Παρακολουθήσαμε χθες την πρώτη ημερήσια Συνέλευση Περιοχής για το υπηρεσιακό έτος 2016 – 2017, στη Μαλακάσα, με θέμα: «Να αυξάνετε την πίστη σας στον Ιεχωβά». Η εκκλησία μας, Αθήνα Αττική, ανήκει στην 16^η Περιοχή και αυτή ήταν η δική μας ξεχωριστή μέρα… Αυτό θα προσπαθήσω να δώσω με τη σημερινή ανάρτηση…


Και ήταν πραγματικά πλούσια και αναζωογονητική για τους 1.600 και πλέον παρόντες… Είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε, στα τρία διαφορετικά μέρη που είχε, τον αναπληρωτή επίσκοπο Περιοχής μας, αδελφό Τάσο Αδαμόπουλο. Και μας παρέσυρε θετικά  με τα λόγο του και την τοποθέτηση του πάνω στα ζητήματα που ανέπτυξε…


Όπως κάνω πάντα, κράτησα αναλυτικές σημειώσεις στις οποίες θα επιστρέψω ξανά ως βάση για προσωπική μελέτη, όταν αυτή θα μου είναι αναγκαία, καθώς, φτάνουμε στο τέλος αυτού του συστήματος πραγμάτων… Σεβόμενος όμως τη διευθέτηση να μη χαθεί η έκπληξη σε όσους αδελφούς, δεν την έκαναν ακόμα, δεν θα σας πω πολλά πράγματα σ’ αυτό το σημείωμα.


Έτσι κι αλλιώς, όπως βλέπετε κι εσείς, το κομμάτι είναι περισσότερο φωτογραφικό… Διότι υπήρχαν, όπως συμβαίνει πάντα στις μεγάλες όμορφες συνάξεις του λαού του Θεού και οι όμορφες κοινωνικές συναναστροφές με αδελφούς και αδελφές στο μεσημεριανό φαγητό, που πάντα έχουν να προσφέρουν κάτι το ουσιαστικό.


Δείτε μια όμορφη εικόνα… Μπορεί κανείς να χαλαρώσει λίγο, να ξεκουραστεί, περιμένοντας το απογευματινό πρόγραμμα και να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, διότι ότι ακούστηκε εκεί, ήταν πολύ υποβοηθητικό για τον καθένα από εμάς, σε προσωπικό επίπεδο… Φτάνει βέβαια να είμαστε σε θέση να το αντιληφθούμε…


Φυσικά και μια δική μας αναμνηστική φωτογραφία, χρειάζεται… Εξάλλου, κάπως έτσι μετράμε τη ζωή και χτίζουμε τις αναμνήσεις μας… Με τις Συνελεύσεις που πήραμε μέρος, αρμονικά ως οικογένεια. Αυτά θα θυμόμαστε αργότερα... Τα μεγάλα, εκείνα που μας κρατάνε σταθερά εδραιωμένους στην αλήθεια… Εκείνα που μας δίνουν ένα όμορφο παρόν και υπόσχονται ένα υπέροχο μέλλον.


Ναι, ήταν πολύ όμορφη η χθεσινή μέρα στη Μαλακάσα. Καλωσορίσαμε και τις επτά νέες αδελφές που αφιέρωσαν τη ζωή τους με το βάπτισμά τους στον Ιεχωβά Θεό και έδωσαν σε όλους μας μεγάλη χαρά καθώς όλες ήταν νέα, υπέροχα κορίτσια… Μπορεί να κουραστήκαμε σωματικά, αλλά πνευματικά, αναπτερωθήκαμε…

• Από το πρωί σήμερα είμαστε στη Μαλακάσα και παρακολουθούμε τη Συνέλευση Περιοχής μας που έχει για τίτλο: «Να Αυξάνεται την Πίστη σας στον Ιεχωβά». Είναι φανερό ότι η εγγραφή που διαβάζετε γράφτηκε από χθες και αναρτήθηκε νωρίς το πρωί πριν ακόμα το πούλμαν της εκκλησία μας ξεκινήσει για τη Μαλακάσα…
  
  Στόχος μας και σκοπός είναι να εμβαθύνουμε στη λέξη Στοχασμός, κάτι που θα βρούμε πολύ στη διάρκεια των εργασιών, επειδή είναι πια πολύ κατανοητό από όλους μας ότι χωρίς τον στοχασμό η πίστη, που είναι καρπός του πνεύματος, δεν μπορεί να εδραιωθεί σε ένα Χριστιανό.
  
  Ιδού λοιπόν τι βρήκαμε για τον Στοχασμό:
  
  Είναι το είδος της βαθιάς, συγκεντρωμένης σκέψης κατά την οποία ένα άτομο αναλογίζεται σοβαρά παρελθούσες εμπειρίες, ζυγίζει και συλλογίζεται τρέχοντα ζητήματα ή εξετάζει με περίσκεψη πιθανά μελλοντικά γεγονότα.
  
  Προκειμένου να στοχαστεί σωστά ένα άτομο, χρειάζεται να είναι απερίσπαστο, μόνο με τις σκέψεις του, όπως θα λέγαμε. Ο Ισαάκ, για παράδειγμα, περπατούσε έξω μόνος του το σούρουπο για να κάνει στοχασμούς, πιθανόν γύρω από τον επικείμενο γάμο του με τη Ρεβέκκα. (Γε 24:63)
  
  Ο ψαλμωδός έκανε στοχασμούς για τη μεγαλοσύνη του Μεγαλειώδους Δημιουργού του μέσα στην ησυχία που του πρόσφεραν οι νυχτερινές φυλακές. (Ψλ 63:6) Οι στοχασμοί της καρδιάς θα πρέπει να επικεντρώνονται σε ωφέλιμα πράγματα, στη λαμπρότητα και στις ενέργειες του Ιεχωβά, σε πράγματα που τον ευαρεστούν (Ψλ 19:14· 49:3· 77:12· 143:5· Φλπ 4:8), και όχι στις επινοήσεις των πονηρών.—Παρ 24:1, 2.
  
  Αν κάποιος επιδίδεται σε ωφέλιμο στοχασμό, δεν θα έχει την τάση να δίνει ανόητες απαντήσεις. Θα συλλογίζεται προσεκτικά και με σοβαρότητα αυτά τα σπουδαία ζητήματα και, ως αποτέλεσμα, οι απαντήσεις του θα προέρχονται από την καρδιά και δεν θα μετανιώνει αργότερα για αυτές. —Παρ 15:28.
  
  Όταν ο Ιησούς του Ναυή διορίστηκε επίσκοπος του έθνους του Ισραήλ, έλαβε την οδηγία να φτιάξει ένα αντίγραφο του νόμου του Ιεχωβά, και του ειπώθηκε (όπως αποδίδεται σε πολλές μεταφράσεις της Αγίας Γραφής) να «στοχάζεται» αυτά τα πράγματα ημέρα και νύχτα. (Ιη 1:8· AS, KJ, JB, RS) Η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται εδώ “στοχάζομαι” είναι η λέξη χαγάχ. Βασικά σημαίνει «βγάζω άναρθρους ήχους» και αποδίδεται “βογκώ από θλίψη”, “βρυχιέμαι”, «γρούζω» και “μουρμουρίζω”. (Ησ 16:7· 31:4· 38:14· 59:3) Η λέξη χαγάχ σημαίνει επίσης “μιλώ χαμηλόφωνα” και “στοχάζομαι”. (Ψλ 35:28· Παρ 15:28)
  
  Η Μετάφραση Νέου Κόσμου αποδίδει ορθά την εβραϊκή λέξη χαγάχ, που εμφανίζεται στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 1:8, «πρέπει να διαβάζεις χαμηλόφωνα». (Βλέπε επίσης Ψλ 1:2.) Η χαμηλόφωνη ανάγνωση θα εντύπωνε πιο ανεξίτηλα στη διάνοια κάποιου την ύλη γύρω από την οποία έκανε στοχασμούς. Το Εβραϊκό και Χαλδαϊκό Λεξικό του Γεσένιου ([Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon] μετάφραση [στην αγγλική] Σ. Τρετζέλις, 1901, σ. 215) λέει για τη λέξη χαγάχ: «Η ακριβής σημασία της είναι μονολογώ, ψιθυριστά και χαμηλόφωνα, όπως κάνουν συχνά εκείνοι που βρίσκονται σε βαθιά περισυλλογή». —Παράβαλε Ψλ 35:28· 37:30· 71:24· Ησ 8:19· 33:18.
  
  Ο απόστολος Παύλος είπε στον Τιμόθεο ότι θα έπρεπε να συλλογίζεται ή να στοχάζεται τη διαγωγή, τη διακονία και τη διδασκαλία του. Ως επίσκοπος, ο Τιμόθεος θα έπρεπε να προσέχει ιδιαιτέρως να διδάσκει την ορθή διδασκαλία και να ζει υποδειγματική ζωή.—1Τι 4:15.
  
  Εσφαλμένοι Στοχασμοί. Όταν οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης συνελήφθησαν από το διοικητή του ναού, και οι Ιουδαίοι άρχοντες τους απείλησαν και τους παρήγγειλαν να μη διδάσκουν πλέον με βάση το όνομα του Ιησού, αυτοί επέστρεψαν στους άλλους μαθητές. Εκείνοι οι μαθητές προσευχήθηκαν στον Θεό, παραθέτοντας τα προφητικά λόγια του Δαβίδ: «“Γιατί ήρθαν τα έθνη σε αναβρασμό και οι λαοί στοχάστηκαν κενά πράγματα;” . . . Διότι, πράγματι, ο Ηρώδης και ο Πόντιος Πιλάτος μαζί με εθνικούς και με λαούς του Ισραήλ συγκεντρώθηκαν σε αυτή την πόλη εναντίον του αγίου υπηρέτη σου του Ιησού, τον οποίο έχρισες, για να κάνουν αυτά που το χέρι και η βουλή σου είχαν προορίσει να γίνουν». —Πρ 4:1-3, 18, 21, 23-28.
  
