Αυτό το Σαββατοκύριακο το περίμεναν με πολύ χαρά και με τον πολύ καλό προγραμματισμό που έγινε οι αδελφοί μας ήταν σίγουροι ότι όλα θα πήγαιναν καλά… Αναφερόμαστε σε μαρτυρία που δόθηκε σε χωριά της Φλώρινας και κάποια χωριά κοντά στις λίμνες των Πρεσπών από αδε΄φούς που μένουν Θασσαλονίκη.


Ήταν 50 αδελφοί και το πρωί του Σαββάτου ξεκίνησαν ύστερα από ένα ραντεβού κοντά στην γειτονιά τους, καθώς όλοι οι αδελφοί της εκκλησίας αυτής, ουσιαστικά είναι σε μια γειτονιά με ελάχιστες εξαιρέσεις. Το ραντεβού τους ήταν 9 με στόχο 10.30 να είναι σε ραντεβού με αδελφούς από την τοπική εκκλησία της Φλώρινας.


Μια οικογένεια πήραν ένα χωριό μόνοι τους... Πίστευαν ότι θα το τέλειωναν γρήγορα. Έκαναν όμως λάθος... Σε κάθε σπίτι έμεναν πολύ ώρα, καθώς οι άνθρωποι τόσο φιλόξενα τους άκουγαν με προσοχή... Σχεδόν σε κάθε σπίτι έδειξαν τα βίντεο μας και αφού συζήτησαν μαζί τους, άφηναν έντυπα. Πραγματικές ευλογίες να τις ζεις και μάλιστα με ολόκληρη την οικογένεια σου…


Κάποιος κ. Κώστας, με λαχτάρα, είπε ότι σαν οδηγός ταξιδεύει σε όλη την χώρα. Όπου πάει και βρίσκει αδελφούς μας, ζητάει τα περιοδικά. Με ενθουσιασμό μας ζήτησε να τον ξαναεπισκεφτούν οι αδελφοί. Πολλά επίσης σπιτικά δέχτηκαν με χαρά την υπόσχεση μας ότι θα τα ξαναπούμε. Τελικά κάποια σπίτια δεν τα πρόλαβαν... Μεσημέριασε και η ζέστη ήταν αφόρητη, αλλά η χαρά των αδελφών μεγάλη.


Αναζητώντας λίγη δροσιά και ένα μέρος για πικ νικ, οι τοπικοί αδελφοί, τους πήγαν σε ένα ωραίο δασάκι. Εκεί με την συντροφιά που έκαναν γνωρίστηκαν καλύτερα. Αφού έφαγαν και ξεκουράστηκαν, ξεκίνησαν την ανάβαση στο πανέμορφο βουνό, το Πισοδέρι. Η διαδρομή φανταστική, μοναδική, όπως κι αν τη δεις…


Μεγάλα δέντρα, πυκνά, με ζωηρό πράσινο χρώμα, έλατα, πουρναριές και νερά να τρέχουν σε αυλάκια στις άκρες του δρόμου. Η δροσιά πολύ ευπρόσδεκτη. Και να ‘ναι καλοκαίρι, Ιούλιος και ζέστες… Κι εδώ έχει τόση δροσιά που καθόλου δεν καταλαβαίνεις σε τι εποχή ζεις… Πάντα μου άρεσαν τέτοιες διαδρομές… Αυτές μάλιστα γίνονται πιο όμορφες, όταν είσαι με φίλους…


Στα δεξιά του δρόμου, μέσα στο δάσος κάποια ξεχασμένα χωριά που μαρτυρούν την λαχτάρα που είχαν οι άνθρωποι για τα μεγάλα αστικά κέντρα. Κάποιοι, πολλά χρόνια πριν, πήραν το δρόμο της ξενιτιάς, για να μην ξαναγυρίσουν ποτέ. Σαν φαντάσματα, τα σπίτια, με τα κενά παράθυρα, που μοιάζουν σαν μάτια, κοιτούν τον δρόμο, ψάχνοντας πότε θα γυρίσουν οι νοικοκυραίοι.


Κατεβαίνοντας το βουνό και φτάνοντας πλέον στις λίμνες Πρέσπας, περνάνε από χωράφια γεμάτα με τις φασολιές. Τα περίφημα φασόλια γίγαντες των Πρεσπών. Αν δεν τα έχετε δοκιμάσει, χάνετε... Όμως το υλικό που έχουμε στα χέρια μας είναι πολύ και όμορφο και θα χρειαστεί να επιστρέψουμε… Θα το κάνουμε με χαρά… Μια εμπειρία μοναδική η συμμετοχή σε εκστρατεία που ελπίζω να τη ζήσω στο μέλλον.

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι σταλμένες από αγαπημένο φίλο που παρακολούθησε μια από τις τριήμερες Συνελεύσεις Περιφερείας στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Το χρειαζόμαστε αυτό, διότι μέχρι τώρα είχαμε δει περισσότερα από τη Μαλακάσα, επειδή και η δική μας εκεί έγινε από τις 15 έως τις 17 Ιουλίου, όπως θα θυμάστε από τις αναρτήσεις εδώ… Δείτε ΕΔΩ κι ΕΔΩ.


