να κάνουμε τις καλοπροαίρετες παρατηρήσεις μας.

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί το Σάββατο 22/5/2021 στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ και στη στήλη μου "Επισημάνσεις".

Αιολικά πάρκα. Μην κατσουφιάζεις αμέσως και μην προκαταβάλλεσαι. Η αλήθεια είναι πως έχει γίνει μεγάλος ντόρος τον τελευταίο καιρό σχετικά με τα προγράμματα εγκατάστασης αιολικών πάρκων σε ελληνικά νησιά. Που και πότε πρέπει να εγκατασταθούν; Πόση ενέργεια πρέπει να παράγουν;

Πάρα πολλοί άνθρωποι και οργανισμοί αντιτίθενται στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε κατοικημένα ελληνικά νησιά. Ξεκινώντας, να τονίσω ότι συμφωνώ με μια άποψη που κυκλοφορεί ευρέως με πολλούς υποστηρικτές, ότι θα ήταν πολύ καλό να εκμεταλλευτούμε τα ακατοίκητα ελληνικά νησιά και να εγκαταστήσουμε εκεί ανεμογεννήτριες. Βέβαια για να μπορείς να διεκδικήσεις με αξιόλογο τρόπο κάτι στη ζωή σου, πρέπει να έχεις και τον τρόπο πέρα από τη θέληση. Το γεγονός είναι ότι το κράτος προωθεί την εγκατάσταση ανεμογεννητριών κοντά σε κατοικημένες περιοχές αλλά και πιο μακριά από αυτές. Σε αυτό το πλάνο αντιτίθενται δήμοι, τοπικοί φορείς και οργανώσεις καθώς και κινήματα πολιτών.

Κατά καιρούς ακούμε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για κατά τόπους καταλήψεις σχολείων από μαθητές. Σε μερικές περιπτώσεις τα αιτήματα τους προκαλούν γέλιο και απαξίωση προς το πρόσωπό τους. Αίτημα για μεγαλύτερο διάλειμμα, αίτημα για αλλαγή καθηγητών, αίτημα για αλλαγή καθαρίστριας, αίτημα για μεγαλύτερη ποικιλία τροφίμων στο κυλικείο και κάθε άλλο παράφρον αίτημα. Βέβαια υπάρχουν και λογικά αιτήματα που βρίσκουν σεβασμό και αποδοχή. Αλλά όταν ακούς τα παράλογα, αναρωτιέσαι ποιο είναι το πραγματικό κίνητρο της κατάληψης. Η ξάπλα και η απώλεια μαθημάτων ίσως;

Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τις ανεμογεννήτριες. Ενώ υπάρχουν λογικές φωνές που αντιλαμβάνονται τα πλεονεκτήματα της χρήσης τους και παράλληλα θέτουν ωραία κριτήρια για την εγκατάσταση τους, υπάρχουν και εντελώς παράλογες φωνές που η επιχειρηματολογία τους είναι για γέλια (ή και για κλάματα).

Πάμε στο κυρίως μενού; Ξεκινάμε από τοπικά μέσα ενημέρωσης. Να δούμε πώς βλέπουν το θέμα οι ντόπιοι του κάθε τόπου. Ξεκινάμε από το βορειότερο νησί των Κυκλάδων. Ανδρος. Διαβάζουμε σε τοπική ενημερωτική σελίδα του νησιού το γραπτό υπόμνημα που υπέβαλε ο δήμαρχος Άνδρου προς τα μέλη του (ΚΑΣ). "Ο κ. Λοτσάρης (δήμαρχος Ανδρου) υπογράμμισε την ομόφωνα αρνητική γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου Άνδρου (Απόφαση 192 της 13ης Σεπτεμβρίου 2019) και επανέλαβε τη θέση, ότι η άρνηση αποφασίστηκε:

α) διότι οι ανεμογεννήτριες του σταθμού, όχι μόνο είναι ορατές από κάθε Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Κορθίου και όλους ανεξαιρέτως τους παραδοσιακούς οικισμούς, αλλά ιδίως επειδή λόγω του μεγέθους τους δεσπόζουν στον ιδιαίτερα γραφικό όρμο Κορθίου, που είναι το μοναδικό εμπορικό, τουριστικό κέντρο της περιοχής και τη βασική κολυμβητική ακτή της Δημοτικής αυτής ενότητας προκαλώντας βίαιη οπτική υποβάθμιση της οικιστικής, εμπορικής και τουριστικής περιοχής και καταστρέφοντας εντελώς το αισθητικό κάλλος της."