  Όπως φαίνεται από τα συμφραζόμενα, τα «κενά πράγματα» για τα οποία γίνεται λόγος εδώ δεν είναι ό,τι αναζητούν συνήθως οι άνθρωποι στη ζωή, αλλά πράγματα κενά από καθετί καλό —στην πραγματικότητα το να σκέφτεται κάποιος, να μιλάει και να προσπαθεί να πολεμήσει εναντίον του Ιεχωβά και των υπηρετών του— εντελώς μάταια πράγματα. —Πρ 4:25.
  
  Ο Βασιλιάς Δαβίδ είπε για όσους τον μισούσαν και επιζητούσαν το θάνατό του: «Απάτες μουρμουρίζουν [τύπος της λέξης χαγάχ] όλη την ημέρα». (Ψλ 38:12) Αυτοί οι στοχασμοί δεν ήταν απλώς φευγαλέες σκέψεις. Ήταν βαθιά ριζωμένοι στην καρδιά, έκλιναν προς την κατεύθυνση αυτής της πονηρής επιδίωξης. Ο Παροιμιαστής λέει για τους ανθρώπους αυτού του είδους: «Η καρδιά τους στοχάζεται τη λεηλασία, και προβλήματα είναι αυτά που λένε τα χείλη τους».—Παρ 24:2.
  
  Ο Ιησούς είπε σε αυτούς που τον μισούσαν: «Γιατί διαλογίζεστε αυτά τα πράγματα μέσα στις καρδιές σας;» (Μαρ 2:8) Για όλους εκείνους που “κατέπνιγαν την αλήθεια με άδικο τρόπο”, ο απόστολος Παύλος λέει: «Έγιναν άμυαλοι στους διαλογισμούς τους και η ασύνετη καρδιά τους έγινε σκοτεινή». Τέτοιοι στοχασμοί αποδεικνύονται ολέθριοι για όσους επιδίδονται σε αυτούς. —Ρω 1:18, 21.
  
  Από την ΕΝΟΡΑΣΗ τ.2 σ. 1036-1037, Στοχασμός

Αύριο στρώνεται για μας ένα πολύ πλούσιο πνευματικό τραπέζι… Αφορά το πώς να αυξάνουμε την πίστη μας στον Ιεχωβά και τι καλύτερο από το να ψάξουμε να βρούμε μερικά πολύ χρήσιμα πράγματα από το ΕΝΟΡΑΣΗ γι’ αυτή ακριβώς την τόσο πολύ σπουδαία λέξη…

Η λέξη πίστις του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου μεταδίδει πρωτίστως την ιδέα της βεβαιότητας, της εμπιστοσύνης και της σταθερής πεποίθησης. Ανάλογα με τα συμφραζόμενα, μπορεί επίσης να θεωρηθεί ότι σημαίνει «πιστότητα».—1Θε 3:7· Τιτ 2:10.

Οι Γραφές μάς λένε: «Πίστη είναι η βεβαιωμένη προσδοκία πραγμάτων για τα οποία ελπίζει κανείς, η φανερή απόδειξη πραγματικοτήτων, τις οποίες όμως δεν βλέπουμε». (Εβρ 11:1) Η φράση «βεβαιωμένη προσδοκία» αποτελεί απόδοση της λέξης ὑπόστασις του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου. Αυτή η λέξη εμφανίζεται συνήθως σε αρχαία επαγγελματικά έγγραφα από πάπυρο. Υποδηλώνει κάτι που αποτελεί τη βάση μιας ορατής κατάστασης και εγγυάται τη μελλοντική κατοχή ενός πράγματος. Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, οι Μούλτον και Μίλιγκαν προτείνουν την απόδοση: «Πίστη είναι ο τίτλος ιδιοκτησίας πραγμάτων για τα οποία ελπίζει κανείς». (Το Λεξιλόγιο της Ελληνικής Διαθήκης [Vocabulary of the Greek Testament], 1963, σ. 660) Η λέξη ἔλεγχος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, που αποδίδεται «φανερή απόδειξη», υποδηλώνει την παρουσίαση αποδείξεων οι οποίες πιστοποιούν κάτι—ιδιαίτερα κάτι που αντιβαίνει στη φαινομενική εικόνα των πραγμάτων. Επομένως, αυτές οι αποδείξεις αποσαφηνίζουν ό,τι δεν ήταν πριν ευδιάκριτο, ανατρέποντας τη φαινομενική εικόνα των πραγμάτων. «Η φανερή απόδειξη», ή αλλιώς απόδειξη που δημιουργεί πεποίθηση, είναι τόσο αδιαμφισβήτητη ή ισχυρή ώστε ορίζεται ως πίστη.

Η πίστη, λοιπόν, είναι η βάση που στηρίζει την ελπίδα και η απόδειξη που δημιουργεί πεποίθηση όσον αφορά αόρατες πραγματικότητες. Το σύνολο των αληθειών που μετέδωσαν ο Ιησούς Χριστός και οι θεόπνευστοι μαθητές του συνιστά την αληθινή Χριστιανική «πίστη». (Ιωα 18:37· Γα 1:7-9· Πρ 6:7· 1Τι 5:8) Η Χριστιανική πίστη βασίζεται σε ολόκληρο το Λόγο του Θεού, περιλαμβανομένων των Εβραϊκών Γραφών, στις οποίες ο Ιησούς και οι συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών παρέπεμπαν συχνά για να στηρίξουν τις δηλώσεις τους.

Η πίστη βασίζεται σε αδιάσειστες αποδείξεις. Τα ορατά δημιουργικά έργα πιστοποιούν την ύπαρξη ενός αόρατου Δημιουργού. (Ρω 1:20) Τα πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη διακονία και την επίγεια ζωή του Ιησού Χριστού τον προσδιορίζουν ως τον Γιο του Θεού. (Ματ 27:54· βλέπε ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ.) Το υπόμνημα του Θεού όσον αφορά τη φροντίδα του για τα επίγεια πλάσματά του αποτελεί στερεή βάση για να πιστεύουμε ότι θα φροντίσει οπωσδήποτε τους υπηρέτες του, το δε υπόμνημά του ως Εκείνου που δίνει και αποκαθιστά τη ζωή αποδεικνύει περίτρανα ότι η ελπίδα της ανάστασης είναι βάσιμη. (Ματ 6:26, 30, 33· Πρ 17:31· 1Κο 15:3-8, 20, 21) Επιπρόσθετα, η αξιοπιστία του Λόγου του Θεού και η ακριβής εκπλήρωση των προφητειών που περιέχει ενσταλάζουν εμπιστοσύνη στην πραγματοποίηση όλων των υποσχέσεών Του. (Ιη 23:14) Άρα, με αυτούς τους πολλούς τρόπους, “η πίστη έρχεται ως επακόλουθο αυτού που ακούει κανείς”.—Ρω 10:17· παράβαλε Ιωα 4:7-30, 39-42· Πρ 14:8-10.

Επομένως, η πίστη δεν είναι ευπιστία. Κάποιος ο οποίος ίσως χλευάζει την πίστη συνήθως έχει ο ίδιος πίστη σε δοκιμασμένους και έμπιστους φίλους. Ο επιστήμονας έχει πίστη στις αρχές του κλάδου της επιστήμης του. Βασίζει καινούρια πειράματα σε παλιότερες ανακαλύψεις και αναζητάει νέες ανακαλύψεις με βάση τα όσα έχουν επαληθευτεί. Παρόμοια, ο γεωργός προετοιμάζει το χώμα του και σπέρνει το σπόρο, αναμένοντας, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, ότι ο σπόρος θα βλαστήσει και ότι τα φυτά θα αναπτυχθούν καθώς θα λαβαίνουν την υγρασία και το φως που χρειάζονται. Συνεπώς, η πίστη στη σταθερότητα των φυσικών νόμων που διέπουν το σύμπαν αποτελεί στην ουσία θεμέλιο των ανθρώπινων σχεδίων και δραστηριοτήτων. Αυτή τη σταθερότητα υπαινίχθηκε ο σοφός συγγραφέας του βιβλίου Εκκλησιαστής: «Ο ήλιος ανέτειλε και ο ήλιος έδυσε, και έρχεται ασθμαίνοντας στον τόπο του όπου πρόκειται να ανατείλει. Ο άνεμος πηγαίνει προς το νότο και στρέφεται προς το βορρά διαγράφοντας κύκλο. Γύρω - γύρω κινείται διαγράφοντας συνεχώς κύκλους, και επιστρέφει στους κύκλους του ο άνεμος. Όλοι οι χείμαρροι χύνονται στη θάλασσα, όμως η θάλασσα δεν γεμίζει. Στον τόπο όπου χύνονται οι χείμαρροι, εκεί επιστρέφουν για να εκχυθούν».—Εκ 1:5-7.

Στις Εβραϊκές Γραφές, η λέξη ’αμάν και άλλες λέξεις που συγγενεύουν στενά με αυτήν μεταδίδουν την έννοια της αξιοπιστίας, της πιστότητας, της σταθερότητας, της εδραίωσης και της μακρόχρονης διάρκειας. (Εξ 17:12· Δευ 28:59· 1Σα 2:35· 2Σα 7:16· Ψλ 37:3) Ένα συγγενικό ουσιαστικό (’εμέθ) δηλώνει συνήθως την «αλήθεια», αλλά και την «πιστότητα» ή την «αξιοπιστία». (2Χρ 15:3, υποσ.· 2Σα 15:20· παράβαλε Νε 7:2, υποσ.) Ο γνωστός όρος «Αμήν» (εβρ., ’αμέν) προέρχεται και αυτός από τη λέξη ’αμάν.—Βλέπε ΑΜΗΝ.