Αλλά αυτό που θα δείτε εδώ, είναι η προσέλευση των αδελφών, εξωτερικοί χώροι και μερικοί εσωτερικοί,  από τους οποίους παρακολουθούσαν μέρη οι αδελφοί μας… Δείτε τις. Θα νιώσετε σαν να είσαστε εκεί… Η Θεσσαλονίκη έχει πάρα πολλές εκκλησίες να εξυπηρετήσει, με αποτέλεσμα σχεδόν κάθε εβδομάδα και μέχρι και τον Αύγουστο να έχουμε Περιφερειακές Συνελεύσεις…


Ας δούμε από το Ενόραση μερικά πράγματα για τις Συνελεύσεις: Συγκέντρωση ή συνάθροιση ανθρώπων για ορισμένο σκοπό· σύναξη. Στις Γραφές η λέξη «συνέλευση» αποτελεί μετάφραση της εβραϊκής λέξης μικρά που σημαίνει «συνάθροιση» ή «σύγκληση». Η βασική σημασία αυτής της εβραϊκής λέξης επιβεβαιώνεται από τη χρήση της στο εδάφιο Αριθμοί 10:2 όπου εννοείται η σύγκληση της σύναξης του Ισραήλ.—Παράβαλε Ησ 1:13.


Ως “άγιες συνελεύσεις” είχαν οριστεί οι εξής ημέρες: (1) Το Σάββατο (Λευ 23:3)· (2) η πρώτη και η έβδομη ημέρα της Γιορτής των Άζυμων Άρτων κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα, του μήνα Νισάν (Μάρτιος-Απρίλιος) (Αρ 28:18, 25· Λευ 23:6-8)· (3) η Γιορτή των Εβδομάδων ή Γιορτή του Θερισμού, μεταγενέστερα γνωστή ως Πεντηκοστή, η οποία διεξαγόταν τον τρίτο μήνα, το μήνα Σιβάν (Μάιος-Ιούνιος) (Λευ 23:15-21)· (4) η πρώτη ημέρα του έβδομου μήνα, του μήνα Εθανίμ ή Τισρί (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος), και η δέκατη ημέρα που ήταν η Ημέρα της Εξιλέωσης (Λευ 23:23-27· Αρ 29:1, 7)· (5) η πρώτη ημέρα της Γιορτής των Σκηνών, η οποία άρχιζε τη 15η ημέρα του έβδομου μήνα, του μήνα Εθανίμ ή Τισρί, καθώς και η επομένη της εφταήμερης αυτής γιορτής.—Λευ 23:33-36.


Ένα μοναδικό χαρακτηριστικό όλων αυτών των “αγίων συνελεύσεων” ήταν ότι κατά τη διάρκειά τους, ο λαός δεν έπρεπε να κάνει καμιά κοπιαστική εργασία. Για παράδειγμα, η πρώτη και η έβδομη ημέρα της Γιορτής των Άζυμων Άρτων ήταν “άγιες συνελεύσεις”, σχετικά με τις οποίες ο Ιεχωβά δήλωσε: «Καμιά εργασία δεν θα γίνεται στη διάρκειά τους. Μόνο ό,τι χρειάζεται κάθε ψυχή για να φάει, εκείνο μόνο μπορεί να γίνεται για εσάς». (Εξ 12:15, 16).


Ωστόσο, τις ημέρες των “αγίων συνελεύσεων” οι ιερείς ήταν απασχολημένοι με την προσφορά θυσιών στον Ιεχωβά (Λευ 23:37, 38), κάτι το οποίο ασφαλώς δεν αποτελούσε παραβίαση της εντολής που απαγόρευε τις συνηθισμένες καθημερινές εργασίες. Επίσης, αυτές οι περιστάσεις δεν ήταν περίοδοι απραξίας για το λαό γενικά, αλλά ήταν ευκαιρίες μεγάλης πνευματικής ωφέλειας. Την ημέρα του εβδομαδιαίου Σαββάτου, ο λαός συναθροιζόταν για να αποδώσει δημόσια λατρεία και να διδαχτεί.


Στη συνέχεια εποικοδομούνταν από τη δημόσια ανάγνωση και την εξήγηση του γραπτού Λόγου του Θεού, κάτι το οποίο γινόταν και στις συναγωγές που ήρθαν σε ύπαρξη αργότερα. (Πρ 15:21) Έτσι λοιπόν, ενώ ο λαός δεν έκανε καμιά κοπιαστική εργασία στη διάρκεια της ημέρας του Σαββάτου ή των άλλων “αγίων συνελεύσεων”, αφοσιωνόταν στην προσευχή και στο στοχασμό γύρω από τον Δημιουργό και τους σκοπούς του.


Κώστα, σε ευχαριστούμε για το πολύ ωραίο υλικό που μας έστειλες… Άξιζε να περιμένει λίγο να πάρει τη σειρά του για δημοσίευση, εδώ στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ. Βλέπεις υπήρχαν και αυτά τα εκδρομικά από τις διακοπές που έπρεπε να βρουν χώρο και να φιλοξενηθούν εδώ… Διότι η ζωή συνεχίζεται. Και έχει πολλαπλές εκφάνσεις, όπως εύκολα μπορεί κανείς να διαπιστώσει…

Άλλο ένα δημοσίευμα από τη σειρά για την Αγία Γραφή που έχουμε ξεκινήσει εδώ και καιρό και μας δείχνει καθαρά πώς διασώθηκε στη διάρκεια των χρόνων για να γίνει κτήμα όλων όσων ήθελαν να την έχουν στη γλώσσα τους και αν διαβάζουν το λόγο του Θεού…


«Ο επιμένων νικά». Αυτό το ρητό εμφανίζεται στη σελίδα του τίτλου ενός θρησκευτικού φυλλαδίου του 17ου αιώνα το οποίο έγραψε ο Ζοάο Φερέιρα ντε Αλμέιντα. Είναι δύσκολο να φανταστούμε πιο εύστοχο σχόλιο για έναν άνθρωπο ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στη μετάφραση και στην έκδοση της Αγίας Γραφής στην πορτογαλική.

