίες διαζυγίου είναι οι διαφωνίες για τα χρήματα.

Τα υπερβολικά χρέη δημιουργούν επίσης προβλήματα υγείας, όπως αϋπνία, πονοκέφαλο, πόνο στο στομάχι, καρδιακή προσβολή και κατάθλιψη. Η Μάρτα λέει για το σύζυγό της: «Ο Λουίς έπαθε τόσο βαριά κατάθλιψη λόγω των χρεών μας ώστε κοιμόταν σχεδόν όλη μέρα. Ο άντρας που είχα ανέκαθεν στήριγμά μου ήταν πλέον αδύναμος». Για ορισμένους, η ένταση γίνεται αβάσταχτη. Λόγου χάρη, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, κάποια σύζυγος στη νοτιοανατολική Ινδία αυτοκτόνησε επειδή καθυστέρησε την πληρωμή δανείων που αντιστοιχούσαν σε περίπου 660 ευρώ. Είχε δανειστεί τα χρήματα για την ιατρική περίθαλψη των παιδιών της.

Τι μπορεί να γίνει αν τα χρέη προκαλούν ένταση στην οικογένειά σας; Ας εξετάσουμε μερικές συνηθισμένες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα αντρόγυνα λόγω χρεών και ας δούμε κάποιες Γραφικές αρχές που βοηθούν στην επίλυσή τους.

ΔΥΣΚΟΛΙΑ 1: Ρίχνουμε το φταίξιμο ο ένας στον άλλον

«Κατηγορούσα τη γυναίκα μου ότι ήταν σπάταλη», παραδέχεται ο Λούκας, «ενώ εκείνη παραπονιόταν ότι αν είχα δουλειά όλο το χρόνο τα χρήματα θα μας έφταναν». Πώς μπορεί ένα αντρόγυνο να μην αφήσει τα χρέη να διαταράξουν τη σχέση του;

Το κλειδί της επιτυχίας: Να συνεργάζεστε ενάντια στα χρέη

Το να ξεσπάτε στο σύντροφό σας δεν βοηθάει—ακόμη και αν εσείς δεν ευθύνεστε καθόλου για τα χρέη. Τώρα, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, εφαρμόζεται η Γραφική συμβουλή του εδαφίου Εφεσίους 4:31: «Κάθε μοχθηρή πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και υβριστικά λόγια ας αφαιρεθούν από εσάς μαζί με κάθε κακία».

Να θυμάστε ότι αντίπαλός σας είναι τα χρέη, όχι η οικογένειά σας. Ο Στέφανος περιγράφει πώς συνεργάστηκε με τη σύζυγό του: «Θεωρούσαμε τα χρέη κοινό μας εχθρό». Τέτοιου είδους συνεργασία εναρμονίζεται με το εδάφιο Παροιμίες 13:10: «Η σοφία είναι με εκείνους που συμβουλεύονται ο ένας τον άλλον». Αντί να προσπαθείτε να λύσετε μόνοι σας τα ζητήματα, να μιλάτε χωρίς περιστροφές για τα οικονομικά προβλήματα και κατόπιν να ενεργείτε από κοινού.

Στην προσπάθεια μπορούν να συμμετέχουν και τα παιδιά σας. Ένας πατέρας από την Αργεντινή, ο Εντγκάρντο, αναφέρει τι συνέβη με την οικογένειά του: «Ο μικρός μου γιος ήθελε καινούριο ποδήλατο, αλλά του εξηγήσαμε ότι δεν μπορούσαμε να του το πάρουμε. Αντί για αυτό, του δώσαμε ένα που είχε ο παππούς του, και τελικά ήταν πολύ ευχαριστημένος. Έμαθα πόσο σημαντικό είναι να συνεργαζόμαστε ως οικογένεια».

ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΞΗΣ: Διευθετήστε κάποια ώρα προκειμένου να μιλήσετε ανοιχτά και ήρεμα για τα χρέη σας. Να παραδέχεστε τυχόν λάθη σας. Μη σκέφτεστε, όμως, συνέχεια το παρελθόν, αλλά συμφωνήστε ποιες αρχές θα καθορίζουν στο εξής τις αποφάσεις σας για τα οικονομικά.

ΔΥΣΚΟΛΙΑ 2: Η αποπληρωμή των χρεών μοιάζει ανέφικτη

«Η επιχείρησή μου ήταν βουτηγμένη στα χρέη, και τα πράγματα χειροτέρεψαν όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Αργεντινή», θυμάται ο Ενρίκε. «Αργότερα η γυναίκα μου έπρεπε να κάνει εγχείρηση. Ένιωθα ότι δεν θα ξέμπλεκα ποτέ από τα χρέη, ότι ήμουν παγιδευμένος στον ιστό μιας αράχνης». Ο Ρομπέρτου, από τη Βραζιλία, έχασε όλες του τις οικονομίες σε ένα επιχειρηματικό σχέδιο και χρωστούσε σε 12 τράπεζες. «Ντρεπόμουν ακόμη και να αντικρίσω τους φίλους μου», αναφέρει. «Ένιωθα αποτυχημένος».

Τι μπορείτε να κάνετε αν τα χρέη σάς αποκαρδιώνουν ή σας προκαλούν τύψεις ή ντροπή;

Το κλειδί της επιτυχίας: Να θέσετε τα οικονομικά σας υπό έλεγχο

1. Καθορίστε τον τωρινό σας προϋπολογισμό. Καταγράψτε όλα τα έσοδα και τα έξοδα του σπιτικού σας για δύο εβδομάδες ή για έναν μήνα, αν αυτό είναι πιο πρακτικό. Συμπεριλάβετε δαπάνες που εμφανίζονται πιο σπάνια, όπως φόρους, ασφάλεια ή ρουχισμό, και υπολογίστε έναν μηνιαίο μέσο όρο για αυτές.

2. Αυξήστε το εισόδημά σας. Θα μπορούσατε να εργαστείτε υπερωρίες, να βρείτε εποχιακή δουλειά, να παραδίδετε ιδιαίτερα μαθήματα, να κάνετε ανακύκλωση έναντι χρημάτων ή να μετατρέψετε το χόμπι σας σε επάγγελμα που θα κάνετε στο σπίτι. Προσοχή: Φροντίστε να μην παραγκωνίσει η εργασία πιο σημαντικές δραστηριότητες, όπως είναι το πνευματικό σας πρόγραμμα.

3. Μειώστε τις δαπάνες σας. Να αγοράζετε κάτι μόνο αν το χρειάζεστε, όχι απλώς επειδή έχει έκπτωση. «Είναι καλό να περιμένεις προτού κάνεις μια αγορά», λέει ο Ενρίκε, ο οποίος αναφέρθηκε προηγουμένως. «Αυτό σε βοηθάει να δεις αν όντως χρειάζεσαι κάτι ή αν απλώς θέλεις να το αγοράσεις». Ακολουθούν μερικές ακόμη ιδέες.

• Στέγαση: Αν είναι εφικτό, μετακομίστε σε σπίτι με πιο φτηνό ενοίκιο. Μειώστε τους λογαριασμούς κάνοντας οικονομία στο ρεύμα, στο νερό και στη θέρμανση.

• Φαγητό: Να παίρνετε μαζί σας κολατσιό αντί να τρώτε συνεχώς έξω. Να επωφελείστε από εκπτωτικά κουπόνια και άλλες προσφορές. «Αγοράζω πιο φτηνά φρούτα και λαχανικά από τη λαϊκή λίγο προτού κλείσει», λέει η Ζοέλμα από τη Βραζιλία.

• Μετακινήσεις: Πουλήστε όποιο όχημα δεν χρειάζεστε. Να συντηρείτε αυτό που έχετε αντί να το αντικαθιστάτε κάθε τόσο με πιο καινούριο μοντέλο. Να χρησιμοποιείτε τα δημόσια μέσα μεταφοράς ή να περπατάτε όποτε μπορείτε.

