Tου Δημήτρη Νέζη

Η 28 του Οκτώβρη είναι μια σημαντική επέτειο για τον ελληνικό λαό. Είναι η επέτειος που ο ιταλικός φασισμός αποφάσισε να στείλει τελεσίγραφο στον ελληνικό λαό, μέσω του ομοϊδεάτη του δικτάτορα της Ελλάδας Μεταξά, ζητώντας τη… διέλευση των στρατευμάτων του μέσω της χώρας μας.  Από τότε με το ΟΧΙ που αναγκάστηκε ο Μεταξάς να πει, λόγο των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας, αλλά και φοβούμενος τις αντιδράσεις του ελληνικού λαού η χώρα μπήκε σε μια μεγάλη περιπέτεια.

Μια περιπέτεια που λέγεται Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και έπληξε όλες τις χώρες της Ευρώπης  της Β. Αφρικής και της Ασίας. Που σα συνέπεια είχε εκατομμύρια νεκρούς,  τεράστιες καταστροφές και πληγές που ακόμη σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν κλείσει. Σκοπός του σημειώματός μου δεν είναι να πω το πώς και το γιατί. Σίγουρα πάντως δεν οφείλεται στη τρέλα των Χίτλερ – Μουσολίνι αλλά σε άλλους βαθύτερους λόγους.

Μια περιπέτεια που είχε σαν αποτέλεσμα τη τριπλή κατοχή 4 χρόνων της χώρας μας από τους Γερμανούς ναζί,  μαζί με τους συμμάχους τους Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες. Από την άλλη όμως ανέδειξε τη θέληση του ελληνικού λαού να παλέψει για την απελευθέρωσή του, τα αντιφασιστικά αισθήματά του, και τη θέλησή του να πάρει τις τύχες του στα χέρια του. Ούτε σε αυτό όμως θέλω να σταθώ σήμερα.

Σκοπός μου με αυτό το κείμενο είναι να κάνω μια σύνδεση με τα σημερινά και να θέσω κάποιους προβληματισμούς. Η εποχή εκείνη με τη σημερινή έχουν πολλές διαφορές. Υπάρχουν όμως πολλές και σοβαρές ομοιότητες .

Μια μεγάλη ομοιότητα είναι η διεθνής οικονομική κρίση. Μια κρίση που δεν μπόρεσαν να τη λύσουν με τα διάφορα «νιού ντηλ» και οδήγησε στο πόλεμο για τη μοιρασιά της γης. Τότε σε πολλές περιπτώσεις, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στην Ελλάδα,  αναδείχτηκαν τα φασιστικά καθεστώτα σαν απάντηση των οικονομικών τους εξουσιών στη κρίση αλλά και για να «δέσουν» τους λαούς τους που εξεγειρόταν ή αντιστεκόταν στη μετακύλιση της κρίσης στις πλάτες τους. Η ανάδειξη αυτή σε κάποιες περιπτώσεις μας λένε ότι στηρίχτηκε στους ίδιους τους λαούς των χωρών αυτών αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς , η τρομοκρατία και τα πογκρόμ σε όσους αντιδρούσαν ή ήταν απλώς «διαφορετικοί» ήταν στην ημερήσια διάταξη μέχρι τέλους.

Θα σταθώ σε αυτό το τελευταίο. Ένα φαινόμενο της εποχής εκείνης ήταν η στοχοποίηση όλων όσων ήταν διαφορετικοί σαν υπεύθυνων για όλα τα δεινά που περνούσαν  οι  λαοί των χωρών αυτών. Όλοι όσοι ήταν «διαφορετικοί», πολιτικά, φυλετικά, στη προσωπική τους ζωή ή και ήταν ανάπηροι η τύχη τους ήταν προδιαγεγραμμένη. Πογκρόμ, φυλακίσεις, εξαφανίσεις, εγκλεισμοί στα γνωστά στρατόπεδα «εργασίας» και τέλος ο θάνατος. Ένα άλλο φαινόμενο από τις λεγόμενες δημοκρατίες της εποχής εκείνης ήταν η ανοχή και στήριξη των φασιστικών καθεστώτων και η έκφραση του θαυμασμού, από δημοκράτες κατά τα άλλα πολιτικούς, στη Γερμανία του Χίτλερ και την Ιταλία του Μουσολίνι.