Ο Αλμέιντα γεννήθηκε το 1628 στο Τόρε ντε Ταβάρεζ, ένα χωριό στη βόρεια Πορτογαλία. Έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία και ανατράφηκε στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας, τη Λισαβώνα, από έναν θείο του ο οποίος ήταν μέλος κάποιου θρησκευτικού τάγματος. Η παράδοση λέει ότι, προετοιμαζόμενος για το ιερατείο, ο Αλμέιντα έλαβε άριστη παιδεία, η οποία τον βοήθησε να αναπτύξει σε νεαρή ηλικία την εξαιρετική του ικανότητα στον τομέα των γλωσσών.

Ωστόσο, ο Αλμέιντα πιθανότατα δεν θα είχε χρησιμοποιήσει τα ταλέντα του για να μεταφράσει τη Γραφή αν είχε παραμείνει στην Πορτογαλία. Ενόσω η Μεταρρύθμιση κατέκλυζε τη βόρεια και την κεντρική Ευρώπη με Γραφές σε τοπικές γλώσσες, η Πορτογαλία παρέμενε σταθερά κάτω από την επιρροή της Καθολικής Ιεράς Εξέτασης. Η κατοχή και μόνο μιας Γραφής στην καθομιλουμένη θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα να συρθεί το άτομο ενώπιον κάποιου ιεροεξεταστικού δικαστηρίου.

Υποκινούμενος πιθανώς από την επιθυμία να ξεφύγει από την καταπιεστική ατμόσφαιρα, ο Αλμέιντα μετακόμισε στην Ολλανδία στην αρχή της εφηβείας του. Λίγο αργότερα, σε ηλικία μόλις 14 ετών, έφυγε για ένα ταξίδι στην Ασία κατά το οποίο πέρασε και από την Μπατάβια (σημερινή Τζακάρτα), στην Ινδονησία, που ήταν εκείνον τον καιρό διοικητικό κέντρο της Ολλανδικής Εταιρίας των Ανατολικών Ινδιών στη νοτιοανατολική Ασία.

Έφηβος Μεταφραστής

Στο τελευταίο σκέλος του ταξιδιού του Αλμέιντα στην Ασία, υπήρξε ένα σημείο στροφής στη ζωή του. Ενώ ταξίδευε με το πλοίο από την Μπατάβια στη Μελάκα, στη δυτική Μαλαισία, έπεσε στα χέρια του ένα Προτεσταντικό φυλλάδιο στην ισπανική με τίτλο «Οι Διαφορές του Χριστιανισμού» (Diferencias de la Cristiandad). Εκτός από επιθέσεις σε ψευδή θρησκευτικά δόγματα, το φυλλάδιο περιείχε και μια δήλωση η οποία εντυπωσίασε ιδιαίτερα τον νεαρό Αλμέιντα: «Η χρήση μιας άγνωστης γλώσσας στην εκκλησία, ακόμα και αν αυτό γίνεται προς δόξα του Θεού, δεν ωφελεί τον ακροατή που δεν καταλαβαίνει τη γλώσσα».—1 Κορινθίους 14:9.

Το συμπέρασμα ήταν προφανές για τον Αλμέιντα: Ο καλύτερος τρόπος για να εκτεθεί η θρησκευτική πλάνη ήταν να γίνει η Γραφή κατανοητή σε όλους. Όταν έφτασε στη Μελάκα, μεταστράφηκε στην Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία και άρχισε αμέσως να μεταφράζει περικοπές των Ευαγγελίων από την ισπανική στην πορτογαλική και να τις διανέμει σε «εκείνους που έδειχναν ειλικρινή επιθυμία να μάθουν την αλήθεια».

Δύο χρόνια αργότερα, ο Αλμέιντα ήταν έτοιμος για ένα πιο φιλόδοξο εγχείρημα—τη μετάφραση ολόκληρων των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών από τη λατινική Βουλγάτα. Τελείωσε αυτό το έργο μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο, αξιοσημείωτο επίτευγμα για έναν 16χρονο! Έστειλε θαρραλέα ένα αντίγραφο της μετάφρασής του στον Ολλανδό γενικό κυβερνήτη στην Μπατάβια για να φροντίσει να εκδοθεί. Από ό,τι φαίνεται, η Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία στην Μπατάβια προώθησε το χειρόγραφό του στο Άμστερνταμ, αλλά ο ηλικιωμένος ιερέας στον οποίο το εμπιστεύτηκαν πέθανε, και το έργο του Αλμέιντα εξαφανίστηκε.

Όταν του ζήτησαν να κάνει ένα αντίγραφο της μετάφρασής του για τη Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία στην Κεϋλάνη (σημερινή Σρι Λάνκα) το 1651, ο Αλμέιντα ανακάλυψε ότι το πρωτότυπο είχε εξαφανιστεί από τα εκκλησιαστικά αρχεία. Απτόητος, βρήκε με κάποιον τρόπο ένα αντίγραφο—ίσως ένα παλιό πρόχειρο κείμενο—και τον επόμενο χρόνο ολοκλήρωσε μια αναθεωρημένη απόδοση των Ευαγγελίων και του βιβλίου των Πράξεων. Το κονσιστόριο στην Μπατάβια τον αντάμειψε με 30 φιορίνια. Ήταν «ευτελές ποσό για το τεράστιο έργο που είχε επιτελέσει», έγραψε ένας συνεργάτης του Αλμέιντα.

Παρά την έλλειψη αναγνώρισης, ο Αλμέιντα συνέχισε το έργο του και υπέβαλε μια αναθεώρηση ολόκληρης της Καινής Διαθήκης του το 1654. Εξετάστηκε και πάλι το ενδεχόμενο να εκδοθεί η μετάφραση, αλλά δεν έγινε τίποτα συγκεκριμένο πέρα από μερικά χειρόγραφα αντίγραφα για χρήση σε ορισμένες εκκλησίες.