Αρχαία Παραδείγματα Πίστης. Κάθε άτομο που περιλαμβάνεται στο «τόσο μεγάλο σύννεφο μαρτύρων» το οποίο αναφέρει ο Παύλος (Εβρ 12:1) είχε στερεή βάση για πίστη. Λόγου χάρη, είναι βέβαιο ότι ο Άβελ γνώριζε την υπόσχεση του Θεού σχετικά με ένα «σπέρμα» που θα έπληττε το «φίδι» στο κεφάλι. Έβλεπε επίσης απτές αποδείξεις για το ότι εκπληρωνόταν η ποινή που είχε απαγγείλει ο Ιεχωβά στους γονείς του στην Εδέμ. Έξω από την Εδέμ, ο Αδάμ και η οικογένειά του έτρωγαν ψωμί με τον ιδρώτα του προσώπου τους επειδή η γη ήταν καταραμένη και, ως εκ τούτου, παρήγε αγκάθια και τριβόλια. Πιθανότατα ο Άβελ παρατηρούσε ότι η λαχτάρα της Εύας ήταν για το σύζυγό της και ότι ο Αδάμ εξουσίαζε τη σύζυγό του. Αναμφίβολα η μητέρα του μιλούσε για τον πόνο που συνόδευε τις εγκυμοσύνες της. Επιπρόσθετα, η είσοδος του κήπου της Εδέμ φυλασσόταν από χερουβείμ και τη φλογερή λεπίδα ενός σπαθιού. (Γε 3:14-19, 24) Όλα αυτά αποτελούσαν «φανερή απόδειξη», από την οποία ο Άβελ αντλούσε τη διαβεβαίωση ότι η απελευθέρωση θα ερχόταν μέσω του “σπέρματος της υπόσχεσης”. Επομένως, υποκινούμενος από πίστη, «πρόσφερε στον Θεό μια θυσία» η οποία αποδείχτηκε μεγαλύτερης αξίας από τη θυσία του Κάιν.—Εβρ 11:1, 4.

Ο Αβραάμ είχε ακλόνητη βάση για πίστη στην ανάσταση, εφόσον ο ίδιος και η Σάρρα είχαν βιώσει τη θαυματουργική αποκατάσταση των αναπαραγωγικών τους δυνάμεων —κάτι ανάλογο, κατά μία έννοια, με ανάσταση— γεγονός που έκανε εφικτή τη συνέχιση της οικογενειακής γραμμής του Αβραάμ μέσω της Σάρρας. Χάρη σε αυτό το θαύμα γεννήθηκε ο Ισαάκ. Όταν ειπώθηκε στον Αβραάμ να προσφέρει τον Ισαάκ, εκείνος είχε πίστη ότι ο Θεός θα ανέσταινε το γιο του. Βάσιζε αυτή την πίστη στην υπόσχεση του Θεού: «Μέσω του Ισαάκ θα είναι αυτό που θα αποκληθεί σπέρμα σου».—Γε 21:12· Εβρ 11:11, 12, 17-19.

Αποδείξεις για γνήσια πεποίθηση υπήρχαν επίσης και στην περίπτωση εκείνων που πήγαιναν ή μεταφέρονταν στον Ιησού για να γιατρευτούν. Ακόμη και αν οι ίδιοι δεν ήταν αυτόπτες μάρτυρες των δυναμικών έργων του Ιησού, τουλάχιστον είχαν ακούσει για αυτά. Έπειτα, βασιζόμενοι σε ό,τι είχαν δει ή ακούσει, συμπέραιναν ότι ο Ιησούς μπορούσε να γιατρέψει και αυτούς. Επιπλέον, ήταν εξοικειωμένοι με το Λόγο του Θεού και έτσι γνώριζαν τα θαύματα που είχαν εκτελέσει οι προφήτες στο παρελθόν. Όταν άκουγαν τον Ιησού, μερικοί συμπέραιναν ότι ήταν «Ο Προφήτης», ενώ άλλοι ότι ήταν «ο Χριστός». Ως εκ τούτου, πολύ σωστά έλεγε μερικές φορές ο Ιησούς σε εκείνους που γιατρεύονταν: «Η πίστη σου σε έκανε καλά». Αν αυτά τα άτομα δεν είχαν ασκήσει πίστη στον Ιησού, δεν θα τον είχαν καν πλησιάσει, και επομένως δεν θα είχαν γιατρευτεί. —Ιωα 7:40, 41· Ματ 9:22· Λου 17:19.

Παρόμοια, η μεγάλη πίστη του αξιωματικού ο οποίος ικέτευσε τον Ιησού για λογαριασμό του υπηρέτη του στηριζόταν σε αποδείξεις, με βάση τις οποίες αυτός συμπέρανε ότι αρκούσε να “πει έναν λόγο” ο Ιησούς για να γιατρευτεί ο υπηρέτης του. (Ματ 8:5-10, 13) Ωστόσο, παρατηρούμε ότι ο Ιησούς γιάτρευε όλους όσους έρχονταν σε αυτόν και δεν απαιτούσε περισσότερη ή λιγότερη πίστη ανάλογα με την ασθένειά τους ούτε αποτύγχανε να γιατρέψει κάποιους από αυτούς με τη δικαιολογία ότι η πίστη τους δεν ήταν αρκετά ισχυρή. Ο Ιησούς εκτελούσε αυτές τις θεραπείες ως μαρτυρία, για να εδραιώσει την πίστη. Στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου εκδηλώθηκε μεγάλη απιστία, επέλεξε να μην εκτελέσει πολλά δυναμικά έργα, όχι λόγω δικής του ανικανότητας, αλλά επειδή οι άνθρωποι αρνήθηκαν να ακούσουν και ήταν ανάξιοι. —Ματ 13:58.

Η Χριστιανική Πίστη. Για να είναι κάποιος ευπρόσδεκτος στον Θεό, είναι πλέον απαραίτητο να ασκεί πίστη στον Ιησού Χριστό, πράγμα που καθιστά εφικτή τη δίκαιη υπόσταση ενώπιον του Θεού. (Γα 2:16) Όσοι δεν έχουν τέτοια πίστη απορρίπτονται από τον Ιεχωβά. —Ιωα 3:36· παράβαλε Εβρ 11:6.

Η πίστη δεν είναι κάτι που το έχουν όλοι, διότι είναι καρπός του πνεύματος του Θεού. (2Θε 3:2· Γα 5:22) Η πίστη δε του Χριστιανού δεν είναι στάσιμη, αλλά μεγαλώνει. (2Θε 1:3) Επομένως, το αίτημα των μαθητών του Ιησού: «Δώσε μας περισσότερη πίστη» ήταν πολύ κατάλληλο, και εκείνος όντως τους προμήθευσε το θεμέλιο για αυξημένη πίστη. Τους παρείχε περισσότερες αποδείξεις και μεγαλύτερη κατανόηση για να βασίσουν σε αυτά την πίστη τους. —Λου 17:5.

Στην πραγματικότητα, ολόκληρη η πορεία ζωής του Χριστιανού διέπεται από την πίστη, η οποία τον καθιστά ικανό να υπερπηδά εμπόδια όμοια με βουνά που θα μπορούσαν να παρακωλύσουν την υπηρεσία του προς τον Θεό. (2Κο 5:7· Ματ 21:21, 22) Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν έργα σε αρμονία με την πίστη τα οποία να την κάνουν φανερή, αλλά δεν απαιτούνται έργα του Μωσαϊκού Νόμου. (Ιακ 2:21-26· Ρω 3:20) Οι δοκιμασίες μπορούν να ενισχύσουν την πίστη. Η πίστη λειτουργεί ως προστατευτική ασπίδα στον πνευματικό πόλεμο που διεξάγει ο Χριστιανός, βοηθώντας τον να αντιμετωπίσει με επιτυχία τον Διάβολο και να νικήσει τον κόσμο.—1Πε 1:6, 7· Εφ 6:16· 1Πε 5:9· 1Ιω 5:4.

Η πίστη, όμως, δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, επειδή η απιστία είναι η «αμαρτία που μας μπλέκει εύκολα». Για να διατηρεί κάποιος σταθερή πίστη χρειάζεται να αγωνίζεται σκληρά για αυτήν, να αντιστέκεται σε όποιους θα μπορούσαν να τον βυθίσουν στην ανηθικότητα, να μάχεται τα έργα της σάρκας, να αποφεύγει την παγίδα του υλισμού, να απορρίπτει τις φιλοσοφίες και τις παραδόσεις των ανθρώπων που είναι καταστροφικές για την πίστη και, προπαντός, να προσηλώνει το βλέμμα του «στον Πρώτιστο Παράγοντα και Τελειοποιητή της πίστης μας, τον Ιησού». —Εβρ 12:1, 2· Ιου 3, 4· Γα 5:19-21· 1Τι 6:9, 10· Κολ 2:8.

• Από την εγκυκλοπαίδεια ΕΝΟΡΑΣΗ τ. 2. Πίστη.
• Δείτε ΕΔΩ ολόκληρο το πρόγραμμα των εργασιών της Συνέλευσης Περιοχής.