Όταν μειώσετε τις δαπάνες σας, θα είστε σε θέση να αξιοποιήσετε με τον καλύτερο τρόπο τα χρήματα που σας περισσεύουν.

4. Αναλύστε τα χρέη σας και ενεργήστε ανάλογα. Αρχικά, καθορίστε για κάθε χρέος το επιτόκιο, τις εισφορές και τις συνέπειες μιας καθυστερημένης ή απλήρωτης δόσης. Να εξετάζετε προσεκτικά τους όρους του δανείου ή της οφειλής, εφόσον οι πιστωτές ενδέχεται να σας εξαπατήσουν. Λόγου χάρη, μια εταιρία που χορηγούσε βραχυπρόθεσμα δάνεια στις Ηνωμένες Πολιτείες ισχυριζόταν ότι το επιτόκιό της ήταν 24 τοις εκατό, ενώ στην πραγματικότητα ήταν πάνω από 400.

Έπειτα, καθορίστε τη σειρά με την οποία θα αποπληρώσετε τα χρέη σας. Μια ιδέα είναι να ξεπληρώνετε πρώτα τα χρέη που έχουν το υψηλότερο επιτόκιο. Κάποια άλλη επιλογή είναι να ξεχρεώσετε πρώτα μικρότερα χρεωστικά υπόλοιπα, επειδή αν έρχονται λιγότεροι λογαριασμοί κάθε μήνα αυτό πιθανότατα θα αναπτερώσει το ηθικό σας. Αν έχετε υψηλότοκα δάνεια, ίσως είναι καλύτερο να πάρετε ένα άλλο με χαμηλότερο επιτόκιο ώστε να ξεχρεώσετε τα ήδη υπάρχοντα.

Τελικά, αν δεν μπορείτε να ανταποκριθείτε στις υποχρεώσεις σας, επιχειρήστε επαναδιαπραγμάτευση των όρων πληρωμής με τους πιστωτές σας. Θα μπορούσατε να ζητήσετε παράταση ή χαμηλότερο επιτόκιο. Ορισμένοι μάλιστα είναι διατεθειμένοι να μειώσουν το σύνολο της οφειλής σας, αν εξοφλήσετε άμεσα ένα χαμηλότερο ποσό που σας έχουν προτείνει. Να εξηγείτε έντιμα και ευγενικά την οικονομική σας κατάσταση. Να κάνετε γραπτή συμφωνία. Ακόμη και αν το αρχικό σας αίτημα απορριφθεί, μη διστάσετε να ζητήσετε σταθερά οποιονδήποτε απαραίτητο διακανονισμό.

Φυσικά, πρέπει να είστε ρεαλιστές με τη διαχείριση των οικονομικών σας. Ακόμη και ο καλύτερος σχεδιασμός μπορεί να αποτύχει εξαιτίας αστάθμητων παραγόντων, εφόσον τα χρήματα πολλές φορές «φτιάχνουν . . . φτερά σαν του αετού και πετούν μακριά προς τους ουρανούς».

ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΞΗΣ: Όταν ετοιμάσετε τον αρχικό προϋπολογισμό, συζητήστε πώς μπορεί ο καθένας να μειώσει τις δαπάνες ή να αυξήσει το εισόδημα της οικογένειας. Καθώς ο ένας βλέπει τις θυσίες του άλλου, μπορείτε να αγωνίζεστε ενωμένοι ενάντια στα χρέη.

ΔΥΣΚΟΛΙΑ 3: Τα χρέη απορροφούν όλη μας τη σκέψη

Ο αγώνας ενάντια στα χρέη είναι δυνατόν να παραμερίσει πιο σημαντικές πτυχές της ζωής. Ο Γιώργος το θέτει ως εξής: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν ότι όλη μας η ζωή κινούνταν γύρω από τα χρέη. Ζητήματα που έπρεπε να έχουν προτεραιότητα μπήκαν στο περιθώριο».