Καταδικάζεται από την Ιερά Εξέταση

Την επόμενη δεκαετία, ο Αλμέιντα επιδιδόταν δραστήρια σε ποιμαντικό και ιεραποστολικό έργο για λογαριασμό της Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας. Χειροτονήθηκε το 1656 και υπηρέτησε πρώτα στην Κεϋλάνη, όπου παραλίγο να τον ποδοπατήσει ένας ελέφαντας, και αργότερα στην Ινδία, ως ένας από τους πρώτους Προτεστάντες ιεραποστόλους που επισκέφτηκαν εκείνη τη χώρα.

Ο Αλμέιντα είχε μεταστραφεί στον Προτεσταντισμό και υπηρετούσε μια ξένη δύναμη. Ως εκ τούτου, πολλοί άνθρωποι στις πορτογαλόφωνες κοινότητες τις οποίες επισκεπτόταν τον θεωρούσαν αποστάτη και προδότη. Το γεγονός ότι καταδίκαζε απερίφραστα την ηθική διαφθορά που επικρατούσε ανάμεσα στον κλήρο και ότι εξέθετε τα δόγματα της εκκλησίας τον οδηγούσε επίσης σε συχνές συγκρούσεις με τους Καθολικούς ιεραποστόλους. Αυτές οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν το 1661 όταν ένα ιεροεξεταστικό δικαστήριο στην Γκόα της Ινδίας καταδίκασε τον Αλμέιντα σε θάνατο ως αιρετικό. Εφόσον ο ίδιος δεν ήταν εκεί, έκαψαν ένα ομοίωμά του. Ο Ολλανδός γενικός κυβερνήτης, ίσως τρομαγμένος από το μαχητικό ύφος του Αλμέιντα, τον ανακάλεσε στην Μπατάβια σύντομα έπειτα από αυτό.

Ο Αλμέιντα ήταν ζηλωτής ιεραπόστολος, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την ανάγκη που υπήρχε για μια πορτογαλική Αγία Γραφή. Τουναντίον, τα αποτελέσματα της άγνοιας για τη Γραφή —προφανέστατα τόσο μεταξύ των κληρικών όσο και μεταξύ των λαϊκών—ενίσχυαν την αποφασιστικότητά του. Στον πρόλογο ενός θρησκευτικού φυλλαδίου που κυκλοφόρησε το 1668, ο Αλμέιντα ανακοίνωσε στους αναγνώστες του: «Ελπίζω σύντομα να σας τιμήσω με ολόκληρη την Αγία Γραφή στη δική σας γλώσσα, το μεγαλύτερο δώρο και τον πλέον πολύτιμο θησαυρό που έχει να σας δώσει κανείς».

Αλμέιντα Κατά Επιτροπής Επιμέλειας

Το 1676, ο Αλμέιντα παρουσίασε ένα τελικό κείμενο της Καινής Διαθήκης του στο εκκλησιαστικό κονσιστόριο στην Μπατάβια για να το επιμεληθούν. Ευθύς εξαρχής, οι σχέσεις του μεταφραστή με τους επιμελητές του κειμένου ήταν τεταμένες. Ο βιογράφος Γ. Λ. Σουελενγκρέμπελ εξηγεί ότι οι ολλανδόφωνοι συνεργάτες του Αλμέιντα ίσως δυσκολεύονταν να κατανοήσουν κάποιες λεπτές αποχρώσεις του νοήματος και του ύφους. Υπήρχε επίσης αντιλογία για την επιλογή της γλώσσας. Θα έπρεπε η Γραφή να χρησιμοποιεί την πορτογαλική που μιλούσαν οι ντόπιοι ή μια πιο εκλεπτυσμένη πορτογαλική την οποία πολλοί θα δυσκολεύονταν να καταλάβουν; Τελικά, ο ζήλος του Αλμέιντα για την ολοκλήρωση του έργου αποτελούσε διαρκή πηγή έντασης.

Το έργο προχωρούσε πολύ αργά, ίσως λόγω των προστριβών ή λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από πλευράς των επιμελητών. Τέσσερα χρόνια αργότερα, οι επιμελητές πάλευαν ακόμα με τα πρώτα κεφάλαια του Λουκά. Ενοχλημένος με αυτή την καθυστέρηση, ο Αλμέιντα έστειλε ένα αντίγραφο του χειρογράφου του στην Ολλανδία για να εκδοθεί εν αγνοία των επιμελητών.

Παρά τις προσπάθειες του κονσιστορίου να αποτρέψει την έκδοση, η Καινή Διαθήκη του Αλμέιντα τυπώθηκε στο Άμστερνταμ το 1681, και τα πρώτα αντίτυπα έφτασαν στην Μπατάβια τον επόμενο χρόνο. Φανταστείτε πόσο πρέπει να απογοητεύτηκε ο Αλμέιντα όταν διαπίστωσε ότι η μετάφρασή του είχε υποστεί τροποποιήσεις από επιμελητές στην Ολλανδία! Παρατήρησε ότι, επειδή οι επιμελητές δεν ήταν καλά εξοικειωμένοι με την πορτογαλική, είχαν εισαγάγει «άκομψες και αντιφατικές αποδόσεις οι οποίες συσκότιζαν το νόημα του Αγίου Πνεύματος».

Δυσαρεστήθηκε και η ολλανδική κυβέρνηση, και διέταξε να καταστραφεί ολόκληρη η έκδοση. Μολαταύτα, ο Αλμέιντα έπεισε τις αρχές να αφήσουν μερικά αντίτυπα υπό την προϋπόθεση ότι τα πιο σοβαρά λάθη θα διορθώνονταν με το χέρι. Αυτά τα αντίτυπα θα χρησιμοποιούνταν ώσπου να ετοιμαστεί μια αναθεωρημένη έκδοση.

