Είναι μερικοί καλοί φίλοι που τους παρακολουθώ στα όσα ανεβάζουν στα κοινωνικά δίκτυα. Και το κάνω αυτό επειδή τους γνωρίζω από κοντά και ξέρω πόσο σοβαροί και σωστοί είναι. Επομένως και η επιλογή τους και τα σχόλια τους έχουν μια ιδιαίτερη αξία για μένα.

Και ιδού μερικά πράγματα που μάθαμε για το σφεντάμι... Ας είσαι καλά, Λούη!

Ο σφένδαμος, το σφενδάμι ή σφεντάμι (αρχ. ελλ., ἡ σφένδαμνος) είναι γένος δένδρων ή ημίθαμνων με την επιστημονική ονομασία Acer. Η επιστημονική ονομασία του σφένδαμου οφείλεται στα χαρακτηριστικάφύλλα του με τρεις ή πέντε μυτερές απολήξεις (acer στα λατινικά σημαίνει οξύς, αιχμηρός). Επίσης χαρακτηριστικός είναι ο καρπός του σφένδαμου, που έχει δυο φύλλα με δύο πυρήνες στο μέσο και μοιάζει με έντομο με δυο μεγάλα φτερά.


Tο Σφενδάμι πλατανοειδές είναι δένδρο φυλλοβόλο, ταχυαυξές, με ωραία σφαιρική και θολωτή κόμη που φθάνει σε διάμετρο σπάνια μέχρι και τα 30 μέτρα ύψος. Διαθέτει φύλλα με μακρύ μίσχο σε σχήμα παλάμης, με 5 ή 7 λοβούς (Όμοιο με τον πλάτανο). Το χρώμα των φύλλων είναι πράσινο ενώ το φθινόπωρο γίνεται κόκκινο ή πορτοκαλί.

Δέντρο φωτόφυλλο χωρίς πολλές απαιτήσεις μπορεί να αντέξει στην μέτρια σκίαση, σε ισχυρούς ανέμους και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Μπορεί να αναπτυχθεί σε μια μεγάλη ποικιλία εδαφών. Καλύτερη όμως ανάπτυξη παρουσιάζει σε ελαφριά αμμώδη, μέτρια αργιλώδη έως και βαριά πηλώδη, καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη, με αρκετά θρεπτικά συστατικά. Χρειάζεται μέτρια υγρασία εδάφους.

Ανθίζει τον Απρίλιο και Μάιο και τα άνθη του σχηματίζουν κορύμβους.. Ο καρπός αποτελείται από δύο πτερυγιόμορφα μονόσπερμα κάρυα που ονομάζονται σαμάρια. Οι σπόροι ωριμάζουν τον Σεπτέμβριο με Οκτώβριο και διατηρούνται στο δένδρο για αρκετούς μήνες.


Ένας τέτοιος καλός φίλος είναι ο αγαπημένος Λούης, ο σύζυγος της Δήμητρας από την Άνδρο. Περάσαμε υπέροχα κοντά τους τον περασμένο Ιούνιο, όταν καλεσμένοι τους, είχαν φροντίσει ως την τελευταία λεπτομέρεια τα πάντα για να περάσουμε υπέροχα, μοναδικά, δέκα ολόκληρες μέρες κοντά τους.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο σφεντάμι: Ο χυμός του συγκεκριμένου δέντρου χρησιμοποιείται στην οινοπνευματοποιία και στη ζαχαροπλαστική. Ως προς το ξύλο θεωρείται χαμηλής αξίας φυτό. Χρησιμοποιείται κυρίως για αντιανεμική προστασία, άλλων καλλιεργειών και για την παραγωγή γλυκαντικών ουσιών.

Προτιμάται η φύτευσή του σε πόλεις για δημιουργία σκιάς, κατά μήκος των δρόμων ή γύρω από βιομηχανικές μονάδες επειδή αντέχει στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Το πυκνό φύλλωμα με τα μεγάλα πεντάλοβα φύλλα και η μεγάλη και στρογγυλή κόμη το κάνουν ιδιαίτερα κατάλληλο δένδρο για διακοσμητικές αναδασώσεις.

Είναι είδος της ζώνης των φυλλοβόλων. Στη μεσογειακή ζώνη μπορεί να φυτευτεί μόνο εφόσον εξασφαλίζεται η προστασία του, από τις υψηλές θερινές θερμοκρασίες. Σπάνια δημιουργεί αμιγείς συστάδες. Προτιμάται η φύτευσή του σε πόλεις για δημιουργία σκιάς, κατά μήκος των δρόμων ή γύρω από βιομηχανικές μονάδες επειδή αντέχει στην ατμοσφαιρική ρύπανση.


Το πυκνό φύλλωμα με τα μεγάλα πεντάλοβα φύλλα και η μεγάλη και στρογγυλή κόμη το κάνουν ιδιαίτερα κατάλληλο δένδρο για διακοσμητικές αναδασώσεις. Επίσης μπορεί να προτιμηθεί σε δενδροφυτεύσεις περιοχών με ιδιαίτερα ισχυρή πίεση βοσκής, διότι τα φύλλα του δεν βόσκονται εξαιτίας του μη φαγώσιμου καυστικού, γαλακτώδη χυμού.