Το κλειδί της επιτυχίας: Να κρατάτε τα χρήματα στη σωστή θέση

Παρά τις καλύτερες προσπάθειές σας, μπορεί να πληρώνετε τους πιστωτές σας για πολλά χρόνια. Στο μεταξύ, από εσάς εξαρτάται το πώς θα βλέπετε τις περιστάσεις σας. Αντί να σκεφτόμαστε όλη την ώρα αν έχουμε ή δεν έχουμε χρήματα, θα ήταν σοφό να δώσουμε προσοχή στη συμβουλή της Γραφής: «Έχοντας διατροφή, ενδύματα και στέγη, θα είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά».

Αν είστε ικανοποιημένοι με την οικονομική σας κατάσταση, θα «βεβαιώνεστε για τα πιο σπουδαία πράγματα». Αυτά περιλαμβάνουν τη φιλία σας με τον Θεό και με την οικογένειά σας. Ο Γιώργος, ο οποίος προαναφέρθηκε, λέει: «Μολονότι δεν έχουμε ξεχρεώσει, τα χρέη δεν είναι πλέον το επίκεντρο της ζωής μας. Ο γάμος μας είναι πιο ευτυχισμένος τώρα, επειδή αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο στα παιδιά μας και ο ένας στον άλλον, και συμμετέχουμε σε πνευματικές δραστηριότητες».

ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΞΗΣ: Κάντε έναν κατάλογο με πράγματα που έχουν όντως αξία για εσάς και δεν αγοράζονται με χρήματα. Κατόπιν, καθορίστε πώς θα αφιερώνετε περισσότερο χρόνο και δυνάμεις στο καθένα από αυτά.

Τα προβλήματα που σχετίζονται με τα χρέη δημιουργούν ένταση και η αντιμετώπισή τους απαιτεί θυσίες. Ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι ανταμειφτικά. Κάποιος σύζυγος στην Πολωνία, ο Άντζεϊ, παραδέχεται: «Όταν έμαθα ότι η γυναίκα μου είχε μπει εγγυήτρια σε ένα μεγάλο δάνειο μιας συναδέλφου της, η οποία μετά εξαφανίστηκε χωρίς να το αποπληρώσει, η ατμόσφαιρα στο σπίτι μας ήταν, επιεικώς, τεταμένη». Ωστόσο, αναλογιζόμενος πώς χειρίστηκε την κατάσταση εκείνος και η σύζυγός του, λέει: «Στην πραγματικότητα ήρθαμε πιο κοντά—όχι εξαιτίας του προβλήματος, αλλά επειδή συνεργαστήκαμε για να το λύσουμε».

• Άρθρο που δημοσιεύτηκε στη Σκοπιά 1η Νοεμβρίου 2012.

Στο γραφείο μου στην ΠΕΤ ΟΤΕ, όταν ακόμα δεν είχαν γίνει τα νέα γραφεία στον 5ο όροφο της Βερανζέρου 34, στο κέντρο της Αθήνας. Ήμουν νέος τότε, με όνειρα να αλλάξω τον κόσμο... Ματαιότητα...

Αυτή η πινακίδα υπήρχε έξω από το γραφειο μου, όταν εκείνο ήταν αυτόνομο, τον πρώτο καιρό της συνεργασίας μου με την ΠΕΤ ΟΤΕ, όταν βγάζαμε μηνιαία τη ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΤΩΧΝΙΚΩΝ ΤΟΥ ΟΤΕ με εξωτερικούς επαγγελματίες συνεργάτες και μαχητική αρθρογραφία, αντάξια του συνδικάτου.