Οι επιμελητές στην Μπατάβια συγκεντρώθηκαν ξανά για να συνεχίσουν την εργασία τους στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές και άρχισαν να ετοιμάζουν τα βιβλία των Εβραϊκών Γραφών καθώς τα ολοκλήρωνε ο Αλμέιντα. Το κονσιστόριο φοβόταν ότι ο μεταφραστής θα κυριευόταν από ανυπομονησία, και αποφάσισε να φυλάει τις υπογεγραμμένες σελίδες του τελικού αντιγράφου στο χρηματοκιβώτιο της εκκλησίας. Εννοείται ότι ο Αλμέιντα αντιτάχθηκε στην απόφασή τους.

Αλλά οι δεκαετίες σκληρής εργασίας και οι δυσκολίες της ζωής σε τροπικό κλίμα τον είχαν πλέον καταβάλει. Το 1689, λόγω της επιδεινούμενης υγείας του, ο Αλμέιντα αποσύρθηκε από τις εκκλησιαστικές δραστηριότητες προκειμένου να αφοσιωθεί στη μετάφραση των Εβραϊκών Γραφών. Δυστυχώς, πέθανε το 1691 ενόσω ασχολούνταν με το τελευταίο κεφάλαιο του Ιεζεκιήλ.

Η δεύτερη έκδοση της Καινής Διαθήκης, η οποία ολοκληρώθηκε λίγο πριν από το θάνατό του, τυπώθηκε το 1693. Ωστόσο, φαίνεται ότι το έργο του υπέφερε και πάλι στα χέρια ανεπαρκών επιμελητών κειμένου. Στο βιβλίο του «Η Αγία Γραφή στην Πορτογαλία» (A Biblia em Portugal), ο Γκ. Λ. Σάντος Φερέιρα δηλώνει: «Οι επιμελητές έκαναν σημαντικές αλλαγές στο άριστο έργο του Αλμέιντα, παραμορφώνοντας και αλλοιώνοντας όση από την ομορφιά του πρωτοτύπου είχε γλιτώσει από τους επιμελητές της πρώτης έκδοσης».

Ολοκληρώνεται η Πορτογαλική Αγία Γραφή

Όταν πέθανε ο Αλμέιντα, εξέλιπε η υποκινούσα δύναμη για την αναθεώρηση και την έκδοση της πορτογαλικής Αγίας Γραφής στην Μπατάβια. Η Εταιρία για την Προώθηση της Χριστιανικής Γνώσης, η οποία έδρευε στο Λονδίνο, ήταν αυτή που χρηματοδότησε μια τρίτη έκδοση της Καινής Διαθήκης του Αλμέιντα το 1711, κατόπιν αιτήματος των Δανών ιεραποστόλων που εργάζονταν στο Τρανκεμπάρ της νότιας Ινδίας.

Εκείνη η εταιρία αποφάσισε να εγκαταστήσει ένα τυπογραφείο στο Τρανκεμπάρ. Ωστόσο, ενώ έπλεε προς την Ινδία, το πλοίο που μετέφερε τα εκτυπωτικά υλικά και μια ποσότητα πορτογαλικών Γραφών έπεσε στα χέρια Γάλλων πειρατών και τελικά εγκαταλείφθηκε στο λιμάνι του Ρίο ντε Τζανέιρο στη Βραζιλία. Ο Σάντος Φερέιρα γράφει: «Για κάποιον ανεξήγητο λόγο και υπό συνθήκες τις οποίες πολλοί θεώρησαν θαυματουργικές, τα κιβώτια που περιείχαν τα εκτυπωτικά υλικά βρέθηκαν άθικτα στον πάτο του αμπαριού και συνέχισαν το ταξίδι τους με το ίδιο σκάφος ως το Τρανκεμπάρ». Οι Δανοί ιεραπόστολοι αναθεώρησαν προσεκτικά και εξέδωσαν τη μετάφραση των υπόλοιπων βιβλίων της Γραφής που είχε κάνει ο Αλμέιντα. Ο τελευταίος τόμος της Αγίας Γραφής στην πορτογαλική κυκλοφόρησε το 1751, σχεδόν 110 χρόνια αφότου ο Αλμέιντα είχε αρχίσει τη σταδιοδρομία του ως μεταφραστής της Γραφής.

Μια Ζωντανή Κληρονομιά

Ο Αλμέιντα αντιλήφθηκε από μικρή ηλικία την ανάγκη για μια Αγία Γραφή στην πορτογαλική ώστε ο κοινός λαός να μπορεί να διακρίνει την αλήθεια στη δική του γλώσσα. Επιδίωκε ανυποχώρητα αυτόν το στόχο όλη του τη ζωή, παρά την εναντίωση της Καθολικής Εκκλησίας, την αδιαφορία του περιβάλλοντός του, τα φαινομενικώς ατελείωτα προβλήματα με την επιμέλεια του κειμένου, καθώς και την επιδεινούμενη υγεία του. Η επιμονή του ανταμείφθηκε.

Πολλές από τις πορτογαλόφωνες κοινότητες όπου κήρυξε ο Αλμέιντα συρρικνώθηκαν και εξαφανίστηκαν, αλλά η Γραφή του επέζησε. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, η Βιβλική Εταιρία για τη Βρετανία και το Εξωτερικό και η Αμερικανική Βιβλική Εταιρία διένειμαν χιλιάδες αντίτυπα της μετάφρασης του Αλμέιντα στην Πορτογαλία και στις παράκτιες πόλεις της Βραζιλίας. Ως αποτέλεσμα, οι Γραφές που βασίστηκαν στο αρχικό του κείμενο είναι μέχρι σήμερα από τις πιο δημοφιλείς και ευρέως διαδεδομένες στον πορτογαλόφωνο κόσμο.