Πάμε στο επόμενο νησί; Τήνος. Διαβάζουμε σε κυκλαδίτικη σελίδα την έντονη διαμαρτυρία για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών – ανάθεση – δημοπράτηση, από την ΔΕΗ ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για την ευρύτερη περιοχή του Μαμάδου από τον Προοδευτικό Σύλλογο Μαρλά – Μαμάδου Τήνου. Ανάμεσα σε όλα αναφέρουν τα εξης: "... Με αυτό τον τρόπο παραβιάζει την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (κοινωνία – περιβάλλον – ανάπτυξη) προς όφελος του επενδυτικού και επιχειρηματικού και μόνο κέρδους.

Πλήττοντας την τοπική οικονομία, ακυρώνοντας τους όρους νησιώτικης ανάπτυξης. Απαξιώνουν τις αξίες της γης και των ακινήτων μας. Επιφέρουν θανάσιμο πλήγμα στον τουρισμό μας και στην οικονομία που στηρίζεται σε αυτόν και στην οποία επενδύουμε χρόνια καθημερινά.

Με την επαπειλούμενη εγκατάσταση των γιγαντιαίων αιολικών πάρκων, δεν στοχεύουν στη ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού μας, αλλά παραβιάζουν κατάφορα την ιδιαίτερη φυσιογνωμία ενός μοναδικού χειροποίητου τοπίου με μοναδικό γνώμονα τα οικονομικά οφέλη το ολίγων ( πολυεθνικές ) σε βάρος των πολλών ( νησιωτών )...

1.- Ο οικισμός του Μαμάδου, απέχει από το σημείο τοποθέτησης της πρώτης ανεμογεννήτριας 500 – 600 μέτρα, όποτε ο θόρυβος από τα πτερύγια που θα περιστρέφονται, αλλά και η προσβολή της αισθητικής παραβιάζουν βάναυσα το τοπίο της περιοχής. Σημειωτέον ότι ο Δήμος Τήνου, κατέθεσε προτάσεις στο νέο Περιφερειακό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού, για τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ενδεικτικά για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων πλησίον οικισμών και σημαντικών τουριστικών περιοχών), οι θέσεις εγκατάστασης των ανεμογεννητριών να απέχουν τουλάχιστον 4,5 Kh σε ευθεία γραμμή.

2.- Η περιοχή τοποθέτησης, απέχει περίπου 300 μέτρα, από χαρτογραφημένη διαδρομή του εγκεκριμένου δικτύου περιπατητικών μονοπατιών του νησιού μας “ Tinos Trails” . Όπως έχει σχεδιαστεί στην κυκλική διαδρομή με την ονομασία Ε3 και είναι με τίτλο «Ο Δρόμος του Μαρμάρου» και ακολουθεί την παρακάτω διαδρομή, Πύργο – Μονή Κυρά Ξένης – Μαρλάς – Μαμάδος – Πύργος, πρόσφατα ο Δήμος Τήνου κατέθεσε προτάσεις στο νέο Περιφερειακό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού για τον εναλλακτικό τουρισμό, όπου συμπεριλαμβάνει τον περιπατητικό τουρισμό."

