Τόσα χρόνια στη δουλειά δικούνται να ελπίζουν σε μια αξιοπρεπή σύνταξη...
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 19/06/2010
Καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζεται να φέρει στη Βουλή το Νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό, που κατά τα λεγόμενα όσων γνωρίζουν περιέχει πολλές ανατροπές σύμφωνα με το περιεχόμενο του Μνημονίου της τρόικας, καλό είναι να θυμόμαστε πώς «γεννήθηκε» αυτός ο θεσμός. Διότι είναι προφανές ότι δεν υπήρχε πάντα.
Τα πρώτα δειλά βήματα έγιναν λίγο μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Η ληξιαρχική πράξη γέννησης ήταν ο Νόμος που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 1992 και αφορούσε την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων με ευθύνη της πολιτείας.
Πριν δηλαδή από έναν αιώνα, αναγνωριζόταν για πρώτη φορά η κοινωνική ασφάλιση ως υποχρέωση της πολιτείας. Στα χαρτιά βέβαια με το Νόμο 6268/1922 «περί υποχρεωτικής ασφάλισης των εργατών και ιδιωτικών υπαλλήλων» θεωρητικά κάλυπτε όσους δεν εργάζονταν αυτοτελώς και προσδιόριζε ότι αυτοί ήταν «οι υπάλληλοι, εργάται και υπηρέται αμφοτέρων των φύλων, οι παρέχοντες τας υπηρεσίας αυτών εν αντιμισθία».
Αντικείμενο της ασφάλισης ήταν «η χορηγία συντάξεως εν περιπτώσει ατυχήματος εκ βιαίου συμβάντος εν τη εργασία ή ένεκα ταύτης, όπερ επιφέρει ανικανότητα προς εργασία, ολικήν ή μερικήν, πρόσκαιρον ή διαρκή ή εν περιπτώσει ανικανότητος προς εργασίαν λόγω γήρατος ή πολυχρονίου εργασίας ή ανικανότητας λόγω νόσου σωματικής ή πνευματικής».
Σύνταξη δεν δικαιούνταν πλέον μόνο οι άμεσα ασφαλισμένοι, αλλά ακόμα «η χήρα συζύγου και τα τέκνα ασφαλισμένου». Κι όχι μόνο αυτοί, αλλά «ελλείψει τούτων χορηγείται εις αδελφούς, αδελφάς και γονείς και ελλείψει και τούτων εις ανάπηρον πάππον και μάμμην».
Σύμφωνα μ’ αυτό το Νόμο : Η εργατική ασφάλεια ενεργείται από τα Ταμεία σύνταξης των επιχειρήσεων και τα κρατικά Ταμεία. Η λειτουργία των ταμείων υπόκειται στον έλεγχο της πολιτείας. Οι συντάξεις παρέχονται «περιοδικώς κατά μήνα» και είναι προπληρωτέες.
Μια δεκαετία αργότερα ψηφίζεται ο Νόμος «περί κοινωνικών ασφαλίσεων» (6298/1934). Το επόμενο βήμα, εν μέσω περιπετειών, θα γίνει ένα χρόνο μετά με την καθιέρωση της υποχρεωτικής ασφάλισης όλων των μισθωτών στο ΙΚΑ. Αυτός είναι και ο πρώτος φορέας γενικευμένης κοινωνικής ασφάλισης. Την ίδια περίοδο προωθούνται ρυθμίσεις για την ίδρυση φορέων κύριας ασφάλισης (Ταμείο Ασφάλισης Εμπόρων, Ταμείο Επαγγελματιών και Βιοτεχνών) που θ’ αρχίσουν να λειτουργούν λίγο αργότερα.
Ο τρίτος μεγάλος σταθμός θα έρθει μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (ΑΝ 1846/51) όταν ρυθμίζονται οι χορηγήσεις παροχών του ΙΚΑ. Με τις διατάξεις του και το παρεμφερές συμπληρωματικό νομοθετικό πλαίσιο που ακολούθησε θα λειτουργεί το ίδρυμα τις δύο επόμενες δεκαετίες.
Το 1978 νομοθετείται νέο ασφαλιστικό πλαίσιο. Βελτιώνονται οι παροχές και εισέρχεται η μέθοδος προσδιορισμού του συντάξιμου χρόνου με εξαγορά τους εκ των υστέρων και θέσπιση της 35ετίας στον ιδιωτικό τομέα. Στο δημόσιο ίσχυε από τότε που έγινε η μονιμότητα, το 1911.
Στο μεταξύ, με την ασφαλιστική κάλυψη των αγροτών, με την ίδρυση του ΟΓΑ (1961), η επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης είναι πλέον ορατή για όλους τους εργαζόμενους.
Φυσικά τίποτα δεν έγινε εύκολα. Η μεγαλοεργοδοσία της εποχής «πολεμούσε» τα μέτρα. Πίστευαν και το διακήρυσσαν με σοβαρότητα ότι «οι εργάτες θα συνηθίσουν στην οκνηρία, αν δεν έχουν την έγνοια για το μέλλον» εφόσον αυτό, υποτίθεται, εξασφαλιζόταν με την ασφάλιση.
Τα ιδεολογήματά τους ήταν αστεία, του τύπου ότι «η υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση ήταν μια απαράδεκτη επέμβαση στην ελευθερία της αγοράς και των συναλλαγών» όπως την καθόριζαν οι κλασικοί οικονομικοί δάσκαλοι Ρικάρντο, Σμιθ και Λοκ.
Φλας μπακ έναν αιώνα πίσω. Γιατί; Διότι τώρα όλες αυτές οι κατακτήσεις κατεδαφίζονται. Χάσαμε την μπάλα ή ακολουθούμε τις οδηγίες του Μνημονίου του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; Ότι πουν αυτοί. Διότι κάποιοι πρέπει να πληρώσουν. Και ο στόχος είναι απλός και εύκολος, οι εργαζόμενοι. Τόσο, που οι οικονομολόγοι είναι άχρηστοι πια. Θα τους αφήσουμε να ολοκληρώσουν το θεάρεστο έργο τους;
- Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευθεί αύριο στη στήλη μου "Επισημάνσεις" στην εβδομαδιαία εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ
Λοιπόν δεν ξέρω πώς σας ακούγεται, αλλά εμείς εδώ δεν... τρελαινόμαστε που απόψε παίζει η Εθνική Ελλάδος ποδόσφαιρο με την Αργεντινή. Ζώντας στο δικό μας υπερβολικά όμορφο μικρόκοσμο μάλλον ξεχαστήκαμε και βγήκαμε από τους ρυθμούς της ζωής. Και βέβαια δεν έγινε τυχαία. Κάπου το θέλαμε κι εμείς.
Η ΓΣΕΕ απέστειλε σήμερα στο Συμβούλιο της Επικρατείας πολυσέλιδο υπόμνημα στο οποία καταγράφονται τα σημεία του Προεδρικού διατάγματος για τις εργασιακές σχέσεις, τα οποία σύμφωνα με την Συνομοσπονδία αντιβαίνουν στις προβλέψεις του Συντάγματος.