Αναμφίβολα, πολλοί χρωστούν ευγνωμοσύνη στους παλιούς μεταφραστές της Γραφής όπως ήταν ο Αλμέιντα. Αλλά πρέπει να είμαστε ακόμα πιο ευγνώμονες στον Ιεχωβά, τον Θεό της επικοινωνίας, του οποίου «θέλημα είναι να σωθούν κάθε είδους άνθρωποι και να έρθουν σε ακριβή γνώση της αλήθειας». (1 Τιμόθεο 2:3, 4) Σε τελική ανάλυση, Εκείνος είναι που διατήρησε το Λόγο του και τον έκανε διαθέσιμο για δικό μας όφελος. Είθε πάντοτε να εκτιμούμε και να μελετούμε επιμελώς αυτόν τον «πλέον πολύτιμο θησαυρό» από τον ουράνιο Πατέρα μας.

[Υποσημειώσεις]

Στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα η Καθολική Εκκλησία, εκδίδοντας τον «Κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων», επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στη χρήση Γραφών στην καθομιλουμένη. Αυτό το μέτρο, σύμφωνα με τη «Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα» (The New Encyclopædia Britannica), «ουσιαστικά σταμάτησε το μεταφραστικό έργο από Καθολικούς για τα επόμενα 200 χρόνια».

Οι παλιότερες εκδόσεις της Γραφής του Αλμέιντα τον αποκαλούν Πάντρε (Πατέρα) Αλμέιντα, πράγμα που κάνει μερικούς να πιστεύουν ότι είχε υπηρετήσει ως Καθολικός ιερέας. Ωστόσο, οι Ολλανδοί εκδότες της Γραφής του Αλμέιντα χρησιμοποίησαν αυτόν τον όρο εσφαλμένα, επειδή υπέθεσαν ότι επρόκειτο για τίτλο Προτεστάντη κληρικού.

• Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΣΚΟΠΙΑ 1/7/2007

Όμορφα ήταν όλες οι μέρες του προηγούμενου μήνα… Νιώσαμε υπέροχα, επειδή κάθε μέρα είχε να δώσει και κάτι ξεχωριστό. Και τώρα να, που πρέπει να επιστρέψουμε στη δουλειά, στο γραφείο, την ώρα που άλλοι συνάδελφοι, είτε έφυγαν, είτε ετοιμάζονται να το κάνουν τις επόμενες μέρες…


Φορτωμένοι όμορφες αναμνήσεις το κάνουμε αυτό… Αναμνήσεις που έχουν καταγραφεί εδώ ως αναρτήσεις οι περισσότερες και σε άλλες που δεν πρόλαβαν να αποτυπωθούν σε κείμενα παρά μόνο σε εικόνες πατάμε για το σημερινό δημοσίευμα, διότι όπως είπαμε, είναι πολύ μεγάλο πράγμα να ζεις την κάθε μέρα, ξεχωριστά…


Τώρα, στο γραφείο πια, πρέπει να ξαναβάλω τα πράγματα σε μια σειρά, να ξαναπιάσω το νήμα από εκεί που το άφησα, τον Ιούνιο, όταν έφυγα για τις διακοπές μου… Υποσχέθηκα τότε, ότι πρώτο μου μέλημα με την επιστροφή, είναι να βγάλω τον ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ. Θα πρέπει να ανταποκριθώ στο προγραμματισμένο ραντεβού, στις 11 το πρωί, για να πάρω ύλη από τα χέρια του προέδρου του Σωματείου Συνταξιούχων ΗΣΑΠ, Θύμιο Ρουσιά...


Και η μέρα είναι ζεστή… Όπως ήταν και εκεί που ήμασταν μέχρι χθες… Μόνο που εκεί, ήταν τόποι διακοπών και χαλάρωσης. Λίγη δροσιά θα ήταν σίγουρα διαθέσιμη. Και μια βουτιά στα γαλάζια νερά. Το γραφείο δεν είναι όπως τη θάλασσα, αν και έχει κλιματισμό επαρκή για να καλύψει τις ανάγκες μου. Αλλά μήπως δεν το ήξερα ότι θα συνέβαινε έτσι; Και βέβαια το γνώριζα…


Μάθαμε να λέμε πως με φορτισμένες τις μπαταρίες μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα. Αυτό θα κάνουμε… Κι ας είμαστε στην Αθήνα της ζέστης, του καύσωνα και της αποφοράς… Με όλη την επαγγελματική υπευθυνότητα, όπως αρμόζει στις μέρες και τους καιρούς… Δεν θα είναι η πρώτη φορά, άλλωστε και δεν πρόκειται να ξαφνιαστούμε…


Το γραφείο μου μπορεί να μην έχει την ομορφιά των τόπων που επισκεφτήκαμε και ζήσαμε στις διακοπές μας… Σίγουρα δεν την έχει. Έχει όμως κλιματισμό όπως είπα και ησυχία οπότε υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις  για εργασίες… Κι εγώ που αγαπώ τη δουλειά μου, αυτό το κάνω με πολύ καλή διάθεση… Ήμουν άλλωστε προετοιμασμένος και κάποιοι φίλοι και συνεργάτες περίμεναν με λαχτάρα την επιστροφή μου.


Η ενσωμάτωση θα γίνει με ένα όμορφο τρόπο., Όχι βίαια, όχι πιεστικά… Τόσα χρόνια στο επάγγελμα είμαι σε θέση να διαχειρίζομαι καταστάσεις παρόμοιες μ’ αυτήν που ζω… Δεν νιώθω καθόλου άσχημα, επειδή το περίμενα, το ήξερα πως έτσι θα γινόταν… Αλλά οι φωτογραφίες από τις διακοπές θα μου θυμίζουν πάντα το πόσο όμορφα περάσαμε, είτε μόνοι μας, είτε κοντά σε φίλους μας… Οι σημερινές φωτογραφίες είναι από τα Τέμπη, που κάναμε μια στάση χθες, στην επιστροφή...