Από την άλλη υπάρχουν και οι εναλλακτικές φωνές. Εντάξει, μην μας τρελαίνετε κιόλας. Είστε πιο οικολόγοι και από τους οικολόγους. Σε άρθρο του στη SLPRESS ο κύριος Μπασιάς Γιάννης ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων ΑΕ (EΔEY) από το 2016 μέχρι το 2020 αναφέρει ότι: "Ας σημειωθεί ότι για τις μπαταρίες (όχι μόνο των αυτοκινήτων), για τα υλικά ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών δεν έχει επιβληθεί κάποιο χρηματικό πρόστιμο (αντίτιμο προστασίας) από την σημαντική μόλυνση που θα προκληθεί όταν αυτές απεγκατασταθούν και αποσυρθούν μετά από 20-25 χρόνια. Ας σημειωθεί, επίσης, ότι για την εξόρυξη και επεξεργασία του λιθίου χρησιμοποιούνται ορυκτά καύσιμα που προκαλούν μόλυνση και πληρώνουν γι’ αυτήν. Με λίθιο κατασκευάζονται οι μπαταρίες ιόντων λιθίου με τις οποίες λειτουργούν π.χ. τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Το αντίτιμο για τη μόλυνση που θα προκαλέσουν οι ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά μετά από 20-25 χρόνια πρέπει να οριστεί μέσω μιας αξιολόγησης-κοστολόγησης από σήμερα, στο πλαίσιο της αρχής της βιωσιμότητας της ανάπτυξης και όχι της βιώσιμης ανάπτυξης. Όσον αφορά τα ηλεκτρικά οχήματα, αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η παραγωγή ενός ηλεκτρικού οχήματος παράγει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από αντίστοιχο όχημα που τροφοδοτείται από παράγωγα διύλισης του πετρελαίου. Οι δε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την εξόρυξη πόρων για την κατασκευή του είναι ένα σημαντικό μέρος των συνολικών εκπομπών διοξειδίου από τα οχήματα."

Να ξεκινήσω από το τελευταίο. Κύριε Μπασιά, μπορεί αρκετές μελέτες να έχουν δείξει ότι η παραγωγή ενός ηλεκτρικού οχήματος παράγει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από αντίστοιχο όχημα που τροφοδοτείται από παράγωγα διύλισης του πετρελαίου, αλλά πόσο διοξείδιο του άνθρακα γλιτώνει η ατμόσφαιρα σε πλάνο ζωής 20ετής χρήσης από ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο που φορτίζεται από σταθμούς φόρτισης που τροφοδοτούνται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε σχέση με ένα αυτοκίνητο που κινείται με βενζίνη, πετρέλαιο ή φυσικό αέριο. Το τελικό πρόσημο είναι θετικό για το περιβάλλον στην περίπτωση της χρήσης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Επίσης όσον αφορά τη χρήση μπαταριών (όχι μόνο των αυτοκινήτων), αλλά και όσον αφορά τα υλικά ανεμογεννητριών και τη σημαντική μόλυνση που θα προκαλέσουν όταν αυτά απεγκατασταθούν και αποσυρθούν μετά από 20-25 χρόνια, πάλι το πρόσημο είναι θετικό αν βάλουμε στη ζυγαριά τη μόλυνση από τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με λιγνίτη και μαζούτ.

Και τώρα πάμε στα νησιά. Τήνος και Άνδρος. Δεν μπορεί να επιχειρηματολογείτε με αυτόν τον τρόπο. "Ο θόρυβος από τα πτερύγια που θα περιστρέφονται, αλλά και η προσβολή της αισθητικής παραβιάζουν βάναυσα το τοπίο της περιοχής." "Η περιοχή τοποθέτησης, απέχει περίπου 300 μέτρα, από χαρτογραφημένη διαδρομή του εγκεκριμένου δικτύου περιπατητικών μονοπατιών του νησιού μας “ Tinos Trails”."