Ζούμε στους πιο δύσκολους καιρούς της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα…Οκτώ χρόνια συνεχόμενων μνημονίων διέλυσαν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Τα δράματα που προκύπτουν από την οικονομική δυσκολία είναι δίπλα μας, μέσα μας. Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας γίνονται «ήρωες» τέτοιων ιστοριών. Με διακριτικότητα, επειδή είναι αξιοπρεπείς και δεν θέλουν να στρέψουν τους προβολείς και τα φώτα της δημοσιότητας, πάνω τους. Με υπομονή και εγκαρτέρηση, τραβάνε το κουπί της οδύνης τους.

Αυτή η λαίλαπα με χτυπά για δεύτερη φορά, μέσα σε πέντε χρόνια. Η πρώτη ήταν τον Γενάρη του 2012, όταν απολύθηκα από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, επειδή ήμουν κοντά στη σύνταξη. (Τότε ήταν στα 57 με 35 χρόνια στη δουλειά…) Η δεύτερη, τώρα, με την απόλυση μου από την ΠΕΤ ΟΤΕ, το Σωματείο που εργάζομαι ως δημοσιογράφος από το 1983! (Πάλι για την ίδια αιτία! Τώρα τα όρια ηλικίας μετακινήθηκαν στα 60 για μας που έχουμε ένσημα από τη δεκαετία του 1970. Κι αύριο;)

Την πρώτη τη βίωσα με πολύ οδύνη κι ευτυχώς που είχα μια συμπαράσταση ουσιαστική, έστω και από μακριά. Παρ’ όλα αυτά στάθηκα όρθιος και το πάλεψα. Ήταν βοήθεια πολύ σημαντική για μένα, ότι υπήρχε η ΠΕΤ ΟΤΕ, ένα αποκούμπι.

Τώρα, χθες το μεσημέρι, «επισημοποιήθηκε» η απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Σωματείου. Φεύγω παίρνοντας την νόμιμη αποζημίωση μου… Μου κάνουν αυτή την τιμή στην εργασιακή ζούγκλα που ζούμε…

Παρόλο που ήξερα, αφού με είχαν προειδοποιήσει, χθες ήταν μια δύσκολη μέρα για μένα. Άργησαν να τελειώσουν το Δ.Σ. και ουδείς με ενημέρωσε επίσημα. Μόνο όταν ενδιαφέρθηκα, έμαθα.

Να ετοιμάζομαι, λοιπόν…

Να αρχίζω να μαζεύω τα πράγματα μου, τις αναμνήσεις μου, τη ζωή μου, τα κομμάτια μου…

Ήθελα να ήταν αλλιώς τα πράγματα. Δεν φανταζόμουν ποτέ έτσι τη ζωή μου, το τέλος του εργασιακού μου βίου. Ακόμα και μέσα σ’ αυτή την καταιγίδα ήλπιζα πως θα υπήρχε ένας στοιχειώδης σεβασμός. Διαψεύστηκα.

Φεύγω πικραμένος από έναν χώρο που αγάπησα και που θεωρώ ότι άξιζα μιας καλύτερης συμπεριφοράς. Θυμάμαι, ήρθα παιδί εδώ, όταν ξεκινούσα τη δημοσιογραφική μου καριέρα, παράλληλα με την εφημερίδα ΓΝΩΜΗ του Πόποτα και ύστερα από 34 χρόνια συνεχούς εργασίας, ήρθε το τέλος!

Μα, θα μου πεις, εκεί έξω συνάνθρωποί μας βιώνουν τις χειρότερες δοκιμασίες. Σωστά. Δεν αντιλέγω. Τα ζω. Συμπάσχω, ξέρω τι σημαίνει να είσαι στην ανεργία, να μην έχεις να φας και να καλύψεις τις στοιχειώδης ανάγκες σου και τις ανηλειμμένες υποχρεωσεις σου..

