O "φάρος της Γριάς" στην ανατολική Άνδρο, στο νομό Κυκλάδων. Στέκει αγέρωχος στη μύτη της στεριάς. Σχεδόν στη μέση του Αιγαίου, στη μέση μιας μεγάλης θαλάσσιας διόδου, δίνει καθημερινά το στίγμα του σε κάθε ταξιδιώτη. Καθώς νυχτώνει ξέρεις πως θα ανάψει ξανά. Ξέρεις πως θα σου κρατήσει συντροφιά σε ακόμα ένα ταξίδι.


Μπορείς να μένεις 365 μέρες το χρόνο στη στεριά και όμως να είσαι ναυτικός; Μπορείς να μένεις 365 μέρες το χρόνο πάνω σε ένα νησί και όμως να έχεις γυρίσει όλο τον κόσμο; Μπορείς από μια άκρη του πλανήτη να έχεις ατενίσει όλες τις γειτονιές τούτης της γης;

Ναι, μπορείς. Αν έχεις επιλέξει να εργάζεσαι ως φαροφύλακας. Φαροφύλακας; Ναι, καλά διάβασες. Φαροφύλακας! Ένα επάγγελμα που τείνει να χαθεί στη δίνη των αυτοματισμών της σημερινής τεχνολογίας, αλλά είναι επίκαιρο και χρήσιμο όσο ήταν και όταν πρωτοξεκίνησε.

Σήμερα οι φάροι διακρίνονται σε "επανδρωμένους", όπου υφίστανται φαροφύλακες (lightsmen) και σε "μη επανδρωμένους" ή "αυτόματους". Κάθε φάρος φέρει ιδιαίτερο όνομα (συνήθως της περιοχής εγκατάστασης), και γεωγραφικό στίγμα. Επίσης ιδιαίτερα στοιχεία εκάστου είναι το ύψος του και η περιοδικότητα διαδοχής φωτοβολίας και σκότους.

Το τελευταίο αυτό γνώρισμα καλείται χαρακτηριστικό φάρου (characteristic). Η περίπτωση ύπαρξης δύο φάρων με ίδιο χαρακτηριστικό στην ίδια γεωγραφική περιοχή πρέπει να θεωρείται αποκλεισμένη. Ο απαιτούμενος χρόνος για μια πλήρη επανάληψη του χαρακτηριστικού του φάρου ονομάζεται περίοδος φάρου.

Η περιοδικότητα φάρου μετριέται σε λεπτά ή δευτερόλεπτα της ώρας. Στους ναυτικούς χάρτες οι φάροι συμβολίζονται με κόκκινο μικρό κύκλο ή με αστερίσκο συνοδευόμενο με κόκκινο λοβό στη γεωγραφική του θέση.

Τι είναι ένας φάρος; Φάρος ονομάζεται το ειδικής και τυποποιημένης κατασκευής κτίσμα που οικοδομείται σε διάφορα σημεία των ηπειρωτικών ή νησιωτικών ακτών ή και επί βραχονησίδων, στο άνω μέρος του οποίου φέρεται ειδικός μηχανισμός που φωτοβολεί (εκπέμπει) συνήθως περιοδικό φως, χαρακτηριζόμενο εκ του σκοπού του ως ιδιαίτερο βοηθητικό μέσο στην ασφαλή ναυσιπλοΐα. Με τον όρο «φάρος» χαρακτηρίζονται τόσο το κτίσμα όσο και η συσκευή φωτοβολίας που είναι εγκατεστημένη σε αυτό.

Πέρα από τον τυπικό ορισμό, τι είναι ένας φάρος τελικά; Είναι ζωή, ελπίδα, καθοδήγηση, εφησυχασμός, εγκαρτέρηση, γαλήνη, ηρεμία, προστασία, ενθάρρυνση. Είναι φως μέσα στο σκοτάδι. Είναι γνώση μέσα στην απελπισία. Έχεις χαθεί; Ο φάρος είναι εκεί για να σου δείξει το δρόμο.

Για να σου δείξει σε ποιο σημείο του ωκεανού βρίσκεσαι, καθώς κάθε φάρος έχει το δικό του χαρακτηριστικό γνώρισμα σε κάθε διαφορετική γεωγραφική περιοχή, δηλαδή το δικό του διαφορετικό ρυθμό εκπομπής φωτός. Έχεις απελπιστεί στη δίνη της θάλασσας; Έχεις αγχωθεί από τα κύματα; Ο φάρος είναι εκεί για να σου αναπτερώσει το ηθικό. Να σου δώσει ελπίδα για ζωή. Με το δικό του αλάνθαστο τρόπο, σου επισημαίνει πως είσαι κοντά στη στεριά, είσαι κοντά στη σωτηρία. Σου δίνει θάρρος για να τα καταφέρεις.

Η καρδιά σου χτυπά στο ρυθμό της σταθερής επαναλαμβανόμενης λάμψης του. Είσαι ακόμα ζωντανός. Είσαι ακόμα εδώ. Με έναν φάρο ταξιδεύεις σε όλο τον κόσμο, καθώς συναντάς και χαιρετάς κάθε λογής πλοία. Καλωσορίζεις και αποχαιρετάς ναυτικούς απ' όλο τον κόσμο που ο καθένας τους κουβαλάει μαζί του τη δική του κουλτούρα.

Είσαι συμμέτοχος στις αναμνήσεις κάθε ναυτικού, καθώς συνέβαλες στη ναυτική του διαδρομή. Ακολούθησες κάθε ναυτικό στα δικά του ταξίδια ζωής.

Ενδεικτικά, επισκεφθήκαμε το "φάρο της Γριάς" στην ανατολική Άνδρο, στο νομό Κυκλάδων. Στέκει αγέρωχος στη μύτη της στεριάς.

Σχεδόν στη μέση του Αιγαίου, στη μέση μιας μεγάλης θαλάσσιας διόδου, δίνει καθημερινά το στίγμα του σε κάθε ταξιδιώτη. Καθώς νυχτώνει ξέρεις πως θα ανάψει ξανά. Ξέρεις πως θα σου κρατήσει συντροφιά σε ακόμα ένα ταξίδι.

Σαν φάρος και η Αγία Γραφή, μας επισημαίνει τα σημεία της εποχής μας, δείχνοντάς μας ξεκάθαρα σε πόσο κρίσιμο σημείο βρισκόμαστε στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μας δίνει ελπίδα σε μια εποχή ανθρώπινης θαλασσοταραχής και απώλειας ηθικής και αξιών. Μας δίνει το ζωοσωτήριο φως της μέσα στο πνευματικό σκοτάδι που χαρακτηρίζει την κοινωνία μας.

Τι είναι τελικά οι φάροι; Είναι καθοδηγητές. Είναι σύμβουλοι. Είναι στοχαστές. Είναι μοναχικές φιγούρες που θαλασσοδέρνονται για τη σωτηρία και την ασφάλεια των υπολοίπων. Οι φάροι και τα κεριά είναι το ίδιο πράγμα. Και τα δύο λιώνουν μόνα μέσα στη μοναξιά του σκοταδιού.

• Υ. Γ. : Κάποιες πληροφορίες προέρχονται από την εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια.
• Υ. Γ. 2: Περισσότερες πληροφορίες για τους φάρους θα βρείτε ΕΔΩ και ΕΔΩ.
• Υ. Γ. 3: Οι φωτογραφίες είναι από τον "φάρο της Γριάς" στην Άνδρο, τραβηγμένες από τον ίδιο τον αρθρογράφο.