Στη γενέτειρά του, στον Στύλο Χανίων, κηδεύτηκε χθες Πέμπτη ο δημοσιογράφος και πολιτικός Γιώργος Καστρινάκης, ο οποίος πέθανε την Τετάρτη 21/9/2016 σε ηλικία 60 ετών. Την ανακοίνωση έκανε το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 24/09/2016

Την είδηση την έδωσε το CNN Ελλάδος, την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα και ειλικρινά έκανε αίσθηση. Αφορούσε το «φευγιό» από αυτή τη ζωή του Γιώργου Καστρινάκη, δημοσιογράφου και εξέχοντος στέλεχος της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο οποίος αγωνίσθηκε για μια καλύτερη ποιότητα ζωής των νεφροπαθών και γενικότερα των ατόμων με αναπηρία.

Γεννήθηκε στον Στύλο Χανίων Κρήτης το 1956. Εισήχθη στο Νομικό τμήμα της Νομικής Αθηνών το 1974 και δούλεψε σε όλη τη διάρκεια των σπουδών του ως συντάκτης του αθλητικού ρεπορτάζ με το οποίο ασχολήθηκε από 16 ετών (1972). Έφυγε σε ηλικία μόλις 60 ετών μετά από πολυήμερη νοσηλεία..

Ήταν μέλος της ΕΣΗΕΑ, μέλος του Μικτού Διοικητικού Συμβουλίου και τακτικό μέλος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αθλητικού Τύπου στον οποίο διετέλεσε επί 15ετία διοικητικό στέλεχος.

Μακρά ήταν και η θητεία του στην Αυτοδιοίκηση: Διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Αμαρουσίου, και πρώτος πανελλαδικά σε σταυρούς στις περιφερειακές εκλογές του 2010 με 13.754 σταυρούς στο Βόρειο Τομέα της Περιφέρειας Αττικής, όπου επανεξελέγη το 2014.

Κάναμε μια μικρή έρευνα προκειμένου να γράψουμε αυτό το κομμάτι ως χρέος απέναντι σε ένα Κρητικό δημοσιογράφο που πρόσφερε πραγματικά, τόσο στη δημοσιογραφία όσο και εθελοντικά στους ανθρώπους από τα πόστα που εκείνος εκτιμούσε ότι μπορούσε να προσφέρει.

Ειλικρινά, δεν έχω ξαναδεί τόσα πολλά δημοσιεύματα… Και το ωραίο είναι ότι γι’ αυτόν έγραψε όλο το φάσμα με τις πολιτικές ιδιαιτερότητες, αν και ο ίδιος είχε διαλέξει ένα συγκεκριμένο πολιτικό χώρο και τον υπηρετούσε με πάθος…

Ενδιαφέρον έχει η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ: Τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1976 ως αθλητικός συντάκτης στην εφημερίδα «ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ». Στη συνέχεια, εργάστηκε στις εφημερίδες «ΒΡΑΔΥΝΗ», «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΝΩΜΗ», «ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ» και «ΕΙΔΗΣΕΙΣ» καθώς και στην «ΕΡΤ2» και την «ΕΡΑ ΣΠΟΡ» ως συντάκτης και εκφωνητής αθλητικών συναντήσεων.

Ο Γιώργος από νεαρότατη ηλικία αναγκάστηκε να υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση. Παρά το ότι η ασθένεια τον «χτύπησε» σε νεαρή ηλικία, αυτό δεν τον πτόησε καθόλου και παρέμεινε μάχιμος ρεπόρτερ αλλά και ενεργός συνδικαλιστικά και πολιτικά καθ' όλη τη διάρκεια του βίου του.

Διετέλεσε επανειλημμένα εκπρόσωπος των εργαζομένων της «ΕΡΑ» και της «ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ» στο Μεικτό Συμβούλιο της Ενώσεως και στο Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕΣΥ αλλά και Δημοτικός Σύμβουλος, Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής καθώς και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αθλητικού Τύπου.

Ήταν ιδρυτικό μέλος - στέλεχος και ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Νεφροπαθών, με ιδιαίτερα σημαντική δραστηριότητα, πάντα αλληλέγγυος και αποτελεσματικός στις διεκδικήσεις και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων.

Εκτός από τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία και την ενασχόλησή του με τα κοινά, υπήρξε ένας ενεργός πολίτης που πάλεψε για τη βελτίωση των συνθηκών νοσηλείας των νεφροπαθών αλλά και των ατόμων με αναπηρία, τονίζοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και δίνοντας μάχες για την επίλυσή τους αλλά και για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας.

Το βιβλίο του «Θέλω να ζήσω», το οποίο μοιραζόταν δωρεάν, είναι συγκλονιστικό. Μέσα από το προσωπικό του βίωμα, ο Γιώργος Καστρινάκης ανέδειξε όλες τις πτυχές του προβλήματος των ανθρώπων με αναπηρία ενώ ταυτόχρονα, αποκάλυψε το γενναίο και ακατάβλητο χαρακτήρα του, ο οποίος δεν πτοήθηκε από τις αντιξοότητες της ασθένειας.

Ο Γιώργος Καστρινάκης υπήρξε ένας ξεχωριστός συνάδελφος με ήθος και ευγένεια. Μειλίχιος, ήρεμος, γλυκομίλητος, συναδελφικός και αξιοπρεπής αλλά ταυτόχρονα άνθρωπος με χαλύβδινη θέληση. Αγωνιστής έως την τελευταία στιγμή, θα μείνει πάντα φωτεινό παράδειγμα θέλησης και κουράγιου σε όλους εκείνους που είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν και να συνεργαστούν μαζί του.

• Το κομμάτι αυτό θα δημοσιευτεί αύριο στην εβδομαδιαία κρητική εφημερίδα ΡΕΘΕΜΝΟΣ στη στήλη μου «Επισημάνσεις».

Τις φωτογραφίες αυτές τις είδα σε μια ομάδα αδελφών στο Facebook τους ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ. Τόσος κόσμος, τόση αγάπη, τόση ομορφιά! Μου άρεσαν πάρα πολύ... Ενθαρρύνθηκα πολύ εγώ, ο ίδιος και υπέθεσα ότι το ίδιο συναίσθημα θα είχατε κι εσείς... Ζήτησα λοιπόν την άδεια για να τις ανεβάσω στον ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ και μου την έδωσα ευχαρίστως, μαζί με μερικές ενδιαφέρουσες πληροφορίες.


Σημειώστε λοιπόν ότι αυτή η ομαδική ξεχωριστή μαρτυρία δόθηκε στο διάστημα από 16 έως 18 Αύγουστου σε όλη την Μανή. Μεσσηνιακή και Λακωνική. Από Γύθειο έως και Καρδαμύλη όλο το Νοτιοδυτικό Ταΰγετο. Για την προετοιμασία της, δούλεψαν όλο τον Ιούλιο με τους άλλους υπευθύνους αδελφούς για αναθέσεις τομέων και χαρτών σε εκκλησιές...


Και ποιοι είναι όλοι αυτοί οι αδελφοί; Ήταν αδελφοί από τις εκκλησίες: Πόρτο Χέλι, Κόρινθος, Λουτράκι, Άσσος, Ναύπλιο, Άργος, Τρίπολη, Σπάρτη, Σκάλα Λακωνίας και Καλαμάτας . Ωστόσο δυο μέρες πριν, έπρεπε να υπάρξουν αρκετές και ουσιώδεις αλλαγές. Και βεβαίως έγιναν οι διευθετήσεις που χρειάζονταν…


Έως και 8 στις 10 αναθέσεις άλλαξαν μια μέρα πριν. Και όμως κανένας αδελφός δεν παραπονέθηκε, αλλά πρόθυμα υπηρέτησε σε ότι του ζητήθηκε. Στα χαρτιά είχαμε έως και 250 άτομα για την Κυριακή. Αυτό είναι το πρόθυμο πνεύμα που μας κάνει να αισθανόμαστε τόσο όμορφα μέσα στους κόλπους μιας τόσο όμορφης οργάνωσης.


Το πόσοι αδελφοί συμμετείχαν ακριβώς, δεν μπορούσε να μετρηθεί, επειδή κάποιοι αδελφοί δεν ήρθαν στα ξεκινήματα, αλλά πήγαιναν απευθείας στους διορισμούς, λόγω απόστασης. Την Κυριακή είχαμε γεύμα, παρέα και υμνολογία μετά το έργο, σαν αποχαιρετιστήριο για όσα περάσαμε. Οι φωτογραφίες ωστόσο δείχνουν πάρα πολύ κόσμο...


Το Σάββατο στις 6 το απόγευμα είχαμε την υπηρεσιακή συνάθροιση του επισκόπου Μπαρκανίκου Γιάννη . Από εκεί είναι και κάποιες από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε… Και ο στόχος μας, όπως ακριβώς το λέμε από την αρχή, είναι να ενθαρρύνουμε κι άλλους αδελφούς να συμμετέχουν σε τέτοιες μορφής ομαδικής μαρτυρίας…


Αλήθεια, πότε πήγατε εσείς για τελευταία φορά σε ένα  τέτοιον τομέα; Προσωπικά θα ήθελα πολύ και ψάχνω να βρω την ευκαιρία για να το κάνω. Θα πρέπει να είναι υπέροχα, καθώς συναντάς ανθρώπους καλής θέλησης στον ανεπεξέργαστο αγροτικό τομέα… Φαντάζομαι με τι ενδιαφέρον ακούν οι άνθρωποι τα καλά νέα…

Το 1455 περίπου, υπήρξε μια επανάσταση στην έκδοση Αγίων Γραφών. Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος χρησιμοποίησε ένα πιεστήριο για να παραγάγει την πρώτη Αγία Γραφή που τυπώθηκε ποτέ με κινητά τυπογραφικά στοιχεία. Τελικά, τα δεσμά που είχαν κρατήσει τη Γραφή δεμένη με τα λιγοστά χειρόγραφα κείμενα έσπασαν. Επιτέλους, οι Γραφές θα μπορούσαν να παραχθούν σε μεγάλες ποσότητες και με μικρό σχετικά κόστος. Προτού περάσει πολύς καιρός, η Γραφή θα γινόταν το πιο ευρέως διαδεδομένο βιβλίο στον κόσμο.

Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου ήταν στη λατινική. Αλλά οι Ευρωπαίοι λόγιοι συνειδητοποίησαν σύντομα ότι χρειάζονταν ένα αξιόπιστο κείμενο της Γραφής στις πρωτότυπες γλώσσες της—την εβραϊκή και την ελληνική. Η Καθολική Εκκλησία θεωρούσε τη λατινική Βουλγάτα ως τη μόνη αποδεκτή μετάφραση της Γραφής, αν και υπήρχαν δύο μεγάλα μειονεκτήματα. Το 16ο αιώνα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταλάβαιναν τη λατινική. Επιπλέον, σε μια περίοδο χιλίων ετών, στο κείμενο της Βουλγάτας είχαν συσσωρευτεί πολλά λάθη αντιγραφέων.

Τόσο οι μεταφραστές όσο και οι λόγιοι χρειάζονταν μια Αγία Γραφή στις πρωτότυπες γλώσσες της, όπως και μια βελτιωμένη λατινική μετάφραση. Το 1502, ο καρδινάλιος Χιμένεθ δε Θισνέρος, πολιτικός και πνευματικός σύμβουλος της Ισαβέλλας Α΄ της Ισπανίας, αποφάσισε να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους με μία μόνο έκδοση. Αυτό το ιστορικό εργαλείο μετάφρασης έγινε γνωστό ως η Κομπλούτιος Πολύγλωττος. Ο Θισνέρος είχε ως στόχο να παραγάγει μία πολύγλωσση Αγία Γραφή, η οποία θα περιείχε το καλύτερο κείμενο στην εβραϊκή, στην ελληνική και στη λατινική μαζί με μερικά τμήματα στην αραμαϊκή. Η τυπογραφία βρισκόταν ακόμα στα πρώτα της βήματα, επομένως αυτό το επίτευγμα θα αποτελούσε επίσης ορόσημο στην τέχνη της τυπογραφίας.

Ο Θισνέρος άρχισε το φοβερά δύσκολο εγχείρημά του αγοράζοντας αρχαία εβραϊκά χειρόγραφα, από τα οποία υπήρχαν πολλά στην Ισπανία. Συνέλεξε επίσης διάφορα ελληνικά και λατινικά χειρόγραφα. Αυτά θα παρείχαν τη βάση για το κείμενο της Πολυγλώττου. Ο Θισνέρος εμπιστεύτηκε την καθαυτό σύνταξη σε μια ομάδα λογίων τους οποίους οργάνωσε στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο της Αλκαλά δε Ενάρες στην Ισπανία. Ανάμεσα στους λογίους από τους οποίους ζήτησε να συνεργαστούν στην προσπάθεια ήταν και ο Έρασμος από το Ρότερνταμ, αλλά αυτός ο διάσημος γλωσσολόγος απέρριψε την πρόσκληση.

Οι λόγιοι χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να συντάξουν εκείνο το μνημειώδες έργο, και κατόπιν αυτή καθαυτή η εκτύπωση διήρκεσε άλλα τέσσερα χρόνια. Οι τεχνικές δυσκολίες αφθονούσαν, εφόσον οι Ισπανοί τυπογράφοι δεν διέθεταν εβραϊκές, ελληνικές ή αραμαϊκές γραμματοσειρές. Γι’ αυτό, ο Θισνέρος εξασφάλισε τις υπηρεσίες ενός αρχιτυπογράφου, του Αρνάλντο Γκιγιέρμο Μπροκάριο, για να ετοιμάσει τις γραμματοσειρές σε αυτές τις γλώσσες. Τελικά, οι τυπογράφοι άρχισαν την παραγωγή το 1514. Οι έξι τόμοι συμπληρώθηκαν στις 10 Ιουλίου 1517, τέσσερις μόλις μήνες πριν από το θάνατο του καρδινάλιου. Τυπώθηκαν εξακόσια περίπου αντίτυπα αυτού του ολοκληρωμένου έργου, παραδόξως την ίδια εποχή που άκμαζε η ισπανική Ιερά Εξέταση.

Η Σύνθεση του Έργου

Κάθε σελίδα της Πολυγλώττου παρείχε πλούτο πληροφοριών. Στους τέσσερις τόμους που αντιστοιχούσαν στις Εβραϊκές Γραφές, το κείμενο της Βουλγάτας εμφανιζόταν στο κέντρο κάθε σελίδας, το εβραϊκό κείμενο σχημάτιζε την εξωτερική στήλη και το ελληνικό κείμενο μαζί με μια διάστιχη μετάφραση στη λατινική, την εσωτερική στήλη. Στα περιθώρια, εμφανίζονταν οι ρίζες πολλών εβραϊκών όρων. Και στο κάτω μέρος κάθε σελίδας που αντιστοιχούσε στην Πεντάτευχο, οι συντάκτες συμπεριέλαβαν το Ταργκούμ του Ογκέλου (αραμαϊκή παράφραση των πρώτων πέντε βιβλίων της Γραφής) μαζί με μια λατινική μετάφραση.

Ο πέμπτος τόμος της Πολυγλώττου περιείχε τις Ελληνικές Γραφές σε δύο στήλες. Η μία παρουσίαζε το ελληνικό κείμενο και η άλλη το αντίστοιχο λατινικό κείμενο της Βουλγάτας. Ο παραλληλισμός ανάμεσα στα κείμενα των δύο γλωσσών γινόταν μέσω κάποιων μικρών γραμμάτων που κατηύθυναν τον αναγνώστη στην αντίστοιχη λέξη της κάθε στήλης. Το ελληνικό κείμενο της Πολυγλώττου ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη συλλογή των Ελληνικών Γραφών ή της «Καινής Διαθήκης» που τυπώθηκε ποτέ, την οποία ακολούθησε λίγο αργότερα η έκδοση του Έρασμου.

Οι λόγιοι φρόντισαν τόσο πολύ τη διόρθωση του κειμένου του πέμπτου τόμου ώστε εμφανίστηκαν μόνο 50 τυπογραφικά λάθη. Λόγω της επισταμένης φροντίδας αυτών των λογίων, οι σύγχρονοι κριτικοί το έχουν χαρακτηρίσει ανώτερο από το περίφημο ελληνικό κείμενο του Έρασμου. Οι καλαίσθητοι ελληνικοί χαρακτήρες ταίριαζαν με την όμορφη απλότητα των παλαιότερων μεγαλογράμματων χειρογράφων. Στο βιβλίο του Η Εκτύπωση Ελληνικών το Δέκατο Πέμπτο Αιώνα (The Printing of Greek in the Fifteenth Century), ο Ρ. Πρόκτορ δηλώνει: «Η Ισπανία κατέχει την τιμή να έχει κατασκευάσει, με την πρώτη της απόπειρα, την αδιαμφισβήτητα καλύτερη ελληνική γραμματοσειρά που κατασκευάστηκε ποτέ».

Ο έκτος τόμος της Πολυγλώττου περιείχε διάφορα βοηθήματα για μελέτη της Γραφής: ένα εβραϊκό και αραμαϊκό λεξικό, ερμηνεία των ελληνικών, εβραϊκών και αραμαϊκών ονομάτων, μια εβραϊκή γραμματική και ένα λατινικό ευρετήριο για το λεξικό. Δεν μας εκπλήσσει το ότι η Κομπλούτιος Πολύγλωττος χαιρετίστηκε ως «μνημείο της τυπογραφικής τέχνης και της Βιβλικής επιστήμης».

Πρόθεση του Θισνέρος με αυτό το έργο ήταν “να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον για τη μελέτη των γραφών που είχε ατονήσει”, αν και δεν επιθυμούσε να κάνει διαθέσιμη τη Γραφή στο ευρύ κοινό. Είχε την άποψη ότι «ο Λόγος του Θεού πρέπει να είναι καλυμμένος με βαθύ μυστήριο, απρόσιτος στον κοινό άνθρωπο». Πίστευε επίσης ότι «οι Γραφές πρέπει να περιορίζονται στις τρεις αρχαίες γλώσσες τις οποίες ο Θεός επέτρεψε να υπάρχουν στην επιγραφή που γράφτηκε πάνω από το κεφάλι του σταυρωμένου Γιου του». Γι’ αυτόν το λόγο, η Κομπλούτιος Πολύγλωττος δεν περιλάμβανε μετάφραση στην ισπανική.

Βουλγάτα Εναντίον Πρωτότυπων Γλωσσών

Η ίδια η φύση της Πολυγλώττου δημιούργησε ορισμένες διαφωνίες ανάμεσα στους λογίους που περιλήφθηκαν στην παραγωγή της. Ο διάσημος Ισπανός λόγιος Αντόνιο δε Νεμπρίχα διορίστηκε υπεύθυνος να αναθεωρήσει το κείμενο της Βουλγάτας που θα εμφανιζόταν στην Πολύγλωσση Βίβλο. Αν και η Καθολική Εκκλησία θεωρούσε τη Βουλγάτα του Ιερώνυμου ως τη μόνη έγκυρη απόδοση, ο Νεμπρίχα διέκρινε ότι ήταν αναγκαίο να συγκρίνει τη Βουλγάτα με τα πρωτότυπα εβραϊκά, αραμαϊκά και ελληνικά κείμενα. Ήθελε να διορθώσει τα προφανή λάθη που είχαν διεισδύσει στα υπάρχοντα αντίτυπα της Βουλγάτας.