Ευτυχώς αυτή τη φορά δεν είμαι μόνος σ’ αυτή τη δοκιμασία… Έχω μαζί μου τον άνθρωπο μου. Κι έχω έναν Θεό αγάπης και τρυφερού ελέους που τον εμπιστεύομαι, ότι ένα κομμάτι ψωμί δεν θα λείψει από το τραπέζι του σπιτιού. Αυτά εκτιμώ ότι είναι τα καλύτερα εφόδια για το μέλλον. Και υπάρχει απόλυτη σιγουριά, γιατί δεν εξαρτιόνται από ανθρώπους!

Με το κεφάλι ψηλά θα συνεχίσω να πορεύομαι. Η αξιοπρέπεια είναι κάτι που δεν διαπραγματεύεται. Ας γίνουν όσα βήματα χρειάζονται. Εγώ θα είμαι από εκείνη την πλευρά, που οι άνθρωποι δεν έχουν να ντραπούν για τίποτα.

Επειδή δεν έφαγα ψωμί τεμπελιάς κι επειδή προσπάθησα σε όλο τον εργασιακό μου βίο να μη διαπραγματευθώ αξίες, απέναντι σε όσου,ς κατά καιρούς, βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης, ως εργοδότες μου.

Θέλω δημόσια να τους εκφράσω τις ευχαριστίες μου! Μου έδωσαν τη δυνατότητα να μάθω, να εκπαιδευτώ, να γίνω καλύτερος στη δουλειά μου, πιο συνειδητοποιημένος. Όλα αυτά τα χρόνια είδα πολλά, άκουσα, έπαθα, έζησα και έμαθα.

Αλλά είναι δικαιολογημένα μεγάλη η συναισθηματική φόρτιση, τώρα. Ίσως στο μέλλον θυμηθούμε πράγματα. Ίσως πάλι το αφήσω και το πάρει το μακρύ ποτάμι της μνήμης. Σε λίγο ξημερώνει, ένας άλλος κόσμος για μένα. Και είμαι βέβαιος ότι θα είναι καλύτερος!

Πώς καθησύχασε ο Ιεχωβά τους φόβους

και τις ανησυχίες του Ηλία;

Στο Χωρήβ, ο «λόγος» του Ιεχωβά—τον οποίο προφανώς μετέδωσε ένα πνεύμα σε ρόλο αγγελιοφόρου—έκανε την εξής απλή ερώτηση: «Τι δουλειά έχεις εδώ, Ηλία;» Η ερώτηση έγινε πιθανότατα σε ήπιο τόνο, διότι ο Ηλίας τη θεώρησε αφορμή να εκφράσει τα αισθήματά του. Μίλησε, λοιπόν, σαν χείμαρρος: «Έχω σταθεί απόλυτα ζηλότυπος για τον Ιεχωβά, τον Θεό των στρατευμάτων· διότι οι γιοι του Ισραήλ εγκατέλειψαν τη διαθήκη σου, γκρέμισαν τα θυσιαστήριά σου και σκότωσαν τους προφήτες σου με σπαθί, ώστε μόνο εγώ απέμεινα· και ζητούν την ψυχή μου για να την αφαιρέσουν». Τα λόγια του Ηλία φανερώνουν τουλάχιστον τρεις λόγους για τους οποίους ένιωθε αποκαρδιωμένος.

Πρώτον, πίστευε ότι το έργο του είχε πάει χαμένο. Χρόνια ολόκληρα ήταν «απόλυτα ζηλότυπος» για την υπηρεσία του Ιεχωβά, βάζοντας το ιερό όνομα και τη λατρεία του Θεού πάνω από όλα. Εντούτοις, έβλεπε τα πράγματα να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Ο λαός εξακολουθούσε να είναι άπιστος και στασιαστικός, η δε ψεύτικη λατρεία οργίαζε. 

Δεύτερον, ο Ηλίας ένιωθε μοναξιά. «Μόνο εγώ απέμεινα», είπε, λες και ήταν ο τελευταίος άνθρωπος σε ολόκληρο το έθνος ο οποίος υπηρετούσε ακόμη τον Ιεχωβά. 

