Το νέο, ανακαινισμένο Εθνικό Θέατρο, ένα κόσμημα στην καρδιά της Αθήνας...

Προσωπικά τη χάρηκα χθες τη θεατρική παράσταση “Δον Ζουάν” του Μολιέρου στο Εθνικό Θέατρο. Τα εισιτήρια ανάρπαστα. Γεμάτη η πλατεία στο κλασικό θέατρο της Αγίου Κωνσταντίνου που είναι ένα αληθινό κόσμημα ανακαινισμένο. Πρώτη σειρά στο Β΄ εξώστη βρήκα. Λίγο μακριά (ψηλά) αλλά πάντως είχαμε πλήρη εικόνα των όσων διαδραματίζονταν στη σκηνή, μπροστά μας.

Μερικά πράγματα που πρέπει να ξέρουμε για το έργο:

Σκηνοθ.: Αιμ. Χειλάκης. Ερμηνεύουν: Αιμ. Χειλάκης, Γ. Μπέζος, Αθ. Μαξίμου, Απ. Πελεκάνος, Τ. Τσεμπερλίδης. Μετάφρ.: Κ. Φοντούκης. Σκην.-κοστ.: 'Αγγ. Μέντης. Κίνηση: Αμ. Μπένετ. Μουσ.: Τ. Μούσσας. Φωτ.: Λ. Παυλόπουλος

Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου στο οποίο θίγεται ταυτόχρονα το θέμα του έρωτα και του θανάτου αλλά και το ζήτημα της υποκρισίας και του ορθολογισμού. Η παράσταση κινείται ανάμεσα στο λόγο και τη μουσική, στη σκέψη και τη πράξη. Είναι μια σύγχρονη μινιμαλιστική παράσταση, στην οποία αντιπαρατίθενται δυο κόσμοι και δύο ιδέες. Είναι μια πράξη πολιτική και διαχρονική αλλά και μία προσπάθεια κατάκτησης του μέτρου της ιδανικής ισορροπίας. 

Ο Δον Ζουάν είναι ο επαναστάτης κάθε εποχής. Καταγγέλλει τον κόσμο όπως τον βλέπει, ταξιδεύει μέσα από τον έρωτα ενώ αντίθετα ο Σγαναρέλ συμβολίζει την κωμικοτραγική αγωνία του ανθρώπου, είναι το alter ego του Δον Ζουάν. Είναι η κοινωνική του συνείδηση, μάρτυρας, θεατής και ακροατής συνομιλητής, καταδικασμένος να ζήσει. Η Ελβίρα είναι εκπρόσωπος ανιδιοτελούς αγάπης. 

Το 1665 ο Μολιέρος γράφει αυτή τη νέα κωμωδία πάνω σε ένα παραδοσιακό θέμα που είναι πολύ διαδεδομένο την εποχή αυτή. Η πρεμιέρα γίνεται στις 15 Φεβρουαρίου (1665) στο Palais Royal, στο Παρίσι, με τον La Grange στο ρόλο του Δον Ζουάν και τον Μολιέρο στο ρόλο του Σγαναρέλ και σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Ο “Δον Ζουάν΄” δεν εκδόθηκε παρά μόνο μετά το θάνατο του δημιουργού του.

Σχεδόν δύο ώρες, χωρίς διάλειμμα το έργο σε καθηλώνει ως θεατή. Άκουσα βέβαια και ενστάσεις σε σχέση με τον μοντέρνο τρόπο που το αντιμετώπισε ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Αιμίλιος Χειλάκης. “Είναι δυνατόν ένα κλασικό έργο να αντιμετωπίζεται έτσι;”

Προσωπικά όπως ανέφερα και στην αρχή του σημειώματος μου, το χάρηκα. Όλο κίνηση η σκηνή και ένας λόγος που έρεε σε πολύ καλή ελληνική μετάφραση. Κι απ' την άλλη λέω πως κι έτσι να είναι, το Εθνικό πρέπει να δίνει βήμα στους νέους δημιουργούς να πειραματίζονται πάνω στη σκηνή. Να ψάχνουν να βρουν νέους τρόπους έκφρασης, να μεταχειρίζονται τα νέα τεχνολογικά μέσα. Μπορεί, κατά μία έννοια, αν ζούσε ο Μολιέρος να μην ήταν αντίθετος στον μοντέρνο τρόπο παρουσίασης του έργου του.

Έχει πάντως ενδιαφέρον να περπατάς στη νυχτερινή Αθήνα. Ομόνοια, ώρα 11.30 με τίγκα τη γωνία Αγίου Κωνσταντίνου και Σωκράτους από αστυνομικούς και ΜΑΤατζήδες. Συνέβη κάτι; Ποιος ξέρει; Και ποιον να ρωτήσεις και να σου δώσει απάντηση; Μπορεί να είναι εκεί, όπως είπε και ο ταξιτζής που μας γύρισε σπίτι, σαν στέκι αναμονής στην περίπτωση που συμβεί κάτι.

Οι πάγκοι μέσα στην πλατεία πουλάνε από το απόγευμα του Σαββάτου τις κυριακάτικες εκδόσεις. Πάντα θυμάμαι τον εαυτό μου, να το κάνω αυτό. Κι έτσι οι κυριακάτικες εφημερίδες πουλάνε χιλιάδες φύλλα στο κέντρο της Αθήνας από την... προηγουμένη.

Περπατάμε την έρημη Αθηνάς. Τα πεζοδρόμια είναι βρεγμένα. Κάποιο αυτοκίνητο του Δήμου Αθηναίων από την Καθαριότητα θα έχει περάσει πριν από λίγο, σίγουρα και τους έχει πλύνει. Σε κάποιες γωνιές του πεζοδρομίου, άνθρωποι – ράκη έχουν ξαπλώσει πάνω σε χαρτόκουτες με μια κουβέρτα ριγμένη πρόχειρα πάνω τους για να βγάλουν τη νύχτα από το κρύο. Να χαρώ εγώ την κοινωνική πολιτική της σοσιαλιστικής κυβέρνησής μας...

Στη δημοτική κρεαταγορά η ταβέρνα του “Παπανδρεόυ” μας περιμένει για μια ζεστή σούπα. Πάει τέτοια ώρα μέσα στην κρύα βραδιά του Γενάρη. “Μυρίζει” έντονα ο χώρος από τα νωπά κρέατα που είναι μεν στα ψυγεία, αλλά όλη τη μέρα βρίσκονται εκτεθειμένα στα μάτια των καταναλωτών.

Η Αθήνα με τα πολλά πρόσωπα που ξαφνιάζει πάντα...

Δείτε ΕΔΩ τους συντελεστές της παράστασης από το ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ κι ΕΔΩ μια συνέντευξη του Αιμίλιου Χειλάκη στο ίδιο περιοδικό για τον "Δον Ζουάν".