Εξαιτίας της ευρύτατης χρήσης του σε διακοσμητικές φυτεύσεις, έχουν δημιουργηθεί πολλές ποικιλίες, οι οποίες όμως πρέπει να αποφεύγονται, εφόσον θέλουμε να κάνουμε φυτεύσεις εμπλουτισμού σε δασικές εκτάσεις. Αναπτύσσει έντονη αλληλοπάθεια, η οποία λειτουργεί αποτρεπτικά στη φύτρωση και την ανάπτυξη των γειτονικών φυτών. Απαιτούνται συχνές αποκλαδώσεις των νεκρών κλαδιών.

Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα ή φύτευση σπόρων. Τα μοσχεύματα πρέπει να προέρχονται από νεαρά υγιή φυτά. Οι σπόροι πρέπει να συλλέγονται αφού ωριμάσουν (μετά τον Οκτώβριο), αλλιώς η φυτρωτικότητα μειώνεται σημαντικά. Αφού ξεραθούν, τοποθετούνται σε σάκους σε ξηρό και δροσερό μέρος.

Πριν τη χειμερινή αποθήκευση πρέπει να εμποτιστούν τουλάχιστον για 24 ώρες. Ιδανικές συνθήκες αποθήκευσης θεωρούνται όταν η διάρκεια δε ξεπερνά τους 4 μήνες και η θερμοκρασία διατηρείται κάτω από 8ο C.

Η σπορά γίνεται στο τέλος του χειμώνα, όταν εξαλείφεται ο κίνδυνος των όψιμων παγετών. Οι σπόροι αρχίζουν να φυτρώνουν περίπου ένα μήνα μετά τη φύτευση. Εάν οι σπόροι συλλεχθούν πριν την ωρίμανσή τους πρέπει να στρωματωθούν αμέσως για τρεις τουλάχιστον μήνες και στη συνέχεια τοποθετούνται μέχρι να σπαρθούν, σε ψυγείο.


Κάπως έτσι κι ένα απλό σφεντάμι, όταν το βλέπει με τα μάτια της ψυχής του έχει άλλη αξία... Μέσα από αυτό, γράφει θαυμάζει το τοπίο και κατ' επέκταση τη δημιουργία. Και φυσικά γνωρίζει τον Δημιουργό, με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο, οπότε το ότι επέλεξε να τις βάλει στο αρχείο του, έχει μεγάλη αξία για μας.

Ο σφένδαμος χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, σε οικοδομικές και αρχιτεκτονικές εφαρμογές, στην κατασκευή μουσικών οργάνων, ως διακοσμητικό φυτό (π.χ. μπονσάι) κ.α. Ωστόσο προσβάλλεται συχνά από μύκητες, ορισμένοι εκ των οποίων μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και τον θάνατο του φυτού.

Το φύλλο του σφενδάμου αποτελεί το εθνικό σύμβολο του Καναδά και η αναπαράσταση του βρίσκεται στο κέντρο της σημαίας της χώρας. Τα είδη του σφένδαμου ξεπερνούν τα εκατό. Ορισμένα από αυτά είναι αειθαλή, αλλά τα περισσότερα είδη, είναι φυλλοβόλα.

Ο πιο κοινός σφένδαμος είναι Σφένδαμος ο ψευδοπλάτανος (Acer pseudoplatanus), που ευδοκιμεί στην Κεντρική Ευρώπη, στις βορινές ακτές της Μεσογείου και στον Καύκασο. Συνήθως βρίσκεται στα δάση, απομονωμένος, σε γόνιμο έδαφος.

Τα φύλλα του είναι ελαφρά, με λοβό και το κάτω μέρος τους είναι σχεδόν λευκό. Το ξύλο του είναι λευκό και όχι πολύ συμπαγές. Το ξύλο της ρίζας του έχει ωραία νερά και χρησιμοποιείται για μικρά έπιπλα πολυτελείας. Το σφενδάμι αυτό υπάρχει και στην Βόρειο Ελλάδα, και είναι περιζήτητο για την κατασκευή μουσικών οργάνων και επίπλων.

Ένα άλλο είδος σφένδαμου είναι Σφένδαμος ο πλατανοειδής ή νορβηγικός σφένδαμος (Acer platanoides), που βρίσκεται στα δάση της Βορείου Ευρώπης και της Βορείου Ασίας. Ο σφένδαμος αυτός, που είναι φυλλοβόλος, μοιάζει με τον πλάτανο, αλλά το ξύλο του είναι ελαφρά κοκκινωπό και κατώτερης ποιότητας. Το ύψος του μπορεί να φτάσει και τα 30 μέτρα, ενώ μπορεί να ζήσει έως και 250 χρόνια.

Ο Σφένδαμος ο σακχαρώδης (Acer saccharum) μοιάζει με τον νορβηγικό σφένδαμο, αλλά ευδοκιμεί μόνον στα δάση της Βορειοανατολικής Αμερικής. Είναι φυλλοβόλος και το ύψος του μπορεί να φτάσει τα 40 μέτρα.

Ο σφένδαμος αυτός κατά την άνοιξη, πριν πέσουν τα φύλλα του, περιέχει υγρά πλούσια σε σάκχαρα. Τα υγρά αυτά συλλέγονται, όπως συλλέγεται και η ρητίνη των πεύκων, και βράζονται για να πυκνώσουν και να παραχθεί έτσι το «σιρόπι από σφένδαμο.

• Τα στοιχεία σε ότι αφορά το σφεντάμι, για να το γνωρίσουμε καλύτερα πάρθηκαν από το site: Thegardenconcept