Τρίτον, φοβόταν. Πολλοί προφήτες της εποχής του είχαν ήδη θανατωθεί, και ήταν σίγουρος πως είχε έρθει η σειρά του. Όσο δύσκολο και αν του ήταν, όμως, να ομολογήσει αυτά τα αισθήματα, δεν άφησε την υπερηφάνεια ή την αμηχανία να τον πτοήσουν. Ανοίγοντας την καρδιά του στον Θεό του με προσευχή, αποτέλεσε καλό παράδειγμα για όλους τους πιστούς.

Πώς καθησύχασε ο Ιεχωβά τους φόβους και τις ανησυχίες του Ηλία; Ο άγγελος του είπε να σταθεί στο στόμιο της σπηλιάς. Εκείνος υπάκουσε, χωρίς να ξέρει τι θα ακολουθούσε. Ξαφνικά, σηκώθηκε ένας θυελλώδης άνεμος! Το βουητό του πρέπει να ήταν εκκωφαντικό, καθώς ήταν τόσο δυνατός ώστε έσκιζε βουνά και απόκρημνους βράχους. Φανταστείτε τον Ηλία να προσπαθεί να προστατέψει τα μάτια του, ενώ κρατάει σφιχτά πάνω του το χοντρό τρίχινο ένδυμά του που το μαστιγώνουν οι ριπές του ανέμου. Κατόπιν, ίσα που καταφέρνει να μείνει όρθιος, διότι η γη αρχίζει να τρέμει και να δονείται—ένας σεισμός συγκλονίζει την περιοχή! Προτού καλά καλά συνέλθει, μια μεγάλη φωτιά σαρώνει τα πάντα, αναγκάζοντάς τον να οπισθοχωρήσει μέσα στη σπηλιά για να γλιτώσει από την πύρινη ανάσα της.

Κάθε φορά, η αφήγηση μας υπενθυμίζει ότι ο Ιεχωβά δεν βρισκόταν σε αυτές τις θεαματικές εκδηλώσεις των δυνάμεων της φύσης. Ο Ηλίας ήξερε ότι ο Ιεχωβά δεν ήταν κάποιος μυθικός θεός της φύσης, όπως ο Βάαλ, ο οποίος υμνούνταν από τους πλανημένους λάτρεις του ως ο «Ιππέας των Νεφών», δηλαδή αυτός που φέρνει τις βροχές. Ο Ιεχωβά είναι η πραγματική Πηγή όλης της εκπληκτικής δύναμης που υπάρχει στη φύση, αλλά είναι επίσης απείρως ανώτερος από οτιδήποτε έχει πλάσει. Ακόμη και οι υλικοί ουρανοί δεν μπορούν να τον χωρέσουν!

Πώς, όμως, βοήθησαν όλα αυτά τον Ηλία; Θυμηθείτε το φόβο του. Έχοντας στο πλευρό του έναν Θεό όπως ο Ιεχωβά, με όλη αυτή την ακατανίκητη δύναμη στη διάθεσή Του, δεν είχε κανέναν λόγο να φοβάται τον Αχαάβ και την Ιεζάβελ!

Μετά τη φωτιά, επικράτησε ησυχία. Ο Ηλίας άκουσε «μια ήρεμη, χαμηλή φωνή» που τον καλούσε να εκφραστεί και πάλι, πράγμα που έκανε, διατυπώνοντας τις ανησυχίες του για δεύτερη φορά. Ίσως αυτό του πρόσφερε επιπλέον ανακούφιση. Το σίγουρο είναι, όμως, ότι ο Ηλίας βρήκε ακόμη μεγαλύτερη παρηγοριά σε αυτά που του είπε μετά η «ήρεμη, χαμηλή φωνή». Ο Ιεχωβά τον διαβεβαίωσε ότι δεν ήταν ούτε κατά διάνοια άχρηστος. Πώς το έκανε αυτό; Ο Θεός τού αποκάλυψε πολλά σχετικά με το πώς θα εξελισσόταν ο σκοπός του σε βάθος χρόνου όσον αφορά τον πόλεμο εναντίον της λατρείας του Βάαλ στον Ισραήλ. Ήταν σαφές ότι το έργο του Ηλία δεν είχε πάει χαμένο, διότι ο σκοπός του Θεού προχωρούσε ακάθεκτα.