"Οι ανεμογεννήτριες του σταθμού, όχι μόνο είναι ορατές από κάθε Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Κορθίου και όλους ανεξαιρέτως τους παραδοσιακούς οικισμούς, αλλά ιδίως, επειδή λόγω του μεγέθους τους δεσπόζουν στον ιδιαίτερα γραφικό όρμο Κορθίου, που είναι το μοναδικό εμπορικό, τουριστικό κέντρο της περιοχής και τη βασική κολυμβητική ακτή της Δημοτικής αυτής ενότητας προκαλώντας βίαιη οπτική υποβάθμιση της οικιστικής, εμπορικής και τουριστικής περιοχής και καταστρέφοντας εντελώς το αισθητικό κάλλος της."

Η προσβολή της αισθητικής παραβιάζει βάναυσα το τοπίο της περιοχής. Ποιά προσβολή της αισθητικής; Γιατί οι ανεμογεννήτριες προσβάλουν το τοπίο της εκάστοτε περιοχής; Δηλαδή τι θα πάθουν οι περιπατητές αν βλέπουν και τις ανεμογεννήτριες στα 300 μέτρα; Είναι κακό να είναι ορατές οι ανεμογεννήτριες από την παραλία; Και στην Γυάρο να τις βάλεις, πάλι ορατές θα είναι από τις δυτικές παραλίες της Άνδρου και της Τήνου. Βίαιη οπτική υποβάθμιση; Δηλαδή οι κάδοι των σκουπιδιών που είναι υπερχειλισμένοι το καλοκαίρι και αναδίδουν μυρωδιά σαπίλας δεν αποτελούν βίαιη οπτική υποβάθμιση; Οι ρεματίες που είναι γεμάτες ογκώδη απορρίμματα και κάθε λογής σκουπίδια δεν αποτελούν βίαιη οπτική υποβάθμιση; Στη Μεγαλόπολη και την Πτολεμαΐδα δηλαδή δεν υπάρχει βίαιη οπτική και ρυπογόνα υποβάθμιση λόγω των βλαβερών αερίων που εκπέμπονται; Σε μέρη που δεν υπάρχουν Χ.Υ.Τ.Α. και τα σκουπίδια πετιούνται σε χωματερές αυτό δεν αποτελεί βίαιη οπτική υποβάθμιση; Όχι δεν αποτελεί ε; Αν η χωματερή είναι μακριά από κατοικημένη περιοχή, ποιος το βλέπει; Άρα μας νοιάζει μόνο τι βλέπουμε; Μόνο ότι είναι ορατό στο μάτι; Όχι οι επιπτώσεις τις μόλυνσης;

Το 2011 όταν έγινε η κατολίσθηση των σκουπιδιών στην χωματερή της Άνδρου λόγω νεροποντής και τα σκουπίδια κατέληξαν στην θάλασσα, 200 μέτρα περιμετρικά της ακτής, αυτό δεν ήταν βίαιη οπτική υποβάθμιση;

Το ότι αυτή η παράνομη χωματερή, η οποία λειτουργεί ως Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) και εν μέρει σκεπάζει μια έκταση τεράστιας αρχαιολογικής σημασίας: τον οικισμό του Ζαγανιάρη, τον αρχαιότερο γνωστό οργανωμένο οικισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν είναι βίαιη οπτική, αρχαιολογική και πολιτιστική υποβάθμιση;

Εσύ πετάς τα σκουπίδια κάτω από το κρεβάτι σου; Πόσο ενοχλητικό είναι να βλέπεις μια ανεμογεννήτρια να γυρνάει; Πόσο ενοχλητικό είναι να φροντίζεις το περιβάλλον; Πόσο ενοχλητικό είναι να καθαρίζεις το σπίτι σου; Αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε τόσα χρόνια με την υγεία τον κατοίκων της Πτολεμαΐδας, της Μεγαλόπολης, του Λαυρίου και της Κερατέας. Μακριά από εμάς και όπου να ναι. Ξένος πόνος όνειρο.

Υ.Γ. : Και για να μάθεις τι σημαίνει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ρίξε μια ματιά ΕΔΩ.

• Το κομμάτι αυτό, δημοσιεύεται σήμερα στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ και στη στήλη μου "Επισημάνσεις" ως ένας φόρος τιμής...