Ο ρόλος του Τύπου και των ΜΜΕ στις δύσκολες ώρες των ανθρώπων, στον πόλεμο…
Ξεκινήσαμε χθες και συνεχίζουμε σήμερα με πρωτοσέλιδα εφημερίδων του 1940. Προσπαθήστε να δείτε το ζήτημα, όπως εμείς… Πριν εβδομήντα χρόνια δεν υπήρχαν και πολλά ΜΜΕ. Πιο πολύ δουλειά στην ενημέρωση έκαναν οι εφημερίδες και το κρατικό ραδιόφωνο.
Αυτές τις μέρες συνηθίζεται να κάνουν εκδηλώσεις για την 28η Οκτώβρη… Δεν τρέφουμε καμιά εθνικοπατριωτική έξαρση για να συμμετέχουμε. Όταν όμως αυτό αφορά τον Τύπο, τότε, χωρίς να το θέλουμε έχουμε μια ευαισθησία επειδή εδώ και τρεις δεκαετίας έχουμε δώσει ένα μεγάλο κομμάτι της ψυχής μας.
Είδαμε λοιπόν δυο τέτοιες εκθέσεις. Μια στη Δήμο Γλυφάδας και μια στην Καλλιθέα. Πληροφορίες μας, λένε ότι κάτι ανάλογο γίνεται και στο Μαρούσι. Και οι τρεις στηρίζονται στο αρχείο του Δήμου Λεβιθόπουλου. Φτωχές από τεχνική άποψη εφημερίδες σε σχέση με τις σημερινές, αλλά με περιεχόμενο.
Εντάξει, δεν είμαστε αφελείς… Ξέρουμε πως οι εφημερίδες ήταν οχήματα προπαγάνδα του καθεστώτος της εποχής… Να δούμε λίγο το ιστορικό πλαίσιο. Πρωθυπουργός της Ελλάδας είναι ο Ιωάννης Μεταξάς, ένας άνθρωπος που η ιδεολογία του δεν διαφέρει και πολύ από αυτήν του Μουσολίνι και του Χίτλερ, που επιτίθεται στον κόσμο.
Πολλούς έχει απασχολήσει πώς ένας τέτοιος άνθρωπος είπε εκείνο το βράδυ που του δόθηκε το τελεσίγραφο για την παράδοση της χώρας, το ΟΧΙ. Ίσως ο ίδιος θα ήθελε, τα πράγματα να είναι αλλιώς σε διπλωματικό επίπεδο... Ίσως ο δικός του εθνικισμός δεν του επέτρεπε μια τόσο ταπεινωτική κίνηση...
Οι εφημερίδες της εποχής τονίζουν αυτή την πλευρά του καθεστώτος… Αν διαθέσει κανείς λίγο χρόνο, ώστε να διαβάσει τα πρωτοσέλιδα εκείνων των ημερών θα το αντιληφθεί αμέσως… Η ανάγκη να μεταδώσουν τον ενθουσιασμό σε έναν λαό που δεν ήθελε τον πόλεμο (ποιος τον θέλει, αλήθεια;) με τα ηρωικά κατορθώματα στα μέτωπα του πολέμου.
Θυμάμαι τον πατέρα μου… Όσο ζούσε μου διηγούνταν προσωπικές εμπειρίες από την Αλβανία όπου υπηρέτησε ως στρατιώτης. Η κατάσταση στο μέτωπο ήταν τραγική όπως τη βίωναν. Και όμως η εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ την οποία έφερναν, έγραφε εντυπωσιακά ρεπορτάζ από… νίκες που δήθεν έκαναν. Όταν το επεσήμανε αυτό στο λοχαγό του, εκείνος του είπε πολύ φυσικά, πως έπρεπε να τονωθεί το ηθικό του λαού στα μετόπισθεν…
Κάπως έτσι λειτουργούσε πάντα η προπαγάνδα… Και ο Τύπος ήταν ανέκαθεν το καλύτερο όχημα γι’ αυτό. Ωστόσο, όταν όλα αυτά τα βλέπεις με την απόσταση του χρόνου, τότε μπορείς να το διακρίνεις καθαρά. Και τότε μπορείς να δεις καλύτερα, να εκτιμήσεις ή να απορρίψεις μια εφημερίδα. Εξάλλου πολλές από αυτές που βλέπουμε στην έκθεση δεν υπάρχουν πια. Διέγραψαν τον κύκλο τους…