Επιπλέον, ο Ηλίας εξακολουθούσε να παίζει κάποιον ρόλο σε αυτόν το σκοπό, διότι ο Ιεχωβά τον έστειλε και πάλι να κάνει ένα έργο, δίνοντάς του συγκεκριμένες οδηγίες. Τι θα λεχθεί, όμως, για τα αισθήματα μοναξιάς που βασάνιζαν τον Ηλία; Ο Ιεχωβά έκανε δύο πράγματα σχετικά με αυτό.

Πρώτον, είπε στον Ηλία να χρίσει τον Ελισαιέ ως τον προφήτη ο οποίος τελικά θα τον διαδεχόταν. Αυτός ο νεότερος άντρας θα γινόταν συνεργάτης και βοηθός του για πολλά χρόνια. Πόσο χρήσιμη ήταν αυτή η παρηγοριά στην πράξη!

Δεύτερον, ο Ιεχωβά αποκάλυψε τα εξής συναρπαστικά νέα: «Έχω αφήσει εφτά χιλιάδες στον Ισραήλ, όλα τα γόνατα που δεν λύγισαν στον Βάαλ και κάθε στόμα που δεν τον φίλησε». Ο Ηλίας δεν ήταν καθόλου μόνος. Το ηθικό του πρέπει να αναπτερώθηκε όταν άκουσε ότι χιλιάδες πιστοί αρνούνταν να λατρέψουν τον Βάαλ. Αυτοί είχαν ανάγκη να συνεχίσει ο Ηλίας την πιστή του υπηρεσία, να αποτελεί παράδειγμα ακλόνητης οσιότητας στον Ιεχωβά σε εκείνους τους ζοφερούς καιρούς. Ο Ηλίας πρέπει να συγκινήθηκε βαθιά ακούγοντας αυτά τα λόγια μέσω του αγγελιοφόρου του Ιεχωβά, της “ήρεμης, χαμηλής φωνής” του Θεού του.

Όπως ο Ηλίας, έτσι και εμείς μπορεί δικαιολογημένα να κυριευόμαστε από δέος μπροστά στις ασύλληπτες φυσικές δυνάμεις που είναι φανερές στη δημιουργία. Αυτή αντανακλά έντονα τη δύναμη του Δημιουργού. Ακόμη και σήμερα ο Ιεχωβά χρησιμοποιεί ευχαρίστως την απεριόριστη κραταιότητά του για να βοηθάει τους πιστούς υπηρέτες του.

Ωστόσο, ο Θεός μάς μιλάει πληρέστερα μέσα από τις σελίδες του Λόγου του, της Αγίας Γραφής. Κατά μία έννοια, η Γραφή μοιάζει με εκείνη την «ήρεμη, χαμηλή φωνή», και μέσω αυτής ο Ιεχωβά σήμερα μας καθοδηγεί, μας διορθώνει, μας ενθαρρύνει και μας διαβεβαιώνει για την αγάπη του.

Δέχτηκε ο Ηλίας την παρηγοριά που του πρόσφερε ο Ιεχωβά στο Όρος Χωρήβ; Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό! Σύντομα, δραστηριοποιήθηκε ξανά, και ήταν πάλι ο θαρραλέος, πιστός προφήτης που ύψωνε το ανάστημά του ενάντια στην πονηρία της ψεύτικης λατρείας. Αν παίρνουμε και εμείς στα σοβαρά τα λόγια του Θεού, “την παρηγοριά από τις Γραφές”, θα μπορούμε να μιμούμαστε την πίστη του Ηλία.