Για να τακτοποιήσει οποιεσδήποτε αντιφάσεις μεταξύ της Βουλγάτας και των πρωτότυπων γλωσσών, ο Νεμπρίχα πρότρεψε τον Θισνέρος: «Άναψε για άλλη μια φορά τους δύο σβησμένους πυρσούς της θρησκείας μας, την εβραϊκή και την ελληνική γλώσσα. Αντάμειψε όσους αφοσιώνονται σε αυτό το έργο». Έκανε επίσης την παρακάτω εισήγηση: «Κάθε φορά που εμφανίζεται κάποια διαφοροποίηση στα λατινικά χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, έχουμε την υποχρέωση να ανατρέχουμε στα ελληνικά χειρόγραφα. Κάθε φορά που υπάρχει διαφωνία μεταξύ των διαφόρων λατινικών χειρογράφων ή μεταξύ των λατινικών και των ελληνικών χειρογράφων της Παλαιάς Διαθήκης, έχουμε την υποχρέωση να ερευνούμε την αυθεντική εβραϊκή πηγή για να εξασφαλίσουμε την ακρίβεια».

Πώς απάντησε ο Θισνέρος; Στον πρόλογο της Πολύγλωσσης Βίβλου, ο Θισνέρος δεν άφησε καμιά αμφιβολία για το ποια ήταν η γνώμη του. «Έχουμε τοποθετήσει τη λατινική μετάφραση του μακαρίου Ιερώνυμου ανάμεσα στο κείμενο της Συναγωγής [το εβραϊκό κείμενο] και σε αυτό της Ανατολικής Εκκλησίας [το ελληνικό κείμενο], όπως ακριβώς οι ληστές ήταν κρεμασμένοι, ένας σε κάθε πλευρά του Ιησού, ο οποίος συμβολίζει τη Ρωμαϊκή ή Λατινική Εκκλησία». Έτσι λοιπόν, ο Θισνέρος δεν επέτρεψε στον Νεμπρίχα να διορθώσει τη λατινική Βουλγάτα σύμφωνα με το κείμενο των πρωτότυπων γλωσσών. Τελικά, ο Νεμπρίχα προτίμησε να εγκαταλείψει το έργο παρά να συνδέσει το όνομά του με μια ελλιπή αναθεώρηση.

Ιωάννειο Κόμμα

Αν και η Πολύγλωσση Βίβλος της Αλκαλά δε Ενάρες αποδείχτηκε γιγαντιαίο βήμα προς τα εμπρός στην παραγωγή ενός καθαρού από αλλοιώσεις κειμένου στις πρωτότυπες γλώσσες της Αγίας Γραφής, σε ορισμένες περιπτώσεις η παράδοση υπερίσχυσε της λόγιας μελέτης. Η Βουλγάτα έχαιρε τόσο μεγάλου σεβασμού ώστε οι συντάκτες πολλές φορές ένιωθαν υποχρεωμένοι να διορθώσουν το ελληνικό κείμενο της «Καινής Διαθήκης» για να διασφαλίσουν ότι θα συμφωνούσε με το λατινικό αντί να κάνουν το αντίθετο. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η φημισμένη νόθα περικοπή η οποία είναι γνωστή ως Ιωάννειο κόμμα. Κανένα από τα πρώτα ελληνικά χειρόγραφα δεν περιείχε την εν λόγω φράση, η οποία προφανώς προστέθηκε αρκετούς αιώνες μετά τη συγγραφή της επιστολής του Ιωάννη, ούτε εμφανιζόταν αυτή στα παλαιότερα λατινικά χειρόγραφα της Βουλγάτας. Γι’ αυτό, ο Έρασμος αφαίρεσε τη συγκεκριμένη παρεμβολή από την ελληνική «Καινή Διαθήκη» του.

Οι συντάκτες της Πολυγλώττου ήταν απρόθυμοι να αποχωριστούν ένα εδάφιο που ήταν μέρος του παραδοσιακού κειμένου της Βουλγάτας επί αιώνες. Έτσι λοιπόν, διατήρησαν τη νόθα αναφορά στη λατινική και αποφάσισαν να τη μεταφράσουν και να την προσθέσουν στο ελληνικό κείμενο ώστε οι δύο στήλες να εναρμονίζονται.

Βάση για Νέες Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής

Η αξία της Κομπλουτίου Πολυγλώττου δεν εξαρτάται απλώς από το γεγονός ότι περιείχε την πρώτη τυπωμένη έκδοση ολόκληρων των Ελληνικών Γραφών μαζί με τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Όπως ακριβώς η ελληνική «Καινή Διαθήκη» του Έρασμου έγινε το Παραδεδεγμένο Κείμενο των Ελληνικών Γραφών (η βάση για πολλές μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες), έτσι και το εβραϊκό κείμενο της Πολυγλώττου αποτέλεσε κριτικό κείμενο για τις Εβραϊκές-Αραμαϊκές Γραφές. Ο Γουίλιαμ Τίντεϊλ χρησιμοποίησε αυτή την Πολύγλωττο ως το βασικό εβραϊκό κείμενο για τη δική του μετάφραση της Γραφής στην αγγλική.

Επομένως, το λόγιο έργο της ομάδας που παρήγαγε την Κομπλούτιο Πολύγλωττο συνέβαλε σημαντικά στην πρόοδο της λόγιας μελέτης των Γραφών. Η έκδοσή της ήρθε σε έναν καιρό στον οποίο το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη Γραφή σε όλη την Ευρώπη είχε αρχίσει να προάγει τη μετάφρασή της στην καθομιλουμένη. Η Πολύγλωττος αποδείχτηκε ότι ήταν άλλος ένας κρίκος στην αλυσίδα των πρωτοβουλιών που συνέβαλαν στην καθαρότητα και στη διαφύλαξη του ελληνικού και του εβραϊκού κειμένου. Όλα αυτά εναρμονίζονται με το θεϊκό σκοπό σύμφωνα με τον οποίο “τα καθαρά λόγια του Ιεχωβά”, ο λόγος του Θεού μας, θα παραμείνουν στον αιώνα.—Ψαλμός 18:30· Ησαΐας 40:8· 1 Πέτρου 1:25.

[Υποσημειώσεις]

Εξακόσια αντίτυπα τυπώθηκαν σε χαρτί και έξι σε περγαμηνή. Το 1984 τυπώθηκε μια έκδοση πιστών αντιγράφων σε περιορισμένα αντίτυπα.

Εβραϊκή, ελληνική και λατινική.—Ιωάννης 19:20.

Ο Νεμπρίχα θεωρείται ο πρωτοπόρος των Ισπανών ανθρωπιστών (φιλελεύθερων λογίων). Το 1492 εξέδωσε την πρώτη Γραμματική της Καστιλιανής Γλώσσας (Gramática castellana). Τρία χρόνια αργότερα αποφάσισε να αφιερώσει την υπόλοιπη ζωή του στη μελέτη των Αγίων Γραφών.

Η νόθα προσθήκη η οποία βρίσκεται σε ορισμένες μεταφράσεις της Γραφής στο εδάφιο 1 Ιωάννη 5:7 αναφέρει «εν τω ουρανώ, ο Πατήρ, ο Λόγος και το Άγιον Πνεύμα, και ούτοι οι τρεις έν εισί».

• Αναδημοσίευση από τη ΣΚΟΠΙΑ 15 Απριλίου 2004

 

Όταν το Παιδί που Οργώνει Ευφραίνεται στο Λόγο του Θεού

«Θα ήθελα να μεταφράσω αυτά τα λόγια σ’ όλες τις γλώσσες, ώστε όχι μόνο οι Σκωτσέζοι και οι Ιρλανδοί, αλλά και οι Τούρκοι και οι Σαρακηνοί να μπορούν να τα διαβάζουν.  Θα ήθελα να τα τραγουδάει το αγόρι που οργώνει καθώς ακολουθεί το άροτρό του, ο υφαντής να τα σιγοψιθυρίζει μαζί με τον ήχο της σαΐτας του, ο ταξιδιώτης να διασκεδάζει μ’ αυτά τη μονοτονία του ταξιδιού του.»

Αυτά έγραψε ο Ολλανδός λόγιος Ντεζιντέριους Έρασμος τα πρώτα χρόνια του δέκατου έκτου αιώνα. Η έντονη ελπίδα και επιθυμία του ήταν αυτά τα «λόγια,» δηλαδή, η Αγία Γραφή, να μεταφραστεί τόσο πλατιά ώστε ακόμη και το αγόρι που οργώνει να μπορεί να τη διαβάζει και να ευφραίνεται στον Λόγο του Θεού.

Από τον καιρό εκείνο η Βίβλος έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και σήμερα μπορεί να διαβαστεί στις γλώσσες που μιλάει το 97 τα εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού. Και έτσι δικαιολογημένα η Βίβλος έγινε το μπεστ-σέλλερ του κόσμου. Η επιρροή της έχει υποκινήσει ανθρώπους όλων των φυλών να εργαστούν για την ελευθερία και την αλήθεια. Ιδιαίτερα αυτό έγινε στη διάρκεια της Μεταρρυθμίσεως στην Ευρώπη τον δέκατο έκτο αιώνα. Μερικές από τις δεσπόζουσες μορφές του καιρού εκείνου ήταν άνθρωποι τολμηροί και με το θάρρος να μιλάνε, σαν τον Μαρτίνο Λούθηρο, ενώ άλλοι, όπως ο Έρασμος, ζητούσαν αλλαγές με πιο λεπτά μέσα. Έτσι, λένε για τη μεταρρύθμιση ότι ο Λούθηρος άνοιξε την πόρτα σ’ αυτή αφού ο Έρασμος είχε παραβιάσει την κλειδαριά.