Μια εβδομάδα στο Πολύχρονο της Χαλκιδικής ήταν πραγματικά υπέροχα, κοντά στους φίλους μας Άρη και Χάρις που μας φιλοξένησαν! Και σήμερα ετοιμάζουμε τα μπαγκάζια μας για την επιστροφή... Το μεσημέρι, ξεκινάμε το μεγάλο ταξίδι προς τα νότια. Πίσω στην καυτή Αθήνα λοιπόν…


Ήταν για μας μια μοναδική εμπειρία και ευχαριστούμε τους φίλους μας, που μας έδωσαν τη χαρτά να τη ζήσουμε, με τον καλύτερο τρόπο… Η Χαλκιδική είναι πραγματικά υπέροχη… Την ξαναγνώρισα κάτω από άλλες συνθήκες, πολύ καλύτερες… Διότι, πώς να το κάνουμε, όλα μετράνε πια σ’ αυτή τη ζωή, έτσι δεν είναι;


Μέσα στο λίγο χρόνο της μιας εβδομάδας «περπατήσαμε» με τα πόδια ή με το αυτοκίνητο, σχεδόν ολόκληρο το πρώτο πόδι της Κασσάνδρας και γνωρίσαμε πολλούς όμορφους τόπους και ανθρώπους… Θέλαμε, η καρδιά μας φτερούγιζε, να δούμε κι άλλους φίλους που μας περίμεναν με λαχτάρα, αλλά διαπιστώσαμε ότι ήταν πολύ δύσκολο.


Εισπράξαμε πολύ αγάπη από ανθρώπους εδώ και το χαμόγελο τους και η χαρά τους πρόσθεσε πολύ σ’ αυτό που χρειαζόμαστε όλοι, για να πάμε δυο βήματα πιο πέρα, ότι κουβαλάμε μέσα μας. Ναι, είναι πολύ όμορφο αυτό το αυθόρμητο, το απλό, το ανεπιτήδευτο που συναντούσαμε σε κάθε βήμα μας. Κι αυτό, πραγματικά, μας άρεσε πολύ.


Διαπιστώσαμε πως σε έναν τόπο, όπως η Χαλκιδική, που ζει από τον τουρισμό και έχει τις απαραίτητες υποδομές στη διάθεση όσων την επιλέγουν για τις διακοπές τους, υπάρχει ο απαραίτητος σεβασμός και η εκτίμηση για τον πελάτη. Αυτό είναι ο κανόνας. Και οι όποιες εξαιρέσεις συναντήσαμε στο δρόμο μας, τον πιστοποιούν.


Φεύγουμε πολύ πιο γεμάτοι και ξεκούραστοι, απ’ ότι όταν ήρθαμε… Και είμαι βέβαιος πως, αν είχαμε άλλη μια εβδομάδα στη διάθεση μας για να μείνουμε εδώ, θα πολλαπλασιάζονταν αυτές οι πολύ θετικές εμπειρίες. Θα το ξαναδούμε μια άλλη χρονιά… Όλα εδώ στην πανέμορφη Χαλκιδική μας άρεσαν…


Ακόμα και η μικρή εκδρομή που κάναμε για να φτάσουμε στο σπίτι του Γιάννη, του αδελφού της Χάρις στην Ιεριχώ, μας ενθουσίασε… Διανύσαμε και τα… τρία πόδια της Χαλκιδικής και ζήσαμε στο έπακρο αυτό που λέμε ζεστή, ανθρώπινη φιλοξενία με τη σύζυγο του Έλενα. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τα ψάρια  που μας έφτιαξε ο Γιάννης στην ψησταριά του και τα αστεία του.

Μερικά πρωτοσέλιδα κυριακάτικων εφημερίδων της προηγούμενης εβδομάδας που μιλάνε για το… πραξικόπημα στην Τουρκία που δεν… έγινε, τουλάχιστον όπως ξέραμε μέχρι τώρα τα πραξικοπήματα. Εδώ η εφημερίδα ΤΟ ΧΩΝΙ.


Και η REALNEWS του Νίκου Χατζηνικολάου, λογικά, κινήθηκε σ’ αυτή τη λογική. Και δείτε πώς περιγράφει τις πρώτες ώρες του πραξικοπήματος οπερέτα… Το χάος ήταν στην πόρτα μας. Η υπόθεση, έμμεσα, μας αφορούσε…


Στον ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ της ίδιας ημέρας συνδύαζαν τα συμβαίνουν στην Τουρκία με τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ευρώπη. Γαλλία, Γερμανία, όλο και πληθαίνει το κακό. Πολύ νωπό είναι ακόμα το χθεσινό χτύπημα στο Μόναχο…


Το ΕΘΝΟΣ επιχειρούν να δώσουν την ειδησεογραφία με εντυπωσιακούς τίτλους, λες και ο κόσμος σήμερα περιμένει αποκλειστικά την ενημέρωση του από τις εφημερίδες… Αγνοούν εντελώς την ύπαρξη του διαδικτύου.


Και ΤΟ ΒΗΜΑ, όπως είναι φυσικό, έχει προσανατολίσει το πρωτοσέλιδο του στο θέμα Τουρκία… Η αλήθεια είναι ότι σε όλους έκαναν αίσθηση τα γεγονότα με τον τρόπο που αυτά εξελίχθηκαν. Εξάλλου τίποτα ακόμα δεν έχει τελειώσει…

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 23/07/2016

Παρατηρώντας την επικαιρότητα σταθήκαμε σε ένα θέμα που συμβαίνει γύρω μας και μας αφορά, κατά κάποιον τρόπο, επειδή οι Τούρκοι είναι γείτονες μας και επειδή υπάρχει μια ιστορία ανάμεσα στους δυο λαούς που έχει περάσει από σαράντα κύματα… Το Αιγαίο πέλαγος βρίσκεται για μια ακόμη φορά στο επίκεντρο του παγκόσμιου χάρτη, εξαιτίας πολιτικών – αυτή τη φορά – γεγονότων, με δραματικές εξελίξεις στην Τουρκία, εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα και τις δυο ακτές του.