Στην Ελλάδα το κλίμα δεν ήταν και πολύ διαφορετικό. Δεν αναφέρομαι μόνο στη δικτατορία του Μεταξά που είχε πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα φασιστικά καθεστώτα της Ευρώπης. Αναφέρομαι και στο αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι και πριν τη δικτατορία πολλοί  πολιτικοί, ακόμη και του λεγόμενου δημοκρατικού χώρου που σήμερα τιμώνται ως μεγάλοι πολιτικοί της ιστορίας μας ,εκφραζόντουσαν με θαυμασμό για το φασισμό και όχι μόνο δεν έκαναν τίποτα για την αποτροπή του αλλά με τις πράξεις τους το στήριξαν κιόλας. Υπήρχε λοιπόν, αν όχι στήριξη, μεγάλη ανοχή στο φασισμό.

Θα μου πείτε τώρα γιατί τα λέω αυτά. Γιατί θεωρώ ότι υπάρχουν ομοιότητες και σε αυτό το πεδίο. Μπορεί  να μην έχουμε δικτατορία, μπορεί το καθεστώς που έχουμε να είναι η κοινοβουλευτική δημοκρατία και σε καμιά περίπτωση φασιστικό αλλά…!

Έχουμε τη διεθνή οικονομική κρίση που είναι εμφανέστατη και στη χώρα μας, αν και ακόμη θεωρώ ότι δεν την έχουμε δει σε όλο το «μεγαλείο» της, έχουμε τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων που δε ξέρουμε που μπορεί να μας οδηγήσει, έχουμε πολιτικές δυνάμεις και πολιτικούς, με ξεκάθαρες ρατσιστικές και φασιστικές απόψεις. Έχουμε την ανάδειξη στη Βουλή κομμάτων και πολιτικών που έχουν κάνει σημαία τους το ρατσισμό και τα πογκρόμ ενάντια στους μετανάστες αλλά και τους Έλληνες που αντιδρούν σε αυτά. Αυτοί παρουσιάζουν ως λύση για τα προβλήματα της ανεργίας, της φτώχειας, των μικρών μισθών κ.ο.κ. το διώξιμο των μεταναστών από τη χώρα. Στηρίζουν το κυνήγι στα σύνορα και στο Αιγαίο (μέχρις θανάτου πολλές φορές) των προσφύγων από τις Ασιατικές χώρες, που φεύγουν από τις χώρες τους γιατί για τα συμφέροντα άλλων μακελεύονται και που η χώρα μας έχει σοβαρές ευθύνες σε αυτό. Τις απόψεις τους τις βρίσκουμε παντού σε όλα τα ΜΜΕ από το πρωί ώς το βράδυ και όλη τη νύχτα, έχουν γίνει περίπου εργολάβοι του πατριωτισμού, παρουσιάζονται με δημοκρατικό πρόσωπο αλλά όταν ζοριστούν βγάζουν όλη τη χολή και το φασιστικό μένος τους εναντίον ανθρώπων,  συλλογικοτήτων και κομμάτων που τους αντιμάχονται.

Έχουμε την ανοχή σε φασιστοσυμμορίες που δρουν ανεξέλεγκτα. Τέτοια φαινόμενα τελευταία έχουν παρουσιαστεί και στη γειτονιά μας, χτυπούν ανθρώπους επειδή τολμούν να είναι διαφορετικοί από αυτούς, καταλαμβάνουν πλατείες και τις ανακηρύσσουν «καθαρές» από τα «μιάσματα»  τους μετανάστες και Έλληνες αντιρατσιστές, χτυπούν συγκεντρώσεις ανθρώπων σε γειτονιές που υπερασπίζονται το περιβάλλον τους, καίνε περίπτερα κομμάτων, τρομοκρατούν και απειλούν.

