Η χαραγμένη στο βράχο πινακίδα στην Πνύκα λέει ότι εδώ δίδαξε ο Παύλος… Σ’ αυτό το λόφος στα ΒΔ της επιβλητικής Ακρόπολης των Αθηνών από την οποία τον χωρίζει μια πολύ ρηχή κοιλάδα. Αυτό το κάπως στενό, γυμνό, ασβεστολιθικό ύψωμα έχει ύψος 115 μ., ενώ η Ακρόπολη στα ΝΑ του ορθώνεται 43 μ. ψηλότερα. Η ανάβαση στον Άρειο Πάγο είναι ομαλή από το Β, αλλά από το Ν είναι απότομη. Στην κορυφή αυτού του λόφου υπήρχαν κάποτε αρχαίοι ελληνικοί βωμοί, ιερά, αγάλματα, καθώς και το υπαίθριο ανώτατο δικαστήριο του Αρείου Πάγου. Σήμερα όλα αυτά έχουν χαθεί, και το μόνο που μένει είναι λίγα από τα λαξευμένα στο βράχο έδρανα.


Όπως γνωρίζουμε από τη Γραφή, σε μια από τις επισκέψεις του αποστόλου Παύλου στην Αθήνα, ορισμένοι Αθηναίοι τον έπιασαν και τον οδήγησαν στον Άρειο Πάγο, λέγοντας: «Μπορούμε να μάθουμε ποια είναι αυτή η καινούρια διδασκαλία για την οποία μιλάς; Διότι παρουσιάζεις ορισμένα πράγματα που είναι παράξενα στα αφτιά μας». (Πρ 17:19, 20) Στην απάντησή του ο Παύλος παρέθεσε με προσοχή μια σειρά αναμφισβήτητων γεγονότων, χτίζοντας σταδιακά ένα λογικό και πειστικό επιχείρημα. Δεν ολοκλήρωσε, όμως, την ομιλία του, διότι «όταν άκουσαν για ανάσταση νεκρών» κάποιοι εμπαίκτες άρχισαν να χλευάζουν. Ωστόσο, μέχρι να τον διακόψουν, ο απόστολος είχε ήδη καταφέρει να διαιρέσει το ακροατήριό του σε τρεις ομάδες, με βάση τις απόψεις τους.


Ενώ μερικοί χλεύαζαν και κάποιοι άλλοι έλεγαν ότι θα ήθελαν να ακούσουν περισσότερα σχετικά με αυτό αργότερα, άλλοι «έγιναν πιστοί, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Διονύσιος, που ήταν δικαστής του Αρείου Πάγου, και μια γυναίκα ονόματι Δάμαρις και άλλοι εκτός από αυτούς». (Πρ 17:22-34) Σήμερα στον Άρειο Πάγο υπάρχει μια μπρούντζινη πλάκα που έχει στηθεί σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος και η οποία περιέχει την ομιλία του αποστόλου Παύλου. Δεν μπορεί να λεχθεί με βεβαιότητα ότι σε εκείνη την περίπτωση ο Παύλος μίλησε ενώπιον του δικαστηρίου του Αρείου Πάγου, αλλά μεταξύ των ακροατών του υπήρχε τουλάχιστον ένα μέλος αυτού του ονομαστού δικαστηρίου.


Σύμφωνα πάντα με τη Γραφή η Αθήνα ήταν πολύ θρησκευόμενη πόλη, γεγονός που προκάλεσε το σχόλιο του αποστόλου Παύλου πως οι Αθηναίοι “φαίνεται ότι έχουν μεγαλύτερο φόβο για τις θεότητες από ό,τι άλλοι”. (Πρ 17:22) Σύμφωνα με τον ιστορικό Ιώσηπο, οι Αθηναίοι ήταν «οι πιο ευσεβείς από όλους τους Έλληνες». (Κατ’ Απίωνος, Β΄, 130 [11]) Η Πολιτεία είχε υπό τον έλεγχό της τη θρησκεία και την προωθούσε πληρώνοντας για τις δημόσιες θυσίες, τις τελετές και τις πομπές που γίνονταν προς τιμήν των θεών. Είδωλα υπήρχαν σε ναούς, σε πλατείες και στους δρόμους, ενώ οι άνθρωποι συνήθιζαν να προσεύχονται στους θεούς πριν από τα συμπόσιά τους—στη διάρκεια των οποίων επιδίδονταν σε φιλοσοφικές συζητήσεις—καθώς και πριν από τις πολιτικές συγκεντρώσεις και τους αθλητικούς αγώνες.


Τον πρώτο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας, ο απόστολος Παύλος μιλώντας στους Αθηναίους αναφέρθηκε σε έναν βωμό που έφερε την επιγραφή: «Στον Άγνωστο Θεό». (Πρ 17:23) Υπάρχουν άφθονες ιστορικές πληροφορίες που το επιβεβαιώνουν αυτό. Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς, ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα λίγο καιρό μετά τον Παύλο, αναφέρεται ότι είπε: «Είναι πολύ μεγαλύτερη απόδειξη σοφίας και σύνεσης το να λέει κανείς καλά λόγια για όλους τους θεούς, ιδιαίτερα στην Αθήνα, όπου υπάρχουν βωμοί προς τιμήν ακόμη και άγνωστων θεών». (Φιλόστρατος, Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον, 6, 3) Το δεύτερο αιώνα Κ.Χ. ο γεωγράφος Παυσανίας ανέφερε ότι στο δρόμο από το λιμάνι του Φαληρικού Όρμου μέχρι την πόλη της Αθήνας είχε παρατηρήσει “βωμούς θεών που ονομάζονταν Άγνωστοι και ηρώων”.


Επίσης, έκανε λόγο για έναν “βωμό Αγνώστων Θεών” στην Ολυμπία. (Ελλάδος Περιήγησις, Αττικά, Α΄, 4· Ηλιακά Α΄, 14, 8) Ένας παρόμοιος βωμός ανακαλύφτηκε το 1909 στην Πέργαμο, στον περίβολο του ναού της Δήμητρας. Ο γεωγράφος του δεύτερου αιώνα Παυσανίας το επιβεβαιώνει αυτό, εξηγώντας ότι καθ’ οδόν από το λιμάνι του Φαληρικού Όρμου προς την Αθήνα (από όπου πιθανόν να πέρασε ο Παύλος κατά την άφιξή του) παρατήρησε “βωμούς θεών που ονομάζονταν Άγνωστοι και ηρώων”. Κάπως έτσι μπαίνουμε στις πιο ζεστές μέρες του φετινού καλοκαιριού. Υπομονή, κουράγιο σε όλους… Πάντα θα υπάρχει μια όμορφη θάλασσα που θα γαληνεύει τη ψυχή μας. Οι φωτογραφίες της σημερινής ανάρτησης έχουν παρθεί από τον τοίχο της Στέλλας…