Ο Έρασμος είχε αναγνωριστεί σαν μεγάλος λόγιος. Για το χαρακτήρα του, η «Καθολική Εγκυκλοπαίδεια» λέει: «Είχε . . . μια ασύγκριτη δύναμη εκφράσεως. Σε δυνατή και συγκινητική ομιλία, σε λεπτή ειρωνεία και σε συγκαλυμμένο σαρκασμό, ήταν ανυπέρβλητος.» Έτσι, όταν ο Έρασμος επισκέφτηκε τον Σερ Τόμας Μωρ, πρόεδρο της Βουλής των Λόρδων της Αγγλίας, ακόμη και πριν ο Έρασμος συστηθεί, ο Μωρ τόσο γοητεύθηκε από τη συνομιλία του ώστε ξαφνικά είπε: «Είσαι είτε ο Έρασμος είτε ο Διάβολος.»

Ένα δείγμα για το ποιος ήταν ο χαρακτήρας του Έρασμου είναι η απάντηση που έδωσε στον Φρειδερίκο, τον εκλέκτορα της Σαξονίας, όταν αυτός ρώτησε τον Έρασμο τι γνώμη είχε για τον Μαρτίνο Λούθηρο. Ο Έρασμος είπε: «Ο Λούθηρος διέπραξε δύο χοντρά λάθη· τόλμησε να αγγίξει το στέμμα του πάπα και τις κοιλιές των καλόγερων.»

Αλλά πώς επηρέασε η Βίβλος τον Έρασμο, και τι έκανε με τη σειρά του για να προωθήσει τη μελέτη της και να βοηθήσει να φερθεί στον κοινό λαό, όπως στο ‘αγόρι που οργώνει’; Ας ρίξουμε πρώτα μια ματιά στα πρώτα χρόνια της ζωής του Έρασμου.

Τα Πρώτα Χρόνια της Ζωής Του

Ο Έρασμος γεννήθηκε στο Ρόττερνταμ της Ολλανδίας, το 1466. Ήταν ο νόθος γιος ενός Ολλανδού ιερέα και ήταν πολύ δυστυχισμένος στα πρώτα του χρόνια. Η μητέρα του πέθανε όταν αυτός ήταν γύρω στα δεκαεπτά του, και γρήγορα κατόπιν πέθανε και ο πατέρας του. Μολονότι επιθυμούσε να πάει στο πανεπιστήμιο, τελικά υπέκυψε στις πιέσεις των κηδεμόνων του και μπήκε στο Αυγουστινιανό μοναστήρι της πόλεως Στέυν. Εκεί συνέχισε τις σπουδές του στα Λατινικά, στις κλασσικές γλώσσες και στους εκκλησιαστικούς πατέρες. Γρήγορα, ωστόσο, αντιπάθησε αυτό τον τρόπο ζωής. Έτσι, σε ηλικία εικοσιέξι χρονών, βρήκε την ευκαιρία να εγκαταλείψει το μοναστήρι και να γίνει γραμματέας του επισκόπου Ερρίκου του Μπέργκεν, στο Καμπραί της Γαλλίας. Σύντομα, μετά, μπόρεσε να συνεχίσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο του Παρισιού. Αλλά ήταν συχνά άρρωστος και η υγεία του ήταν κακή σ’ όλη του τη ζωή.

Το 1499 δέχτηκε μια πρόσκληση να επισκεφθεί την Αγγλία. Εκεί συνάντησε τον Τόμας Λωρ, τον Τζων Κόλετ και άλλους θεολόγους στο Λονδίνο, οι οποίοι τον ενθάρρυναν στην απόφαση να ασχοληθεί με Βιβλικές μελέτες. Για να καταλάβει το άγγελμα της Βίβλου καλύτερα, ασχολήθηκε εντατικά με τη μελέτη των Ελληνικών, ωσότου μπορούσε να τα διδάσκει και σε άλλους.

Στη διάρκεια αυτού του καιρού έγραψε μια πραγματεία με τίτλο Εγχειρίδιο του Χριστιανού Στρατιώτη, στην οποία συμβούλευε τους νεαρούς Χριστιανούς να μελετούν τη Βίβλο, λέγοντας: «Δεν υπάρχει τίποτα που μπορείτε να πιστεύετε με μεγαλύτερη βεβαιότητα απ’ αυτά που διαβάζετε σ’ αυτά τα γραπτά.»

Προσπαθώντας να τα βγάλει πέρα οικονομικά και προσπαθώντας επίσης ν’ αποφύγει την πανούκλα, ο Έρασμος πήγε στη Λουβαίν, στο Βέλγιο, το 1504. Καθώς επισκεπτόταν το μοναστήρι του Παρκ, ανακάλυψε στη βιβλιοθήκη ένα χειρόγραφο με τίτλο Σχόλια Πάνω στην Καινή Διαθήκη του Ιταλού λογίου Λορέντζο Βάλλα. Αυτή η συγκέντρωση σημειώσεων για το κείμενο της Λατινικής Βουλγάτας των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών κέντρισε το ενδιαφέρον του για την κριτική μελέτη του κειμένου, η οποία ασχολείται με συγκρίσεις αρχαίων μεταφράσεων και χειρογράφων της Βίβλου για να καθοριστεί το αρχικό της περιεχόμενο. Ο Έρασμος αποφάσισε να εργαστεί για να αποκαταστήσει το αρχικό κείμενο της Βίβλου.

Κατόπιν ο Έρασμος επισκέφτηκε την Ιταλία και κατόπιν ξεκίνησε πάλι για την Αγγλία. Καθώς περνούσε τις Άλπεις θυμήθηκε πάλι τη συνάντησή του με τον Τόμας Μωρ, και κάνοντας σκέψεις για τη σημασία του ονόματός του (ο Έρασμος κάνει ένα λογοπαίγνιο συσχετίζοντας το Μωρ με τις λέξεις μωρός, που σημαίνει ανόητος, και τη μωρία) υποκινήθηκε να γράψει μια σάτιρα, που την ονόμασε Μωρίας Εγκώμιον. Σ’ αυτή τη σάτιρα, η ανοησία προσωποποιείται και εισδύει σε κάθε τομέα της ζωής, αλλά πουθενά η ανοησία δεν είναι πιο φανερή όσο ανάμεσα στους θεολόγους και στους κληρικούς. Με τον τρόπο αυτό, εξέθετε τις καταχρήσεις των κληρικών, μια από τις κύριες αιτίες της Μεταρρυθμίσεως, που τώρα σιγόβραζε. «Όσο για τους πάπες,» έγραψε, «αν ισχυρίζονται ότι είναι διάδοχοι των αποστόλων, πρέπει να κάνουν τα ίδια πράγματα που έκαναν και οι προκάτοχοί τους.» Αλλά αντί να το κάνουν αυτό, παρατήρησε, αυτοί νομίζουν ότι «το να διδάσκουν τους ανθρώπους είναι πολύ κουραστικό· το να μεταφράζουν την Αγία Γραφή είναι σαν να εισβάλουν στο προνόμιο των δασκάλων· το να προσεύχονται είναι πολύ ανιαρό.» Δεν είναι παράξενο που για τον Έρασμο ειπώθηκε ότι είχε «μια ασύγκριτη δύναμη εκφράσεως»!

Δημοσιεύοντας το Πρώτο Ελληνικό Κείμενο

Ενώ δίδασκε Ελληνικά στο Πανεπιστήμιο Καίμπριτζ στην Αγγλία για ένα διάστημα, ο Έρασμος συνέχιζε το έργο του να διορθώσει το κείμενο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Ένας φίλος, ο Μάρτιν Ντόρπιους, προσπάθησε να τον πείσει ότι η Λατινική μετάφραση δεν χρειαζόταν διόρθωση από τα Ελληνικά. Ήταν ποτέ δυνατό, ισχυρίστηκε ο Ντόρπιους, «ολόκληρη η Καθολική Εκκλησία να έκανε λάθος τόσους αιώνες, που πάντοτε χρησιμοποιούσε και ενέκρινε αυτή τη μετάφραση;» Ο Τόμας Μωρ συμφώνησε με τον Έρασμο στην απάντηση σ’ αυτές τις επικρίσεις, τονίζοντας την ανάγκη για ένα ακριβές Βιβλικό κείμενο στις αρχικές γλώσσες.

Στη Βασιλεία της Ελβετίας, ένας τυπογράφος, ο Γιοχάνες Φρόμπεν, παρότρυνε τον Έρασμο να επισπεύσει τη συμπλήρωση του έργου του. Είχε ακούσει ότι ο Καρδινάλιος Ξιμένης του Τολέδο της Ισπανίας, εργαζόταν πάνω σε μια Ελληνική και μια Λατινική Καινή Διαθήκη το 1514, αλλά είχε καθυστερήσει την έκδοση ωσότου συμπληρωθεί ολόκληρη η Γραφή. Τελικά εκδόθηκε με την ονομασία Κομπλουτιανή Πολύγλωττος το 1522. Η έκδοση του Έρασμου δημοσιεύτηκε το 1516, και ήταν η πρώτη φορά που εκδιδόταν ένα κείμενο της «Καινής Διαθήκης» στην αρχική Ελληνική γλώσσα.