Όλα αυτά γίνονται γιατί υπάρχει ανοχή. Ανοχή όχι από τη κοινωνία γενικώς και αορίστως. Υπάρχει ανοχή γιατί οι πολιτικές που εφαρμόζουν οι υπεύθυνοι για τη κρίση χρειάζονται το φασισμό και το ρατσισμό. Αυτοί που μας καλούν να πληρώσουμε την κρίση τους, αυτοί που μακελεύουν τις χώρες από όπου προέρχονται οι πρόσφυγες, μας καλούν να στραφούμε ενάντια σε αυτούς που πληρώνουν με το πιο βάρβαρο τρόπο τις πολιτικές αυτές. Και προχωρούν σε μαζικά πογκρόμ εναντίον μεταναστών και προσφύγων κλείνοντάς τους σε άθλια στρατόπεδα, βασανίζοντάς τους και αρκετές φορές δολοφονώντας τους, είτε άμεσα, είτε απελαύνοντάς τους στις χώρες απ’ όπου προέρχονται. Μας καλούν να κλείσουμε τα σύνορα στους πρόσφυγες αλλά όχι στις πολεμικές μηχανές και στρατούς που και οι ίδιοι στέλνουν στις χώρες αυτές για να τις καταχτήσουν. Σε αυτό οι «υπερπατριώτες»  μας καταπίνουν τη γλώσσα τους.

Θα μπορούσα να γράψω πολλά περισσότερα ακόμη. Ο χώρος του «Μηνύματος» με αναγκάζει να κλείσω. Και κλείνω καλώντας  να σκεφτούμε και να θυμηθούμε. Τι τράβηξε ο λαός μας από μεγαλοϊδεατισμούς, από λογικές περί καθαρότητας της φυλής, από φασισμούς και δικτατορίες, τι τράβηξαν και τραβούν οι δικοί μας μετανάστες, να θυμηθούμε ότι και μείς είμαστε λαός προσφύγων εξ αιτίας πολέμων και πολιτικών διώξεων.

Δε λέω ότι ο ρατσισμός και ο φασισμός μας χαρακτηρίζουν ως λαό στη συντριπτική του πλειοψηφία. Αν όμως δεν αντιδράσουμε τότε το αυγό του φιδιού θα ξανασπάσει και το φίδι θα πλακώσει όλους μας, ανεξάρτητα από το χρώμα και τη φυλή μας, ανεξάρτητα από το τι ψηφίζουμε και πιστεύουμε. Να στραφούμε ενάντια σε αυτούς που προκαλούν, για τα συμφέροντά τους πολέμους, να στραφούμε ενάντια σε αυτούς που θέλουν να μας κάνουν συνυπεύθυνους, να πληρώσουμε εμείς δηλαδή,  για τη κρίση τους. Να διεκδικήσουμε ότι μας ανήκει δικαιωματικά στη δουλειά την εκπαίδευση, το περιβάλλον. Την ίδια τη ζωή τη δική μας και των παιδιών μας.

Να πούμε ΟΧΙ δε μας φταίνε οι μετανάστες και οι πρόσφυγες για τις δυσκολίες μας, για το αβέβαιο μέλλον, να πούμε ΟΧΙ σε αυτούς που χαρακτηρίζουν ανθρώπους και ζωές λαθραίους λες και είναι κούτες τσιγάρα. ΟΧΙ στο ρατσισμό και στο φασισμό που μας πλασάρουν εντέχνως και μη. Για να έχει κάποιο νόημα το ΟΧΙ που είπε ο Ελληνικός λαός στα αλβανικά βουνά αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της τετραετούς κατοχής, πριν 69 χρόνια.

• Περίληψή του θα δημοσιευθεί στα "Μηνύματα" που θα συκλοφορήσουν σύντομα