Το ακούσαμε και πήγαμε. Ο Δήμος Γλυφάδας, σε συνεργασία με το Αρχείο Ελληνικών Γραμμάτων «Γεώργιος Λεβιθόπουλος», παρουσιάζει το πανόραμα του ΄40 «Ο Τύπος της νίκης - η νίκη του Τύπου». Μια μεγάλη έκθεση αυθεντικών εφημερίδων του 1940 και άλλων σπάνιων ιστορικών ντοκουμέντων ζωντανεύουν εκείνες τις μέρες του πολέμου και με μια «σιωπηρή αφήγηση» μας μιλάνε για την μεγάλη ιστορική περιπέτεια από το 1940 έως το 1944, τα χρόνια της φωτιάς.

Η έκθεση φιλοξενείται στο παλαιό Δημαρχείο Γλυφάδας από τις 20 ως και τις 30 Οκτωβρίου. Τα εγκαίνια έγιναν στις 12 το μεσημέρι της Τρίτης, 20 Οκτωβρίου. Εκτός από την έκθεση των σπάνιων αυτών εφημερίδων του ΄40 - ΄41, οι τίτλοι, τα κείμενα και προπαντός οι φωτογραφίες των οποίων, δεν προκαλούν απλά, συγκίνηση, αλλά και δέος και ρίγος, εκτίθενται επίσης, και διάφορα συγκλονιστικά ντοκουμέντα της εποχής εκείνης, όπως επιστολές στρατιωτών από το μέτωπο, τηλεγραφήματα - διαταγές, έγγραφα, ειδικές εκδόσεις κ.ά.


Καθίσαμε κάπου μισή ώρα, αν και αποδείχθηκε λίγος χρόνος προκειμένου να διαβάσει κανείς. Αρχικά παρουσιάζονται οι εφημερίδες της 16ης, 17η και 18ης Αυγούστου του 1940, με συγκλονιστικά άρθρα και φωτογραφίες από τον τορπιλισμό της «Έλλης». Στη συνέχεια, ακολουθούν, οι εφημερίδες της 28ης Οκτωβρίου, έκτακτα παραρτήματα της 7ης πρωινής ώρας, που αναγγέλλουν το τρομερό γεγονός του πολέμου «Η Ιταλία εκήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα». Και πολλούς, πολλούς άλλους…


Ακολουθούν οι εφημερίδες του άνισου πολέμου που περιγράφουν τις μάχες του ελληνικού στρατού στις κορυφές της Πίνδου, και «πανηγυρίζουν» τις μεγάλες νίκες με ηχηρούς τίτλους όπως: «πήραμε την Κορυτσά», «Μπήκαμε στο Αργυρόκαστρο», «Η γαλανόλευκη κυματίζει στους Αγίους Σαράντα», «Το υποβρύχιο Παπανικολής βύθισε ιταλική νηοπομπή», «Έπεσε η Χειμάρα», κ.ά. Και οι καμπάνες για μια ακόμη φορά χτυπούν χαρμόσυνα. Γνωρίζουμε άλλωστε το ρόλο του Τύπου στην προπαγάνδα…


Ο επισκέπτης, μοιράζεται μαζί με τους φαντάρους μας στις κορυφές της Πίνδου, εκείνες τις στιγμές, μ’ ένα μοναδικό ταξίδι στην ιστορία. Ενώ χάρη στον σατιρικό τύπο και τις σπαρταριστές γελοιογραφίες της εποχής, βρίσκει ακόμη και μια όαση ευθυμίας. Οι εφημερίδες παρατίθενται με χρονολογική σειρά και αφού «ζήσουμε» και την συντριβή των Ιταλών κατά την εαρινή επίθεση του ΄41 φθάνουμε στην γερμανική επίθεση. Ακόμα και όταν «τελικά σκλαβώθηκαν οι νικητές». Από τους τίτλους των τότε εφημερίδων…


Το φόντο στα ταμπλό την εφημερίδων, παύει να είναι γαλάζιο και το διαδέχεται το μαύρο χρώμα καθώς φθάνουμε στην 28 Απριλίου του 1941, που αναγγέλλεται η κατάληψη των Αθηνών από τους Γερμανούς. Και η μαύρη περίοδος της κατοχής αρχίζει. Παρατίθενται εφημερίδες «νόμιμες» που γράφουν ό,τι τους επιβάλλει η τριπλή λογοκρισία, γερμανική, ιταλική και «ελληνική». Φωτογραφίες, καθώς και αυθεντικά χαρτονομίσματα της κατοχής, με μεγαλύτερο «δύο χιλιάδες εκατομμύρια» (δηλαδή δύο δισ.) συνοδεύουν τα ταμπλό του κατοχικού γερμανόπληκτου «νόμιμου» τύπου. Από την άλλη πλευρά όμως, παρουσιάζονται γνήσιες, αυθεντικές σπανιότατες εφημεριδούλες του παράνομου αντιστασιακού τύπου.


Στην ίδια έκθεση μπορεί κανείς να δει μικρά μονόφυλλα που διακινούνται με απόλυτη μυστικότητα από τσέπη σε τσέπη, έδιναν «φιλί της ζωής» στη λευτεριά, μα όποιος συλλαμβανόταν με ένα τέτοιο εφημεριδάκι, ήταν αρκετό να υποστεί φρικτά βασανιστήρια και να βρεθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα… Διότι οι κατακτητές θεωρούσαν ότι και μόνο να κατέχεις ή να διαβάζεις ένα τέτοιο έντυπο ήταν πράξη αντίστασης κατά του καθεστώτος…


Και το ταξίδι μας τελειώνει με τις πρώτες εφημερίδες της απελευθέρωσης ενώ κλείνει με την πρώτη επίσημη «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως», αριθμός φύλλου 1, (18 Οκτώβριου 1944) που περιέχει ένα μόνο άρθρο του πρώτου μεταπολεμικού πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, το οποίο ουσιαστικά κηρύσσει την επανεκκίνηση του ελληνικού κράτους. Σε κάθε περίπτωση η έκθεση είναι πολύ σημαντική από ιστορική άποψη για όσους θα ήθελαν να την δουν «ζωντανά», όπως γραφόταν τότε στις εφημερίδες…