Η βιασύνη με την οποία είχε συμπληρωθεί σήμαινε ότι περιείχε πολλά λάθη. Περισσότερο από κάθε άλλον αυτό το κατάλαβε ο Έρασμος, και σε μεταγενέστερες εκδόσεις διόρθωσε όσα απ’ αυτά τα λάθη μπορούσε. Τόσο ο Λούθηρος όσο και ο Ουίλλιαμ Τύντεϊλ χρησιμοποίησαν αυτές τις εκδόσεις για τις δικές τους μεταφράσεις της Γραφής στα Γερμανικά και στα Αγγλικά. Αυτή ήταν η ελπίδα και η επιθυμία του Έρασμου, γι’ αυτό και στον πρόλογο του τόμου του για το Ελληνικό κείμενο έγραψε: «Θα ήθελα να μεταφραστούν αυτά τα λόγια σ’ όλες τις γλώσσες. . . . Θα ήθελα να τα τραγουδάει το αγόρι που οργώνει καθώς ακολουθεί το άροτρό του.» Όσο κι’ αν το κείμενο του Έρασμου ήταν ατελές, ξεκίνησε τη σπουδαία εργασία της κριτικής του κειμένου, που οδήγησε σε ακριβείς μεταφράσεις της Γραφής στους καιρούς μας.

Ωστόσο, δεν καλωσόρισαν όλοι αυτή την έκδοση. Μερικές από τις σημειώσεις του Έρασμου επέκριναν πολύ τους κληρικούς. Για παράδειγμα πάρτε το εδάφιο Ματθαίος 16:18, όπου λέει: «Συ είσαι Πέτρος, και επί της πέτρας ταύτης θέλω οικοδομήσει την εκκλησίαν μου.» (Ντουαί) Ο Έρασμος εκφράζει την έκπληξή του που αυτά τα λόγια εφαρμόστηκαν αποκλειστικά στον πάπα και απορρίπτει εντελώς τα πρωτεία του Πέτρου. Αυτή ήταν μια θαρραλέα δήλωση σ’ ένα τόμο που ήταν αφιερωμένος στον πάπα. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που πολλά από τα συγγράμματα του Έρασμου είχαν απαγορευτεί, ακόμη και στα πανεπιστήμια.

Το ότι ο Έρασμος ενδιαφερόταν βαθιά για την κατανόηση του Λόγου του Θεού φαίνεται από ένα έργο του που γράφτηκε το 1519 και είχε τίτλο Αρχές Αληθινής Θεολογίας (συντομευμένα Η Λογική). Αυτό εκθέτει τη μέθοδό του για τη μελέτη της Βίβλου, με μια σειρά από κανόνες για την ερμηνεία της. Μερικά απ’ αυτά που περιλαμβάνουν οι κανόνες είναι ποτέ να μη βγάζεις ένα εδάφιο από τα συμφραζόμενά του, ούτε έξω από τη σειρά σκέψεως του συγγραφέα. Έβλεπε την ενότητα της Αγίας Γραφής σαν σύνολο. Γι’ αυτό η ερμηνεία έρχεται μέσα από τη Γραφή, ισχυρίστηκε, και δεν επιβάλλεται από έξω.—Παράβαλε Γένεσις 40:8.

Ο Έρασμος και ο Λούθηρος

Το 1518 ο Έρασμος έγραψε μια πραγματεία που ονομάστηκε Υποδείγματα Συνήθων Συνομιλιών, η οποία και πάλι χτυπούσε τις διαφθορές της Εκκλησίας και των μοναστηριών. Ακριβώς τον προηγούμενο χρόνο, ο Μαρτίνος Λούθηρος είχε καρφώσει θαρραλέα τις ενενήντα πέντε θέσεις του πάνω στην πόρτα της εκκλησίας στη Βιττεμβέργη, διαμαρτυρόμενος για τα συγχωροχάρτια, που είχαν γίνει σκάνδαλο σε πολλές χώρες. Για ένα διάστημα φαινόταν πως ο Έρασμος και ο Λούθηρος θα ενώνονταν για να φέρουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Αλλά οι γνώμες τους για το πώς να το επιτύχουν αυτό ήταν ριζικά διαφορετικές. Δεν πέρασε πολύς καιρός και ο Λούθηρος άρχισε να κατακρίνει τον Έρασμο διότι ο τελευταίος ήταν μετριοπαθής και ήθελε να εργαστούν με ειρηνικούς τρόπους μέσα από την Εκκλησία. Μπορεί να λεχθεί ότι ο Έρασμος σκεφτόταν και έγραφε, ενώ ο Λούθηρος δρούσε.

Η ρήξη ήρθε τελικά το 1524 όταν ο Έρασμος έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο Περί Ελευθερίας Βουλήσεως. Ο Λούθηρος απέρριψε την ιδέα ότι ο άνθρωπος είχε ελεύθερη βούληση, αλλά ο Έρασμος σκέφθηκε ότι αυτό θα έκανε τον Θεό άδικο, διότι θα σήμαινε ότι ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να ενεργήσει μ’ έναν τρόπο που θα κατέληγε στη σωτηρία του.

Καθώς η Μεταρρύθμιση επικρατούσε στην Ευρώπη, οι περιστάσεις ανάγκασαν πολλούς από τους ηγέτες της να αποχωριστούν από την Καθολική Εκκλησία. Μολονότι δεν είχαν προβλέψει τις συνέπειές της, αυτοί προχώρησαν στο μονοπάτι που είχαν διαλέξει, με αποτέλεσμα πολλές φορές το θάνατό τους. Αλλά ο Έρασμος αποσύρθηκε απ’ αυτή τη διαμάχη, και μάλιστα αρνήθηκε τη θέση του καρδιναλίου, παραδεχόμενος σε μια περίπτωση ότι αν θα δοκιμαζόταν, ίσως να έπεφτε σαν τον Πέτρο. (Ματθαίος 26:69-75) Προσπάθησε να τηρήσει μια μέση οδό. Έτσι ενώ η Ρώμη θεωρούσε τα συγγράμματά του αιρετικά και τα έβαζε στον κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων, πολλοί μεταρρυθμιστές τον κατάγγειλαν σαν έτοιμο να συμβιβαστεί για να σωθεί. Ο Έρασμος που ήταν ευαίσθητος σε κάθε επίκριση, αλλά και του άρεσε να τον επαινούν, ήταν συχνά πολύ προσεχτικός, φοβούμενος τις συνέπειες οποιασδήποτε ρήξεως με τη Ρώμη.

Οι σχέσεις του Έρασμου με τη Μεταρρύθμιση έχουν συνοψιστεί ως εξής: «Ήταν μεταρρυθμιστής ωσότου η Μεταρρύθμιση έγινε μια φοβερή πραγματικότητα· διακωμωδούσε τις διδασκαλίες της παπωσύνης ωσότου αυτές άρχισαν να καταρρέουν· διέδιδε τις Γραφές ωσότου οι άνθρωποι επιδόθηκαν στη μελέτη και στην εφαρμογή τους· υποτιμούσε τους τυπικισμούς της θρησκείας ωσότου όλοι κατανόησαν την πραγματική τους αξία· με λίγα λόγια, ήταν ένας μορφωμένος, ευφυής, αγαθός, αξιαγάπητος, δειλός, αναποφάσιστος άνθρωπος, ο οποίος ενώ έπαιρνε την ευθύνη άφηνε σ’ άλλους τη δόξα να λυτρώσουν το ανθρώπινο μυαλό από τη δουλεία χιλιάδων χρόνων. Το χάσμα ανάμεσα στη δική του καριέρα και στην καριέρα του Λουθήρου διαρκώς μεγάλωνε, ωσότου τελικά κινήθηκαν σε αντίθετες κατευθύνσεις, και αντιμετώπισε ο ένας τον άλλο με αμοιβαία εχθρότητα.»—Έντιμπουργκ Ρηβιού, LXIII, 302.

Οι μεταρρυθμιστές δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν μεταξύ τους για τα δόγματα και την εφαρμογή τους, κι’ έτσι οι αλλαγές που έγιναν τον δέκατο έκτο αιώνα, δεν μπόρεσαν να ξεριζώσουν μερικές από τις βασικές παραδόσεις που είχαν αποκρύψει την αλήθεια του Λόγου του Θεού για αιώνες. Αλλά οι πρόοδοι που έγιναν στο να δώσουν τη Βίβλο στον κοινό λαό, συνεχίστηκαν από τον καιρό εκείνο ως το σημερινό. Από τους αγώνες εκείνους, στους οποίους ο Έρασμος είχε παίξει κάποιο ρόλο, προήλθαν αξιόπιστες και ακριβείς μεταφράσεις της Βίβλου.

Έτσι, σήμερα το ‘αγόρι που οργώνει’ μπορεί να πάρει τη Βίβλο, τουλάχιστον ένα μέρος της, σχεδόν σε κάθε γλώσσα και να ευφρανθεί να μάθει για το μεγάλο σκοπό του Θεού για το ανθρώπινο γένος. Οι Γραφές μάς ενθαρρύνουν θερμά να κάνουμε κι εμείς το ίδιο. Όπως λέει στον Ψαλμό 1:2, 3 σχετικά με τον δίκαιο: «Εν τω νόμω του Κυρίου είναι το θέλημα αυτού, και εν τω νόμω αυτού μελετά ημέραν και νύκτα. Και θέλει είσθαι ως δένδρον πεφυτευμένον παρά τους ρύακας των υδάτων, το οποίον δίδει τον καρπόν αυτού εν τω καιρώ αυτού, και το φύλλον αυτού δεν μαραίνεται· και πάντα, όσα αν πράττη, θέλουσιν ευοδωθή.» Είθε να μην περάσει ποτέ μια μέρα χωρίς να ευφρανθούμε στον Λόγο του Θεού.

[Υποσημειώσεις]

Πραγματικά, επειδή το χειρόγραφό του για την Αποκάλυψη, ήταν ημιτελές ο Έρασμος απλώς ξαναμετάφρασε τα εδάφια που έλειπαν από τη Λατινική «Βουλγάτα» στα Ελληνικά.

• Αναδημοσίευση από την ΣΚΟΠΙΑ 15 Ιανουαρίου 1983