Η γειτονική Τουρκία ζει ιστορικές στιγμές μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 16ης Ιουλίου εναντίον του προέδρου Ερτογάν και της κυβέρνησης του διορισμένου από αυτόν πρωθυπουργού. Ας θυμηθούμε λίγο τα γεγονότα: Ομάδα στρατιωτικών, αρχικά, ανακοινώνει πως έχει καταλάβει την εξουσία με την Τουρκία να φλέγεται. Όσο οι πραξικοπηματίες δεν εδραιώνουν τη θέση τους η πλάστιγγα γυρίζει, με τον Ερτογάν να ανακτά τον έλεγχο τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου 16 Ioυλίου 2016, έχοντας κατορθώσει μέσω online σύνδεσης από κινητό τηλέφωνο, να στείλει μήνυμα στους πιστούς του, καλώντας τον τουρκικό λαό να βγει στους δρόμους της Τουρκίας, ώστε να σώσουν τη δημοκρατία.

Το στρατιωτικό πραξικόπημα δεν στέφεται από επιτυχία, εξαιτίας παραλείψεων των πραξικοπηματιών, με την Τουρκία να μετρά ήδη τις πληγές, τόσο σε ζωές όσο και στην αξιοπιστία της. Σε ισχύ αυτή την ώρα, όπως ακούμε στην ειδησεογραφία, βρίσκεται επιχείρηση κάθαρσης του στρατού, της αστυνομίας και του δημοσίου με συλλήψεις πραξικοπηματιών και εκκαθαρίσεις σε όλα τα σώματα.

Η αποτυχία του πραξικοπήματος ενδεχομένως να οφείλεται σε παραλείψεις και στον μη πλήρη έλεγχο του στρατού από τους πραξικοπηματίες. Μη ξεχνάμε, πως το πραξικόπημα του τουρκικού στρατού το 1980 ενάντια στην κυβέρνηση Ετσεβίτ, ο τουρκικός στρατός χρειάστηκε τρία χρόνια μέχρι να αναλάβει την εξουσία, δίνοντας την αρχηγία στον Κενάν Εβρέν, υπό τις ευλογίες των Αμερικανών.

Στις εξελίξεις στη γείτονα χώρα οι Αμερικανοί εμφανίζονται να δίνουν στήριξη στον Ερτογάν, αλλά και στη δημοκρατικά εκλεγμένη τουρκική κυβέρνηση. Και ως δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, εννοούν αυτή του πρώην πρωθυπουργού Νταβούτογλου και όχι του σημερινού διορισμένου Γιλντιρίμ. Από το μεσημέρι του Σαββάτου, βλέπουμε και την Ελλάδα να θέλει να αναλάβει ενεργό ρόλο.

Οκτώ (8) Τούρκοι αξιωματικοί με στρατιωτικό ελικόπτερο προσγειώθηκαν στην Αλεξανδρούπολη σε παράνομη πτήση και έχοντας παραβιάσει το FIR Αθηνών, ζητώντας πολιτικό άσυλο. Δια στόματος του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η τουρκική κυβέρνηση, πριν την όποια αντίδραση της ελληνικής, ζητάει την άμεση επανέκδοση των Τούρκων πραξικοπηματιών όπως από την αρχή ονομάζει τους Τούρκους αξιωματικούς.

Το θέμα είναι λεπτό και ασφαλώς χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο χειρισμό του για να μην εμπλακούμε σε μια ατέρμονη διαδικασία συζητήσεων με τους γείτονες, που τελικά δεν γνωρίζουμε πού μπορεί να οδηγήσουν… Για μας άλλωστε, όλα όσα ζουν τώρα στην Τουρκία, δεν μας είναι άγνωστα…

Ακόμα και τότε, που με διάφορους τρόπους διατείνονταν ότι είχαν δημοκρατία, εμείς γνωρίζαμε ότι το καθεστώς που κυβερνούσε, είχε πάντα μια στρατοκρατική αντίληψη… Ο Ερτογάν, ως πολιτικός καριέρας, επιζητεί έναν ξεχωριστό ρόλο για τον εαυτό του, σε όλη αυτή την υπόθεση… Μερικοί διπλωματικοί παρατηρητές κάνουν λόγο για έναν νέο σουλτάνο…

Όλα αυτά, προφανώς και δεν μας φορούν… Αυτό που εμείς σαν λαός θα θέλαμε, είναι ειρήνη με τους γείτονες μας, αρκετά έχουν μπολιάσει και τους δυο λαούς με στοιχεία εθνικισμού που οδηγούν σε ακραίες καταστάσεις οι οποίες προφανώς δεν βοηθούν κανέναν, πέρα από τα κέντρα που προωθούν τέτοιες λογικές…

Για μας, που παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην Τουρκία διακρίνουμε καθαρά πως τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα, οριστικά… Κανείς από τις δύο πλευρές δεν έχει δει ολοκληρωμένη τη νίκη του, ενώ ο λαός βολοδέρνεται ανάμεσα σε εκείνους που διεκδικούν τα οφίτσια της εξουσίας. Ανθρωποποίητα συστήματα πραγμάτων που δεν έχουν κανένα μέλλον…

• Αυτό το κομμάτι δημοσιεύεται σήμερα στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ, στη στήλη μου «Επισημάνσεις».